We lopen niet ver voor onze terugblik in het Eeklose verleden en wandelen op de Markt in het jaar 1967. In wezen is de indeling gelijk gebleven maar zijn een paar gebouwen wel anders geworden. Links zien we drukkerij Van Hecke die nu niet meer bestaat maar dit gebouw staat er nog steeds. Daarnaast is er patisserie De Raedt waar er sedert vorige week een nieuw eethuis onder dezelfde naam is en ook dit gebouw werd van de afbraak gered. In het midden staat de cinema  Luxor, de ingang was de poort met de boog, en daarnaast was er een café waarvan de naam mij niet meer te binnenvalt. Rechts daarvan ziet men (de oude) Gambrinus die dus samen met de Luxor werd afgebroken. Op de hoek is Het Middenstandshuis zoals het café / restaurant in die tijd noemde.

Dit stuk Eeklose Markt ziet er nu zo uit. Als het nu mooier is laat ik aan u over om te oordelen. Links de twee gebouwen die op enkele aanpassingen na bijna hetzelfde zijn gebleven. In het midden schiet alleen de naam Luxor nog over. De nieuwe Gambrinus (staat er nu ook al vele jaren) blijft een populaire zaak in Eeklo. Op de hoek het Leffe café die echter nog altijd de naam Middenstandshuis op de gevel heeft.

Hierbij aansluitend een foto van de werken die aan volle gang waren voor het bouwen van de nieuwe Gambrinus. We zien dat het nieuwe appartementsgebouw, waar de Luxor was, er al staat. Toen was daar de winkel van Van Loenhout, Country Classics, bij hem kon men alles in het koper laten maken. Ook vervaardigde hij zelf mooie 'preerstukken'. We zien ook nog een stukje winkel van de gezusters De Raedt.

Duitse tanks, die per trein waren gekomen, op de Eeklose Markt. Misschien doet dit de jongere mensen niet veel maar dit was de oorlog in onze stad. Het lijkt allemaal wel op een show en dit ziet er allemaal wel vredig uit maar dat was het niet echt.

                                                                     FOTO’S

Dat  in onze samenleving het beeld steeds vaker de tekst verdringt, kan in zowat elke periodieke publicatie vastgesteld worden.  Het ligt dus voor de hand dat menig bezoeker van het Stadsarchief niet alleen documenten wil zien, maar ook op zoek is naar illustratiemateriaal.

De basis voor een fotoverzameling werd al gelegd eind jaren tachtig , toen de zeventien medewerkers van ‘Eeklo 750 jaar’ honderden opnamen bij elkaar brachten. Vele daarvan, origineel of afdruk, belandden achteraf  in het Stadsarchief, waar toenmalig archivaris Erik De Smet ze in een drietal dozen verzamelde.  Maar echt gebruikt werden ze daarna niet.

De belangrijkste stap vooruit was ongetwijfeld de opkomst van de opneembare cd in de laatste jaren van de 20^ste eeuw. Hij deed zijn intrede in het archief eind 2001. Aanleiding was de stapel fotoalbums die Rita Van Hoecke bij de opzoekingen voor haar boek over Ten Doorn in het kloosterarchief had aangetroffen. Echtgenoot Freddy Pille scande die massaal in voor de eerste vier cd’s van de SATD-reeks (Schaduwarchief Ten Doorn). Vóór de overbrenging van dat archief naar het Generalaat in Gent kon deze reeks aangevuld worden met scans van zowat alle belangrijke documenten uit het klooster. In de tussentijd waren ook al “wereldlijke” cd’s samengesteld, o.a. over het stadhuis, de India Jute en het gesloopte huis Baudts in de Stationsstraat.

Een nieuwe impuls kwam er via de groeiende verkoopsites op het internet, waar enkele archiefbezoekers geregeld Eeklose ansichtkaarten konden aanschaffen. Hun collecties werden prompt ingescand, ze werden bestudeerd in ‘De Eeklose Dobbelgebakkene’ en uiteraard op cd gezet. Voorlopig eindresultaat:  meer dan 1300 kaarten op 32 cd’s, gerangschikt per straat. Samen met de meer dan 800 ansichtkaarten van Ten Doorn (10 cd’s) vormen zij een unieke documentatiecollectie.

Daarop volgde een ware lawine. Willy Hamerlynck en Willy Buyck fotografeerden bijna volledig het beschermde oude kerkhof , zerk na zerk. Frederik De Cockers boek over de Eeklose textielsector resulteerde in cd’s over zowat elke grote fabriek in de stad, er kwamen uitgebreide reeksen over de St.-Vinentius- en de Paterskerk, en uit de bouwaanvragen kwamen ettelijke duizenden privé-foto’s te voorschijn, verzameld op 86 cd’s.

Op deze manier legde ons Stadsarchief in tien jaar tijd op meer dan 250 cd’s zo”n twintigduizend foto’s vast. De omstreden houdbaarheid van de drager speelt daarbij niet meer zo’n grote rol: enerzijds staat de verzameling op speciale professionele cd’s met lange levensduur, en anderzijds hebben bijna alle leden van het archiefteam thuis kopieën in hun kast staan. De kans dat een schijfje onherstelbaar verloren gaat, is dus miniem.

In de komende jaren zal de reeks uitgebreid moeten worden met scans van een groot aantal archiefstukken die in de dramatische jaren op de zolder van het Vredegerecht onherstelbare waterschade opliepen. Het archief werd nu eenmaal niet altijd  gewaardeerd en gekoesterd zoals tegenwoordig …

 (Freddy Pille)

Op de derde werf in den Dullaert is men ver klaar maat de tweede verdieping. Het is daar druk op den Dullaert, het heeft ooit anders geweest.

Velen zullen dit waarschijnlijk niet herkennen. Dit is de hoek van de Oostveldstraat met de Hospitaalstraat. Wanneer dit pand is afgebroken weet ik niet juist meer, ik denk eind de jaren '70. Er was hier een café, waarvan de naam mij ook ontsnapt, en werd opengehouden door de familie Meese. Ook hier waren de meeste gesprekken, in de goede tijd van onze voetbalclub KFC Eeklo, over...voetbal. Ook was er daar een bekend (boog)schutterslokaal waar er op de schietingen veel volk op af kwam.

De hoek ziet er nu al veel jaren zo uit. Nooit geen café meer geweest en ook verder in de Oostveldstraat ziet men dat het daar ook heel anders is geworden.

Deze week heeft men al goed verder gedaan aan het fietspad dat komt op de oude spoorwegbedding. Vandaag was men bezig aan het stuk tussen de Klinkaartstraat en de Magermansdreef.

Aan de achterkant van het Krugercomplex gaat de bouw in de Zuidmoerstraat wel heel goed vooruit. Het tweede verdiep staat er ook al op en kan men weldra met de dakwerken beginnen.

Deze winkel was vroeger in de Stationsstraat. Aan de rechtse kant ziet men nog een klein stuk van de 'ijzerwinkel Buyck'. Aan de linkse kant weet ik niet goed meer welke winkel dit was. Van De Velde Gaston diende op 20 augustus 1969 een aanvraag in om 'het verbouwen van winkelpui' van de winkel. Bij de opschriften ziet men 'marokynwaren'. Weet iemand wat dat is? Ik dacht lederwaren. Ook verkocht men daar 'sacochen' zoals men kan zien.

Waar nu de Esprit Kids is moet de plaats zijn waar vroeger de oude winkel was. In dit stuk Stationsstraat schiet er, op het Vredegerecht na, niets meer over van vroeger.

Kort nadat de oorlog gedaan was gebeurden er nog wrede dingen. Bij degenen dat men dacht (of zeker was) dat zij sympathie getoond hadden aan de Duitsers werd hun inboedel op straat gesmeten en in brand gestoken. Hier vooraan in de Molenstraat.

                                                                      DIGITAAL …

De archiefbezoekers, toch doorgaans van een beginnende of ver gevorderde derde leeftijd, kunnen er niet meer omheen: zonder enige informatica zijn de meeste bronnen slechts moeizaam en na behoorlijk wat tijdverlies toegankelijk.  En de klasserings- en opzoekmogelijkheden zijn zonder meer opzienbarend.

Het Eeklose stadsarchief  zag al in de jaren negentig de noodzaak ervan in, door de “boekenpest”: vanaf ca. 1840 werd het papier vervaardigd van houtvezel in plaats van lompen, en het daarin aanwezige ligniet vreet het papier in zowat een eeuw op. Vooral het goedkope krantenpapier is fel onderhevig aan dit proces. Voor de uitgebreide collecties lokale bladen is het dus meer dan alarm geblazen.

In eerste instantie werd gedacht aan microfilm, waarop alle bewaard gebleven jaargangen tot 1930 werden vastgelegd. Die zijn dus voorlopig gered, maar leesapparaten zijn schaars geworden, en je kan van de oudere toestellen niet kopiëren of fotograferen. De aanschaf van nieuwe is een waagstuk: hoelang zullen de passende lampen en andere vervangstukken nog beschikbaar zijn?

Cd, dvd en USB-sticks bieden mogelijkheden, afgezien van hun nog altijd omstreden houdbaarheid. Ons Stadsarchief koos al bijna tien jaar geleden voor deze weg  en kan nu prat gaan op een D(igitaal)-collectie van zo’n 260 schijfjes. Het grootste deel daarvan is gevuld met foto’s, waarover wij het een andere keer zullen hebben. Maar ook alle parochieregisters (1609-1796) en burgerlijke stand (1796-1899) zijn nu snel  op de computers te raadplegen. Ook de oude land- of kadasterboeken zitten op schijfjes, net als de registers op de boedelinventarissen (“staten van goed”), de openbare verkopingen en recent de affiches uit W.O. I.

Het intikken kost vanzelfsprekend een niet te tellen aantal werkuren, maar bespaart er nog meer. Zo is het niet meer nodig personenregisters aan te maken, aangezien elke naam via de zoekfunctie kan worden teruggevonden – een ongelooflijke luxe bij omvangrijke projecten als bijvoorbeeld de bewoningstabellen.

De OCR- of letterherkenningstechniek  maakt het mogelijk foto’s of scans van oude teksten om te zetten in Word-tekstbestanden, waarna die met de al genoemde zoekfuncties doorzocht kunnen worden. Dit is al gerealiseerd voor de 270 pagina’s tellende inventaris van de verkopingen 1530-1700. Heel wat genealogen kijken uit naar het ogenblik waarop de zevenduizend pagina’s van het tijdschrift De Eik op deze manier toegankelijk worden.

Er is op digitaal gebied dus al heel wat gerealiseerd in ons Stadsarchief. Het blijft wel aftasten, verkennen en proberen te voorzien waar nog omwentelingen kunnen gebeuren. Zo maakte het archiefteam twintig jaar geleden een verkeerde keuze door de data in drie kolommen in te tikken: om op datum te kunnen zoeken moet hij in één kolom staan. Met de nieuwe technieken is zo’n omzetting te realiseren, maar voor bestanden tussen de vijf- en zevenendertigduizend regels is dat geen sinecure …

(Freddy Pille)

Bij het nieuwe gebouw vooraan in de Peperstraat is men al ver gevorderd met de dakbedekking.

De oude fontein, die op het Van Hoorebeke plein komt, terug opzetten zal nog een sereieus puzzelwerk worden zo te zien. Maar we zijn er zeker van dat alles goed komt.

Men gaat dieper in de grond aan de Boelare. Toch lijkt het er op dat men een andere strategie gebruikt want voordien werd alle opgegraven grond direct weggevoerd. Zoals u ziet blijft de aarde nu liggen.

De  Herbakkers fanfare is een begrip geworden in Eeklo. Hier een foto van in de beginjaren met een jonge Staf De Roo en Amedé Vertenten op de voorgrond. Wie kan hier nog namen invullen aub?

Zo zag de Kop van de Vaart er uit in 1971. De huizen die men ziet staan met de lijn erom getekend zijn kort daarna afgebroken. De auto's die daar geparkeerd staan zijn van werknemers van de Peignage waarvan men de 'koave' nog ziet staan. In deze periode ging de textielnijverheid in Eeklo al sterk achteruit. Zoals men nog een klein beetje kan zien, links op de foto, kwam de vaart tot aan de straat.

Nu is de vaart voor een gedeelte dicht gedaan en is er een parkje in de plaats gekomen. Op de achterkant van de foto kan u zelf zien hoe alles anders geworden is.

Met mondjesmaat wordt er verder gedaan aan het pad op de oude spoorbedding. De foto's zijn genomen vanuit de Magermansdreef. Men ziet de kraan in de verte en dat is alles wat hier aan het werk is. Op de achtergrond ziet men de Schaapsdreef.

Op 3 april 1968 kwam er een bouwaanvraag binnen bij het Eeklose stadsbestuur van Robert Van Dycke. Dit voor het bouwen van een woning in de Vrombautstraat. In deze jaren stonden er nog niet zoveel huizen. Links op de achtergrond ziet men het PTI. Ook de rijbaan was zoals er in die tijd veel waren, een kasseibaan met daarnaast een 'zenderweg' waar de fietsen reden.

Hier ziet men hoe het vandaag is. Vanaf het huis, met de vierkantjes in de voordeur, kan men het verschil duidelijk zien. Nu kan men zich moeilijk inbeelden hoe de straat vroeger was. Wie het vroeger niet gezien heeft zal het moeilijk geloven. Achteraan links ziet men de Colruyt en het PTI.

Dit zijn de windmolens die men ook ziet langs de Expresweg. Op het grondgebied van Balgerhoeke komen er nog enkele bij.

Op het einde van Blommekens zal de oprit naar de rotonde er enigzins anders uitzien.

Vandaag is dan de eerste laag asfalt gegoten in Blommekens en de Boelare. Morgen zou dan de tweede laag komen maar het is nog steeds niet zeker dat men er dit weekend al zal mogen overrijden.