Balthazar zendt zijn zonen uit

Leffingeleuren is veertig en dat zal u geweten hebben. De organisatie belooft niets minder dan "een ode aan het leven" en lokaal talent moet die ambitie kracht bijzetten. De Morgen kijkt vooral uit naar de passages van Warhaus (9 september) en Zimmerman (11 september). De eerste is Maarten Devoldere, zanger-gitarist-toetsenist van Balthazar, de band die de afgelopen jaren de alternatieve popmuziek in ons land domineerde. De tweede is Simon Casier, de bassist van de band. Balthazar last een pauze in, maar de soloavonturen van de groepsleden betekenen allerminst dat het einde verhaal is.

Sleepboot

Als de naam Zimmerman u vaagweg bekend voorkomt, is dat waarschijnlijk omdat u op een cultureel verantwoorde quiz ooit hebt geantwoord dat dat de echte familienaam van Bob Dylan is. Hij refereerde met zijn artiestennaam aan zijn favoriete dichter, Dylan Thomas, maar Simon Casier begrijpt niet goed waarom. "Ik vind het zonde dat hij de naam niet zelf gebruikt. Dus doe ik het maar."

Of zijn adoratie voor Dylan even groot is als die van Dylan voor Dylan Thomas, is nog maar de vraag. "Een superfan zou ik mezelf niet noemen. Al heb ik wel veel respect voor zijn muziek, natuurlijk."

Als Zimmermans eerste single, 'Someday Maybe', u vaagweg bekend voorkomt, is dat waarschijnlijk omdat u een jaar of vijftien geleden danig onder de indruk was van 'Someday', de catchy single waarmee het New Yorkse kwintet The Strokes zich eventjes tot de meest gehypete band van het jonge millennium bombardeerde. Niet alleen de titel brengt de op gescheurde jeans en versleten All Stars geschoeide rockhit in herinnering. 'Someday Maybe' capteert dezelfde rauwe en toch zomerse sfeer van The Strokes' debuutplaat Is This It, tot de zang toe: net als Julian Casablancas lijkt ook Casier zijn vocalen op te nemen alsof hij ze door de telefoon inzingt.

Een andere sound hoor je bij Warhaus, een ander verhaal ook. Devoldere grijpt voor zijn soloplaat We Fucked a Flame into Being dan wel terug naar de charismatische singer-songwriters uit de jaren 60, maar haalde de naam voor zijn project niet bij Dylan of een van zijn collega's. "Vorige zomer woonde ik een paar maanden op de oude sleepboot van een vriend in Gent, om wat rust te vinden. Ergens in die boot stond er 'Warhaus' gekerfd. Dat trok me aan: het was mooi, het kon iemands familienaam zijn, maar het betekende eigenlijk niets."

Wie 'The Good Lie', Warhaus' eerste single, al heeft beluisterd, hoort bezwerende muziek met een donker randje. Je herkent Devolderes stem, maar afgaande op het nummer vermoed je toch dat We Fucked a Flame into Being uit Balthazars vaarwater blijft. "Er zijn veel nummers die ik bewust niet op de plaat heb gezet, die veel meer 'Balthazar' klinken. Het zouden waarschijnlijk de grootste hits zijn geweest", lacht de stille frontman.

"Maar dat is veeleer toevallig, al merkte ik wel dat ik in die songs de Balthazar-trucjes gebruikte. Als je een song schrijft, kun je die op verschillende manieren inkleden en verpakken. De Balthazar-manier is daar één van, maar het kan ook anders. Voor mij was het wel belangrijk dat de song zelf niet té 'Balthazar' was, eerder Warhaus. Al is Balthazar is ook simpelweg een deel van mij. Ik wil Warhaus op zichzelf laten staan en niet onderbrengen onder de Balthazar-paraplu, maar het zou raar zijn als ik nu iets compleet anders maakte."

Dat de vergelijking met Balthazar steevast de kop zal opsteken, daar kun je moeilijk omheen, beseft ook Casier. "Het heeft zijn voor- en zijn nadelen. Maar ik maak me er niet te veel zorgen over. Ik denk dat mensen nu sneller nieuwsgierig zullen zijn om Zimmerman te checken.

"En als je toch ergens mee vergeleken moet worden, dan liever met mijn eigen band. Ik ben nu eenmaal de bassist van Balthazar, en dat vind ik helemaal niet jammer." (lacht)

Vooraf bepalen of je album al dan niet in Balthazar-vaarwater mag komen, of uitzoeken hoe het vooral niet mag klinken, is dan ook niet de juiste insteek om muziek te maken, vindt het brein achter Zimmerman. "Voor mij was het het belangrijkst dat ik de best mogelijke plaat maakte. Bovendien speel ik bij Balthazar bas, bij Zimmerman ben ik zanger-gitarist. Dat is dus al behoorlijk nieuw voor mij. Ik denk dat dat voor de meeste mensen zo zal zijn."

Balthazar is nooit Casiers enige muzikale uitlaatklep geweest. Hij vervult dezelfde rol, die van bassist, ook bij Senne Guns en bij Douglas Firs. Eerder dit jaar waren zijn onmiskenbare baslijntjes - solide in hun simplisme, simpel in hun soliditeit - ook te horen op Hunt You, de debuutplaat van Noémie Wolfs, Casiers vriendin. Hij producete de plaat, en dit najaar zal haar stem te horen zijn op één nummer op The Afterglow, de debuutplaat van Zimmerman, die op 25 november in de rekken moet liggen.

Maar het ene heeft niets met het andere te maken, verzekert Casier. "Haar plaat staat volledig los van de mijne." Dat haar stem te horen is, is wel geen toeval. "Het was een liedje dat aan haar gericht was, en het leek een leuk idee om haar een deel te laten inzingen. Dat bleek geweldig te werken, omdat onze stemmen goed bij elkaar passen."

Die romantische toets past ook bij het thema van Zimmermans solodebuut. "De nummers voor The Afterglow dateren van de afgelopen twee jaar", vertelt Casier. "Ze draaien rond het verwerken van een stukgelopen relatie en het beginnen van een nieuwe." Leren we Simon Casier bij Zimmerman op een meer persoonlijke manier kennen dan bij Balthazar? "Misschien wel. Bij Balthazar ben ik ook geen songwriter. En het was logisch dat, als ik een soloalbum uitbracht, het ook 100 procent mijn plaat zou zijn."

"Sommige dingen horen gewoon op een soloplaat", legt Devoldere ons enkele dagen later uit. "Het idee voor Warhaus is ontstaan kort na de release van het debuut van Balthazar. Omdat ik net een voorliefde had voor soloplaten. Van Blood on the Tracks kun je je niet inbeelden dat Bob Dylan die met een songwriting companion had geschreven. Een boek schrijf je ook niet met twee. Alleen kun je op andere dingen focussen, meer conceptmatig werken. De hele plaat ontstaat in het hoofd van één persoon."

Het schrijfproces is anders, dus. "In Balthazar gaan Jinte (Deprez, de zanger-gitarist-violist met wie Devoldere een schrijftandem vormt in Balthazar, EWC) en ik op zoek naar de raakpunten, in Warhaus ga ik op zoek naar wat mij mezelf maakt, naar wat mij onderscheidt van de anderen. Die kleine kantjes vergroot ik uit in Warhaus."

In de biechtstoel

Het leidt ertoe dat zowel The Afterglow als We Fucked a Flame into Being op een andere manier bekeken worden dan Applause, Rats of Thin Walls, de drie met een MIA bekroonde succesplaten van Balthazar. "Bij Balthazar bleven we altijd gespaard van persoonlijke vragen", merkt Devoldere op. "Omdat we die muziek met zijn tweeën schreven en die platen nooit over iemands persoonlijk leven gingen. Dat is nu anders. Ik heb er natuurlijk zelf een beetje voor gezorgd, door zo'n persoonlijke plaat te maken. Ik ben nochtans hard gesteld op mijn privacy, maar ik heb wel een album geschreven waarop ik, bij wijze van spreken, in de biechtstoel zit. Het is een beetje een paradox."

Misschien is dat, meer dan de sound van We Fucked a Flame into Being enThe Afterglow, wel het grootste verschil met de Balthazar-output: de teksten, de thematiek en de ietwat unheimliche sfeer die dat met zich mee brengt. "Al wil ik niet horen dat het een droevige plaat is", drukt het brein achter Warhaus ons op het hart. "Voor mij is de plaat een viering van de liefde en van bepaalde vrouwen. Dat de plaat donker is, komt doordat net dat mysterieuze me aantrekt en inspireert. Dat vind ik net zo schoon aan de liefde. Het is een album over volop in de illusie van de liefde opgaan en dat fantastisch vinden."

Net zoals Casier een beroep deed op het zangtalent van zijn vriendin, schakelde Devoldere zijn lief, Soldier's Heart-zangeres Sylvie Kreusch, in op zijn debuut. "Maar als niemand wist dat zij mijn lief is, zou de plaat even persoonlijk klinken", denkt Devoldere. "Veel nummers gaan ook over mijn ex of over andere meisjes. Maar Sylvie heeft wel haar stempel op de plaat gedrukt, vooral als muze. Sorry als dat een beetje cliché klinkt."

Goede afspraken

Om die muze te kunnen bezingen, moest Balthazar even baan ruimen. Neemt de band een pauze, zodat de leden ruimte krijgen om hun eigen ding te doen, of komen ze met eigen werk naar buiten omdat Balthazar even on hold staat? "Een beetje van beide", denkt Casier. "Met Balthazar waren we al vijf jaar aan het toeren, er was nood aan een adempauze. Dat is niet alleen voor ons goed, maar ook voor de buitenwereld."

En er was dus materiaal voorhanden om ook los van de groep de Europese podia onveilig te maken. "Eigenlijk schrijf ik al nummers sinds mijn elfde", zegt Casier. "Het werd tijd om daar eens iets mee te doen."

Zijn bandcollega vertelt hetzelfde verhaal. "Ik heb eigenlijk vijf jaar aan deze plaat gewerkt, de Balthazars weten al lang dat ik met dit project bezig ben. Iedereen wist dat ik er iets mee ging doen. Maar als ik de plaat had uitgebracht in een drukke periode van de groep, zou ik er niet mee hebben kunnen toeren. En omdat we met de band al vijf jaar op de baan waren, kwam het goed uit om een jaar van de voorgrond te verdwijnen. Anders zouden we onszelf verbranden en zou het publiek ons misschien beu worden."

Geen split

Volgend weekend staat héél Balthazar nog op het Nederlandse festival Into The Great Wide Open, maar voor het vijftal als headliner op de tweede dag optreedt, mogen zowel Warhaus, Zimmerman als J. Bernardt - het soloproject van Jinte Deprez, waar bitter weinig over bekend is, behalve dat hij in het najaar zijn eerste single lost - het publiek al opwarmen. "Symbolisch vind ik dat wel tof", aldus Devoldere. "Dan weten de mensen zeker dat we niet willen splitten of zo."

De meeste mensen kunnen het solomateriaal wel smaken. Terwijl de laatste Balthazar-single, 'Wait Any Longer', naar beneden tuimelt in De afrekening, de alternatieve hitlijst van Studio Brussel, kruipt 'Someday Maybe' voorzichtig naar boven. 'The Good Lie', de eerste single van Warhaus, staat zelfs in de top drie. En na een Warhaus-concert op de PIAS Nites in Londen, kwam Nick Cave & The Bad Seeds-drummer Jim Sclavunos persoonlijk aan Devoldere vertellen dat hij fan is.

Wat als Warhaus, Zimmerman of J. Bernardt Balthazar verdringen in het leven van Devoldere, Casier of Deprez? "Daar ben ik totaal niet mee bezig", vertelt Casier ons voordat hij naar de Pukkelpop-wei afzakt om er Warhaus aan het werk te zien. "We hebben goed afgesproken, hoor. Vroeger werkte iedereen aan zijn eigen materiaal tussen Balthazar-concerten door, de komende maanden zal het meer omgekeerd zijn. Maar na ons eigen werk zullen we weer klaar zijn voor een nieuw Balthazar-album."

We Fucked a Flame into Being (Warhaus) verschijnt op 2 september bij PIAS.

The Afterglow (Zimmerman) verschijnt op 25 november bij Sony Music. Zimmerman stelt zijn plaat op 30 november voor in de AB.