Maar de hardste maatregelen ooit? Poetin echt in het hart raken, doet Europa niet. Uit eigenbelang. Het is een ferme uithaal. Maar Europa probeert geheel naar eigen traditie de kool en de geit voor de verschillende lidstaten te sparen. Alleen de staatsbank komt in het vizier, gewone Russische banken kunnen met hun collega’s nog zaken doen. De gasindustrie, waar zo veel ­Europese landen afhankelijk van zijn, blijft buiten schot. Militair embargo? De lidstaten mogen de huidige orders nog uitvoeren. Frankrijk en Groot-Brittannië mogen nog ­innen. Het zijn sancties die op een weegschaaltje zijn af­gewogen. Ze beogen een beetje impact op de Russische economie, en zo weinig mogelijk gevolgen voor de Euro­pese economie, die nog niet veel tegenslagen kan verwerken. Maar in Duitsland, waar de industrie het hardst kan lijden, is ondertussen doorgedrongen dat instabiele Europese staten aan de grens met Rusland een grotere impact kunnen hebben dan een slabakkende Russische economie.

De verhouding tussen het Westen en Rusland is op het laagste pitje gedraaid in decennia. Toch verwacht niemand dat er een nieuwe Koude Oorlog op komst is. De kaarten liggen anders. Rusland is een kapitalistisch land pur sang. Het beleid is er afgestemd op economie en niet meer op ideologie, zeker in Poetin-kringen als het om persoonlijke financiële belangen gaat. Al weet je nooit hoe de eigengereide leider reageert op deze kattenklauw. Nog een litteken, misschien kickt hij er wel op. En dan zal Europa toch verder moeten gaan dan de voorzichtige stap – verstandig maar niet ‘historisch’ – die nu is gezet.