Langer slapen leidt tot betere schoolresultaten

We zijn nog enkele maanden verwijderd van de gevreesde jaarlijkse blokperiode, maar de Sunday Times heeft toch al een goede tip voor wie zich zorgen begint te maken over de examenresultaten: wie een uur langer slaapt, doet het beter op examens. Een later begin van de schooldag zorgt ook voor minder afwezigen.

Dat blijkt uit een experiment onder leiding van drie professoren van de universiteit van Oxford aan de Monkseaton school in het district Tyneside. Op de school begonnen de lessen bij wijze van proef een uurtje later om tien uur. Die uurregeling, zo had neurowetenschapper Russell Foster bij proeven vastgesteld, sloot beter aan bij het slaappatroon van tieners.
 
Volgens schooldirecteur Paul Kelley klopte dat ook in de praktijk. "Het aantal leerlingen dat te laat kwam daalde met 8 procent en langdurige afwezigheid zelfs met 27 procent. En nog belangrijker: bij proeven die werden afgelegd, scoorden de leerlingen voor vakken als Engels en wiskunde aanzienlijk beter dan in dezelfde periode vorig jaar, toen de les nog om negen uur begon." De bestaande situatie is voor veel leerlingen "bijna onverdraaglijk". Ook de leerlingen reageerden positief.
 
Het experiment is een initiatief van Foster die eerder ontdekte dat tieners een "biologische voorkeur" hebben voor laat opblijven en later opstaan en dat ze pas echt goed gaan functioneren vanaf tien uur of twee uur later dan volwassenen. Hij pleit daarom voor het aanpassen van de schooluren en hij wil dat de zwaarste lessen naar de namiddag verhuizen, wanneer de leerlingen het helderst zijn. (belga/vsv)

Wolkenkrabber recycleert regenwater voor bewoners

Zullen de wolkenkrabbers van de toekomst regenwater kunnen opvangen en recycleren? Als het van enkele Poolse architectuurstudenten afhangt in ieder geval wel.

Het ingenieuze ontwerp dat ingediend werd voor de wedstrijd Skyscraper 2010, leverde Ryszard Rychlicki en Agnieszka Nowak een eervolle vermelding op en trok onmiddellijk internationale aandacht. In tijden waarin water alsmaar schaarser lijkt te worden in bepaalde delen van de wereld, kunnen duurzame wolkenkrabbers zeker hun nut bewijzen.

Geulen
Het concept van de studenten bestaat erin dat zowel via het dak als via een netwerk van geulen regenwater wordt opgevangen. De bewoners kunnen op die wijze ongeveer de helft van hun dagelijkse waterbehoefte collecteren. Onder het dak van de toren bevindt er zich een rietveld dat mee zal helpen om het water te zuiveren. Bewoners kunnen het gezuiverde regenwater dan gebruiken voor allerhande huishoudelijke taken en voor het doorspoelen van het toilet. (hlnsydney/kve)

Stress en angst belangrijkste oorzaken van slaaproblemen

 Bij de huisarts klaagt gemiddeld 17 procent van de patiënten over slaapproblemen, bij de apotheker 22 procent. Dat blijkt uit een representatieve enquête bij 150 apothekers en 150 huisartsen.

Stress
Psychologische factoren zoals stress, angst en depressie zijn volgens zowat alle ondervraagde huisartsen en apothekers de belangrijkste oorzaken van de slaapproblemen. In mindere mate spelen factoren als ploegenwerk, medicatie, slaapapneu, lawaai op straat en een snurkende partner een rol. Huisarts en slaapcoach Bruno Ariens en slaapspecialist Albert Lachman begeleidden het onderzoek.

Snelle oplossing
De enquête geeft aan dat de patiënt doorgaans een snelle oplossing wil voor zijn slaapprobemen, terwijl de arts voor een voorzichtige aanpak kiest. Volgens het onderzoek naar slaapproblemen vindt 59 procent van de huisartsen dat men klassieke slaapgeneesmiddelen zo veel mogelijk moet proberen te vermijden. Vrouwelijke huisartsen (87 procent) zijn daarin veel meer uitgesproken dan hun mannelijke collega's (48 procent), net als huisartsen jonger dan 35 jaar (77 procent).

Natuurlijk middel
Achttien procent van de ondervraagde huisartsen gebruikt natuurlijke slaapmiddelen bijna altijd als eerste stap en is overtuigd van de werking ervan. Bij Franstalige huisartsen ligt dit aantal (23 procent) flink hoger dan bij hun Nederlandstalige collega's (14 procent). Van de apothekers is 59 procent overtuigd van de werking van natuurlijke geneesmiddelen, terwijl 41 procent ze geschikt vindt als eerste stap in een behandeling. Bij de apothekers stelt 75 procent dat valeriaan de meest efficiënte plantaardige stof is in de behandeling van slapeloosheid. Bij de huisartsen is dat 61 procent.

Kinderen
Huisartsen en apotheker krijgen ook veel klachten over kinderen met slaapproblemen en 16 procent van de oudere patiënten stopt met klassieke slaapmedicijnen na advies van de arts.

Het onderzoek liet Valdispert, producent van voedingssupplementen voor een natuurlijke rust, uitvoeren door het onderzoeksbureau iVOX.
(belga/ep)

Dikkerds niet verantwoordelijk voor eigen eetgedrag

Dikke mensen die graag vet voedsel eten, kunnen daar niets aan doen. Hun hersenen sturen hen hier onbewust op aan. "Obesitas lijkt op een verslaving. Dat elk pondje door het mondje gaat, wil niet zeggen dat het individu volledig verantwoordelijk kan worden gesteld voor zijn eetgedrag", aldus een Nederlandse psycholoog.

Slechter weerstaan
Zwaarlijvige mensen kunnen snacks en calorierijk eten slechter weerstaan dan slankere personen. Ze verlangen, vooral als zij honger hebben, sterk naar hamburgers, chips en friet. Dat ligt volgens psycholoog Ilse Nijs aan verstoringen in die delen van de hersenen die de aandacht voor en het verlangen naar plezierige prikkels reguleren. Diëten is voor hen niet vol te houden.

Gedragsprobleem
Diverse wetenschappers doen onderzoek naar de aandoening. Zo concludeerde de Universiteit Maastricht een tijdje geleden dat mensen die te dik zijn, vooral een gedragsprobleem hebben. Ze hebben hun voedingspatroon niet onder controle, zijn impulsief, uiterst gevoelig voor snelle beloningen en eten graag vet eten en voedsel met veel calorieën. Volgens deze onderzoekers kunnen therapeuten het eetgedrag veranderen.
 
Zwaarlijvige mensen lopen twee keer zo veel risico een hart- of vaatziekte te krijgen als mensen met een gezond gewicht. Ook suikerziekte en psychische problemen als depressies komen vaak voor. (belga/ep)

Vondst leukemie-gen biedt nieuwe perspectieven behandeling

Wetenschappers ontdekten een gen dat een cruciale rol speelt bij het ontstaan van leukemie en perspectieven biedt voor nieuwe behandelingen. 

Acuut
De dienst Medische Genetica van de Gentse universiteit, onder leiding van professor Frank Speleman, voert al jaren het onderzoek naar het nieuw gen dat betrokken is bij een acute vorm van leukemie: T-ALL (T-cel Acute Lymfoblasen Leukemie).

Ontstaan
Volgens professor Speleman is de ontdekking van het gen om drie redenen belangrijk. "Het nieuw ontdekte gen is gelegen op het X-chromosoom, wat gedeeltelijk verklaart waarom meer mannen dan vrouwen getroffen worden door T-ALL.  Daarnaast vertoont het gen een defect bij veertig procent van alle patiënten met deze vorm van bloedkanker. Dat wijst erop dat het gen een cruciale rol speelt bij het ontstaan van deze vorm van kanker. Die bevinding biedt perspectieven voor nieuwe therapieën, want dat is uiteindelijk ons hoofddoel. Alhoewel de exacte functie tenslotte nog niet gekend is, bevat het gen wellicht informatie van eiwitten die vermoedelijk de activiteit van andere genen controleert." (belga/ep)

DreamBaby bant zuigflessen met bisfenol A

Spectaculaire lichtshow met dieren in Tokio

In Japan weten ze wat spektakel is. Met de prachtig verlichte regenboogbrug als achtergrond, creëren kunstenaars in Tokio geweldige animaties met geprojecteerde dieren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Odaiba lichtshow ontelbare mensen kan entertainen.

Zo krijgen de liefhebbers onder meer een erg grote haai te zien die de beroemde brug wel lijkt te gaan opeten. Ook tropische vissen, dolfijnen en walvissen worden opgevoerd. De dieren worden geprojecteerd op een waterscherm van 23 meter hoog en 60 meter breed. Scroll naar beneden en geniet van de unieke videobeelden en foto's. (hlnsydney/kve)

Moeder bevalt van kind na gedeeltelijke verwijdering baarmoeder

In het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) is gisteren het tweede kind geboren van een 33-jarige vrouw bij wie in 2005 een deel van de baarmoeder werd weggehaald na een diagnose van baarmoederhalskanker. Het is erg uitzonderlijk dat men na een dergelijke ingreep nog kinderen kan krijgen.

Tweede kind
In 2006 kreeg de vrouw haar eerste kind, eveneens na de ingreep omwille van baarmoederhalskanker. Het was toen de eerste keer in Vlaanderen dat dat gebeurde. Het is opnieuw erg uitzonderlijk dat iemand na zo'n ingreep ook nog een tweede kind krijgt. Normaal gezien wordt bij een klassieke behandeling voor baarmoederhalskanker de volledige baarmoeder verwijderd, waardoor vrouwen niet meer zwanger kunnen worden. In dit geval werd het baarmoederlichaam gespaard.

Moeilijker
Het is hoogst uitzonderlijk dat vrouwen na zo'n ingreep meer dan één kind krijgen. Deze bevalling bewijst volgens het UZA dat het toch mogelijk is. De kansen om zwanger te worden liggen wel 15 tot 20 procent lager en tijdens de zwangerschap is voornamelijk het risico op vroeggeboorte hoger.

Komt vaak voor
Baarmoederhalskanker is na borstkanker de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Elke 2 minuten sterft er iemand aan baarmoederhalskanker. In België worden elk jaar minstens 600 vrouwen getroffen door baarmoederhalskanker. (belga/ep)

Studeer via iPhone aan Instituut voor Tropische Geneeskunde

Wetenschappers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen hebben het mogelijk gemaakt om te studeren via de iPhone. Ze ontwikkelden samen met hun Peruviaanse collega's een nieuwe leeromgeving voor gebruik in afgelegen gebieden.

Vanaf vrijdag stellen ze een demosite open. Na de demonstratiefase stellen ze de broncode gratis ter beschikking. "Ontwikkelingslanden kampen vaak met een tekort aan getraind personeel en een gebrekkige infrastructuur om mensen bij te scholen", zegt Inge de Waard van ITG.

"Ontwikkelingslanden doen daarbij vooral beroep op mobiele telefoons om mensen in afgelegen gebieden te kunnen bereiken. Daarom zochten de experts van het ITG, samen met hun Peruviaanse collega's in Lima, naar een gratis manier om gezondheidswerkers via hun smartphone bij te scholen."

Concreet werd een online leerplatform toegankelijk gemaakt voor smartphones. Op die manier kan iedereen over de hele wereld de toepassing gebruiken voor eigen doeleinden. Zowel ngo's en kleine organisaties als bedrijven kunnen nu een volwaardige leeromgeving aanbieden.

Zelf gebruiken de onderzoekers het systeem om gezondheidswerkers van twintig klinieken uit heel Peru een extra opleiding te geven. Zij behandelen 70 procent van alle patiënten in Peru die met het aidsvirus besmet zijn. (belga/mvdb)

Facebook weerspiegelt de echte jij

Het beeld dat de wereld van jou krijgt via Facebook is een goede weerspiegeling van de echte jij, dat blijkt uit recent onderzoek.

Uitdrukken
De psychologen bestudeerden of mensen zich anders konden voordoen op Facebook en gelijkaardige sociale netwerksites, zodat vrienden de verkeerde indruk van hen krijgen. Ze gaven vragenlijsten aan 236 Duitse en Amerikaanse studenten met een profiel op Facebook. Dit gaf hun ideale en werkelijke persoonlijkheid prijs. Volgens de onderzoekers probeerden de studenten hun persoonlijkheid online niet beter voor te stellen. Dit suggereert dat mensen een profiel op internet zetten om zichzelf uit te drukken en te communiceren en niet om een ideaalbeeld van zichzelf te creëren.

"De mensen die zich wel proberen beter voor te doen, slagen daar niet in", aldus onderzoeker Sam Gosling. (ep)

IJstherapie vernietigt borstkankercellen zonder operatie

Als je borstkankercellen omringt met ijs, dan worden deze vernietigd. Dat doet de hoop leven dat borstkanker ook op een niet-chirurgische manier kan behandeld worden. De therapie, cryotherapie genaamd, wordt al gebruikt om prostaatkanker te behandelen.

De theraptie bestaat uit het inbrengen van naaldachtige 'cryoprobes' in de tumor. Door deze wordt een ijskoud gas gestuurd. Rond elke site worden dan een soort ijsballetjes gevormd, die gevaarlijke kankercellen vermoordt.

5 jaar kankervrij
In de laatste studie werden 13 vrouwen ermee behandeld. Ze bleven tot vijf jaar kankervrij en er werden geen belangrijke neveneffecten vastgesteld. "Cryotherapie is veilig en effectief als manier om borstkanker te controleren en te behandelen. Het behoudt de borsten en bezorgt de vrouwen maar weinig discomfort", aldus hoofdonderzoeker Peter Littrup van het kankerinstituut in Detroit.

Jaren
Het is niet de eerste keer dat vriestherapie wordt geprobeerd op borstkanker, maar het is wel de eerste keer dat er zo weinig ingrepen bij komen kijken en dat de techniek de kanker volledig behandelde. Het slechte nieuws is dat het nog jaren kan duren voor de techniek toepasbaar is op grote schaal, ook al omdat hij nog veel getest moet worden.

Neveneffecten
Op dit moment wordt borstkanker vooral behandeld door operaties, waarbij meestal een of meerdere borsten worden geamputeerd om het aangetaste weefsel iot het lichaam te hebben. Deze techniek geeft de beste kansen op overleven, maar de patiëntes betalen een zware psychologische prijs. Het gemis van een of beide borsten is niet iets waar velen zich snel mee verzoenen. Ook chemotherapie en radiotherapie worden vaak toegepast, met als belangrijkste nadelen complicaties en neveneffecten.

Zachte therapieën
Daarom weigeren sommige vrouwen behandeling omdat ze geen zin hebben in agressieve behandelingen of de vele neveneffecten. Om hen toch te bereiken wordt steeds vaker gedacht aan 'zachte' therapieën, die de kankercellen wel doden maar voor de rest weinig ingrepen vragen. (edp)

Voeten kietelen bestrijdt plasproblemen

Een hightech voetenkietelaar kan de symptomen van incontinentie beperken. Het toestel werkt door elektrisch de zenuwen in de voet te stimuleren, ontdekten wetenschappers.

Kietelaar
Meer dan de helft van de mannelijke en vrouwelijke patiënten die de behandeling ondergingen ervoeren verbetering van hun plasproblemen. Eén van de opties is om permanent een toestel in te planten dat elektrisch een groep zenuwen stimuleert aan de basis van de rug, deze lopen naar beneden langs de ruggengraat naar de achterkant van het been en regelen de werking van de blaas. Na vijf jaar moet het toestel vaak wel vervangen worden. Artsen kunnen ook deze behandeling handmatig uitvoeren, wat een pijnloze procedure is. Daarbij wordt een naald aan de huid bij de enkel geplaatst en kietelt zo de zenuw aan de voet. Deze impuls reist dan de zenuw in het been af naar de rug. Na zes weken ondervinden de patiënten voordelen van de behandeling. De huidige methodes om dit probleem aan te pakken, zijn oefeningen voor de bekkenbodemspieren, medicatie en veranderingen in levensstijl. Bij ernstige gevallen is een operatie nodig. 

Problemen
Incontinentie komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Wanneer een blaas vol is, kan deze uitzetten tot hij 450 ml kan bevatten. Maar wanneer de helft van zijn capaciteit bereikt is, geven de zenuwen signalen aan de hersenen. Wanneer de blaas voor driekwart gevuld is, moet je plassen. De hersenen sturen dan een signaal naar de bekkenbodemspieren om te ontspannen en de spieren aan de hals van de blaas om die te openen. Zo dwingen de blaasspieren de urine naar buiten. Bij patiënten met incontinentieproblemen werken deze zenuwsignalen en spieren niet naar behoren.

Verschillende soorten
Er zijn verschillende soorten van plasproblemen: stressincontinentie komt voor wanneer de bekkenbodemspieren zakken, dit wordt veroorzaakt door het verouderingsproces en een bevalling. Dit zorgt voor problemen wanneer je lacht of hoest. Bij drangincontinentie voel je een plotse en oncontroleerbare drang om te plassen. De oorzaak is onbekend maar wordt in verband gebracht met aandoeningen die het zenuwsysteem treffen als een beroerte, MS en Parkinson. Deze aandoening komt ook vaak voor bij mannen met een vergrootte prostaat. Het nieuwe toestel is bedoeld voor mensen met drangincontinentie.

"Deze behandeling is ideaal voor mensen die bijwerkingen ervaren door medicatie. Het is ook minder ingrijpend dan een operatie", aldus de onderzoekers. (ep)

Schadelijke stof aangetroffen in 16 soorten fruitsap

Scandinavische wetenschappers luiden de alarmbel omtrent verschillende merken fruitsap. Ze kunnen een schadelijke stof bevatten die in verband wordt gebracht met kanker, waarschuwen ze. De onderzoekers troffen hoge concentraties antimoon aan in een maantal populaire fruitsapmerken, een stof die in grote hoeveelheden zelfs dodelijk kan zijn.

Een team van de uiniversiteit van Kopenhagen ontdekte dat het goedje aanwezig is in flessen fruitsap in een concentratie die 2,5 keer zo hoog is als wat door de Europese Unie als 'veilig' wordt beschouwd voor kraantjeswater. In sommige gevallen waren de concentraties zelfs tien keer hoger.

'Zorgwekkend'
De wetenschappers vermoeden dat het antimoon in het sap terechtkomt vanuit de plastic flessen waarin het wordt bewaard. Het scheikundig element werd immers ook al aangetroffen in water uit plastic flessen.

De resultaten van het onderzoek worden als 'zorgwekkend' beschouwd, temeer omdat wereldwijd miljoenen kinderen de schadelijke substantie dreigen binnen te krijgen. Volgens vorige onderzoeken kan antimoon kanker, hart- en longproblemen veroorzaken. De wetenschappers roepen op om zo snel mogelijk verder onderzoek op te starten.

Hoewel de onderzoekers geen specifieke merken genoemd hebben, zou de substantie in 16 van de bekendste fruitsappen aangetroffen zijn.

Hoger risico voor kinderen
Claus Hansen, een lid van het onderzoeksteam, meent dat het citroenzuur in fruitsap de opname van antimoon in de drank versnelt. "De concentraties in de geteste producten overschrijden de limieten die werden opgesteld voor drinkwater, maar voor fruitsap bestaat nog geen wetgeving. We kunnen er echter niet van uitgaan dat de aangetroffen concentraties onschadelijk zijn. Het zou zinvol zijn om verder onderzoek te verrichten, zodat we een beter beeld krijgen van wat de limiet voor fruitsap moet zijn.

De onderzoeksploeg waarschuwt verder nog: "Marketing voor dergelijke dranken richt zich vooral op kinderen. Dat betekent dat die het vaker drinken en een groter risico lopen." (tw)

Schokkend: Priester (82) doet het met misdienaar (19)

De katholieke Kerk ligt momenteel serieus onder vuur door allerhande seksuele schandalen, en dat zal er na dit filmpje dat in Brazilië is opgedoken niet op verbeteren. Tv-zender SBT bracht deze beelden uit van een 82-jarige priester die zich laat bevredigen door een 19-jarige misdienaar.

Het gerecht heeft een onderzoek geopend naar monseigneur Luiz Marques Barbosa en nog twee andere Braziliaanse priesters. De drie zouden inmiddels ook al voorlopig geschorst zijn door het aartsbisdom van Penedo, in het noordoosten van het land.

De onfortuinlijke jongen in het filmpje werkte al vier jaar voor de priester. Ook andere jongens zouden seksueel misbruikt zijn geweest door Barbosa. (sps)

Mannelijke kankerpatiënten vragen het vaakst euthanasie

Mannelijke kankerpatiënten vragen het vaakst om euthanasie. Dat blijkt uit een studie naar het profiel van mensen die de laatste jaren om euthanasie hebben gevraagd en gekregen.
 
Alle 1.917 euthanasiegevallen die gerapporteerd werden tussen september 2002 en eind 2007 werden onderzocht. Mannen maakten 52,7 procent van de gevallen uit, vrouwen 47,3 procent. Maar liefst 82,5 procent van de mensen die euthanasie aanvroegen, hadden kanker. De meerderheid van de patiënten (53 procent) was tussen de 60 en 79 jaar oud. Bij de groep van 40 tot 59 jaar oud bedroeg dat percentage 26 procent.
 
83% in Vlaanderen
De overgrote meerderheid van euthanasie (83,1 procent) gebeurde in Vlaanderen. Twee oorzaken: een verschil in medische praktijk en een grotere terughoudendheid in Wallonië om euthanasie te rapporteren aan de Evaluatiecommissie.
 
De meerderheid van de betrokken patiënten was terminaal ziek (93,4 procent), de overige 6,6 procent bestond uit niet-terminale patiënten met voornamelijk neuromusculaire ziekten. Hun aandeel is in de loop van de jaren niet toegenomen, in tegenstelling tot wat tegenstanders van de euthanasiewet vreesden. Ook het aandeel ouderen is niet significant toegenomen: amper 18 procent van de bestudeerde gevallen ging om mensen die ouder dan tachtig waren. (belga/svm)

Gebroken heup kondigt de dood aan

Reeds in beginjaren van het universum vraatzuchtige zwarte gaten

In het primitieve universum, in het eerste miljard jaar na de Big Bang, zouden actieve zwarte gaten in het centrum van sterrenstelsels, of qusrars, zeer snel zijn gegroeid, aldus het jongste nummer van het wetenschapsblad Nature.
 
"Quasars zijn sterrrenstelsels in een zeer vroeg stadium, een soort babysterrenstelsels", aldus astrofysica Marianne Vestergaard van de Universiteit van Arizona en de Universiteit van Kopenhagen.
 
Absorberen
"Het merendeel der sterrenstelsels bezit een zwart gat dat zwaarder is dan een miljoen zonnen, maar quasars zijn anders. Hun zwart gat is actief en groeit aan", door dankzij gravitatie omgevend gas en stof te absorberen, aldus een communiqué van de Universiteit van Kopenhagen. In afwachting van opslokking door het zwart gat vormen dit gas en stof een zogenaamde accretieschijf.
 
Linhua Jiang van de Universiteit van Arizona en collega's zijn nu bij het bestuderen van infrarode foto's van 21 zeer ver verwijderde quasars op twee exemplaren gestoten die blijkbaar geen accretieschijf hebben. Ze dateren uit de tijd dat het heelal nog maar 800 miljoen jaar oud was.
 
Hoge snelheid
Ze zouden volgens de onderzoekers deel uitmaken van een eerste generatie van quasars, ontstaan in een kosmos met weinig stof. Ze lijken te jong te zijn om voldoende uit hun omgeving te hebben verorberd. De twee zijn met een massa van 200 tot 300 miljoen zonnen de kleinste van de 21 bestudeerde. Zij zouden aan hoge snelheid het omgevende stof en gas opvreten, zonder dit de kans te geven te accumuleren. Mogelijk zijn het de reeds lang gezochte jonge sterrenstelsels, aldus Vestergaard. (afp/sps)