“Subsidiëring e-fiets is misplaatst cadeau van de stad”

Werk je in Antwerpen en moet je met je wagen door het ‘hindergebied’ in het centrum? Schakel over op de e-fiets en je krijgt van het stadsbestuur maximaal 350 euro. Dat klinkt groen en sympathiek. Maar waarom moet de Antwerpenaar de e-fiets van een Brasschaatenaar financieren, als die niet eens een tramverbinding wil met de stad? Is dat geen transfer van een ‘arme’ stad naar een ‘rijke’ randgemeente?

Heel wat steden investeren in nieuwe vormen van mobiliteit, waarbij vooral het openbaar vervoer, de fiets en geautomatiseerd elektrisch vervoer naar voor geschoven worden. Op al die vlakken doet Antwerpen het niet zo goed. Er zijn nauwelijks plannen om het openbaar vervoer massaal uit te rollen in de stad en de brede Antwerpse regio, auto’s worden naar de stad gezongen met de belofte van nagelnieuwe parkings en het fietspadenbeleid is een schim van wat het onder het vorige bestuur was, toen er meer dan 100 kilometer nieuwe fietspaden werden aangelegd.

Windowdressing

Het stadsbestuur beseft dat het tegen de stroom van de tijd in vaart en tracht zo nu en dan aan windowdressing te doen. Bijvoorbeeld door mensen die zich een nieuwe e-fiets aanschaffen, te ondersteunen met een subsidiëring van maximaal 350 euro. Dat klinkt geweldig. Maar is het dat ook?

E-fietsen worden voornamelijk gebruikt om langere afstanden af te leggen. Bijna de helft van de woon-werkverplaatsingen in Vlaanderen is kleiner dan 10 kilometer. Het zogenaamde hindergebied in de stad Antwerpen – de kernstad ten noorden van de Plantin en Moretuslei en het zuidelijk deel van het Antwerpse havengebied – is zowel vanuit de districten als vanuit de randgemeenten prima met de e-fiets bereikbaar.

De subsidiëring van de stad Antwerpen beperkt zich niet tot Antwerpenaren. In theorie kan iedereen die naar Antwerpen komt en de wagen gedurende twee dagen per week aan de kant laat staan, een beroep doen op de subsidies. Daar wringt het schoentje. Dat betekent dat de Antwerpse belastingbetaler zowat 600.000 euro – want dat is het budget in de begroting – zal ophoesten voor e-fietsen die voor een groot deel naar de randstedelijke bewoners zullen gaan. De facto is dat een transfer van een armlastige stad naar de rijkere randgemeenten.

In de groene randgemeenten Schilde en Brasschaat liet de N-VA verstaan géén tramverbinding met de stad te willen. Waarom zou het N-VA-bestuur van Antwerpen dan de inwoners van Brasschaat en Schilde ondersteunen bij de aanschaf van een e-fiets? Je kunt een euro maar één keer uitgeven. Het zou beter zijn om dat bedrag te investeren in goede fietsinfrastructuur in plaats van het cadeau te geven aan Brasschaat en Schilde.

Regionale samenwerking

Uiteraard gunnen we de bewoners van de randgemeenten hun e-fiets en willen we hen zelfs aanmoedigen met de fiets naar Antwerpen te komen. Maar dat zou, zoals dat ook in Nederland gebeurt, gefinancierd moeten worden via een regionale samenwerking of via de hogere overheid. In Rotterdam wordt een soortgelijk project ondersteund in samenwerking met de metropoolregio Rotterdam-Den Haag en de Nederlandse overheid, in Utrecht is er een gemengde financiering tussen de Nederlandse overheid en de werkgevers. De subsidiëring is daar ook hoger, van 550 euro in Rotterdam tot 750 euro in Utrecht. Als er al iemand is die dit project ten volle zou moeten ondersteunen, dan is het wel Vlaams N-VA-minister van Mobiliteit Ben Weyts.

Maar die lijkt helemaal niet gewonnen voor dit soort projecten. In de krant De Zondag liet hij weten dat hij geen voorstander is van premies voor spitsmijden. “Dat klinkt sympathiek, maar ik geloof er niet in,” zei Weyts. “Je zit ten eerste met het probleem van bewijslast. Hoe bewijs je dat je voordien wel in de spits reed? Men vreest nu al fraude. En twee: wie vandaag al de fiets of het openbaar vervoer neemt, die straf je, want die krijgen niets. Ik denk dat andere pistes beter zijn.”

“N-VA heeft geen toekomstvisie”

Minister Ben Weyts staat met zijn visie dus haaks op de plannen van zijn partijgenoten in Antwerpen die wél geloven dat ze kunnen controleren of iemand al dan niet zijn wagen gewisseld heeft voor de fiets en die er geen graten in zien dat wie nu het openbaar vervoer gebruikt, niets krijgt.

Het is allemaal symptomatisch voor het mobiliteitsbeleid van N-VA. Dat komt erop neer dat de partij geen idee heeft wat de toekomst van een duurzaam grootstedelijk mobiliteitsbeleid is. Dat is doodjammer, want iedereen, zowel in de stad als in de rand, zal daar uiteindelijk de rekening voor betalen.