HOP of volgens de officiële benaming Humulus Lupulus is een plantensoort uit de hennepfamilie.  Het geslacht Humulus telt drie soorten klimplanten, die voorkomen in het noordelijk gematigd gebied.  De plant is in Europa inheems en komt in het wild voor in loofbossen en heggen op voedselrijke grond. De mannelijke bloemen staan in pluimen (augustus - september), de vrouwelijke vruchten in eivormige vruchtkegels (hopbellen).

Hopharsen  In de hopchemie maakt een onderscheid tussen harde en zachte hopharsen, al naar gelang ze oplosbaar zijn in bepaalde organische oplosmiddelen. De harde hopharsen zijn in bier eigenlijk ongewenst. De zachte hopharsen worden verder onderverdeeld in drie fracties:

Humulon ofwel alfa-hopbitterzuren
Lupulon ofwel beta-hopbitterzuren
Hulupon

Hopolie is een vluchtige, ofwel etherische olie. Deze olie, bestaat onder andere uit terpenen, die verantwoordelijk zijn voor de karakteristieke hopgeur, die vooral in september rond de hopvelden hangt. De hopolie zou aan het bier een hoparoma kunnen geven. Gedurende het koken van de wort gaan echter 88 - 95 % van deze aromastoffen verloren. Hun invloed op de geur van het bier is dus niet van wezenlijk belang. Wil men toch een typisch hoparoma aan het bier geven, dan kan men de hop toevoegen aan het einde van het kookproces. Ook kan men gebruik maken van zuivere hopolie.

Vetten en vetzuren   Vooral de mannelijke hopplant rijk aan vetten en vetzuren. Deze hebben een slechte invloed op het bierschuim. Daarom mogen in veel West-Europese landen, zoals België, alleen maar vrouwelijk hopplanten worden verbouwd en is de teelt van mannelijke planten wettelijk verboden. Vermeerdering van de planten gebeurt door deze te stekken.

Tanninen   De looistoffen, waaronder de tanninen vallen,  zijn vooral aanwezig in de dekblaadjes en het steeltje van de hopbel. Ze hebben de eigenschap oplosbare eiwitten om te zetten in onoplosbare verbindingen. Looistoffen komen tijdens het koken vrij en achteraf worden de verbindingen door filtratie uit het bier verwijderd. Wanneer niet alle eiwitten bij deze bewerkingen zijn neergeslagen, kan dat aanleiding geven tot eiwittroebel in het eindproduct.

Teelt

Hop wordt speciaal verbouwd, om aan de behoefte van de brouwindustrie te kunnen voldoen. Hopvelden worden bij voorkeur aangelegd in vruchtbare leemgrond met een goed waterhoudend vermogen. Omdat hop een klimplant is die een hoogte van ongeveer 10 meter bereikt, is een dradenstelsel vereist. De richting van de rijen is voor de goede ontwikkeling van de hopbel van belang; belichting door de zonnestralen dient in de hand gewerkt te worden. Het vrijmaken van de hopstoelen (de wortelstokken, die in de grond blijven) en het plukken van de rijpe hopbellen (dwz. hopbellen met tot rijpheid gekomen harskliertjes, die lupuline of hopmeel bevatten, waar hopolie en harsen in voorkomen) van de afgesneden stengels gebeurt tegenwoordig mechanisch.

Verwerking    Hop is voor de amateurbrouwer verkrijgbaar in de vorm van gedroogde hopbloemen, samengeperste korrels (pellets).   Op de verpakking wordt de hoeveelheid bitterstoffen (voornamelijk de humulonen) aangegeven met het percentage alfazuur. Vaak worden tijdens het brouwen twee soorten hop gebruikt,

• bitterhop, om het bier zijn bitterheid te geven
• aromahop voor de geur van het bier

Om de kwaliteit te behouden, kan hop het beste koel, droog en donker bewaard worden. Hoge temperaturen, vocht, licht en zuurstof, kunnen de bitterzuren afbreken.

14u 15' : Na de filtering en alle doorspoelen ten spijt blijft een serieuze laag drab achterdrab in de kuip. Dit uitscheppen uit de filterkuip is een taak voor een echte "werkmensch"

15u 20' : einde kookproces. Brouwsel wordt overgepompt naar opslagtank en te gelijker tijd gekoeld (van 100° tot zo'n 25/30°). Toch is dit nog te warm om de gist erbij te doen; dat zal later moeten gebeuren
16u 15' : blindproeven, en niet enkel van bier! Ook de verschillende watersoorten worden aan een smaakproef onderworpen. Ivan en Johan (wie anders) scoren echter zeer goed in de bierbepaling.....

Onze reputatie ten spijt zijn we naast zeer goede bierproevers ook geduchte WATER en COLAproevers!

We hebben nog een opdracht voor vandaag, namelijk een bezoek afleggen in een bekende afspanning in Gent, waarvan je de foto hiernaast vind. Daarom kunnen we niet langer wachten tot het brouwsel voldoende afgekoeld is om de gist toe te voegen


Gist is namelijk de grootste smaakbepaler in het bierproces en wordt gekozen na langdurig testen (of na vertrouwelijke gesprekken met geestesgenoten).

18u 30' : Gaan in Gent als godvruchtige mensen nog even bij de Trappisten langs.

Beide huizen die nu het Trappistenhuis vormen, werden uit respect voor dat verleden, omwille van de goede staat waarin de huizen zich bevinden en omdat de gebouwen de laatste vertegenwoordigers zijn van een indertijd veel voorkomend bouwtype, officieel opgenomen in de lijst van door de overheid beschermde gebouwen.
Vanuit datzelfde historisch bewustzijn kiest het Trappistenhuis ook voor traditie. Een traditie van goede service, een gezellig kader én een royale keuze uit eerlijke producten uit eigen land, namelijk een rijk assortiment van niet minder dan 150 verschillende Belgische biersoorten met als geprezen specialiteit de nog resterende 6 onversneden trappistenbieren.

Johan behoort blijkbaar tot het comité voor veiligheid en hygiëne.

Hier inspecteert hij de "mannenfaciliteiten" in een dubieus straatje in Gent.

Eenmaal in dat trappistenhuis, kunnen we toch niets anders doen dan daar nog twee "goeie" proeven, elkeen volgens eigen voorkeur en vermogen. 

Het is ook de plaats en het moment om met zijn allen vast te stellen "dat het een mooie dag is geweest"...