Rugpijn .
Ongeveer 85 % van de volwassen Westerse bevolking krijgt vroeg of laat af te rekenen met rugklachten. Ook schoolgaande kinderen hebben er vaker last van ,en niet minder dan 35 % van de 9-jarigen klaagt af en toe over rugpijn.
Tegen rugpijn kan men warme baden nemen in water van rond de 40 graden celsius , maar dat is natuurlijk niet voldoende .Rugpijn ontstaat onder meer door met een opengedraaid venster in de auto te rijden . De wind die op het lichaam valt , in het bijzonder op de halsstreek en de bovenkant van borst en rug , is voldoende om rugpijn te veroorzaken , en niet alleen dat , maar vaak tegelijkertijd ook pijn in rechter -en/of linker-arm . Het minste dat men dan kan doen , is de schouders bedekken en warm houden met een brede , dikke ,warme sjaal .  Een dergelijke pijn kan ook ontstaan , wanneer men hartpijn heeft. Wanneer deze pijn gepaard gaat met een stekende pijn onder de linker schouder , kan dit de voorbode zijn van een hart-infarct , vooral wanneer men tegelijkertijd ook nog heftig begint te transpireren .Dan is het oppassen geblazen , en belt men best een ambulance voor een onderzoek in de spoedafdeling van een ziekenhuis .Tegen  pijn in de armen kan ginkgo-biloba verlichting brengen ,wanneer ze veroorzaakt wordt door slechte bloeddoorstroming . Vaak wordt rugpijn toegeschreven aan een slechte werking van de nieren . Dat wordt hieronderstaand nog bekeken .Ook de darmen ,de lever,  kunnen rugpijn veroorzaken , of verkeerde rechtstaande of zittende houdingen . Regelmatig van houding veranderen is in alle gevallen aangewezen . Natuurlijk veroorzaakt ook lumbago rugklachten ,als men een te groot gewicht heeft trachten op te heffen , of wanneer men ongelukkig gevallen is , of aan sport heeft gedaan zonder training .Lumbago of spit is een samentrekking , verkramping of blokkering van rugspieren , door een verkeerde beweging of te grote belasting van de wervelkolom. Door de lumbago -reactie ,waardoor het lichaam scheefgetrokken wordt ,en men moeilijk kan bewegen , voorkomen de rugspieren een nog ernstiger letsel . In dergelijke gevallen helpt het meestal , de rug in te wrijven met een spierontspannende zalf . Er bestaan daarvoor ook verstuivers , waarmee men de pijnlijke plaatsen kan bewerken .Bij een aantal personen is rugpijn terug te brengen tot een rugzenuw die tussen twee wervels van de ruggegraat gekneld zit . In de meeste gevallen is arthrose de oorzaak van rugpijn .Deze is het gevolg van de slijtage van kraakbeen ,zodat men stram en stijf wakker wordt , en lichaamsbewegingen bij wijze van spreken knarsend en krakend verlopen . Meer lichaamsbeweging kan de soepelheid van de gewrichten verbeteren , de spiercontracties rond de getroffen gewrichten doen verdwijnen ,en voorkomen dat de spieren verzwakken. De spieren worden door beweging ook opgewarmd , hetgeen pijn zal verzachten. Wie bijvoorbeeld aan heuparthrose lijdt , kan fietsen , zwemmen , met de kano varen , boogschieten , in een zaal turnen , en yoga beoefenen . Wie last heeft van arthrose in de knie ,mag wel wandelen als remedie , maar niet op oneffen terreinen met putten , en hellingen op - en aflopen , en fietsen .Wel bestaat er geen bezwaar tegen turnen of petanque. Een bubbelbad is in alle gevallen zinvol ,ook tegen rugpijn. Bij vrouwen veroorzaakt een aandoening van de eierstokken , rugpijn , best te behandelen door een arts of een homeopaat. Rugpijn kan veroorzaakt worden door een ontstoken lever , die door zijn zwelling tegen andere organen drukt ,waardoor pijn ontstaat. Rugpijnen kunnen ook door andere organen veroorzaakt worden ,namelijk door de nieren ,de urinewegen en bij een virus-infectie. Ook een slecht schoeisel en de slechte stand van de voeten en hun niet-verzorging veroorzaken pijn . Schoenen moeten altijd een dikke zool hebben uit veerkrachtige rubber , behalve wanneer men loopt op een ondergrond die drassig is ,dan verkiest men platte , harde zolen . Aandoeningen van het darmstelsel veroorzaken eveneens rugpijn . Rugklachten  treden op bij beschadiging van een tussenwervelschijf van de ruggegraat ,men noemt dit hernia.De oorzaak is een verouderings-of degeneratieproces ,waardoor scheuren en kloven ontstaan in de wervelschijven.De sponsachtige kern kan dan naar buiten komen . Goed getrainde rug-en buik-spieren kunnen de veranderingen in de tussenwervelschijven opvangen,maar slappe spieren zijn daartoe niet meer in staat. Revalidatie gaat traag , omdat wervelschijven uit kraakbeen niet doorbloed worden . Osteoporose is een vorm van botafbraak ter hoogte van de ruggewervels ,doordat onze botten onderworpen zijn aan een voortdurend proces van verandering , afbraak en opbouw . In het bot wordt oud materiaal door nieuw vervangen ,behalve bij osteoporose , waar de afbraak het haalt op de opbouw . Daardoor ontstaat er een groter risico op botbreuk of vervorming van de wervels bij het dragen van lasten . Deze botontkalking is nochtans eenvoudig tegen te gaan door een gezonde voeding met voldoende calcium ,mineralen en vitamines , alsook voldoende lichaamsbeweging . Aan te raden zijn peulvruchten , vis en groenten , soja-produkten . De volgende bewegingen moeten bij rugpijn vermeden worden :
- buig nooit de rug voorover , bijvoorbeeld om iets op te heffen , maar plooi de knieën en heupen .Bij het optillen van een last , moet de kracht vanuit de benen komen , en til niets alleen op ,dat zwaarder weegt dan 25 kilo = gewicht van een zak kolen . Hef nooit iets op in een toestand van vermoeidheid .
-vermijdt draaibewegingen van de wervelkolom vanuit de romp . Inplaats daarvan ,verplaats het lichaam in de het verlengde van de beweging .
 -rek de armen niet hoger dan met een rechte hoek vanuit de schouder ten opzichte van de rest van het vertikaal lopende lichaam , dus de armen niet boven het hoofd heffen of strekken .
 - vermijdt bruuske bewegingen , en las regelmatig een rustpauze in .
 -veel stoelen zijn te diep of te laag en de leuningen zijn verkeerd geplaatst . Bij het neerzitten  moeten de bovenbenen horizontaal op het zitgedeelte liggen ,de voeten stevig op de grond en de knieën onder een hoek van 90 graden . Buig nooit te ver naar voor met het bovenlichaam . In feite zou het beter zijn te schrijven ,te lezen of te werken op een uitschuifbaar tafelblad dat men vanaf een tafel of lessenaar naar zich kan toetrekken tot tegen de buik . Het is trouwens een goede regel , zich zo weinig mogelijk te bukken ,ook bij het uitvoeren van huishoudelijk werk , bijvoorbeeld tijdens het stofzuigen  , of  het doen van de vaatwas over een wasbekken of  spoelkom . Ook niet in de tuin , of bij het opmaken van bedden, vloeren dweilen , vegen en poetsen , strijken .
 -slaap in een bed nooit op de buik ; bij het slapen op de rug daarentegen ,is de druk op de tussenwervels van de ruggegraat gering .Nadeel is wel dat deze houding het snurken bevordert en dat de druk van de ingewanden op de onderliggende organen en op de bloedvaten vergroot . Wanneer men op een zij gaat liggen , trek de benen op ,om te slapen met geplooide knieën , teneinde  de lenden te sparen . Bij het uit een bed stappen , steun op de hand van een arm , of een elleboog , kom rustig overeind en draai de benen naar buiten om uit te stappen , daarbij met 1 of 2 handen op de knieën steunend. Recht eerst de rug en pas daarna de benen .
 
 Osteopathie.
 Osteopathie behoort tot de manuele geneeswijzen en legt de nadruk op de rol van het skelet en de spieren bij het genezen  van   ziekte en pijn . Het woord  osteopathie is samengesteld uit de Griekse woorden voor bot (osteon) en ziekte (pathos), maar is misleidend, omdat de osteopathie zich niet strikt bezighoudt met botziekten , en dus niet alleen maar een ziekte van de beenderen is . Dit onderscheidt een osteopaat van een chiropractor, die bijna uitsluitend op de wervels werkt.  Leven is bewegen , en een osteopaat gaat ervan uit dat alles wat zich in het menselijk lichaam bevindt, beweegt. De behandeling vindt plaats vanuit een totaal-benadering van de klacht. Daartoe wordt: 1. het bewegingsapparaat (beenderen, gewrichten en spieren); 2. het orgaansysteem (inwendige organen met bloedvaten en lymfestelsel) en 3. het craniosacrale systeem (schedelbotten, hersenvliezen, ruggemergsvlies en hersenvochtcirculatie) manueel onderzocht op bewegingsverlies. Het uitgangspunt hierbij is dat het lichaam een eenheid is. Apparaten of medicijnen komen er niet aan te pas en gebeurt  d.m.v. behandelingen , waarbij de osteopaat alleen de handen gebruikt en waarmee hij/zij de verloren gegane bewegingsmogelijkheden in het lichaam herstelt . Wat rugpijn betreft , is osteopathie een therapie waarbij door middel van manipulatie van het lichaam en vooral van de wervelkolom , problemen worden behandeld die ogenschijnlijk  niets te maken hebben met de wervelkolom. Een osteopaat onderzoekt niet alleen de regio waarin de klacht optreedt , zoals de rug , maar het hele lichaam en gaat dáar aan het werk ,waar hij de oorzaak aantreft. De oorzaak van een klacht kan bij chronische rugpijn soms  liggen in een vastzittend gewricht in de nek , in de buik, wervelkolom of voet, waar de patiënt geen weet van heeft . Als de oorzaak de wervelkolom is , ontstaat  rugpijn  doordat de bloedsomloop in de ruimten tussen de wervels , waar de zenuwwortels uit het ruggemerg treden , wordt geblokkeerd. De tussenwervelschijven van de wervelkolom komen alleen al door langdurig  recht te staan onder spanning , met het gevolg dat rugpijn en ischias zo algemeen voorkomen. Verder heeft onze staande houding, die we vanuit de evolutie bekeken , pas recentelijk hebben aangenomen als homo erectus , tot gevolg , dat de organen in de buik in een abnormale positie naar beneden hangen. Hierdoor ontstaan rugpijn door een te grote belasting van de wervelkolom , breuken, verstopping en spataderen . Osteopaten bewerken een gebied van het lichaam dat meestal een gewricht bevat dat beschadigd of verstuikt is, voor een verdikking van het bindweefsel of zwelling , een verkorting , pijn in de nekwervels . Osteopaten trachten door middel van manipulatie , kwetsuren en blokkeringen  die acuut of chronisch kunnen zijn, te herstellen , bijvoorbeeld de beweeglijkheid  herstellen binnen een geblokkeerd gewricht .Daarna kan het gewricht weer vrij bewegen ,en zijn spierkrampen en ontstekingen  verlicht. Een osteopaat begint met een algehele beschouwing van de houding van de patiënt en het gemak of ongemak waarmee hij of zij een staande houding volhoudt. Daarna worden de lichaamsdelen die een rol kunnen spelen bij het onstaan van klachten, gedetailleerder bekeken, met nazicht van een slechte werking van de gewrichten, spierkramp, pijn, botziekte of botdegeneratie.De osteopathie boekt duidelijk bijzondere successen bij rugklachten en nek- en gewrichtsaandoeningen, zoals een tennisarm en een voetbalknie. Door manipulatie van de wervelkolom kunnen  de zenuwen die de organen in de buik bedienen en door de wervelkolom lopen, weer normaal gaan functioneren. ademhalings-stoornissen als asthma en bronchitis, waarbij de nadruk wordt gelegd op de beweging van de borstkas en de borst- en de buikholte.
 
 Chiropraxie.
 Chiropraxie is een therapie die  gebaseerd is op de manipulatie van de gewrichten , vooral  die van de wervelkolom. Chiropraxie houdt een fysieke correctie van een welbepaald gewricht in. Hierin verschilt deze therapie van de osteopathie, die zich meer richt op alle bewegende delen van het lichaam en op de bloedsomloop.Het woord chiropraxie is afgeleid van twee Griekse woorden - cheir (hand) en prattein (doen) - letterlijk ‘met de handen doen’, in de volks-mond bekend staande als ‘botten kraken’, hetgeen zich manifesteert door een hoorbare ‘ klik ‘ wanneer de osteopaat het gewricht " gekraakt " heeft , door bijvoorbeeld verschoven wervels terug op de juiste plaats te duwen .Zo ook bij een gedeeltelijke ontwrichting waarbij de oppervlakken van twee botten die een gewricht vormen, niet meer precies op elkaar passen. Vooral mensen met ernstige rugklachten of stoornissen in het bewegingsapparaat komen hij de manuele therapeut  of ‘kraker’ terecht. Een eerste onderzoek bestaat o.a. uit een inspectie van de rug. Elke ruggewervel in de lendenen wordt betast .Op die manier kunnen ‘abnormale’  wervels worden opgespoord. Ook wordt  gecontroleerd (terwijl de patiënt op de buik ligt) of de spier-spanning groter is geworden en of er sprake is van veranderingen in het weefsel rond de gewrichten.De oorzaak van rugpijn moet onder meer gezocht worden bij het zenuwstelsel,  met betrekking tot de wervelkolom , de nekwervels en de schouderbladen .Veel soorten hoofdpijn worden veroorzaakt door spiercontracties en verhoogde spierspanning in de nek  , ook door reuma. Alhoewel een chiropractor niets kan doen aan ernstige gewrichtsreuma, kan hij de symptomen van gewrichtsslijtage vaak wél verlichten en de pijn voor een groot deel wegnemen.
 De chiropraxie brengt de natuurlijke functie van het lichaam weer in evenwicht door manipulatie van gewrichten die zijn aangetast als gevolg van een stoornis in het zenuwstelsel.De chiropractor heft blokkades van zenuwen op door een juist gedoseerde druktechniek van vingers en handen , op de door hem/haar precies bepaalde plaats van de oorzaak van de pijn . Bij een goede gezondheid worden prikkels overgebracht via de zenuwen die zorgen voor het normaal functioneren van alle organen. Maar elke beïnvloeding van  het zenuwstelsel door giftige stoffen in het lichaam , of schadelijke invloeden op de zenuwen van buiten het lichaam ,tast de efficiëntie in het overbrengen van prikkels ervan aan. De geprikkelde zenuwen kunnen  spiersamentrekkingen opwekken, waardoor een bot uit zijn juiste positie wordt getrokken. De resulterende  afwijkingen van botdelen, vooral in de wervelkolom, worden subluxaties genoemd. De gemiddelde patiënt met rugpijn krijgt bij een chiropractor ongeveer zes behandelingen. Er worden spierproeven gedaan, de temperatuur van de huid wordt gemeten en vaak worden er ook röntgenfoto’s gemaakt. Röntgenfoto’s, vooral van de wervelkolom en het bekken, zijn belangrijk voor de diagnose, omdat ze afwijkingen in de houding en de beweging -subluxaties - aantonen. Chiropractors geven  ook advies  over oefeningen, de juiste lichaamshouding en voeding. Het doel hiervan is zeker te stellen dat de goede resultaten van een  behandeling blijvend zijn en te voorkomen dat soortgelijke problemen zich herhalen.Bij een onderzoek van de wervel-kolom betast de chiropractor elk gewricht op  de juiste plaats in de ruggegraat  en onderzoekt de flexibiliteit .Hij beoordeelt  de gewichtsverdeling bij  de verschillende houdingen die een  patiënt inneemt. Chiropraxie wordt  vaak toegepast als behandeling voor pijn in de onderrug , ischias en pijn in de schouders , armen en benen , evenals problemen met heupen en knieën,  en tintelingen of gevoelloosheid in de toppen van de vingers . Ischias is  een vorm van zenuwontsteking. Wanneer de grote beenzenuw, de grootste en langste zenuw in ons lichaam, ontstoken is of  geprikkeld wordt, spreekt men  van ischias. De  nervus ischiadicus (heupzenuw of grote beenzenuw) begint in het ruggenmerg en loopt via de bil/dij langs de achterkant van een been.Het meest kenmerkende symptoom van ischias is lage rugpijn en een pijn aan de achterkant van het (meestal één) been die loopt van de bil tot de voet. Deze pijn kan zo hevig zijn, dat lopen niet meer mogelijk is. De oorzaak is meestal een druk op de wortels van de ischiaszenuw , waar deze uit de wervelkolom naar buiten komen. 
 
 De Nieren .
 De nieren vormen het centrum van het urinewegstel-sel. Behalve dat zij schadelijke stoffen uitscheiden , helpen de nieren de bloeddruk op peil houden en spelen ze een rol bij het regelen van de zuurgraad  en het gehalte aan mineralen van de lichaamsvloeistoffen. Daarnaast kunnen de nieren ook hormonen  vormen en zijn zij een belangrijke schakel bij het actief maken van vitamine D.
 Bouw . De nieren zijn twee boonvormige organen, die tegen de achterzijde van de buikholte, naast de wervelkolom liggen, net onder het middenrif. De nieren liggen in een soort bindweefsel ,een omringend vetweefsel. Wanneer dit slap of dun wordt , kan een nier zich verplaatsen en tegen de ruggegraat duwen ,waardoor men rugpijn krijgt . Gewoonlijk ligt de rechternier iets lager dan de linker-, om zo ruimte te geven aan de lever, die eveneens rechts boven in de buik ligt. Bij een volwassene is een nier 10 tot 12 cm lang, 5 tot 7 cm breed en bijna 3 cm dik. De nier is omgeven door een dun, maar stevig bindweefselvlies, het nierkapsel. Rond de nier bevindt zich een laag vetweefsel, die het orgaan als een kussen beschermt tegen schokken. In dit vetweefsel liggen ook de beide bijnieren ingebed, aan de bovenzijde van de nieren. De bijnieren hebben wat betreft hun werking niets met de nieren te maken. Zij produceren namelijk alleen maar hormonen. Een normale nier is roodbruin van kleur en wanneer men haar overlangs doorsnijdt, kan men een buitenste schors en een binnenste merg onderscheiden. Het merg is lichter van kleur dan de schors en is opgebouwd uit een aantal piramidevormige uitlopers. Op de top van zo’n uitloper  mondt een groot aantal verzamelbuisjes uit. Deze lozen de in de schors en merg gevormde urine in een holte, het nierbekken . Meer naar het midden van de buik wordt het nierbekken trechtervormig en gaat dan over in de urineleider. Vanuit elke nier vervoert zo’n dunne gespierde buis de urine naar de blaas. Alhoewel de nieren slechts betrekkelijk kleine organen zijn, ontvangen ze per minuut toch ruim een liter bloed.Het werk van de nieren bestaat in het filteren van het bloed en het vormen van de urine. De nieren hebben vooral tot taak de samenstelling van het bloed te regelen. Ondanks grote wisselingen in opname van voedsel en in activiteit van de stofwisseling, moet de samenstelling van de lichaamsvloeistoffen constant blijven. Dat de functie van de nieren belangrijk is, blijkt wel uit het feit dat al ons bloed eens per vier tot vijf minuten door deze organen stroomt. Elke nier is opgebouwd uit ruim een miljoen  microscopisch kleine filtertjes. Elk nierlichaampje bestaat uit twee delen: het in de nierschors gelegen nierfiltertje en het nierbuisje Elk buisje is ongeveer 6cm lang.Zoals de naam al aangeeft, is het nierfiltertje de plaats waar het bloed wordt gefilterd. Het is opgebouwd uit een bolvormig kluwentje van zeer kleine slagadertjes , ook wel haarvaatjes genoemd . Gewoonlijk wordt het bloedvatkluwentje aangeduid met de term glomerulus. De haarvaatjes van de glomerulus hebben een wand met talloze poriën. Op deze wijze kunnen bestanddelen van het bloed dat naar de glomerulus wordt aangevoerd, in het nierbuisje worden geperst. Het filtraat dat in elk nierbuisje terechtkomt, bevat dan ook geen bloedcellen en ook de grote eiwitmoleculen in het bloed kunnen niet door de porieën heen.Een nierbuisje heeft tot taak het filtraat uit de glomerulus te verzamelen en naar het nierbekken te vervoeren. Hoe het verdere transport en de verdere filtering van het bloed verloopt , alsook  de verwerking van vocht van de nieren naar de blaas , wordt uitvoerig beschreven in medicinale boeken .

Nierontsteking .Nierontsteking wordt dikwijls niet opgemerkt .De ziekte ontstaat als gevolg van een  infectieziekte of door een aandoening van de urinewegen. De patiënt heeft als regel geen duidelijke klachten ,en karakteristieke symptomen ontbreken eveneens. Des te groter is daarom de verrassing , als de arts een nierontsteking vaststelt .Het chemisch en microscopisch onderzoek van de urine is  voor de arts de meest betrouwbare maatstaf om tot zijn diagnose te komen. De hoeveelheid urine en de samenstelling ervan wat betreft kleur, soortelijk gewicht , zouten, cellen, eiwitten en dergelijke , geven de specialist  de informatie of de nierfunctie al of niet gestoord is . Zoals hierboven beschreven , wordt urine gevormd in ongeveer 1 miljoen " glomeruli " , kluwentjes van haarvaten . Het bloed wordt in een netwerk van haarvaten in de nierbuisjes gefilterd en daar tot urine gemaakt. Normaal gesproken worden alleen de afvalstoffen van de stofwisseling gefilterd en uitgescheiden. zoals  urinezuur , ureum , zout en water . De bloedcellen en andere belangrijke stoffen , blijven in het bloed .Maar als de glomeruli door een ontsteking zijn aangetast komen er ook stoffen in de urine, die daar niet  mogen in voorkomen, zoals eiwitten en rode en witte bloedlichaampjes .Deze veranderde samenstelling van de urine duidt altijd op een zware infectie van de nieren. Wanneer dit niet tijdig geconstateerd wordt, verschrompelen de glomeruli en verliezen het vermogen om te filteren. Met andere woorden,  komt de uitscheiding  van urine-afvalstoffen  tot stilstand.Meestal raken in geval van nierontsteking de glomeruli van beide nieren geïnfecteerd. Als regel is daar dan een algemene infectie aan voorafgegaan, zoals griep , tyfus, roodvonk, of een ontsteking van lichaamsdelen , bijvoorbeeld amandelen-ontsteking, middenoorontsteking of steenpuisten . De ziektekiemen komen via de bloedsomloop in de nieren of bereiken de nieren via de urinewegen, vanuit de blaas .Een te sterke afkoeling van het lichaam door natte kleren , tocht , die ook rugpijn veroorzaakt , kan de infectie verergeren. Ongeveer 14 dagen na de oorspronkelijke infectie kan er sprake zijn van bloedsporen in de urine ,alsook oedeem,  dat is een zwelling van lichaamsdelen. Vermoeidheid , hoofdpijn, gebrekkige eetlust, moeilijkheden bij de urinelozing en een drukkend gevoel in de nier- of blaasstreek zijn bijkomende verschijnselen, maar een echte nierpijn  ontbreekt gewoonlijk.Als de ziekte niet herkend wordt, ontstaan vrij snel aanvallen van algemene ongesteldheid, braakneigingen, lusteloosheid en dorst. Wanneer de nieren hun taak helemaal staken, leidt de opeenhoping van afvalstoffen in he bloed tot uremie en urinevergiftiging. Uremie = verhoogd ureum-gehalte van het bloed. Ureum is een afbraakproduct van de eiwitstofwisseling dat door de nieren via de urine wordt uitgescheiden.  Naast de genoemde symptomen let de arts verder op een te bleke huid, bloedarmoede, een grijs-wit aangeslagen tong, naar urine ruikende adem , opgezwollen ledematen, storingen in het gezichtsvermogen en hoge bloeddruk. Nierontsteking houdt vooral gevaren in voor het hart. Door het oplopen van de  bloeddruk wordt het hart overbelast. De giftige stoffen in het bloed, die eigenlijk uitgescheiden zouden moeten worden , veroorzaken spierkrampen , waardoor in het ergste geval zelfs een hartstilstand kan veroorzaakt worden en het overlijden van de patient .
 Behandeling .
 In de eerste plaats krijgt de patiënt absolute rust voorgeschreven . Om de nierfunctie weer op gang te brengen, moet de hoeveelheid vocht die normaal ingenomen wordt, drastisch beperkt worden. Daarbij hoort een zoutarm en eiwitrijk voedsel .De ziektekiemen, meestal streptokokken, worden bestreden met penicilline of een ander antibioticum. Het is zeer belangrijk de infectie te behandelen, die aan de eigenlijke ziekte voorafgegaan is Wanneer de nieren helemaal niet meer werken, is het noodzakelijk om het bloed op kunstmatige manier te zuiveren.Het bloed van de patiënt wordt dan buiten het lichaam in een ingewikkelde machine  gezuiverd. Men noemt deze , een nierdialyse- apparaat , in de volksmond een kunstnier .