Hoelang blijft judocoach B. nog overeind?
Vanavond buigt de raad van bestuur van de Vlaamse judofederatie zich over de door twee ex-topjudoka’s van grensoverschrijdend gedrag beschuldigde coach D.B. Voorlopig tracht ze de situatie nog te bezweren met een communiqué: "Wij zijn sterk gekant tegen elke vorm van grensoverschrijdend gedrag."
Ann Simons was 20 toen ze ons land op de Olympische Spelen in Sydney (2000) brons bezorgde. Vorige week getuigde ze in Van Gils & gasten over de redenen die haar zes jaar later al deden besluiten om met judo te stoppen. Zaterdag ging ze in De Standaard nog een stap verder: “Ik was de mentaliteit beu. Er heerste een verregaande normvervaging en een cultuur van seksuele intimidatie. Als je als meisje van 16, 17 jaar nog in volle fysieke ontwikkeling bent, en op dat vlak een beetje achterophinkt, heeft het een grote impact om constant vernederende, vaak seksueel getinte opmerkingen te krijgen. Het verbaast me dat de persoon die me op deze manier gekwetst heeft nog altijd in het topjudo actief is, ook al heb ik dat destijds bij de federatie aangeklaagd.”
Niki Heylen
Ann Simons is een van de ambassadeurs van Voice, een project van acht Europese universiteiten dat sporters oproept om naar buiten te komen met dit soort ervaringen, en dat gebeurde afgelopen weekend met onder meer Niki Heylen, tweevoudig Belgisch kampioene bij de junioren.
Ze kwam als 18-jarig judotalent in de topsportschool in conflict met dezelfde coach als Simons: “Verschillende meisjes van 13, 14 jaar kwamen bij mij om hun beklag te doen. Dat hij tijdens het verbeteren van technieken aan hun borsten zat, dat hij hen betastte, dat ze op zijn schoot moesten gaan zitten, dat hij vuile praat verkocht. Ook zwemsters, die destijds op dezelfde school zaten, kwamen verhalen vertellen over hun conditietrainer.”
'Er waren zuippartijen op buitenlandse toernooien en verkrachtingen door coaches en judoka’s. De dag nadien werd ermee gelachen. Niemand die daar iets op zei'
Heylen bond destijds de kat aan de bel op het internetforum van de Vlaamse judofederatie en werd geconvoceerd in het hoofdkantoor in Zele: “Ik kreeg te horen dat ik met onmiddellijke ingang geschorst werd. Ik werd niet meer geselecteerd. Ik mocht zelfs niet meer aan de topsportschool trainen.”
Heylen behaalde in 2004 nog met een Nederlandse licentie goud op een internationaal A-toernooi in Zweden, maar zette daarna een punt achter haar carrière.
Raad van bestuur
De verhalen die nu aan de oppervlakte komen, beperken zich niet tot één coach. Voormalig Belgisch kampioene Sissi Veys (36) heeft het nu over zuippartijen op buitenlandse toernooien en verkrachtingen door coaches en judoka’s: “De dag nadien werd ermee gelachen. Niemand die daar iets op zei.” Een andere getuige heeft het over EK- en WK-selecties tijdens privésessies in een chalet met sauna in de Ardennen.
Vanavond buigt de raad van bestuur zich op een bijzondere bijeenkomst over de stortvloed aan getuigenissen. D.B. zelf, de betrokken coach, wenste gisteren niet te reageren: “Wij hebben afgesproken dat onze voorzitter de communicatie in handen neemt. U mag wel een communiqué verwachten.”
'Verschillende meisjes van 13, 14 jaar kwamen bij mij om hun beklag te doen. Dat hij tijdens het verbeteren van technieken aan hun borsten zat, dat hij hen betastte, dat ze op zijn schoot moesten gaan zitten'
Dat communiqué kwam er. Meldend: “Als Vlaamse Judofederatie zijn wij sterk gekant tegen elke vorm van grensoverschrijdend gedrag.” Met vervolgens een opsomming van 5 maatregelen die al genomen zijn.
“Ik wens niet overhaast te reageren”, zegt Kristof Van de Putte, voorzitter van de Judofederatie. “Wij gaan op de raad van bestuur de al genomen algemene maatregelen bekijken, zien of die voldoende zijn. We gaan ons daarnaast ook buigen over de individuele aanvallen. We nemen deze zaken wel degelijk au sérieux.”
In 2006 al ontslagen
“Het is niet zo dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat grensoverschrijdend gedrag in het judo meer zou voorkomen dan in andere sporten”, zegt criminologe Tine Vertommen, die aan de UAntwerpen betrokken is bij het Voice-project. “Wat wel opvalt, is dat de getuigenissen van de voorbije dagen uit dezelfde periode stammen en over dezelfde mensen gaan. Ik hoor bij verschillende vrouwelijke judoka’s opluchting, nu dit eindelijk bespreekbaar is gemaakt. Ann Simons is een grote naam in die wereld. Sinds ze hiermee naar buiten kwam, kregen wij nog meer meldingen.”
'Dit gaat in de eerste plaats om een cultuur, een vorm van hiërarchie en loyauteit die in deze sport blijkbaar sterk aanwezig is'
De vraag wordt stilaan hoelang de positie van D.B. nog houdbaar blijft. De man werd in 2006 al ontslagen door de Vlaamse Judofederatie en als je de krantenberichten van toen herleest met de kennis van vandaag, lijkt het er sterk op dat hij toen al werd afgerekend op zijn omgang met jonge vrouwelijke judoka’s. Toch nam de federatie B. enkele jaren geleden weer in dienst.
Tine Vertommen: “We mogen niet denken dat het volstaat om één spreekwoordelijke rotte appel te verwijderen. Dit gaat in de eerste plaats om een cultuur, een vorm van hiërarchie en loyauteit die in deze sport blijkbaar sterk aanwezig is.”