Op de hoek van de Zuidmoerstraat en de Euerardstraat is er al heel lang een 'bakkerswinkel'. Op de foto uit 1972 was dat ook zo. De voorbije week heeft men in de winkel veranderingen gedaan maar ik denk dat het wel een bakkerswinkel zal blijven.

Dit is zoals het er nu uitziet. Aan de rechtse kant is er een groot stuk bijgebouwd en ook links is er boven een stuk bijgekomen. Aan de half ronde hoek is er buiten andere ramen schijnbaar niet zoveel veranderd.

Zoals hier al aangekondigd begint men deze week met de afbraak van de voorste vleugel van de school De Meidoorn.

Op dit zicht vanaf de speelplaats kan men zien dat de ontmanteling er ver op zit. Vandaag werden de laatste ramen verwijderd.

Dit beeld zal dus niet meer te zien zijn in de Zuidmoerstraat. Het zal wennen zijn maar als ik eerlijk mag zijn, heel mooi is dat toch niet. Heeft iemand een idee wanneer dit gebouw gezet is?

Gezellige bedoening deze morgen bij de Lentereceptie van de zondagsmarkt op het Kaaiken. Alleen jammer dat het weer niet echt wil meewerken, meer zon had het nog beter gemaakt. André Dellaert (links op de onderste foto) maakt het al 23 jaar mee dat hier de zondagvoormiddag een markt wordt georganiseerd.

In het Expojaar 1958 diende op 30 maart Paul Locufier een bouwaanvraag binnen om het verbouwen van een conciergewoning. Dit was het kleine gebouw naast het statige herenhuis. De Molenstraat lag toen nog in kasseistenen. Rechts ziet men nog een klein tipje van huizen maar die zijn allemaal afgebroken.

Op deze foto van deze week kan men zien dat het gebouw rechts een volwaardig huis is geworden. Het grote gebouw begint er echter een beetje verwaarloosd uit te zien. Zoals hier boven aangehaald zijn de huizen rechts er niet meer. Binnen afzienbare tijd zal men aan de linkse kant van het grote huis met de afbraak beginnen.

Woensdag werd ik uitgenodigd door Willy Vernaet om zijn verzameling eens te komen bekijken. Deze bestaat uit oude stukken van de Kruger, Stassano en de Eeklose speculoos merken. Alles staat mooi geklasseerd in een ruimte die alleen maar voor zijn verzameling wordt gebruikt. Het eerste wat men ziet is een oude cafétafel met een spel kaarten en een 'pietsjesbak'. Ook staat er een oude toog zoals het vroeger allemaal was. Mijn bezoek bij Willy zal ik spreiden over enkele artikeltjes want alles in één keer zou te veel zijn.

Ook kreeg ik van Willy deze luchtfoto van de Kruger en kan men zien hoe groot dat wel was. Vooraan kan men zien dat het nog van de tijd is met de kleine inrijpoort. Ook al de huizen die men ziet staan zijn allemaal afgebroken en is er nieuwbouw in de plaats gekomen.

Wie kan situeren van welke plaats deze foto van Duitse tanks is genomen? Zou het kunnen dat dit ongeveer uit het 'Stekkebosken' is? De enige hulp die we hier hebben is de kerk op de achtergrond. Wie kan helpen?

                                                                BIBLIOTHEEK

Dat een archief over een aantal naslagwerken en historische uitgaven moet beschikken, ligt voor de hand. In de grote leeszaal De Smet vindt de bezoeker dus verscheidene meters klappers, woordenboeken en veel gebruikte geschiedenisboeken.

Daarnaast schaften de archivarissen Achiel de Vos en Erik De Smet al vanaf de jaren tachtig een beperkt aantal standaardwerken aan voor de geschiedenis van Eeklo en omgeving. Meer was ook niet nodig, omdat het Heemkundig (thans Historisch) Genootschap van het Meetjesland vrijwel systematisch dit soort boeken bijhield. Aanvankelijk stonden die in rekken bij een bestuurslid, maar  de snelle aangroei verplichtte de vereniging uit te zien naar een ruimer en voor lange tijd verzekerd onderkomen. En dat werd het Eeklose Stadsarchief.

Op het stadhuis namen de bibliotheek en de tijdschriftencollecties, samen toen zo’n 25 meter, één van de acht rekken boven de raadszaal in; het eigen boekenbezit van het archief , niet meer dan een paar meter, kon in één kast in het leeszaaltje. Bij de verhuizing naar de Industrielaan werden de twee boekenreeksen samengevoegd in één sectie, terwijl de tijdschriften in een andere terechtkwamen. Na de onvermijdelijke installatieproblemen kon daarop gewerkt worden aan een (digitale) inventaris.

Het hele systeem moest grondig herbekeken worden toen in 2007 ook de Eeklose V.V.V.  zijn collecties onder het beheer van het Stadsarchief plaatste: die bracht namelijk niet alleen enkele meters tijdschriften mee, maar ook een bijna twintig meter grote boekenverzameling. Begin 2010 viel in overleg de beslissing om ook die te integreren in het systeem.

Deze werken zitten momenteel al in de laatste fase. Er is nu een kleine “bibliotheek van Meetjeslandse auteurs”, waarin publicaties van streekgenoten op de meest uiteenlopende terreinen worden bijgehouden. Wat betrekking heeft op (lokale) geschiedenis, folklore, politiek en  maatschappij vond een onderkomen in een stilaan indrukwekkende archiefbibliotheek van bijna veertig meter.

Anders dan in de klassieke bibliotheken hebben de boeken hier geen eigen nummer, er zit alleen een etiket in met een aanduiding van de plank waarop zij thuis horen.  De indeling daarvan is concentrisch: Eeklo, Meetjesland, Vlaanderen, België, Geschiedenis algemeen, andere domeinen. Omdat elke plank hooguit één meter boeken kan herbergen, is een gezochte band vrij snel terug te vinden, en nieuwe titels en delen van reeksen kunnen probleemloos worden bijgezet. Is een plank vol, dan wordt achteraan onder dezelfde naam een nieuwe voorzien. Den verdere aanvullingen staan dan wel meters verderop, maar vormen één geheel in de inventaris.

Deze digitale inventaris wordt natuurlijk de kern van het systeem. Ook de  inbrenger van elk boek staat erin aangeduid.  Op die manier kunnen de betrokken verenigingen op elk moment met een paar klikken hun eigen verzameling overzien.

(Freddy Pille) 

Nog steeds zijn de grondwerken aan de gang op de werf van AZ Alma. Nu begint er hier en daar een aftekening te komen en zal het niet zo lang meer duren dat men met de fundering zal beginnen.

Schijnbaar geen paasvakantie voor de werklieden van de werken op Boelare - Blommekens. Men is nu volop bezig met het aanleggen van de parkeerstroken aan de pare huisnummer kant.

Dit is een foto uit 1974 van in de Garenstraat. Op de achtergrond is de Stationsstraat. Hier is toch wel het een en ander anders geworden. De poort is er nog steeds maar al de rest is weg. Weet nog iemand wat dat was die lange muur? Het lijkt wel een atelier of een magazijn en het hoorde waarschijnlijk bij het huis op de hoek van de Stationsstraat. Op de onderste foto ziet men hoe het nu is in dit stuk van de Garenstraat.

Op de bovenste foto waren er enkele vraagtekens misschien dat deze foto, genomen van uit de Stationsstraat, meer duidelijkheid geeft.

We lopen niet ver voor onze terugblik in het Eeklose verleden en wandelen op de Markt in het jaar 1967. In wezen is de indeling gelijk gebleven maar zijn een paar gebouwen wel anders geworden. Links zien we drukkerij Van Hecke die nu niet meer bestaat maar dit gebouw staat er nog steeds. Daarnaast is er patisserie De Raedt waar er sedert vorige week een nieuw eethuis onder dezelfde naam is en ook dit gebouw werd van de afbraak gered. In het midden staat de cinema  Luxor, de ingang was de poort met de boog, en daarnaast was er een café waarvan de naam mij niet meer te binnenvalt. Rechts daarvan ziet men (de oude) Gambrinus die dus samen met de Luxor werd afgebroken. Op de hoek is Het Middenstandshuis zoals het café / restaurant in die tijd noemde.

Dit stuk Eeklose Markt ziet er nu zo uit. Als het nu mooier is laat ik aan u over om te oordelen. Links de twee gebouwen die op enkele aanpassingen na bijna hetzelfde zijn gebleven. In het midden schiet alleen de naam Luxor nog over. De nieuwe Gambrinus (staat er nu ook al vele jaren) blijft een populaire zaak in Eeklo. Op de hoek het Leffe café die echter nog altijd de naam Middenstandshuis op de gevel heeft.

Hierbij aansluitend een foto van de werken die aan volle gang waren voor het bouwen van de nieuwe Gambrinus. We zien dat het nieuwe appartementsgebouw, waar de Luxor was, er al staat. Toen was daar de winkel van Van Loenhout, Country Classics, bij hem kon men alles in het koper laten maken. Ook vervaardigde hij zelf mooie 'preerstukken'. We zien ook nog een stukje winkel van de gezusters De Raedt.

Duitse tanks, die per trein waren gekomen, op de Eeklose Markt. Misschien doet dit de jongere mensen niet veel maar dit was de oorlog in onze stad. Het lijkt allemaal wel op een show en dit ziet er allemaal wel vredig uit maar dat was het niet echt.

                                                                     FOTO’S

Dat  in onze samenleving het beeld steeds vaker de tekst verdringt, kan in zowat elke periodieke publicatie vastgesteld worden.  Het ligt dus voor de hand dat menig bezoeker van het Stadsarchief niet alleen documenten wil zien, maar ook op zoek is naar illustratiemateriaal.

De basis voor een fotoverzameling werd al gelegd eind jaren tachtig , toen de zeventien medewerkers van ‘Eeklo 750 jaar’ honderden opnamen bij elkaar brachten. Vele daarvan, origineel of afdruk, belandden achteraf  in het Stadsarchief, waar toenmalig archivaris Erik De Smet ze in een drietal dozen verzamelde.  Maar echt gebruikt werden ze daarna niet.

De belangrijkste stap vooruit was ongetwijfeld de opkomst van de opneembare cd in de laatste jaren van de 20^ste eeuw. Hij deed zijn intrede in het archief eind 2001. Aanleiding was de stapel fotoalbums die Rita Van Hoecke bij de opzoekingen voor haar boek over Ten Doorn in het kloosterarchief had aangetroffen. Echtgenoot Freddy Pille scande die massaal in voor de eerste vier cd’s van de SATD-reeks (Schaduwarchief Ten Doorn). Vóór de overbrenging van dat archief naar het Generalaat in Gent kon deze reeks aangevuld worden met scans van zowat alle belangrijke documenten uit het klooster. In de tussentijd waren ook al “wereldlijke” cd’s samengesteld, o.a. over het stadhuis, de India Jute en het gesloopte huis Baudts in de Stationsstraat.

Een nieuwe impuls kwam er via de groeiende verkoopsites op het internet, waar enkele archiefbezoekers geregeld Eeklose ansichtkaarten konden aanschaffen. Hun collecties werden prompt ingescand, ze werden bestudeerd in ‘De Eeklose Dobbelgebakkene’ en uiteraard op cd gezet. Voorlopig eindresultaat:  meer dan 1300 kaarten op 32 cd’s, gerangschikt per straat. Samen met de meer dan 800 ansichtkaarten van Ten Doorn (10 cd’s) vormen zij een unieke documentatiecollectie.

Daarop volgde een ware lawine. Willy Hamerlynck en Willy Buyck fotografeerden bijna volledig het beschermde oude kerkhof , zerk na zerk. Frederik De Cockers boek over de Eeklose textielsector resulteerde in cd’s over zowat elke grote fabriek in de stad, er kwamen uitgebreide reeksen over de St.-Vinentius- en de Paterskerk, en uit de bouwaanvragen kwamen ettelijke duizenden privé-foto’s te voorschijn, verzameld op 86 cd’s.

Op deze manier legde ons Stadsarchief in tien jaar tijd op meer dan 250 cd’s zo”n twintigduizend foto’s vast. De omstreden houdbaarheid van de drager speelt daarbij niet meer zo’n grote rol: enerzijds staat de verzameling op speciale professionele cd’s met lange levensduur, en anderzijds hebben bijna alle leden van het archiefteam thuis kopieën in hun kast staan. De kans dat een schijfje onherstelbaar verloren gaat, is dus miniem.

In de komende jaren zal de reeks uitgebreid moeten worden met scans van een groot aantal archiefstukken die in de dramatische jaren op de zolder van het Vredegerecht onherstelbare waterschade opliepen. Het archief werd nu eenmaal niet altijd  gewaardeerd en gekoesterd zoals tegenwoordig …

 (Freddy Pille)

Op de derde werf in den Dullaert is men ver klaar maat de tweede verdieping. Het is daar druk op den Dullaert, het heeft ooit anders geweest.

Velen zullen dit waarschijnlijk niet herkennen. Dit is de hoek van de Oostveldstraat met de Hospitaalstraat. Wanneer dit pand is afgebroken weet ik niet juist meer, ik denk eind de jaren '70. Er was hier een café, waarvan de naam mij ook ontsnapt, en werd opengehouden door de familie Meese. Ook hier waren de meeste gesprekken, in de goede tijd van onze voetbalclub KFC Eeklo, over...voetbal. Ook was er daar een bekend (boog)schutterslokaal waar er op de schietingen veel volk op af kwam.

De hoek ziet er nu al veel jaren zo uit. Nooit geen café meer geweest en ook verder in de Oostveldstraat ziet men dat het daar ook heel anders is geworden.

Deze week heeft men al goed verder gedaan aan het fietspad dat komt op de oude spoorwegbedding. Vandaag was men bezig aan het stuk tussen de Klinkaartstraat en de Magermansdreef.

Aan de achterkant van het Krugercomplex gaat de bouw in de Zuidmoerstraat wel heel goed vooruit. Het tweede verdiep staat er ook al op en kan men weldra met de dakwerken beginnen.

Deze winkel was vroeger in de Stationsstraat. Aan de rechtse kant ziet men nog een klein stuk van de 'ijzerwinkel Buyck'. Aan de linkse kant weet ik niet goed meer welke winkel dit was. Van De Velde Gaston diende op 20 augustus 1969 een aanvraag in om 'het verbouwen van winkelpui' van de winkel. Bij de opschriften ziet men 'marokynwaren'. Weet iemand wat dat is? Ik dacht lederwaren. Ook verkocht men daar 'sacochen' zoals men kan zien.

Waar nu de Esprit Kids is moet de plaats zijn waar vroeger de oude winkel was. In dit stuk Stationsstraat schiet er, op het Vredegerecht na, niets meer over van vroeger.

Kort nadat de oorlog gedaan was gebeurden er nog wrede dingen. Bij degenen dat men dacht (of zeker was) dat zij sympathie getoond hadden aan de Duitsers werd hun inboedel op straat gesmeten en in brand gestoken. Hier vooraan in de Molenstraat.

                                                                      DIGITAAL …

De archiefbezoekers, toch doorgaans van een beginnende of ver gevorderde derde leeftijd, kunnen er niet meer omheen: zonder enige informatica zijn de meeste bronnen slechts moeizaam en na behoorlijk wat tijdverlies toegankelijk.  En de klasserings- en opzoekmogelijkheden zijn zonder meer opzienbarend.

Het Eeklose stadsarchief  zag al in de jaren negentig de noodzaak ervan in, door de “boekenpest”: vanaf ca. 1840 werd het papier vervaardigd van houtvezel in plaats van lompen, en het daarin aanwezige ligniet vreet het papier in zowat een eeuw op. Vooral het goedkope krantenpapier is fel onderhevig aan dit proces. Voor de uitgebreide collecties lokale bladen is het dus meer dan alarm geblazen.

In eerste instantie werd gedacht aan microfilm, waarop alle bewaard gebleven jaargangen tot 1930 werden vastgelegd. Die zijn dus voorlopig gered, maar leesapparaten zijn schaars geworden, en je kan van de oudere toestellen niet kopiëren of fotograferen. De aanschaf van nieuwe is een waagstuk: hoelang zullen de passende lampen en andere vervangstukken nog beschikbaar zijn?

Cd, dvd en USB-sticks bieden mogelijkheden, afgezien van hun nog altijd omstreden houdbaarheid. Ons Stadsarchief koos al bijna tien jaar geleden voor deze weg  en kan nu prat gaan op een D(igitaal)-collectie van zo’n 260 schijfjes. Het grootste deel daarvan is gevuld met foto’s, waarover wij het een andere keer zullen hebben. Maar ook alle parochieregisters (1609-1796) en burgerlijke stand (1796-1899) zijn nu snel  op de computers te raadplegen. Ook de oude land- of kadasterboeken zitten op schijfjes, net als de registers op de boedelinventarissen (“staten van goed”), de openbare verkopingen en recent de affiches uit W.O. I.

Het intikken kost vanzelfsprekend een niet te tellen aantal werkuren, maar bespaart er nog meer. Zo is het niet meer nodig personenregisters aan te maken, aangezien elke naam via de zoekfunctie kan worden teruggevonden – een ongelooflijke luxe bij omvangrijke projecten als bijvoorbeeld de bewoningstabellen.

De OCR- of letterherkenningstechniek  maakt het mogelijk foto’s of scans van oude teksten om te zetten in Word-tekstbestanden, waarna die met de al genoemde zoekfuncties doorzocht kunnen worden. Dit is al gerealiseerd voor de 270 pagina’s tellende inventaris van de verkopingen 1530-1700. Heel wat genealogen kijken uit naar het ogenblik waarop de zevenduizend pagina’s van het tijdschrift De Eik op deze manier toegankelijk worden.

Er is op digitaal gebied dus al heel wat gerealiseerd in ons Stadsarchief. Het blijft wel aftasten, verkennen en proberen te voorzien waar nog omwentelingen kunnen gebeuren. Zo maakte het archiefteam twintig jaar geleden een verkeerde keuze door de data in drie kolommen in te tikken: om op datum te kunnen zoeken moet hij in één kolom staan. Met de nieuwe technieken is zo’n omzetting te realiseren, maar voor bestanden tussen de vijf- en zevenendertigduizend regels is dat geen sinecure …

(Freddy Pille)