'De inkoopmacht van verzekeraars kan verkeerd uitpakken'

Verzekerden krijgen eindelijk wat te kiezen als het gaat om hun zorgpolis. Wie zelf zijn arts wil kiezen, neemt voortaan een restitutiepolis, wie geen voorkeur heeft een goedkopere naturapolis. In het laatste geval bepaalt de verzekeraar naar welk ziekenhuis of welke arts de patiënt gaat.

Het onderscheid in polissen is het sluitstuk van de in 2006 ingevoerde Zorgverzekeringswet, die verzekeraars de macht in handen heeft gegeven om namens patiënten de beste zorg in te kopen. Nu krijgen verzekeraars eindelijk die ruimte, maar gelukkig met behoud van vrije artsenkeuze.

Het principeakkoord dat het kabinet en de oppositiepartijen D66, ChristenUnie en SGP hierover woensdagavond bereikten, moet geld opleveren om de bezuinigingen in de langdurige zorg te verzachten. Daarmee lijkt de weg vrij om het wetsvoorstel over de langdurige zorg voor de zomer door het parlement te krijgen. Haast is geboden, omdat de plannen al vanaf volgend jaar in werking moeten treden en steeds meer partijen in de zorg zich beginnen te verzetten naarmate de deadline nadert en de onzekerheid voortduurt.

Besparen
Zorgverzekeraars kunnen naar verwachting ruim een miljard besparen op de inkoop van zorg als zij meer kunnen selecteren op prijs en kwaliteit. Nu moeten zij nog 80 procent van de kosten vergoeden van zorg die geleverd is door zorg-aanbieders met wie ze geen contract hebben. Het afschaffen van die verplichting - artikel 13 Zorgverzekeringswet - was daarom een langgekoesterde wens van het kabinet.

De inkoopruimte voor verzekeraars is nodig om de kosten van de zorg te beteugelen. Als het gaat om medisch-specialistische zorg kan er weinig op tegen zijn te selecteren op de beste kwaliteit tegen de beste prijs. Het zal leiden tot meer concentratie en specialisatie van zorg, hetgeen de kwaliteit alleen maar ten goede kan komen.

Voor kleinschalige instellingen en diverse zelfstandige zorgaanbieders kan de inkoopvrijheid van zorgverzekeraars echter verkeerd uitpakken. Als verzekeraars hun inkoopmacht inzetten bij de onderhandelingen, delven deze vaak innovatieve zorgaanbieders het onderspit, terwijl zij belangrijke vernieuwingen kunnen doorvoeren. Bij de uitwerking van de plannen moet voor deze groep een uitzondering worden gemaakt ofwel een werkbare oplossing komen.

^{Carlijne Vos is economieredacteur van de Volkskrant.}