In een brief aan verschillende ministers wordt gewaarschuwd voor de mogelijke risico’s van een verkoop van Eandis-aandelen aan het Chinese staatsbedrijf State Grid. In de brief, waar Belga beslag op kon leggen, wordt gewaarschuwd voor de banden tussen State Grid en de Chinese overheid, de Communistische Partij en het Chinese leger. De afzender, die anoniem wenst te blijven, dringt daarom aan op “grote terughoudendheid” voor een investering van State Grid in ons elektriciteitsnetwerk. Wellicht is dit de “gevoelige nieuwe informatie” waar minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) eerder op de avond naar verwees.

Verstuurd naar verschillende ministers

De brief werd verstuurd naar verschillende ministers en waarschuwt voor de achtergrond van State Grid. State Grid moet als staatsbedrijf verantwoording afleggen aan de Staatsraad. “De factor worden de grote beleidslijnen van dergelijke bedrijven uitgezet door de Chinese staat en dus door de Chinese Communistische Partij.”

Afgewezen door Australië

Volgens de brief is State Grid eerder deze zomer ook al “in opspraak gekomen na de afwijzing van een investering door Australië”. “De Australische overheid blokkeerde een op handen zijnde deal in het belang van de nationale veiligheid”, luidt het.

Verder zou State Grid volgens de brief banden hebben met de Chinese inlichtingendiensten en is een dochteronderneming (met name China Electric Power Institute) “nauw verbonden met het Chinese leger”.

“Behalve een risico op inmenging vanwege de Chinese overheid houdt deze overname dus ook een risico in dat technologie van Eandis bij het Chinese leger terecht zou komen”, staat er. Omdat het elektriciteitsnetwerk een strategische sector is, wordt in de brief gepleit voor “grote terughoudendheid” voor de investering van State Grid.

Antwerpen keurt goed, Gent wil uitstellen

De Antwerpse gemeenteraad heeft maandag de deal goedgekeurd die na een fusie van de distributienetbeheerders onder de koepel van Eandis de intrede van het Chinese overheidsgecontroleerde nutsbedrijf State Grid toelaat. Voormalig Vlaams minister van Energie Annemie Turtelboom (Open Vld) stemde tegen, de stemmen van de N-VA- en CD&V-raadsleden volstonden echter voor een goedkeuring. De brief aan verschillende ministers die maandag opdook en waarin opgeroepen wordt tot “grote terughoudendheid” rond State Grid, werd door schepen van Financiën Koen Kennis (N-VA) doorverwezen naar de federale overheid.

Ook in Antwerpen was de verdeeldheid rond de nakende Eandis-deal de voorbije weken groot. Zo trok de lokale sp.a-afdeling vrijdag nog aan de alarmbel door onder meer te stellen dat een gemiddeld Antwerps gezin dat met aardgas verwarmt 104 euro extra op zijn energiefactuur zou te zien krijgen na de noodzakelijke fusie van distributienetbeheerders, aangezien de erg lage distributienettarieven die nu in Antwerpen gelden zouden moeten opgaan in één globaal tarief. Het stadsbestuur verweet de oppositie bij monde van schepen Kennis dat ze onnodig angst zaaiden. Kennis herhaalde maandag dat hij de opschortende voorwaarde voor de fusie, namelijk dat er regionale tariefverschillen moeten blijven, “niet zal lossen”.

Sp.a-gemeenteraadslid Toon Wassenberg toonde zich maandag allerminst gerustgesteld en uitte de vrees dat de lagere Antwerpse tarieven slechts tijdelijk zullen behouden blijven. Ook Groen, PVDA en Vlaams Belang uitten forse kritiek op de deal, onder meer omdat State Grid te veel macht en informatie zou verkrijgen. Voormalig minister van Energie Turtelboom kon zich dan weer niet vinden in het vermeende gegarandeerd rendement van vier procent voor State Grid. N-VA stemde wel voor en coalitiepartner CD&V toonde zich solidair zonder de deal uitgebreid te verdedigen.

Termont wil uitstellen

De stad Gent heeft haar standpunt over de Chinese intrede tot Eandis nog niet bepaald tijdens de behandeling van de agendapunten van de gemeenteraad maandagavond. Bij aanvang van de zitting verdaagde burgemeester Daniël Termont (SP.A) het agendapunt naar dinsdag, maar na het afwerken van de agenda en de start van vijftien interpellaties, klonk het dat het punt mogelijk toch nog maandagnacht behandeld wordt.

Het punt werd uitgesteld omdat de raadsleden het gewijzigde ontwerpbesluit maar een uur voor de zitting te zien kregen.

In dat ontwerpbesluit verzoekt de stad Gent aan het management om de buitengewone vergadering van 3 oktober te willen uitstellen “gelet op de uiteenlopende standpunten die, over de partijen heen, de laatste dagen en weken werden geformuleerd”.

Als het Eandis-management daar niet zou op ingaan dan vraagt Gent niet langer om het schorsen van het agendapunt, wat het eerder wilde, maar stelt het schepencollege de raadsleden voor om zich te onthouden, in essentie om strategische en beleidsmatige overwegingen. Als reden van de koerswijziging wordt verwezen naar het overleg met centrumsteden en een onderhoud met Eandis-CEO Walter Van den Bossche, die antwoorden gaf op technische, juridische, financiële en bedrijfsorganisatorische vragen.

In elk geval moet de gemeenteraad nog het definitieve standpunt bekrachtigen.