'Gemeentebestuur, stop de fietsenrazzia's'

Afgelopen jaren werden 50.000 fietsen in het centrum van Amsterdam in beslag genomen. Dit onthutsende cijfer viel op de gemeentelijke voorlichtingsbijeenkomst, waar ik protest aantekende tegen de dagelijkse fietsenrazzia's. De ambtenaar die er direct verantwoordelijk voor is stelde het zakelijk. 50.000. Hoe kon het gemeentelijk fietsbeleid zo ontsporen?

In de jarentachtig en negentig werden onze fietsen door de junks gestolen, die ze terug verkochten aan de door hen gedupeerde studenten. De gemeente sprak daar toen schande van. Cynisch genoeg heeft diezelfde gemeente zich nu ontwikkelt tot het machtigste 'fietsenmaffiasyndicaat' van de stad.

Afgevoerd
Het Centraal Station is het favoriete jachtgebied van de gemeentelijke toezichthouders. Honderden onschuldig geparkeerde fietsen, buiten de rekken, worden daar dagelijks ingeladen en afgevoerd. Geen wrakken, geen gevaarlijk geparkeerde fietsen, gewoon stadsfietsen van burgers.

Toen ik voor het eerst mijn fiets op het CS kwijtraakte, liep ik 2 uur te zoeken om me de volgende dag te melden bij de politie. Daar kreeg ik de tip contact op te nemen met Stadstoezicht. Ten slotte kwam ik op een industrieterrein in Havens West terecht, waar duizenden door de gemeente 'gestolen' fietsen stonden opgesteld. Wanneer u daar bij de AFAC (Amsterdamse Fiets Afhandel Centrale) uw fiets terugvindt kunt u hem vrijkopen voor 10 euro. Ik en andere gedupeerden waren woedend. Tien euro is ongeveer de prijs die vroeger de junk rekende voor de teruggave van een gestolen fiets. Als u hem bij de AFAC niet terugvindt, kunt u voor zo'n 100 euro een stadsfiets kopen op het Waterlooplein. Sloten niet inbegrepen. De gemeente verkoopt namelijk de overblijvende buit maandelijks via veilingen aan handelaren, die de gestolen (pardon 'in beslag genomen') fietsen weer met winst op de markt brengen.

Hoe kon het zo uit de hand lopen? Men is dingen normaal gaan vinden, die men niet normaal moet vinden. Het is ooit in de jaren negentig begonnen met het wegsnijden van een enkel wrak van een brug. Daarna ging het over een gevaarlijk of hinderlijk geparkeerde fiets. De drempel werd steeds lager en de fietseninbeslagnames vermenigvuldigden zich als konijnen. We staan nu tegenover een goed georganiseerde gemeentelijke fietsenmaffia, die iedere dag honderden geparkeerde fietsen in beslag neemt, met als legitimatie dat ze niet volgens haar regels zijn geparkeerd.

Extra fietsboot
Wat voor regels? Een onrechtvaardige regel is bijvoorbeeld, dat een fiets goed in het rek moet staan en niet ernaast. Het feit dat er op het CS helemaal geen vrije rekken beschikbaar zijn is blijkbaar geen belemmering om keihard 'handhavingsbeleid' door te voeren. De oplossing zou simpel kunnen zijn: een extra fietsboot. Maar de gemeente verkiest hard repressief fietsenbeleid boven burgervriendelijke voorzieningen

De junk steelt, de gemeente 'neemt in beslag' hoor ik u zeggen. Voor de gedupeerde burger komt het op hetzelfde neer. De gemeente heeft geen bestemming voor haar buit en verhandelt ze naar handelaren. Is dat moreel juist? De gemeente is blind doorgeslagen in zinloos repressiebeleid. Er lijkt daarbij sprake van glijdende normvervaging, waarin de autoriteiten het onderscheid tussen 'mijn en dijn' zijn kwijt geraakt. De burger staat hier machteloos.

Amsterdam heeft vanaf de jaren zestig en zeventig in de wereld een grote naam gevestigd van meer dan 100 jaar vrijheid van de fiets. De gemeente heeft met haar keiharde repressiebeleid van de afgelopen jaren daarover een donkere schaduw geworpen.

Repressiebeleid
Amsterdam is de afgelopen decennia verworden van een vrijzinnige stad 'waar alles kan', tot een repressieve controlestad, waar 'niets mag'. Het fietsbeleid is daarvan een teken en een kentering lijkt nog niet in zicht.

Er zijn nu experimenten gaande met een fietssticker-beleid, waardoor fietsen ook op andere plaatsen kunnen worden weggesleept. Op termijn overweegt de gemeente tevens de slijptol te zetten in de sloten van de tienduizenden fietsen die elders in de stad aan bruggen en palen zijn geparkeerd.

Nu de PvdA, allereerst verantwoordelijk voor het jarenlange repressiebeleid, bij de verkiezingen zwaar is afgestraft, gloort er voor de fietser nieuwe hoop. Het comité 'Stop de fietsenrazzia's !' doet hierbij een beroep op het nieuwe gemeentebestuur. Stop de fietsenterreur! Stop de stickeracties. Meer stallingsmogelijkheden. Afschaffing van de AFAC. Handen af van onze fietsen. Burgers laat u horen.

Fietsers aller buurten, verenigt u!

^{Ab Gietelink is theaterkunstenaar en oprichter van het commité 'Stop de Fietsenrazzia's'.}