‘Fijn Suikerfeest’ is nog geen commercieel gemeengoed

'Vrolijk Suikerfeest' staat op de speciale actiezakjes van de Jamin in Huizen. De zakjes zijn gevuld met halalsnoep voor het islamitische feest dat zondag begint. 'We hebben er al dertig verkocht', zegt kassamedewerker Lotte Logman.

De Jamin in Huizen is een uitzondering. 'Voor een landelijke actie was niet genoeg animo onder de winkeliers', zegt Maarten Steinkamp, algemeen directeur van Jamin Nederland. Ook veel andere grote winkelketens zijn terughoudend met reclame-acties rond het feest aan het einde van de vastenmaand ramadan.

Met Kerst, Pasen of Valentijnsdag zijn de winkels versierd en liggen producten in de schappen die op deze feesten inspelen. 'Maar je ziet vrijwel nergens borden met de tekst 'Fijn Suikerfeest', zegt Nathan Rozema, directeur van onderzoeksbureau Labyrinth.

Sinds 2008 stelt dat bureau jaarlijks de Suikerfeestmonitor op. Supermarkten en kledingwinkels passen hun assortiment steeds meer aan het feest aan, zegt Rozema. 'H&M verkoopt nu naast korte zomerrokjes ook iets langere rokken die populair zijn bij moslima's. Je ziet aan niets dat ze dat doen met het oog op het Suikerfeest. Toen wij ernaar vroegen, bleek dat wel zo te zijn.'

Suikerfeest

Het Suikerfeest begint als de nieuwe maan weer zichtbaar wordt. Dit kan met het blote oog worden vastgesteld (door minimaal twee moslimgeestelijken in Mekka) en door middel van astronomische berekeningen. Volgens die laatste methode eindigt de ramadan zondagavond 25 juni.

Eigenlijk is het vreemd dat de Nederlandse detailhandel niet meer aandacht besteedt aan Eid al-Fitr, zoals het feest in het Arabisch heet. Uit onderzoek van Motivaction bleek deze week dat Nederlandse moslims tijdens de ramadan en het Suikerfeest ongeveer 16,2 miljoen euro per week meer uitgeven aan boodschappen dan normaal. 'En vergeet niet dat ze ook nieuwe kleren en schoenen kopen om met het feest te dragen', zegt marketingdeskundige Abdelaziz Aouragh. Het is gebruikelijk cadeautjes te geven, dus kopen moslims ook veel parfum en speelgoed in deze periode.

Hema was een van de eerste Nederlandse winkelketens die inspeelde op het Suikerfeest om moslims tot extra aankopen te bewegen. Tussen 2008 en 2011 verkocht het warenhuis onder andere speciale tafelkleden en serviesgoed. Volgens een woordvoerder is Hema na drie jaar gestopt met de Suikerfeestcollectie om 'commerciële redenen'. Een nadere toelichting wil de woordvoerder niet geven. Hema zwijgt nu in alle talen over de ramadan en het Suikerfeest.

Voor het hoofd stoten

'Veel winkels weten niet goed hoe ze moslims moeten aanspreken', zegt Rozema. 'Maar ik vermoed dat ze ook bang zijn andere klanten voor het hoofd te stoten als ze hun assortiment of reclame aan moslims aanpassen.' Met die andere groep bedoelt Rozema autochtonen die zich op sociale media roeren zodra een winkel halalproducten gaat verkopen of Zwarte Piet van het cadeaupapier haalt. 'Ik krijg ook iedere keer doodsverwensingen als we de Suikerfeestmonitor presenteren.'

Marketingdeskundige Aouragh herkent dat. 'Het Suikerfeest is een islamitisch feest. De islam heeft een imagoprobleem. Veel Nederlandse bedrijven zijn echt welwillend, maar ze zijn erg bang een moslimlabeltje te krijgen.'

Winkeliers in het Verenigd Koninkrijk zijn veel minder huiverig, ondanks de terreuraanslagen die er hebben plaatsgevonden. Aouragh: 'In Londen maken veel meer bedrijven expliciet reclame voor het Suikerfeest, terwijl daar de laatste tijd toch van alles gebeurd is.'

Toch ziet Aouragh dat de angst om bepaalde autochtone klanten voor het hoofd te stoten ook in Nederland minder wordt. In 167 winkels heeft Albert Heijn schappen ingericht voor de vastenmaand met de tekst: 'Haal alles in huis voor Ramadan'. 'Sommige klanten vragen ons: 'moet dat nou, die producten speciaal voor de ramadan?' Anderen vinden het fantastisch', verklaart een woordvoerder van Albert Heijn.

Volgens Aouragh kunnen bedrijven ook inspelen op de ramadan zonder daar al te veel ruchtbaarheid aan te geven. 'Een ijsboer in Amsterdam-Noord bleef tot 1 uur 's nachts open. Daar trok hij extra moslimklanten mee, die pas na zonsondergang konden eten. Maar ook niet-moslims lustten met het bloedhete weer 's nachts wel een ijsje.' Het Haagse winkelcentrum Megastores voerde afgelopen maand een actie met de slagzin Het is een periode van geven: wie gun jij een waardecheque? 'Moslims snappen dat dit een verwijzing naar de ramadan is, toch deelden ook niet-moslims de winactie massaal op Facebook', zegt Aouragh.

Het personeel van de snoepwinkel Jamin in Huizen vindt de angst voor boze klanten overtrokken. Logman: 'We krijgen hier alleen maar positieve reacties.' Jamin Nederland laat weten dat het volgend jaar meer winkeliers ervan wil overtuigen mee te doen aan een landelijke Suikerfeestactie.