GENSHAGEN - Ludwigsfelde een onderzoek naar een verzwegen en/of onbekend of ongekend gebeuren.
18-06-2008
een bericht uit de Verenigde Staten van Amerika
Het is terug in het Duits, maar vertalen is makkelijk .... alleen kan je door vertalen veel verliezen... daarom...
"Auf individuelle Entschädigung wurde bewusst verzichtet, da eingehende Unterschungen ergeben haben, dass im Einzellfall häufig nicht mehr festgestellt werden kann, wer, wann, wo und wie lange Zwangsarbeit leistten musste... Wie Daimler weiter mitteilt, betrachtet das Unternehmen die Aufarbeitung der materiellen Fragen als abgeschlossen; es will jedoch der ethisch-moralischen Aspekte des Themas Zwangsarbeit auch im Zukunft stets gewahrt sein - im Sinne eines Vermächtnisses, vor allem für die zukünftige Generationen"
Van een jonge vrouw uit Tsjechie (KZ -Ravensbruck) Daimler-Benz Genshagen : bij het appel kwamen HEREN van Daimler-Benz. Zij zochten jonge meisjes die er gezond uit zagen. Een echte koeienhandel. Handen, tanden en tong tonen, volledig naakt.. en de heren maar ... genieten. Afgevoerd met vrachtwagens naar Genshagen.
Van een jonge vrouw uit USSR : Daimler-Benz Unterturkheim : Ik had mijn werk beeindigd en was moe. Was gaan zitten. Toen kwam een Duitser en zei dat ik moest opstaan. Ik bleef zitten.Volgende dag werd ik bestraft. Een politieman kwam mij halen en bracht mij in het bureel met een grote hond daarin : bij de volgende overtreding of ongehoorzaamheid noemen we je "Schwarzwald". Schwarzwald stond voor een "Bestrafungslager".
Van een Italiaanse arbeider - september 1944 Daimler-Benz, Marienfelde, Berlin : Normaal werd er op Zondag niet gewerkt. Maar.... uit ons bed gehaald om 6 uur in de morgen. Opruimen van puin na bombardementen, graven van anti-tankgrachten, enz. Afgehaald door Wehrmachtsoldaten, niet door aangestelden van de fabriek (Daimler-Benz)
Daimler-Benz, Motorenwerke, Gmbh, te Genshagen (Ludwigsfelde) werd geleid door Karl Christian MULLER. Een zeer eigenzuchtig mens, die voor niets terug ging. Al was het maar om zijn produktie op peil te houden. In 1940 werden er ongeveer 3.176 vliegtuigmotoren geassembleerd en/of gereviseerd door hoofdzakelijk Duitse arbeiders (7.700 man) In 1944, voor het bombardement van augustus '44, werkten er 16.600 arbeiders. Zij assembleerden en/of onderhielden 10.535 motoren.
Eind 1943 waren er om en bij 14.700 "menschen" aan het werk. 38 % waren "Auslandische Zivilarbeiter". 5 % waren krijgsgevangen en 2 % KZ-gevangenen.
Daar de oppervlakte van de fabriek zeer groot was, waren er ook andere diensten binnen de fabriek. Deze werden bezet (om te werken) door 80 % buitenlanders.
En de geschiedenis herhaalt zich. Het is terug Daimler-Benz die daar bezig is (zijnde een paar honderden meters verder). En terug "Ost-arbeiter", zijnde toenmalige DDR-burgers.
Let wel : foto's nemen..... uit den boze... sorry maar der herschaling is de foto ietwat onduidelijk.
Jammer maar helaas. Naast de vernietiging van Duitse steden door de RAF en USAAF, deed deze laatste zich ook kennen in het oosten. Jammer... maar onder de naam van "oorlog" was veel veroorloofd. Zoals wij ooit van een gewezen dwangarbeider mochten horen : Geef een Amerikaan, een Brit, een Fransman, een Italiaan, een Nederlander, een Rus, een Spanjaard, een Oostenrijker, een Luxemburger, een Griek en...een Belg. een wapen, zet zij in een groep, en het zijn allemaal 'varkens".
Het zal toch juist zijn. Eens geroerd in een "beerput".....
En stinken dat het kan.... Blijkbaar is het moeilijk om eindelijk eens met de waarheid naar buiten te komen. Alleen.... onzen hond beet graag in een biefstuk.
Wij bijten graag ... en blijven bijten... zodoende gaan wij door.... tot op het bot...
Ondanks de "ster" beginnen wij ernstig te twijfelen over de eerlijkheid van Daimler-Benz. Ze hebben een grote "ster" maar.... voor ons heeft de ster afgedaan. Vele bedrijven die toen met dwangarbeiders gewerkt hebben, zijn ergens tegemoet gekomen. Daimler-Benz heeft een serieuse som aan de kant gezet om bepaalde initiatieven te ondersteunen die wel iets te maken hebben met deze periode. Maar..... het zijn alle, voor ons althans, prestige, projecten waar zij goed proberen uit te komen. Terug de "ster". In Berlijn kan je er niet naast kijken, waar mogelijk zie je de witte ster op een blauwe achtergrond. Raar maar waar..... terug naar het verleden.... eventjes nadenken en jullie begrijpen wat wij bedoelen.
In september 1944 werd het KZ-Ausenlager Genshagen heropend. Heropend na het bombardemetn van 6 augustus 1944. Van het toenmalige Lager zal vermoedelijk, na dit bombardement, niet veel overgebleven zijn. Dit is slechts een gissing. Gegevens hier omtrent voorlopig moeilijk terug te vinden. Circa 1.100 vrouwen uit het "RAVENSBRUCK" (unterlager KZ Sachenhausen) werden op transport gezet naar Genshagen. Ze werden ingezet bij de assemblage van vliegtuigmotoren in de Daimler-Benz, Motorenwerke Gmbh. Hun verblijfplaats echter geen lager, (lees, kamp) maar de keldergewelven van een grote fabriekshalle. Namelijk in de Gross Deutschlandhalle. (grote witte open vlek op foto) Deze halle werd bij het bombardement van zondag 6 augustus 1944 grotendeels vernietigd. Wij kunnen dus stellen dat dit "heropend" lager zich bevond in de kelders van de ruines van deze halle. Over de leefomstandigheden zullen wij ons geen vragen stellen. Bij mijn bezoek aan Genshagen, Ludwigsfelde werd dit bevestigd. De overblijvende KZ-zwangsarbeiterinnen werden op 20 april 1945, 8 dagen voor de bevrijding van Genshagen, Ludswigsfelde, een bevrijding zonder slag, geevacueerd naar Sachenhausen. Hoeveel van hen de oorlog hebben overleefd ????
Er was eens sprookje. Men beloofde, betere omstandigheden, meer loon, meer sociale voordelen...
Toen de eerste, al dan niet vrijwillig, aankwamen in Duitsland, was het nog vrij goed. Er was voor ieder genoeg. Maar... Naar mate de oorlog vorderde werden de omstandigheden slechter en slechter. Velen bekwamen drie maal daags een maaltijd. Zij het pover maar men had geen "echte" honger. Het buikje was gevuld. Doch... vanaf eind 1943 werd het stilaan anders. Niet alleen de bombardementen deden wat zij "niet" moesten doen... Ook de rantsoenering, of liever de kwaliteit en de hoeveelheid van het voedsel ging zinderogen achteruit. Het gewicht van de boterhammen werd steeds kleiner, de soep steeds dunner, het vlees was er soms niet meer... De dwangarbeiders dienden zich te behelpen met dat wat er was. Gelukkig was er nog post en kon men van thuis uit af en toe iets ontvangen. Maar, ...de post was niet zoals vandaag. Dus ... meermaals was het toegezonden voedsel naar de vaantjes. Een beetje schimmel kon geen kwaad, zolang het eetbaar was.... Hoe de tijden veranderden : Bij Daimer-Benz in Marienfelde mochten de Fransen de maaltijden gebruiken in een gemeenschappelijke kantine, samen met de Duitsers. Toen... plots dit voorrecht werd opgegeven en zij ergens anders hun maaltijd dienden te gebruiken. Niet alleen de plaats was veranderd, ook de hoeveelheid en de kwaliteit van het voedsel ging fel achteruit. Bijvoorbeeld : de bloemkool was voor de bazen, wij kregen de bladeren..... Met uitzondering van de USSR-dwangarbeiders of -arbeidsters mochten de anderen "Lebensmittelpakete" ontvangen. Voor velen een redding, ook al was de versheid soms niet dat.... Maar deze waren "überlebenswichtig".
Een klein voorbeeld : 's morgens een stukje brood, 's middags in de fabriek een paar "pellepattatten met een beetje saus met af en toe 20 gr. vlees en 's avonds een klets confituur of een brokje kaas.
Het is niets voor niks dat bij de bevrijding velen zich begaven aan het eten van onder ander paardevlees, gesneden uit kadavers die langs de weg lagen. Wij kunnen het ons niet voorstellen... voor een stukje vlees... en met doodsverachting.... want kogels (russische) konden ieder moment vernieling zaaien.
Eén zaak staat als een paal boven water.... zij die het overleefd hebben... ondanks honger en vooral bombardementen... hebben hun "pere" afgezien.
Laat ons hopen dat wij (naast die ene) nog getuigenissen mogen ontvangen van toenmaals betrokkenen. Met onze dank.
Tijdens ons bezoek aan Ludwigsfelde, Genshagen hebben wij kennis kunnen maken de overblijfselen van een "lager", gelegen Am Birkengrund. Naast dit "lager" waren er binnen het stadsgebied van Berlin meer dan 1.000 "lager". Velen daarvan bestonden uit houten barakken. Neergezet door en ingericht door GBI Speer en onderhouden (?) door het DAF. (Deutsches Arbeits Front). Er was een onderscheid tussen de "lager" voor Ostarbeiter en deze voor "Westarbeiter". Eén verschil kon men merken aan het aantal personen dat diende te verblijven in de barakken. Voor de "Ost" een pak meer dan bij de "West". Wij kunnen echter stellen dat de leefomstandigheden in de barakken verre van confortabel was, zo was er (meestal) maar één toilet en/of wasgelegenheid. Daar deze behuizing niet voorzien van enige isolatie was het in de winter zeker niet van de poes. Grotere bedrijven, zoals Daimler, Siemens, beschikten over eigen kampen waar het leven, zo je dat nog leven kunt noemen, "minder" slecht kan genoemd worden. Naar mate de oorlog vorderde werden de omstandigheden er zeker niet beter op. Wij beschikken over informatie, die trouwens iedereen kan terugvinden via het net, waaruit blijkt dat het verschil tussen "Ost" en "West" immens was. Voor de "ost" was het steeds kommer en kwel. Voor de "west" waren de omstandigheden ietjes beter. Zoals bijvoorbeeld dat de "west" geen bewaking zou gekend hebben, terwijl de "ost" enkel buiten konden om te werken. Dit voordeel doet evenwel niets af van de mindere omstandigheden waarin beide groepen dienden te leven. Een zaak staat vast, of de "west" nu al dan niet ietjes vrijer waren, de prikkeldraad was er. Tijdens onze legerdienst deden wij soms "de muur". Neem gerust aan dat "de muur doen" in deze kampen, zowel west als oost, zeker niet aan te raden was. Kortom, het leven van dwangarbeiders, zij het nu "ost" of "west, was geen verhaal om over naar huis te schrijven. Wij kunnen stellen dat het voor iedereen niet makkelijk was zich te handhaven. Het is niet voor niets dat velen na de bevrijding een al dan niet blijvend trauma hadden. En over de maaltijden..... dat is voor later. Blijven kijken...
Het wordt steeds moeilijker getuigenissen terug te vinden. De enige getuigenissen waar wij momenteel over beschikken zijn deze van toenmalige "Ostarbeiter of Ostarbeiterinnen". Daar deze onder een veel strenger regime dienden te "leven" en te "werken" kunnen wij wellicht met enige zekerheid stellen dat de als "arisch" genoemde "Westarbeiter", het ietwat makkelijker hadden maar toch deelden in de klappen. De "Ostarbeiter" zijn bijzonder gediskrimineerd geworden, dit op alle gebied. Zo moesten Poolse arbeiders en arbeidsters een kenteken dragen, een violetten "P". Diegenen uit de USSR dienden een het woord "Ost" op een blauwe achtergrond te dragen. Dit waren alleen uiterlijke verschillen. Ook het loon, wat alle "arbeiders" ontvingen, verschilt. De info waar wij over beschikken beperkt zich enkel tot de lonen van de "Ostabeiter". Het loon van een "Pool" zou 15 % lager zijn geweest als dat van Duitse werknemers. Evenwel dienen wij rekening te houden met het feit dat van het karig loon van de "Ostarbeiter" allerhande afhoudingen werden uitgevoerd. Bijvoorbeeld werden de "Ost" beloond met een loon van 51 Reichsmark, maar... daarvan werd direkt 45 RM afgehouden voor kost, inwoon en verpleging. En... de hoogte van de lonen was niet overal gelijk. Afhankelijk van het bedrijf waar men moest werken kreeg men meer en/of veel minder. Over de maaltijden... Simpel, in den beginne was er nog "genoeg". Hoe verder de jaren vorderden werden de kwaliteit en de hoeveelheid steeds minder en minder. Zoals een getuige naliet : " de bloemkolen waren voor de staf, de bladeren voor ons". Daar wij momenteel, zoals boven vermeld, slecht beschikken over getuigenissen van vroegere "Ostarbeiter" zijn wij zoekende naar getuigenissen van vooral Belgische Weggevoerde, Dwangarbeiders. Hopelijk reageren er een aantal. Geheimhouding verzekerd. !!
(Info van dit artikel uit "Arbeitsheft nr. 31" Zwangsarbeit in der Berliner Metallindustrie 1939-1945. Ein Studie im Auftrag der Otto Brenner Stiftung, auteur : T. von Fransecky)
Door de toenmalige ligging van de Daimler-Benz Motoren Gmbh te Genshagen, midden in een bos, en de manier waarop de gebouwen waren neergezet, was deze moeilijk terug te vinden. Daar alle gebouwen niet hoger waren dan de bomen en door gebruik van camouflage waren deze vanuit de lucht moeilijk terug te vinden. Maar.... niets is onmogelijk. Er zijn echter toch een aantal bombardemeten uitgevoerd tussen maart '44 en september '44.
Daar de oppervlakte van de fabriek vrij groot was, maar toch te klein om over te gaan naar het leggen van "tapijt, werd deze steeds overdag aangevallen. . Het eerste vond plaats op maandag 6 maart 1944, uitgevoerd door 193 toestellen van de 8ste USAAF, 2nd Bomb Wing, 2nd Bomb Division, waarvan : 63 B-24's (389, 445 en 453st. Bomber Group), 64 B-24's (44, 392, 458st. Bomber Group) en 76 B-24's (93, 446 en 448st. Bomber Group) verliezen : 15 KIA, 8 WIA en 148 MIA
Genshagen zelf is deels gespaard gebleven door het slechte weer. Slehts één vliegtuig zou zijn last gedropt hebben op het gestelde doel, zijnde Genshagen Industrial Area. . Een tweede maal op woensdag 21 juni 1944, uitgevoerde door 458 en 44 Bomber Group, 92 vliegtuigen USAAF. Mission no. 60
Deze 92 vliegtuigen dropten hun last op het Genshagen Industrial Area.
Een derde maal, op ZONDAG 6 AUGUSTUS 1944, de eerste prijs, Meer dan honderd vliegtuigen, B-24 USAAF, droppen hun vracht op de terreinen van de fabriek. Door dit werd de fabriek voor 70 à 80 % beschadigd of vernietigd. Uit info zouden toen 133 dodelijke slachtoffers zijn gevallen. Een aantal waarmee wij het moeilijk hebben. Laat ons stellen dat deze 133 inwoners waren van Ludwigsfelde en omgeving, met andere woorden Duitsers. Het grote aantal doden is mede te "danken" aan William Bruno, die het in zijn hoofd haalde om het alarm te laat in te laten gaan. Hij werd hiervoor (en niet alleen voor deze daad, ook mishandeling, opsluiting en aangiften bij de Gestapo) veroordeeld tot 8 jaar gevangenisstraf. Daar de aanwezige "Zwangsarbeiter" 'onbekend' waren kon men hun identiteit niet achterhalen en werden zij in een massagraf gedropt. De massabegrafenis zou (uit persoonlijke info) plaats gevonden hebben op en rond het voetbalveld. De invloed op de produktie van "nieuwe" motoren was evenwel zichtbaar. In juli nog 1200 in augustus om en bij de 500. De fabriek werkte evenwel door. Strategische belangrijke delen waren ter plaatse onder de grond gebracht. Zodoende....kon men verder werken. Zij het met de nodige problemen, maar... voor dwangarbeiders bestonden geen problemen, zij dienden het maar uit te voeren. .
Daar bepaalde "Lager" niet zo ver van het terrein van de fabriek lagen, stellen wij ons voor dat deze bij deze luchtaanvallen, ook meedeelden in de "eieren". Voor zover onze informatie klopt zijn op het lager "Ostwache, Birkengrund" bij alle gedane aanvallen, bommen terecht gekomen. Schade was zeker, over het aantal slachtoffers.... raden maar.
Op het kerkhof van Ludwigsfelde bevindt zich een monument ter nagedachtenis van de gevallen doden bij de verschillende aanvallen op Genshagen, Ludwigsfelde. Bij mijn bezoek aan het museum te Ludwigsfelde werd ik op de hoogte gebracht dat niet alleen slachtoffers van bombardementen zijn teruggevonden, na opgraving, doch ook overblijfselen met duidelijke tekens van schotwonden, meer bepaald in de schedel, of liever de nek. Je ziet maar... een bombardement was ook een moment om "zuiveringen" uit te voeren. Foto van een maquette die zich bevindt in het museum te Ludwigsfelde. Het museum kunnen jullie vinden in het station. .(kia = killed in action, wia = wounded in action en mia = missing in action)
Hierna volgt een overzicht van de "Lager" waar velen hebben moeten vertoefen. In goede en in minder (vooral) goede dagen.
Lager "Bahnhof" : Postdammer Strasse in Ludwigsfelde, direkt naast het krijgsgevangenkamp. geschikt voor 1200 mensen, vanaf zomer 1942 USSR dwangarbeiders, voornamelijk vrouwen.
Lager "Ostmarke" : tussen de Reichsautobahn en Postdammer Strasse mei '43 : 1507 "Ostarbeiter" en 860 "Ostarbeiterinnen"
Trebbin-lager : 12 kilometer van Genshagen Werke; mei '43 : 764 Franse, 579 Nederlanders, 464 Tsjechen, 5 Russen, 1 Franse (vrouw), 31 Belgen, 3 Kroaten, 8 Italianen, 4 Spanjaarden, 1 Pool, 78 Hongaren, 2 Serven, 3 Oekrainers, 1 Armeen, 1 Finse (vrouw), 1 Portugese (vrouw) en 3 staatslozen.
Stalag IIId/517 : Sonder Lager, Genshagen
EN :
Lager Ostwache : geschikt voor 2.000 mensen en bestaande uit 22 verblijfsbarakken, ook genoemd OST of BIRKENGRUND. Gelegen op 500 meter ten oosten van de "Werke" en tegenover de Fliegerschule. Am Birkengrund te Ludwigsfelde, Genshagen.
Bij een bezoek aan de site van de USAAF (United States Army Air Forces) werden ons de coordinaten van een bombardement, gedaan op 6 augustus 1944, getoond. Coordinaten die overstemden met de vroegere fabriek van Daimler-Benz te Ludwigsfelde, Genshagen. Op de foto zien jullie een open plek. Daar stond de halle "Gross Deutschland". Voor een groot deel vernietigd bij deze aanval. Rechts daarvan zijn een aantal "barakken" te zien (lange gebouwen). Dit was toen één van de "lagern" die mensen te "slapen" legde om nadien gedurende minstens 12 uur per dag en/of bij nacht te "arbeiten" in de op 500 meter verder gelegen fabriek. Ook een gebouw met een roden dak, langwerpig. Dit was ooit ook een "lager", Tot een tijd terug in gebruik door de Gemeindeverwaltung van Ludwigsfelde, Genshagen. Ietjes naar onderen zien jullie meer van dergelijks. Daar was het lager "OSTWACHE" of "Ost" of "Birkengrund". De straat waar dit zich bevindt noemt "am Birkengrund".
Mochten jullie inzoomen, (dat is mogelijk) dan zien jullie de grenzen van een sportveld. De grenzen van de toenmalige fabriek waren de spoorweg (zichtbaar) de straat links( zichtbaar) en de omgeving van het sportveld. Als jullie goed de ogen openen dan kunnen jullie de grenzen (tussen de bomen) zien van vroegere gebouwen (lees = fabriekshallen). Deze Daimler-Benz was toen de MODERNSTE van zijn tijd. Geen enkel gebouw was hoger dan de bomen. Velen waren nog een gedekt met een net en zodoende moeilijk zichtbaar vanuit de lucht. Enfin... Wij nog meer... dus eventjes geduld en ....er komt nog een vraag.... raden maar... er is wel geen prijs mee te winnen...
Uit persoonlijk info, bekomen in Ludwigsfelde, vorige week, zou, volgens deze info, bekomen van mensen met een DDR-syndroom, het leven in het "lager" redelijk goed zijn geweest ????
Andere info vertelt ons echter dat de "bloemkool" voor de "staf" was en de bladeren voor de rest. Je ziet maar... Velen denken dat de "buitenlanders of KZ of Zwangsarbeiter" het hard te verduren kregen. Door plaatselijke getuigenis zijn wij te weten gekomen dat een vroeger DUITS soldaat, wegens het niet uitvoeren van de Hitlergroet, in een lager te Genshagen, Ludwigsfelde terecht kwam teneinde zijn straf uit te "zitten" of liever... "herschoold" te worden. Betreffend soldaat, wiens moeder niet wist waar haar zoon zou kunnen zijn (zij dacht dat hij nog ergens in Rusland was) probeerde vergeefs kontakt te nemen met zijn familie. De moeder is op de hoogte gebracht van de verblijfplaats van haar zoon (Genshagen) , op de hoogte gebracht door mensen die, per toeval, durfden IETS te vertellen. Hij is er nooit in geslaagd zijn moeder terug te ontmoeten. Vandaar dit .... het was voor de "buitenlanders" niet van de poes, ook voor Duitsers, die het soms moeilijk hadden met geldende richtlijnen. Met andere woorden... Je hebt het MENSENDOM en het DIERENRIJK.... een doordenkertje.
Herfs 1942. De kansen keren. De weerbare mannen (Duitsers) worden naar het front gestuurd. Bijgevolg.... werkvolk tekort. Onder druk van Berlijn wordt getracht om de leemten in eigen land (lees, Duitsland) op te vullen. Er wordt gestart met de aanwerving van vrijwilligers. Hogere lonen, betere arbeidsvoorwaarden, meer voordelen, zijn voor een aantal Belgen genoeg om de stap te zetten naar Duitsland. Kort na de vijandelijkheden (28 mei '40), zijnde juni, vertrokken de eerste vrijwilligers, aangelokt door de betere "voorgestelde" voorwaarden .... Tussen juni '40 en aanvang herfst '42 zouden 125.000 à 135.000 belgen 'vrijwillig" vertrokken zjn om uit werken te gaan in Duitsland. Echter, door de kerende oorlogssituatie komt daar verandering in. Het aanwerven van vrijwilligers wordt steeds moeilijker en valt bij wijze van spreken, stil. Alleen een klein aantal vrijwilligers vertrekken nog, maar dat waren vermoedelijk "de echte". Daar "Berlijn" met een probleem zit wordt er een verordening uitgevoerd die zei dat alle mannen tussen 18 en 50 en alle ongehuwde vrouwen tussen 21 en 35 "VERPLICHT" werden in Duitsland te werken, teneinde de tekorten aldaar aan te vullen. Echter, onder druk van de publieke opinie wordt afgezien om vanaf januari '43 vrouwen "weg te voeren". Om aan de nodige "namen" te komen reisden eenheden (administratieve) naar de gemeentenhuizen, werkplaatsen, ..enz. af ten einde lijsten samen te stellen. Lijsten die nadien dienden om betrokken persoon als "zwangsverplichtende" te noteren, met daarbij horend een mogelijks vertrek naar Duitsland. Wij kunnen ons de vraag stellen in hoeverre bepaalde "oorlogsburgemeesters" niet het spelletje meespeelden om zodoende "voor hen ongewensten" een loer te draaien.
Doch ook dat leverde onvoldoende resultaten en werd er beslist over te gaan tot het oproepen van "klassen" (zoals bij de legerdienst"). Ook dit kende het verhoopt resultaat niet. Velen doken onder en sommigen kwamen in het verzet terecht. In totaal zijn ongeveer tussen 140.000 en 180.000 arbeiders "moeten" vertrekken. Vertrekken naar een land dat zij niet kenden, in een taal die zij "grotendeels" niet kenden, ... enfin, en zij kwamen dan terecht in een ARBEITSLAGER.
Het jaar 1918. In een spoorwegwagon wordt er een stilstand ondertekend. Einde van de "grooten oorlog". En toen was er vrede... althans, zo dachten velen... In Duitsland waren er echter meningen die er anders over dachten. Door een samenloop van omstandigheden kwamen er, in de jaren ' 30, andere opvattingen naar boven. Eerst was er grote miserie, werkloosheid, recessie... en toen kwam er iemand die, samen met anderen, het over een andere boeg gooide. Vele inwoners hingen aan de lippen hangen en werden lid van de NSDAP. Duitsland kwam terug op het voorplan te staan. Een partij, NSDAP won de verkiezingen (al dan niet gemanipuleerd) met als gevolg dat minderheden binnen de korste keren "ongewenst" werden.
Zelfs binnen de partij werden zuiveringen gehouden. Röhm en zijn SA-truppen werden buitenspel gezet en vervangen door SS. Iedereen die niet paste binnen het concept moest verdwijnen. En...de eerste KZ-Lager werden een feit. (Dachau). De aanhechting van Sudeten en nadien gans Tschecoslovakije, Oostenrijk werden een feit. En...... in september 1939 de inval in Polen.
Groot-Britannie, Frankrijk waren verbolgen en verklaren Duitsland de "oorlog". België bleef afzijdig en behield zijn neutraliteit. Maar... na 18 dagen gaf het Belgisch Leger zich over op 28 mei 1940. De strijd was gestreden ... Zo dacht men ... maar... toen kwam de bezetting.... met alles erop en eraan.
België had een beetje geluk. Het werd bestuurd door een "Militärverwaltung". Maar... na een aantal jaren was het plezier eraf. Enfin...als er in de vorige jaren plezier was ???
Daar men in Duitsland te kampen had met een tekort aan arbeiders en/of arbeidsters, werd de "Arbeitsplicht" ingevoerd. Vele Belgen werden "Zwangsverplichtigt" en zodoende versleept naar Duitsland. Uit werken gaan teneinde de oorlogsindustrie draaiende te houden. Iets meer dan 5OO.OOO Belgen, een groot aantal vrijwillig, de meeste "verplicht" werden versleept naar Duitsland. Velen kwamen terecht in Berlijn en omgeving. .....
Jammer maar helaas. Naast de vernietiging van Duitse steden door de RAF en USAAF, deed deze laatste zich ook kennen in het oosten. Jammer... maar onder de naam van "oorlog" was veel veroorloofd.
