De vliegende auto staat voorlopig nog aan de grond
Ruim honderd jaar wordt er al van gedroomd, nu is hij er eindelijk, de vliegende auto. Deze week werd de Aeromobil gepresenteerd op een technologiefestival in Wenen. Maar of u binnenkort vliegrijdend op weg naar het werk de files omzeilt, is twijfelachtig
Sinds Karl Benz zijn Patent-Motorwagen Nummer 1 in 1885 de schuur uit reed, wordt al gemijmerd over een auto die ook kan vliegen. Kort voor de Tweede Wereldoorlog koos de eerste het luchtruim, daarna werd het weer even stil. Behalve in boeken en films als The Jetsons, Star Wars, Harry Potter en Back to the Future.
In het echte leven wilde het alleen niet zo lukken met de vliegende auto, ondanks vele pogingen. De techniek om auto's de lucht in te krijgen - of vliegtuigen de snelweg op - bleek weerbarstig. 'Waar blijft mijn vliegende auto?', vroeg Popular Science zich nog af in 2008.
Drie kansrijke modellen
Welnu, hier is hij. Er zijn momenteel minstens drie kansrijke modellen voor een marktintroductie: de Amerikaanse Transition, de Nederlandse PAL-V en dus de Slowaakse Aeromobil. De laatste is een tweezitsauto met een lichtgewicht vezelversterkte koolstofcarrosserie en inklapbare vleugels. Hij kan 160 kilometer per uur over de weg en 200 kilometer per uur in de lucht. Parkeren in de stad is wel een uitdaging met een lengte van zes meter, precies de standaardmaat van een parkeervak.
Al is parkeren vermoedelijk het minste probleem van de vliegende auto. De techniek mag inmiddels gereed zijn, veel lastiger zal het worden de Aeromobil de weg op te krijgen. Omdat het voertuig vier wielen heeft, beschouwt de wet hem als auto en moet hij voldoen aan alle Europese regelgeving voor 'gewone' auto's. Denk aan crashtests, eisen aan spiegels, ruitenwissers, voetgangersveiligheid - het eisenpakket is bijna oneindig. Vraag maar aan Volkswagen. Het Duitse autoconcern moest alle Europese RDW's af om bij uitzondering toestemming te krijgen hun superzuinige XL1 te mogen uitrusten met camera's in plaats van buitenspiegels.
Een ander probleem is dat een eventueel succes tot nog meer drukte in het overvolle luchtruim zal leiden, waardoor de kans op botsingen toeneemt. 'De belangrijkste uitdaging voor de komst van dit soort toestellen is automatisering', zegt Frank Nieuwenhuizen. Personal aerial vehicles ofwel PAV's, zoals de toestellen officieel heten, zullen autonoom moeten navigeren en zelfstandig botsingen kunnen vermijden. Nieuwenhuizen is projectleider van myCopter, een Europees onderzoeksprogramma dat met behulp van technologie een brug wil slaan tussen hoogopgeleide piloten en de gemiddelde automobilist die straks in een PAV moet gaan rijvliegen.
Drie wielen
Technisch is er al veel mogelijk, zegt Nieuwenhuizen. 'Maar op het gebied van wetgeving en certificering moet nog veel geregeld worden om dit soort toestellen veilig naast bestaande transportvormen te laten bestaan.'
De complexe regelgeving rond auto's was voor het Nederlandse PAL-V reden te kiezen voor een voertuig met drie wielen. 'Certificering voor drie wielen is een stuk eenvoudiger', zegt Robert Dingemanse van het bedrijf. 'Alle eisen die aan een vierwieler gesteld worden, leiden tot extra gewicht, waardoor de luchtwaardigheid weer in het geding komt. Zo raak je in een vicieuze cirkel.'
Het bedrijf uit Raamsdonksveer koos daarom voor drie wielen. Om het toestel stabiel te houden op de weg heeft de PAL-V One een systeem dat hem laat meehellen in de bocht. Ook een Nederlandse vinding, die eerder in de motorauto Carver werd toegepast. De PAL-V overigens geen vliegtuig, maar een gyrokopter; een helikopter met een passieve rotor, die als gevolg van de voortstuwing door de propeller aan de achterzijde gaat draaien en zo het toestel 'lift' verschaft.
Vliegen met een gyrokopter is heel eenvoudig, zegt Dingemanse. Een gyrokopter is stabiel van zichzelf. 'Vliegen is daardoor als liggen in een hangmat, terwijl het besturen van een helikopter is alsof je op een bal staat.' Een gewoon vliegtuig ligt daar qua moeilijkheid tussenin, zegt Dingemanse. Nog een voordeel van een gyrokopter: als de motor uitvalt, levert de rotor voldoende weerstand voor een zachte landing.
Eerste klant
PAL-V zegt in 2017 het eerste toestel aan een Nederlandse klant te zullen leveren. Wie dat is, wil het bedrijf niet zeggen. 'Een privépersoon.' De ontwikkeling van het toestel is deels gefinancierd door een groep informele investeerders en deels door het ministerie van Economische Zaken.
Het zal nog wel even duren voor de vliegende auto gemeengoed is, stelt Nieuwenhuizen van myCopter. 'Veel langer dan enkele jaren, omdat allerlei vraagstukken nog niet zijn opgelost, zoals navigatiesystemen, aansprakelijkheid en de opleiding van de bestuurder.' Het RDW heeft tot op heden geen enkele aanvraag voor een typegoedkeuring voor een vliegende auto ontvangen.
Dan is er nog de prijs. De eerste toestellen die op de markt komen, zullen enkele honderdduizenden euro's kosten. Rijvliegen blijft daarmee iets voor de bemiddelde enkeling. Gewone stervelingen schuiven voorlopig elke ochtend nog achteraan in de file.
