“Drieëntwintig van de achtentwintig lidstaten betalen nog steeds niet wat ze zouden moeten betalen voor hun defensie. Dit is niet eerlijk ten aanzien van de burgers en de belastingbetalers van de VS. Vele landen zijn nog enorme sommen geld verschuldigd”, hekelde Trump, verwijzend naar de NAVO-doelstelling om elke lidstaat 2 procent van het bbp aan defensie te laten spenderen.

De boodschap is niet nieuw, maar de setting gaf ze niettemin een bijzondere weerklank en zelfs de indruk van een publieke bolwassing. Alle staats- en regeringsleiders van de 27 andere bondgenoten, inclusief koning Filip, stonden immers mooi opgesteld naast Trump. Bedoeling was immers dat de Amerikaanse president een woordje zou plaatsen bij de onthulling van een monument ter nagedachtenis van de slachtoffers van 9/11, zoals Duits bondskanselier Angela Merkel dat net voordien had gedaan met een stukje Berlijnse muur.

Trump benadrukte dat 2 procent van het bbp “het absolute minimum” is om de NAVO te moderniseren en te wapenen voor de toekomst, gezien de “chronische onderfinanciering” en de “groeiende dreigingen”. “Als elk land vorig jaar 2 procent had gespendeerd aan defensie, dan hadden we 119 miljard dollar extra gehad voor onze collectieve verdediging en voor de financiering van bijkomende NAVO-reserves.”

“Als alle landen hun volle deel zouden betalen, zou de NAVO nog sterker zijn dan nu, zeker tegen het terrorisme”, aldus Trump. Hij noemde België niet bij naam, maar zei wel dat hij in zijn contacten met staats- en regeringsleiders tot nu toe “zeer direct” is geweest. België is een bijzonder slechte leerling in de NAVO-klas.

De rest van Trumps toespraak focuste vooral op terrorisme. Hij vroeg om een moment van stilte voor de slachtoffers van de aanslag in Manchester, herhaalde dat de daders “losers” zijn en zei dat we terroristen “uit onze samenleving moeten verdrijven en hen nooit meer mogen binnenlaten”.

Opvallend was tot slot dat de NAVO volgens Trump meer moet focussen op migratie, weliswaar opnieuw met een verwijzing richting terreur. “Duizenden en duizenden mensen stromen onze landen binnen. In veel gevallen hebben we geen idee wie ze zijn. We moeten hard, sterk en waakzaam blijven”, klonk het nog. “De NAVO van de toekomst moet focussen op terrorisme en migratie, net als op de bedreigingen uit Rusland en van onze oostelijke en zuidelijke grenzen.”

Trump hield een toespraak ter gelegenheid van de onthulling van een monument voor de aanslagen van 9/11, in het nieuwe hoofdkwartier van het bondgenootschap. “Ik ben vereerd hier te zijn met andere landen van een alliantie, die vrede in de wereld promoot”, zei hij aanvankelijk.

Merkel: “Muren zijn niet succesvol”

Ook de Duitse bondskanselier kwam aan het woord. Ze benadrukte het belang van open samenlevingen. “Niet uitsluiting en niet muren zijn succesvol, maar open samenlevingen, die op gemeenschappelijke waarden zijn opgebouwd”, aldus Merkel. Een van haar toehoorders was de Amerikaanse president Donald Trump, die een muur wil oprichten aan de Amerikaanse grens met Mexico.

Merkel bedankte de NAVO-bondgenoten voor de steun bij de eenmaking van Duitsland. Ze gaf een toespraak in het nieuwe hoofdkwartier van de verdragsorganisatie. Daar is een gedenkteken onthuld: een deel van de Berlijnse Muur.

Premier Charles Michel bedankte Angela Merkel uitdrukkelijk voor het gebaar. Hij sprak van een “krachtig moment” en blikte kort terug naar de dag waarop de muur viel. Michel was toen veertien jaar oud en besefte naar eigen zeggen meteen dat het een “bepalend moment” zou zijn in de geschiedenis.

“De Berlijnse Muur is een symbool van ons gedeeld verleden”, zei eerder ook Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO. Een muur “om mensen binnen en ideeën buiten te houden”, zei hij.

Ook is aan het nieuwe NAVO-hoofdkwartier een stuk uit het voormalige WTC van New York onthuld, dat bij de aanslagen op 11 september 2001 werd verwoest. Na de aanslagen is voor het eerst in de geschiedenis van de NAVO het artikel 5 ingeroepen, dat bepaalt dat een aanval tegen één bondgenoot een aanval tegen alle anderen is.

(belga)