KOPIËREN ?

Ons vooruitziende archiefteam was al eind 2013 begonnen aan het inventariseren en digitaliseren van de
ruim duizend affiches van W.O. I. Begin 2014 lag de papieren versie van de inventaris al ter inzage, compleet
met thematische indeling en zoeksysteem. Zoals de meese titels in de Eeklose Bibliotheek bedoeld voor intern
gebruik op het archief, maar een paar maanden later signaleerde een bezoeker dat het thematische
zoeksysteem integraal op het Internet stond . Wat er gebeurd was, valt makkelijk te raden:
een paar klikken op de smartphone en alles ging ongemerkt mee met een bezoeker.

Dit voorval is kenmerkend voor de revolutie die de digitale techniek in de wereld van woord en beeld heeft
ontketend. Geen enkele foto of tekst is nog veilig: de apparatuur werkt zo snel en onopvallend, dat een
kopeerverbod compleet zinloos is geworden. Tenzij je naast elke archiefbezoeker een bewaker
neerplant  - onbetaalbaar en dus onhaalbaar ...

Digitale bestanden op het Internet ondergaan hetzelfde lot. De bij het Rijksarchief te bekijken akten kunnen
in theorie niet gedownload worden, maar een eenvoudig knipprogramma lost dit in een paar seconden op.
Dit is waarschijnlijk ook een van de redenen waarom de beste genealogische website, zoekakten.nl, er
enkele maanden geleden mee ophield: de leverancier van de akten, de Mormonen in Salt Lake City,
was natuurlijk "not amused" met de uitwaaierende akten ...

Alle privacy-wetgeving en auteursrechtenregelingen ten spijt heeft deze ontwikkeling het begrip
'eigendom' bijna volledig uitgehold. Het gebruik van "geleend" materiaal is zo verbreid geworden, dat
eigenlijk nog alleen opgetreden wordt als het "geleende" commercieel uitgebuit wordt.

Voor ons Stadsarchief betekent dit dat de reeks publicaties gesplitst wordt: een deel staat op de gewoon
toegankelijke planken in de leeszaal, en  in een afgesloten kast de recente personenregisters (na 1920)
en wat delicate uitgaven, die alleen geraadpleegd kunnen worden door het (stads)personeel. Mettertijd
zullen die wel naar de "open afdeling" verhuizen, maar onze door privacy geobsedeerde
wetgevers zijn daar momenteel nog niet klaar voor.

Freddy Pille