Mooi dat zorgakkoord, maar wat betekent het voor mij?

De onderhandelingen gingen de afgelopen dagen met name over het bedrag waarmee geplande bezuinigingen worden verzacht, maar een ander onderwerp uit het regeerakkoord werd er voor het gemak bijgetrokken. Volgens dat plan vergoeden zorgverzekeraars alleen nog behandeling bij ziekenhuizen waarmee zij een contract hebben gesloten. Nu vergoeden die nog 80 procent van de rekening van een zorgverlener met wie zij geen contract hebben. Het schrappen van deze plicht zou circa 1 miljard aan kosten kunnen besparen.

Dit betekent dat als u straks naar een ander ziekenhuis - of een andere specialist - wilt gaan dan uw zorgverzekeraar adviseert, u de rekening zelf moet betalen of een relatief dure, zogenoemde restitutiepolis dient af te sluiten. Heeft u specifieke klachten en heeft u een duidelijk voorkeur voor een ziekenhuis, dan loont het straks te onderzoeken met welke verzekeraar uw ziekenhuis zaken doet. De regeling gaat overigens niet gelden voor huisartsen.

Het idee van Schippers is dat dit de concurrentie aanjaagt tussen zorgverleners en dat dit goed is voor kwaliteit en prijs. Een chirurg, zo is de gedachte, die elke dag tien heupoperaties doet, is vaardiger dan de chirurg die er één in de maand doet. Volgens dezelfde logica hoeft niet elk ziekenhuis dezelfde dure apparaten te kopen.

Maar voor u betekent het misschien wel dat u voor uw heupoperatie naar Rotterdam zal moeten afreizen. En een hartoperatie of maagverkleining gebeurt straks voor velen in een ziekenhuis ver weg, terwijl voor- en nazorg bij het regioziekenhuis blijft.

De minister sloot overigens al in 2011 'een historisch akkoord' hierover met ziekenhuizen en verzekeraars. Sindsdien zijn ziekenhuizen al meer gaan samenwerken en gaan specialiseren. Verzekeraars kopen steeds meer zorg selectief in. Die ontwikkeling zal nu waarschijnlijk versnellen.

Radicale verandering
Tot zover de ziekenhuizen. De meeste tijd ging de afgelopen dagen zitten in onderhandelingen over het bedrag waarmee de bezuinigingen op de langdurige zorg (in totaal 1,5 miljard) zouden worden verzacht. Dat wordt nu volgend jaar 360 miljoen minder. 200 miljoen daarvan wordt minder bezuinigd op dagbesteding voor zwaar gehandicapten en dementerenden.

Het akkoord maakt bovendien de weg vrij voor een radicale verandering: vanaf 1 januari worden de gemeenten verantwoordelijk voor thuiswonende burgers die hulp nodig hebben. Het gaat dan vooral om ouderen en gehandicapten. De wet wordt dit jaar door beide Kamers geloodst.

Wat betekent dat voor u? Alleen wie 24 uur per dag zorg of toezicht nodig heeft, kan na dit jaar nog in een zorginstelling terecht. Daar zit ook nog een maximum aan (200 duizend mensen). Anderen moeten een beroep doen op de gemeente of de zorgverzekeraar. De gemeente zal u vragen uw inkomen of spaargeld aan te wenden om zelf zorg te regelen, en/of uw familie, buren en kennissen in te zetten voor mantelzorg.

Hoe moet dat volgend jaar?
Een voorbeeld. U heeft na een ongeluk last van uw rug. Het ziekenhuis heeft u ontslagen. U bent niet meer mobiel, heeft hulp bij het opstaan nodig en verzorging van uw wonden. U kan nu nog tijdelijk worden opgenomen in een verzorgingshuis. Hoe moet dat volgend jaar? Dan moet u een beroep doen op uw sociale netwerk - vrienden, kennissen, buren, kinderen, ouders. De gemeente levert aanvullende hulp. Voor wondverpleging komt de wijkzuster langs, die betaald wordt uit de ziektekostenverzekering. Alleen als 24-uurszorg nodig is, kunt u terecht in een verzorgings- of verpleeghuis.

Nog een voorbeeld. Uw ouders wonen nu in een verzorgingshuis en krijgen daar lichte zorg. Een zuster is voor noodgevallen op afroep beschikbaar, maar ze koken zelf en maken zelf schoon. Worden zij op straat gezet? Nee, iedereen die in een verzorgings- of verpleeghuis woont, kan daar blijven wonen. Door de aanscherping van de toegangseisen komen er wel minder nieuwe bewoners bij, waardoor sommige huizen met leegstand krijgen te kampen en fuseren. Daardoor moeten bewoners soms verhuizen.