VAN LANDBOEK TOT KADASTER

Naast de vele genealogen komen steeds vaker ook mensen naar het archief die willen weten wat er vroeger op hun grond allemaal is gebeurd. Soms is dat meer dan gewoon nieuwsgierigheid: de strengere milieuwetgeving vereist geregeld informatie over vroegere – mogelijk vervuilende - industriële activiteiten.

Tot diep in de jaren negentig was zo’n speurtocht zo goed als onbegonnen werk. De Eeklose percelen werden weliswaar al vanaf 1638 in kaart gebracht, maar met een ingewikkeld systeem, dat in de loop van de eeuwen driemaal totaal veranderde. ‘In kaart gebracht’ is bovendien niet de juiste uitdrukking.  Bij de eerste opmetingen voor het landboek van 1638 was er weliswaar een bijbehorende kaart gepland, maar na het samenstellen van het boek was het geld op, en die kaart is er nooit gekomen. Zo moest Eeklo tot 1834 wachten eer het zijn percelen precies weergegeven zag.

Halfweg die jaren negentig sloegen de toenmalige stadsarchivaris (Erik De Smet) en de huidige (Freddy Pille) de handen in elkaar voor een grootscheeps project: een uitgave van de vier oude landboeken (1638, 1709, 1796, 1820), met de situering van elk van de ruim drieduizend Eeklose percelen op de moderne kaart.  

Het duurde meer dan vier jaar om alle problemen en probleempjes van de oudste versie opgelost te krijgen. Het landboek 1638 verscheen in 2001 in twee delen en een index, drie jaar later gevolgd door de versie 1709, en in 2006 door het Franse landboek van 1796.  Aan het sluitstuk van de reeks, het Nederlandse landboek, was Erik De Smet nog volop aan het werk toen hij in februari 2008 plots overleed. Het tekstgedeelte lag toen al op het archief beschikbaar, maar de broodnodige kaarten – die naar zijn zeggen toen bijna klaar waren -  zijn helaas nooit teruggevonden. Een kleine ramp, want zij vormen de laatste schakel van de reeks, die de aansluiting moest vormen op het nog altijd gebruikte systeem van de Popp-kaarten.

Wie de historiek van zijn grond terug wil vinden, kan dus in het begin van de 19^de eeuw op probleempjes stuiten, maar over het algemeen is 300 jaar geschiedenis ervan binnen het uur te reconstrueren.  Niet de volle 375 :  het archief beschikt maar over gegevens tot omstreeks 1925. De recentere ontwikkelingen  zijn alleen maar te volgen op de diensten van Ruimtelijke Ordening en vanzelfsprekend op het Kadaster.

(Freddy Pille)

Kijk nog eens naar de Boelare zoals hij er nu bij ligt. Als het weer vorstvrij blijft en de regen matig blijft zou het er hier tegen eind volgende week heel anders kunnen uitzien.

Vorige week met de feestdagen heb ik geen oorlogsfoto geplaatst. Tanks vooraan in de Boelare. Kan men zich dat voorstellen? De mensen die staan kijken lijken mij ook verrast te zijn en weten blijkbaar niet goed hoe ze daar moeten mee omgaan.

                                                                    4 februari 2010

Zo zag de oude Broederschool er toen uit. In de plaats kwam het nieuwe gebouw van de Zuidkaai (foto onder). Dit is niet het laatste nieuwe gebouw op deze site. Er staan hier nog grote plannen op het programma. Er komt hier nog een nieuw gebouw bij en ook de gebouwen van het Beukenhof worden aangepakt. We houden u op de hoogte.

                                                             30 december 2011

Aan het jeugdcentrum in de Kerkstraat wordt er verder gewerkt. Hier is men nu aan de zijkant ongeveer in het midden met het plaatsen van de gevelwand.

In aanvulling van het artikel van zondag over de Krüger voeg ik er toch nog deze foto's bij. Hier zien we de nieuwe burelen en rechts het bijgebouwde stuk fabriek. De oude fabriek torent boven alles uit en ziet men hier op de achtergrond. Links is café De Oranjeboom die later zou gesloten worden. Dit gebouw heeft dan nog een hele tijd leeggestaan maar werd dan ook afgebroken.

Hier een zicht op de binnenkoer van de fabriek. Dat de Eeklose brouwerij geen gewoon fabriekske was ziet men aan het aantal vrachtwagens waarmee men over gans België de dranken ging leveren.

Zoals iedereen wel weet is hier nu het Krügercentrum, het Eeklose shopping dorp. Niemand die vroeger ooit dacht dat de Eeklose brouwerij de Krüger zou ophouden te bestaan.....

De Stationsstraat heel lang geleden. Dit kan men ook zien aan de auto's die daar staan. We zien hier de Krüger fabriek, de oude Eeklose brouwerij, in de beginperiode.

Hier zijn we al vele jaren verder en zien dat de gevel helemaal anders is. Van wat men ziet op de bovenste foto is alles afgebroken. De  fabriek werd vernieuwd en links ziet men een stuk van de nieuwe burelen.

Nu is alles wat hier stond verdwenen en is alleen nog de naam Krüger (centrum) overgebleven. Er is hier een nieuw shoppingcenter uit de grond gerezen wat wel succes kent en dagelijks veel volk op bezoek krijgt.

Op de linkse fotto zien we Duitse soldaten uitzoeken welke weg zij met hun tanks moeten volgen. Deze foto is ook van in Blommekens. De andere foto toont een Duitse officier die in vol ornaat zich heerser van de Eeklose Markt gemaakt heeft.

FONDSEN

Sedert enkele jaren herbergt het Stadsarchief  niet meer uitsluitend documenten van de stedelijke administratie. Zeker nu het over voldoende ruimte beschikt, vinden ook allerhande verenigingen er een onderdak voor hun materiaal.

Het overgrote deel van de afdeling ‘fondsen’ wordt ingenomen door twee verenigingen, die hun verzameling voor onbepaalde duur hebben afgestaan.  1. Het Heemkundig Genootschap van het Meetjesland (HGM) verrijkte het archief met een uitgebreide reeks tijdschriften  (ca. 25 meter) uit de hele provincie, en een nog omvangrijkere bibliotheek met historische werken. Om het opzoekwerk te vereenvoudigen werd deze samengesmolten met de bescheiden boekencollectie waarover het Stadsarchief voorheen beschikte.

2. De VVV-Eeklo bleek wonderwel complementair: zij leverde haar letterkundige bibliotheek van het Meetjesland, de bijzonder rijke verzameling lokale weekbladen plus een overweldigend aantal themamappen met foto’s, documenten, bidprentjes en krantenknipsels.

Een derde grote “leverancier” is de in 2006 ontbonden genealogische vereniging De Eik, niet alleen goed voor zo’n 7.500 pagina’s familiekundige studies, maar ook voor zowat twintig meter werknotities gerangschikt per familie, plus 400 documentatiemappen over graven op het geklasseerde deel van het kerkhof. Met deze drie fondsen kan het Stadsarchief op praktisch alle terreinen aan de vragen en verzuchtingen van de bezoekers tegemoetkomen.

Maar er is meer. Vooral de laatste jaren gaan de depots steeds vaker open voor merkwaardige kleinere collecties. Ons archiefteam mocht van het College O.-L.-Vr.-ten-Doorn opruimen in wat de zusters van liefde na het opdoeken van het klooster had achtergelaten . Cyriel Van De Bouchaute liet zijn verzameling foto’s en fotonegatieven aan de stad na, en van stadsgenoot Lucien Lampaert kwam met jaren vertraging een belangrijk deel van zijn boeken en documenten in dezelfde kast te staan. Van de stoffenhandel Marcel De Vreese (destijds op het Kerkplein) werd bij een verbouwing tussen de gebinten een reeks kasboeken uit de jaren zestig aangetroffen; ook die vonden de weg naar het archief. Recent maakte ook de Gezinsbond zijn ouder archief over.

Vanzelfsprekend kan de stad niet alle privé-archieven een onderkomen bieden. Zo verhuisde de uiterst volledige boekhouding van de voormalige naaimachinehandel Gabriël (in de Boelare)  naar het Rijksarchief, en dat na een tip van onzentwege. Plaatsgebrek is zeker nog niet aan de orde, maar bij omvangrijke collecties moet toch altijd de toekomstige instroom mee worden afgewogen.

Van Guido De Coeyer kreeg ik deze foto van de Eeklose voetbalploeg halverwege de jaren '50. Het is in ieder geval een zeldzame foto, niet alleen omdat hij ingekleurd is (indertijd door studio Van Overberghe in de Stationsstraat te Eeklo), maar omdat het de kampioenenploeg is die in 1956 in de voor de Fece gouden jaren '50 doorstootte naar 3de Nationale. Voor Fece-supporters vanaf onze generatie en ouder, spelers en namen om nooit te vergeten...

Aan het nieuwe Gemeenschapshuis (parochiaal secretariaat) op het Kerkplein lijken de ruwbouwwerken ver gedaan te zijn. Deze week was het hier een beetje stil.

Roger Verplaetse

Net als Eeklo kan ook het naburige Maldegem zich beroemen op een rijke wielerhistorie. Lange tijd geleden beschikte men zelfs over een drukbezochte velodroom. De meer recentere geschiedenis wordt geschreven door de organisatie van het Belgisch kampioenschap tijdrijden of de start van een rit in de Enecotour. Dit alles heeft veel te maken met het feit dat Maldegem ook altijd enkele gerenommeerde wielervedetten binnen zijn grenzen heeft gehuisvest.

Eén van de meest beroemde onder hen is ontegensprekelijk Roger Verplaetse. Toen deze stoere bonk in 1955 profrenner werd had hij reeds een succesrijke erelijst als jeugdrenner bijeen gefietst. Het was dan ook niet zonder enige ambitie dat hij de stap naar de ‘grote jongens’ zette.

En die brandende ambitie werd ook al meteen waargemaakt : getooid in de trui van de Gentse rijwielfabrikant Plume Vainqueur kon hij tijdens zijn debuutjaar al onmiddellijk driemaal met de overwinningsruiker naar huis komen. Waren het aanvankelijk nog kermiswedstrijden dat hij won, in 1956 schakelde hij reeds over naar het zwaardere werk. Overwinningen in de vijfde etappe van de Ronde van Nederland, in Aalter-Brussel-Aalter, in de Omloop der Vlaamse Gewesten en in de Sluitingsprijs van Putte-Kapellen zorgden voor de nodige interesse in deze sterke bonk uit Maldegem, die wel in Sijsele geboren werd. De gereputeerde sportbestuurder Lomme Driessens had hem intussen weggehaald uit de Plume-Vainqueurploeg en bood hem een contract aan bij de beter gestructureerde Faemaploeg. Waar hij aan de zijde streed van Rik Van Looy. Rik werd al vlug zijn betere vriend en door zijn hulpvaardigheid groeide Roger Verplaetse uit tot luitenant van de keizer van Herentals. Het knechtenlivrei weerhield Verplaetse er niet van om op tijd en stond zelf met de zegebloemen te kunnen zwaaien. Pech weerhield hem echter van een klinkende grote overwinning : zowel in het Belgisch kampioenschap 1957 te Kortrijk, waar hij tweede eindigde op enkele centimeters van de winnaar André Vlayen, als in Parijs-Roubaix 1958 was hij zeer dicht bij de zege.

In 1958 trok hij dan ook met volle moed naar de Ronde van Spanje. En alles verliep naar wens : hij kon met veel verve de sprint aantrekken voor Van Looy zodat die als het ware met de vingers in de neus enkele ritten kon winnen. Maar in de zevende rit van die Vuelta sloeg het noodlot toe voor Roger. In de afdaling van een col kon hij een overstekend meisje niet ontwijken en kwam zwaar ten val. Het kostte hem meer dan drie maanden hospitalisatie. Nadien is Roger nooit meer de renner van voordien geworden. De successen beperkten zich nu tot enkele regionale kermiswedstrijden en in 1960 sloot hij bij Wiel’s-Flandria zijn wielerloopbaan af. In totaal won hij tijdens zijn zes profseizoenen 23 wegwedstrijden. Ook op de piste kon Roger Verplaetse meer dan zijn mannetje staan.

Na zijn wielerloopbaan werd Roger Verplaetse in Maldegem een graag geziene herbergier. Ondanks zijn drukke beroepsbezigheden bleef hij de sport op de voet volgen. Niet alleen zijn geliefde wielersport maar jarenlang was hij ook een trouw supporter van KFC Eeklo. De nu 80-jarige Roger Verplaetse zal altijd een belangrijke plaats in de rijke Maldegemse wielergeschiedenis blijven innemen.

(Mark Van Hamme)

Ondanks het slechte weer is er vandaag doorgewerkt in de Boelare en op Blommekens. In de Boelare is men bezig met de hoofdleiding van de riolering te leggen. Men moet een dijk(je) maken, zie aan de groene machine, om het water achter zich te houden. Dit lukt vooralsnog maar de voorspellingen van het weer voor de komende dagen horen er niet zo goed uit.

Ook de Snuifmolenstraat, hier beter bekend onder de naam 't Snuifmeuleken,  ontsnapte niet aan het bouwen en verbouwen van huizen. Zo werden ook bij deze twee huizen de nodige veranderingen aangebracht. Zoals men ziet is er hier nog een heel stuk niet bebouwd.

Het was Van Der Bouwhede Irené die op 29 april van het jaar 1970 een bouwaanvraag indiende om het verbouwen van een duplexwoning in de Snuifmolenstraat.

Vandaag ziet het er zo uit. Het gaat hier over het middelste huis met de dubbele poort welke de veranderingen onderging. Ook hier is alles toegebouwd op één perceel na, men kan het zien naast het witte huis, dat daar nu al vele jaren ligt zonder dat er iets aan gedaan wordt.

Ook deze foto kreeg ik van Robert Mercy en toont de eerste ploeg van Balgerhoeke in de jaren '70.

Staand: Claeys Robert, Kets Georges, De Wilde Roger, Mercy Robert, Spittael Roland, De Metsenaere Gerard, De Coeyer Valere, Blomee Georges, De Smet Lionel, Bert Robert.

Zittend: Verstraete Lionel, Van Heule Gilbert, Ghijssels Noël, De Coster, De Craene Marc, Staelens Rudy, Cassijn Paul.

We waren gekomen eind de jaren '70  waar de verkoop van naaimachines sterk achteruit ging. Maar Edith, Roger zijn vrouw, en begon naast de naaimachines een handel in exotische producten. Dit bleek een schot in de roos want de interesse voor zuiderse kruiden, juwelen, meubels, beeldjes en kledij leek groot.

Zowel in Eeklo als in Gent gingen de zaken goed en Roger hield samen met zijn dochter de winkel in Eeklo open en zijn vrouw bouwde de zaak in Gent verder uit.

Toen jaren geleden het echtpaar met pensioen ging plaatste Roger zijn collectie oude naaimachines in zijn winkel in de Boelare. Er zijn zeldzame stukken bij en zo heeft Roger er een klein museum van gemaakt.

Roger ziet men hier tussen zijn oude naaimachines. Hij is een graag geziene figuur hier in Eeklo en altijd te vinden voor een gezellige babbel. Na een leven van hard werken geniet hij nu rustig van het leven.

Vijf Duitse tanks op een rij in Blommekens. Boven de huizen ziet men nog een tipje van de watertoren.

Het was op 27 juni 1970 dat Willy Bonte een aanvraag indiende om het verbouwen van zijn winkel. Deze in de tijd druk bezochte fietshandel was gelegen in de Oostveldstraat nr.72.

Als de huisnummering nog klopt zou de winkel van Willy Bonte geweest zijn waar nu een parfumerie is. Deze kant van de Oostveldstraat is bijna over de ganse lengte van de straat helemaal anders geworden.

Gisteren zijn de werken aangevat voor de opwaardering van het Van Hoorebekeplein dat er de laatste jaren maar belabberd bijlag. Nu het eigendom geworden is van de Stad Eeklo heeft men besloten het niet langer te laten verkommeren en er direct werk van te maken. Ondanks alle negatieve geruchten dat de oude fontein, die vroeger op de Eeklose Markt stond, niet meer zou bestaan en volledig vernield zou zijn wordt die hier (waarschijnlijk in februari) op het pleintje teruggeplaatst. Wie zich de fontein niet meer kan voorstellen kijkt best eens op de foto hieronder waar ze duidelijk op te zien is.

We blijven nog even op de hoek van de Zuidmoerstraat maar dan een de kant van de Gentsesteenweg. Vroeger stond daar een Hotel - Sanatorium zoals op de voorgevel staat. Volgens hetgeen ik mij nog herinner was dat een soort revalidatie huis waar zieken terug op krachten konden komen. Later kon men daar ook terecht voor bepaalde medische onderzoeken dacht ik, maar ben dat niet helemaal zeker. Dit gebouw werd later dan afgebroken al ziet dat er nog een mooi gebouw uit. Het moet ongeveer eind de jaren '60 zijn geweest dat het afgebroken is.

Nu ziet deze straathoek er zo uit. Helemaal anders en van vroeger is er niets meer te herkennen. Ook bij de brandweer, waar men links nog een stukje van de oprit ziet, zouden er in de loop der jaren veel veranderingen komen.