Hoe herkent u fake news en valse opsporingsberichten na een aanslag?
1. Check je bronnen
Fake news is vaak te herleiden tot één bron: een ongekende gebruiker op Facebook of Twitter. Zoek in het bericht naar de oorspronkelijke bron en bekijk diens profiel. Verwees je bron in voorafgaande berichten al naar hetzelfde onderwerp of dezelfde locatie of persoon? Vertrouw geen berichten zonder bronvermelding.
Foto: deze ongefundeerde Facebookpost van een doodgewone tiener haalde de online krantenkoppen.
2. Officiële berichtgeving
Volg de accounts van de lokale en federale politie of overheid en kijk of de organisatoren updates geven. Verspreid nooit afbeeldingen of gegevens van vermoedelijke daders voor deze informatie werd bevestigd via officiële kanalen.
3. Zoek ooggetuigen
Zoek via de Facebook Live Map of Twitter naar berichten die op dezelfde locatie werden verstuurd. Zijn er andere ooggetuigen? Vertellen zij een vergelijkbaar verhaal in hun eigen woorden?
Foto: op de Facebook Live Map vind je livebeelden van gebruikers op een handige kaart.
4. Let op met herbruikte afbeeldingen
Veel zogenaamde opsporingstweets hergebruiken dezelfde foto’s. Zo werd een Mexicaanse man als gestorven opgegeven na maar liefst drie rampen: de schietpartij in een nachtclub in Florida, een aanslag in de luchthaven in Istanboel en de vliegtuigcrash van EgyptAir. Hij zou bovendien een Mexicaanse agent zijn die het vuur opende op een groep studenten. Later werden al deze berichten ontkracht.
Gebruik de Google Reverse Image Search om te ontdekken waar en wanneer die afbeelding nog is gepubliceerd. Wanneer je Google Chrome gebruikt, klik je met je rechtermuisknop op de afbeelding en kies je “Afbeelding zoeken in Google”. Gebruik je een andere browser? Sla de afbeelding op en upload hem op Google Images of Tineye.
Foto: deze man duikt op Twitter steeds als 'vermist' op, maar is springlevend.
5. Kijk naar de gegevens van de afbeelding
Wanneer je een afbeelding opslaat, kan je in de eigenschappen kijken wanneer de foto werd gemaakt of bewerkt. Klik met je rechtermuisknop op 'eigenschappen' en 'gedetailleerd'. Foto’s die met een smartphone zijn gemaakt, worden via de online tool GeoImgr of EXIF Viewer bovendien op een kaart geplaatst.
6. Zoek een persoonlijke band
Valse opsporingsberichten worden vaak verspreid door mensen die de persoon zelf niet kennen. Meerdere afbeeldingen in een opsporingsbericht maken het bericht persoonlijker en dus geloofwaardiger. Ongeruste familieleden zullen ook een naam of enkele details geven. Heeft de vermiste persoon een Facebookprofiel met dezelfde naam en een gelijkende foto? Verspreiden echte kennissen en familieleden van je bron dezelfde oproep?
Foto: bezorgde vrienden reageerden op valse opsporingstweets met hun kennis.
7. Geloof niet alles wat je ziet
Een gezonde dosis nuchterheid brengt je al ver in de strijd tegen fake news. Fake news speelt in op je basisemoties: angst, haat en soms zelfs hoop. Neem berichten van voor jou onbekende bronnen dus met een korreltje zout en wees voorzichtig met de berichten die je verspreid.