Ruimtevaart in de 20ste eeuw

lanceerpoging in 1968 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-6 N°8.

Deze maansonde wordt gelanceerd met de bedoeling een camera-module (ALS E-6 N°8 SA)

zacht te laten landen op de maanbodem.

Door problemen met de 3de trap van het lanceertuig wordt de voorziene aardorbit niet bereikt en de combinatie breekt bij de terugval in stukken.

(afbeelding: model van een gelijkaardige sonde)

Lading: ALS E-6 No.8 SA

Lanceertuig: Molniya 8K78L / R103-26

vertrek in 1979 van het ruimteschip Soyuz 33 (Norad ID: 11324), naar het Soviet ruimtestation Salyut 6.

Bij de nadering zagen de cosmonauten vanuit Salyut 6 vlammen uit de hoofdmotor van de Soyuz slaan, waarna de koppelpoging gestaakt werd. Deze Intercosmos missie met een Bulgaarse cosmonaut moest daarom terugkeren naar de aarde. Na een risicovolle stijle terugval kwamen Rukavishnikov en Ivanov, sterk dooreengeschut (tot 10G), alsnog na 2 dagen behouden op de grond.

Omdat het motorgedeelte van elke Soyuz vóór de terugval naar de aarde afgestoten wordt, was de inspektie van de defekte motor niet mogelijk.

De inzittenden zijn:

Nikolay N.Rukavishnikov, gezagvoerder,

Georgi K.Ivanov, wetenschapper - Bulgarije.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1974: de VS militaire satellieten OPS 4547 en OPS 6245/KH9/SAMOS;

in 1975: de wetenschapssatelliet GEOS 3;

in 1982: de IN communicatiesatelliet Insat 1A;

in 1984: een SU militaire waarnemer Kobal't;

in 1992: de VS militaire satelliet USA 80.

vertrek in 1980 van het ruimteschip Soyuz 35 (Norad ID: 11753), naar het Soviet ruimtestation

De cosmonauten Popov en Ryumin zullen er 184 dagen als vaste bezetting (EO-4) verblijven.

Bij hun aankomst in het ruimtestation bemerken de cosmonauten dat de vensters ervan beschadigd zijn door inslagen van micro-meteorieten en ruimtepuin. Tijdens hun verblijf vervingen ze oa onderdelen van de besturing en installeerden ze een nieuw alarmsysteem en een batterij.

Soyuz 35 brengt bij de landing twee cosmonauten terug die een bezoek van 8 dagen aan Salyut 6 brachten.

De inzittenden bij de lancering zijn:

Leonid I.Popov, gezagvoerder,

Valery V.Ryumin, vluchtingenieur;

Valery N.Kubasov, gezagvoerder,

Bertalan Farkasj, wetenschapper - Hongarije.

vertrek in 1994 van de ruimtependel Endeavour STS 59 (Norad ID: 23042), voor een 11-daags

verblijf in een baan om de aarde.

De hoofdlading bij deze missie is het Space Radar Laboratory (SRL-1),geactiveerd door de bemanning en geëxploiteerd door teams van de ruimteagentschappen van Duitsland (DARA) en Italië (ASI). Dit labo bevatte oa de X-SAR (Synthetic Aperture Radar) en het MAPS (Measurement of Air Pollution from Satellites) instrument.

Met de X-SAR radar werd ongeveer 20% van de aarde bekeken. Meer dan 400 plaatsen in oa Brazilië, Michigan, North Carolina en Centraal Europa kwamen in beeld. Meer dan 100 wetenschappers uit 13 landen werkten hieraan mee.

Het MAPS-experiment mat de globale verspreiding van koolmonoxide in de atmosfeer.

De inzittenden zijn:

Sidney M.Gutierrez, bevelhebber,

Kevin P.Chilton, piloot,

Linda M.Godwin/Nagel, ladinggezagvoerder,

Jerome Apt, missiespecialist,

Michael R.Clifford, missiespecialist,

Thomas D.Jones, missiespecialist.

geboorte in 1950 te Austin - Texas, van Kenneth Dale ‘Taco’ Cockrell.

Amerikaanse piloot/astronaut.

Lid van NASA 13-1990 groep.

Maakte ruimtevlucht als

missiespecialist in STS 56,

piloot in STS 69, en

bevelhebber in STS 80, STS 98 en STS 111.

Verbleef 64,52 dagen in de ruimte.

Was astronaut tot februari 2002 en bleef aktief in de ruimtevaart.

geboorte in 1963 te Austin – Texas, van Timothy Lennart Kopra.

Amerikaanse ingenieur/astronaut.

Lid van NASA 18-2000 “The Bugs”.

Maakte ruimtevlucht als ISS expeditielid in STS 127(128) en Soyuz TMA19M.

Is nu in de ruimte en verbleef er al ongeveer 120 dagen.

Maakte al 3 ruimtewandelingen – samen 13u31’.

selektie in 1959 van de NASA-1 – Mercury Seven astronauten

De eerste groep van astronauten die de NASA selekteerde waren bestemd voor Project Mercury.

Alle zeven waren militaire testpiloten, een eis van president Eisenhower om de selectie te vereenvoudigen. Allen vlogen in de ruimte voor Project Mercury, behalve Donald Slayton, die

om medische redenen pas veel later deelnam aan de Apollo-Sojoez missie.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1962: de VS spionnagesatelliet MIDAS 5 en het WestFord naaldexperiment;

in 1968: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;

in 1969: een SU fotoverkenner Zenit-2;

in 1976: een SU fotoverkenner Zenit-2M;

in 1981: een SU doelsatelliet Vektor;

in 1986 en 1987: een SU militaire waarnemer Kobal't;

in 1995: het MIR cargoschip Progress-M27;

in 1997: een SU militaire waarschuwer Oko;

in 1999: de VS militaire waarschuwer DSP 19/USA 142.

- Voor de Soyuz 35 missie was oorspronkelijk Valentin Lebedev voorzien als vluchtingenieur. Hij moest echter een knieoperatie ondergaan na een kwetsuur opgelopen op een trampoline. Daarop werd Valery Ryumin aangesteld als vervanger.

lancering in 1964 vanaf Cape Canaveral LC19, van de onbemande Gemini GT-1 combinatie.

Bij deze test brengt het lanceertuig de Gemini capsule met aangebleven tweede trap in een baan om de aarde. Uit een hogere dan voorziene snelheid volgt een baan die 34 km hoger is dan gepland. De afscheiding van de capsule met de tweede trap van de Titan was niet voorzien.

De test ging over 3 omlopen, voor een totale duur van 4u 50min, en de berging van de capsule was niet voorzien. De vlucht werd gevolgd tot de combinatie tijdens de 64ste orbit op 12 april boven het zuiden van de Atlantische Oceaan terugviel en verbrandde in de atmosfeer.

Alle systemen werkten naar behoren en de test werd een succes genoemd.

(afbeelding: de lancering van GT1)

Andere naam: Gemini Titan 1

Lanceertuig: Titan II GLV GT1

Massa: 3190/5170 kg.

lancering in 1966 vanaf Cape Canaveral LC36B, van de VS ruimtesonde Surveyor M-2.

Dit is een test van een Surveyor model, zoals deze later zullen ingezet worden voor een zachte landing op de maan.

De lancering gebeurt met een Atlas-Centaur, maar de test is maar een gedeeltelijk succes doordat de tweede ontsteking van de Centaur motor faalt.

(afbeelding: de lancering van een gelijkaardige Allas Centaur)

Lanceertuig: Atlas Centaur D AC-8

lancering in 1967 vanaf Baikonur LC81/23, van de Soviet ruimtecombinatie 7K-L1 N°3P in een baan om de aarde.

Deze test is waarschijnlijk een technologietest als voorbereiding op de geplande Zond lanceringen, al of niet bemand. De lading komt in een baan om de aarde, maar de motor van Blok-D trap, die het tuig op weg moet zetten naar de maan, ontsteekt niet. Twee dagen later verbrandt het ruimtetuig in de atmosfeer.

De vraag blijft of het hier de bedoeling was om echt naar de maan te vliegen, of enkel de terugval aan zeer hoge snelheid te testen vanaf een hoge elliptische baan.

Verscheidene hierop volgende mislukkingen zullen bijdragen tot opberging van de Soviet-ambities tot het maken van bemande maanvluchten.

(afbeelding: vermoedelijke samenstelling van deze combinatie)

Andere naam: Kosmos 154

Lanceertuig: Proton-K/D1E

vertrek in 1993 van de ruimtependel Discovery STS 56 (Norad ID: 22621), voor een 9-daags

verblijf in een orbit omheen de aarde.

De hoofdlading bij deze missie is het laboratorium voor atmosfeerstudie ATLAS-2, dat ontworpen is om gegevens te verzamelen over de relatie tussen de energie van de zon en de aardatmosfeer. Ook de invloed van deze energie op de ozonlaag wordt bestudeerd.

Verder voert de bemanning biologie experimenten uit op oa meegevoerde specimen en ratten.

De inzittenden zijn:

Kenneth D.Cameron, bevelhebber,

Stephen S.Oswald, piloot,

Michael C.Foale, missiespecialist,

Kenneth D.Cockrell, missiespecialist,

Ellen L.Ochoa, missiespecialist.

selektie in 1985 van de RCA Electronics ladingspecialisten

Alleen Cenker zal een ruimtevlucht maken.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1961: de VS militaire wetenschapssatelliet Discoverer 23/KH 5;

in 1966: de VS wetenschapssatelliet OAO (A)1;

in 1970: de weersatelliet Nimbus 4, de VS militaire satellieten OPS 7033/Vela 12 en

OPS 7044/Vela 11, de VS militaire topografiesatelliet TOPO 1 en een SU fotoverkenner Zenit-4;

in 1975: een SU doelsatelliet DS-P1-Yu;

in 1978: de VS spionnagesatelliet Rhyolite 4;

in 1982: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;

in 1983: een SU doelsatelliet Raduga 12 en een fotoverkenner Zenit-6;

in 1984: de CN militaire communicatiesatelliet China 15/DFH 2/STTW;

in 1987: een SU spionnagesatelliet US-PM;

in 1992: een SU militaire waarnemer Neman;

in 1993: de VS wetenschapssatelliet Spartan 201;

in 1996: de telecomsatelliet Astra 1F.

- Tijdens de eerste omloop van de Gemini-GT1 combinatie, zouden plots vier voorwerpen uit de ruimte opgedoken zijn en op radar waargenomen. Ze namen positie in rond GT1 (twee boven, één achter en één onder), om vervolgens in deze formatie gedurende één volledige orbit mee te vliegen.

- Wat betreft de Soyuz 7K-L1 testvluchten, verschillen de meningen over het echte doel en het verloop ervan. Als men het tijdstip van de lancering van Kosmos 146 (7K-L1 2P van 10 maart) en Kosmos 154 (7K-L1 3P van 8 april) in funktie van de positie van de maan, vergelijkt met deze van de vorige maan-sonden, blijkt de maan als doel onwaarschijnlijk.

lancering in 1968 vanaf Baikonur LC1, van de Soviet ruimtesonde E-6LS N°113/Luna 14.

Dit ruimtevaartuig ging op 10 april in een baan omheen de maan.

Gegevens werden oa bekomen betreffende de interactie van de massa’s van aarde en maan, alsmede zonnewind en kosmische straling. Ook de radio ontvangst op verschillende posities omheen de maan werd getest.

Deze vlucht was de laatste van de tweede generatie van de Luna-serie.

(afbeelding: tekening van dit type sonde)

Lanceertuig: Molniya 8K78M Ya716-58

geboorte in 1972 te Chichester, van Timothy Nigel Peake.

Britse piloot/astronaut.

Lid van ESA 3-2009 “The Shenanigans”.

Maakt nu ruimtevlucht als ISS expeditielid in Soyuz TMA19M.

overlijden in 1990 te Scottsdale – Arizona, van Ronald “Ron” Ellwin Evans, Jr

Amerikaans ingenieur/astronaut

Geboren op 10 november 1933, te St.Francis, Kansas

Selectie: NASA Astronaut Groep 5-1966

Verbleef 12d 13h 52m (12,58d) in de ruimte

Aantal EVAs: 1 ; totale EVA duur: 1 uur 5 minuten

Overleed aan een hartaanval

Kreeg meerdere onderscheidingen, oa de Navy DS medaille, hier afgebeeld.

overlijden in 1997 te Zvyozdny, van Georgy Stepanovich Shonin

Soviet piloot/cosmonaut

Geboren op 3 augustus 1935, te Rovenky, Ukraine

Rang: Luitenant Generaal, Soviet Luchtmacht

Selectie: Luchtmacht Groep 1-1960

Verbleef 4d 22h 42m (4,95d) in de ruimte

Overleed aan een hartaanval

Kreeg meerdere onderscheidingen, oa de Piloot-Cosmonaut medaille, hier afgebeeld.

lanceringen van allerlei aard, onder andere

in 1966: een VS fotospion KH-4A;

in 1970: een SU ELINT satelliet Tselina-O;

in 1971: een SU ELINT satelliet Tselina-D;

in 1972: de SU wetenschapssatelliet Interkosmos 6/IK 6;

in 1975: een SU oceaanobservatie satelliet US-A;

in 1976: de SU weersatelliet Meteor 1-24;

in 1977: een SU fotoverkenner Zenit-4MK;

in 1978: de JP/VS communicatiesatelliet Yuri 1/BSE 1;

in 1979: een SU militaire navigatiesatelliet Parus;

in 1981: een SU fotoverkenner Zenit-6;

in 1982: een SU militaire waarschuwer Oko;

in 1990: de CN telecomsatelliet Asiasat 1 (Westar 6);

in 1995: de VS telecomsatelliet AMSC 1/MSat 2;

in 1998: de communicatienetwerk satellieten Iridium 62,63,64,65,66,67 en 68.

- In 1961 overlijdt volgens geruchten cosmonaut Vassilyevich Zavodovski tijdens een mislukte ruimtevlucht. (andere bronnen noemen hem Zowodovski en vermelden 14 oktober)

Als tegenbewijs laat radio Moskou hem in mei 1963 voor de micro een verklaring afleggen.

- Een ander gerucht laat Vladimir Ilyushin en niet Zavodovski op 7 april 1961 een ruimtevlucht maken, die fataal afloopt.

Op 11 april 1961 schreef de Moskou correspondent Dennis Ogden in de Daily Worker (UK), dat de Soviets een man in de ruimte geschoten hadden en dat deze zwaar gewond neerkwam.

De volgende dag beweerde de franse reporter Eduard Brobovski (Dobrovski?):

‘Vladimir Sergeyevich Ilyushin – zoon van de befaamde vliegtuig constructeur – kwam op 7 april

1961 na 3 orbits in zijn ruimteschip “Rossiya” zwaar gewond neer op Chinees grondgebied.

De schietstoel waarmee de cosmonaut de capsule moest verlaten faalde.’

Verdere beweringen zijn dat Ilyushin het bewustzijn verloor, vervroegd naar beneden werd gehaald en in zijn capsule en zwaar gewond in China landde. Daar bleef hij 1 jaar als patient? gevangene?

Officieel was Ilyushin ernstig gewond geraakt bij een auto ongeval op 2 juni 1960, en voor revalidatie naar China gegaan. In april 1961 liep hij met een stok en in mei noemde hij de bewering van Brobovski “onzin en waanbeelden”.

Foto’s uit begin 1961 zouden bewijzen dat Ilyushin wel degelijk een ruimtevaart opleiding kreeg.

vertrek in 1984 van de ruimtependel Challenger STS 11/41C (Norad ID: 14897), voor een 7-daags

verblijf in een baan om de aarde.

Tijdens deze missie wordt de Long Duration Exposure Facility (LDEF) in de ruimte geplaatst.

Dit zelfstandig laboratorium moet de gevolgen noteren van een langdurig verblijf in de ruimte, en zal in januari 1990 door de ruimtependel Columbia terug naar de aarde gebracht worden.

Op 8 april gebruikt astronaut Nelson de orientatie-uitrusting MMU (Manned Maneuvring Unit), om de Solar Max satelliet (SMM) te grijpen die vrij in de ruimte beweegt, terwijl van Hoften vanuit de laadruimte assisteert. Na meer dan 2u wordt de poging stopgezet. Op 11 april slagen dezelfde astronauten er in om de nodige herstellingen aan de SMM uit te voeren, die voordien gegrepen was met de op afstand bediende arm. Door de ondervonden moeilijkheden werd de duur van de missie met 1 dag verlengd en verbleven Nelson en van Hoften meer dan 9u buiten de pendel.

De inzittenden zijn:

Robert L.Crippen, bevelhebber,

Francis R.Scobee, piloot,

George D.Nelson, missiespecialist,

James D.A.van Hoften, missiespecialist,

Terry J.Hart, missiespecialist.

lancering in 1973 vanaf Cape Canaveral LC36B, van de ruimtesonde Pioneer 11.

Pioneer 11 is de tweede missie naar Jupiter en het buitenste zonnestelsel, en de eerste

die de planeet Saturnus en haar belangrijkste ringen verkende. Instrumenten aan boord maten magnetische velden, zonnewind, kosmische straling, de hoeveelheid vrije waterstof en stofdeeltjes.

Op 3 december 1974 kwam de sonde op 43000km voorbij Jupiter en voerde metingen uit ivm poollicht, radiogolven en de atmosfeer.

Pioneer 11 vloog op 1 september 1979 op een afstand van 21000 km voorbij Saturnus waarbij vooral de ringen bestudeerd zijn. Daarna volgde de sonde een ontsnappingstraject uit het zonnestelsel.

Dit ruimtevaartuig bevat evenals Pioneer 10, een plaat met een getekende beeltenis van een man en een vrouw, alsmede de locatie van de zon en de aarde in de melkweg.

(afbeeldingen: vrije voorstelling van de sonde in de ruimte en plaat)

Andere namen: Pioneer G, Pioneer-Saturn

Lanceertuig: Atlas SLV-3D Centaur AC-30