Spagaat bezorgt Tijs vijanden tijdens ramadan

Hilversum

Heftige reacties heeft Tijs van den Brink gekregen op de eerste aflevering van Tijs en de ramadan. In dit EO-programma, waarvan nog twee afleveringen volgen, duikt de journalist in de wereld van de islam tijdens de ramadan. En dat heeft hij geweten. Op sociale media was de kritiek niet van de lucht. Enerzijds vinden mensen het niets dat Tijs zich inlaat met de islam en zelf vast. Anderzijds hebben ook moslims harde kritiek. Zij vinden dat het een typisch vooringenomen christelijk EO-programma is geworden, waarin moslims ter verantwoording worden geroepen. Alsof het christendom niets uit te leggen heeft.

islamoloog

Een van de stevige reacties komt van Anne Dijk. Zij wordt in het programma door Tijs geïntroduceerd als ‘bekeerd en dochter van een dominee’ en dat is tegen het zere been. Onder de titel ‘Ik ben jullie Bitch niet’ stelt zij op de website NieuwWij, die culturen en religies wil verbinden, dat de EO zich niet aan de afspraak heeft gehouden. Zij zou niet als bekeerde moslima, maar als islamoloog tips geven over hoe Tijs met moslims moet omgaan.

Die tips zijn overigens keurig te zien en als Dijk in beeld komt, verschijnt onder haar naam de titel islamoloog. Toch is Anne Dijk laaiend. Uit het hele programma blijkt volgens haar dat Tijs en de EO niet echt in moslims zijn geïnteresseerd, maar vooroordelen willen doorgeven. Zo wordt een 73-jarige vrouw uit Friesland die zich zorgen maakt over de dreigende dominantie van moslims in Nederland, in contact gebracht met een ontslagen imam. Deze erkent onder merkwaardig gelach dat afvallige moslims inderdaad de doodstraf kunnen krijgen.

Voor Anne Dijk is de introductie van deze ‘extremistische oud-imam’ typerend voor de EO. Al eerder had ze slechte ervaringen met de omroep. Een uitzending met haar van Het Vermoeden werd geschrapt, omdat dit programma het geluid van de protestantse kerkgenootschappen vertegenwoordigt en Dijk als moslima beter in een ander programma past.

De EO heeft zich inmiddels tegen de kritiek van Dijk verdedigd. In een open brief zegt eindredacteur Tenco van der Hee dat de omroep zich keurig aan de afspraken heeft gehouden. Dijk heeft het gedeelte in de aflevering waarin zij figureert vooraf gezien en zei op dat moment ‘het mooi te vinden dat deze kritische bejegening er in zit’.

En Tijs van den Brink zelf? Die zit in een zelfgekozen en wellicht onvermijdelijke spagaat. Wie de eerste aflevering bekijkt, ziet dat hij enerzijds open vragen stelt over wat de ramadan met mensen doet. Er komen moslims aan het woord die een vriendelijk beeld van zichzelf en hun geloof kunnen neerzetten. Maar tegelijk is Tijs van den Brink niet slechts een vriendelijk mens die gemakkelijk bij moslims over de vloer komt. Hij is ook de EO-journalist met kritische vragen. En de EO heeft ervoor gekozen deze twee rollen door elkaar te laten lopen. Dubbelhartig klinkt het dan in de kritiek, maar Tijs zegt dat hij zijn zorgen over de islam niet zomaar kan afzwakken.

middenpositie

In reactie op alle ophef heeft Tijs van den Brink een interview op Youtube gezet, waarin hij door collega-journalist Renze Klamer wordt bevraagd. Tijs van den Brink legt nog eens uit dat hij zowel geschrokken is van de islamofobie in Nederland als van wat bepaalde moslims zeggen. Juist deze middenpositie bezorgt hem ‘vijanden’ aan beide kanten. Hij wil immers niet alleen verbinden. ‘Ik wil in gesprek met mensen, maar weet niet als ik met iemand ga praten of er ook een verbond ontstaat.’

Moslims die slechts een vriendelijke dialoog en verbinding willen en geen kritische vragen, zullen niet overtuigd zijn. Ze zien in Tijs en de ramadan ‘de christelijke dominante witte man’, zoals Anne Dijk deze beschrijft, die geen gelijkwaardig gesprek durft aan te gaan. <