Archiefhoekje (52)
OUD SCHRIFT
Omdat Eeklo na de 19de-eeuwse nationale inspectieronde als enige van de Meetjeslandse gemeenten zijn oud archief mocht behouden, telt zijn stadsarchief nu zo'n 120 meter documenten van vóór 1796. Typen was toen nog lang niet aan de orde, en de handschriften van toen lijken maar uitzonderlijk op de onze.
De problemen die dit oplevert voor de modale stamboomzoeker zijn complex: massa's afkortingen (dikwijls van schrijver tot schrijver verschillend), moeilijk leesbare vervormde letters, onbekende woorden plus het dikwijls onderschatte feit dat onze woorden toen heel vaak een totaal andere betekenis hadden.
Bijkomende complicatie: AN bestond nog niet, de scribenten probeerden hun dialectklanken en –woorden zo goed en zo kwaad mogelijk op het papier te krijgen. Veel van die woorden zijn trouwens in de woordenboeken niet terug te vinden: op dit gebied is de periode 1500-1780 in het Nederlands zo goed als onontgonnen terrein.
Toen in het Stadsarchief twee ervaren lezers, Erik De Smet en Willy Hamerlynck, binnen de twee jaar overleden, bleven maar twee teamleden meer over om de bezoekers in die oude documenten wegwijs te maken. Het is bekend dat her en der cursussen daarvoor georganiseerd worden, maar de soorten handschriften en teksten zijn zo uitgebreid, dat het echte werk daarna wel eens tegen wil vallen.
De beste leerschool is daarom de praktijk, de directe confrontatie met de oude documenten, met de nodige begeleiding van de "anciens". Op die manier werden twee teamleden opgeleid, zodat het aantal ingewijden weer gestegen is tot vier. Geen wonder dat meer dan de helft van de klappers en bronnenpublicaties in het SAE over de oude periode gaat.
Helemaal rooskleurig is de toekomst echter niet: de vier betrokkenen zijn tussen de 61 en de 73 jaar oud, en jongere krachten zijn met geen vergrootglas te bespeuren. Natuurlijk krijgen studenten geschiedenis aan de universiteit een cursus paleografie, maar er is een hemelsbreed verschil tussen de daar bestudeerde overheidsdocumenten en de primitieve krabbels van de Eeklose landbouwers en ambachtslieden die hun werk en leveringen betaald wilden zien.
Freddy Pille
|