Perfecte seks, volgens de hoofdpersoon

'Het thema van de Boekenweek is 'Verboden vruchten' - een vreselijke formulering. Ik hou helemaal niet van die erotische boekjes waarin geslachtsdelen worden vergeleken met perziken of ander fruit en wangen en kinnen kleven van het sap. Zulke boekjes staan ook vol met eindeloze beschrijvingen van het uiterlijk van de vrouw: pronte borstjes, een witte blouse waar tepelhoven doorheen schemeren, de rondingen van volle billen. Bullshit, allemaal.

'Een goede seksscène hoeft 'de daad' niet eens te beschrijven. In Erica Jongs Fear of Flying, vertaald als Het ritsloze nummer, zitten een soldaat en een weduwe tegenover elkaar in de trein. Het is warm, de vrouw draagt een kruis om haar hals en de trein beweegt heen en weer, waardoor dat kruis steeds tegen haar zweterige borsten bonkt. Beeldend en sensueel - niet op de foute manier, maar broeierig, plakkerig en geil. De soldaat gaat langzaam met zijn hand tussen haar benen. Dan rijdt de trein een tunnel in, en als 'ie er weer uit komt, is het gebeurd; de lezer vult zelf in wát precies.

'Deze passage is mij, van alles wat ik ooit over seks gelezen heb, het meest bijgebleven. Omdat ik een puber was toen ik het las, maar vooral omdat Jong een vorm van seks toonde waarover nog nooit in boeken was geschreven: een one-night-stand, of beter gezegd: een one-minute-stand, met iemand van wie je niet eens weet hoe hij heet, zonder schuld of moraal en no strings attached. Perfecte seks, volgens de hoofdpersoon. En daarnaast schreef Jong het ook nog eens goed op: sprankelend, literair.

'Dat is nog best moeilijk. Want als je over seks schrijft, heb je het in feite steeds over dezelfde handelingen en moet je dus duizend verschillende woorden bedenken voor 'lul' en 'kut' en 'geil' - en wegblijven van clichés. En om zo'n passage meer te laten zijn dan alleen platte porno, zul je emoties moeten toevoegen, of de scène iets anders extra's geven. Hoe meer schakeringen, hoe rijker, geiler en spannender.

'Fear of Flying verscheen bijna 45 jaar geleden, maar de hedendaagse Nederlandse literatuur kan van dat boek nog een hoop leren. Wanneer ik een Nederlandse seksscène lees, krijg ik hetzelfde gevoel als wanneer ik naar een Nederlandse film of toneelstuk kijk: er wordt een onnatuurlijk toontje opgezet. Lang leve Jan Wolkers, waar is hij gebleven? Schrijvers van nu zijn veel te braaf, preuts en tuttig. Een Nederlandse versie van de Bad Sex Award zou een goed idee zijn. Wie hem moet krijgen zeg ik niet. Zelf zou ik overigens wel vereerd zijn als ik ervoor genomineerd werd; een kwade man schreef over mijn boek dat hij er impotent van werd. Castrerende literatuur! Dat geeft toch een machtig gevoel.'

Stella Bergsma

Stella Bergsma (Amsterdam, 1973) is schrijfster, dichteres, columniste en frontvrouw van de band Einsteinbarbie. Ze bedacht de term 'sletvrees' en schreef voor onder meer de Volkskrant, Opzij en Joop.nl columns over seks. In 2016 verscheen haar debuutroman Pussy Album, over de 37-jarige Eva die zich op de been probeert te houden met... seks.