foto : Margareta van Oostenrijk

 Margareta van York en Margareta van Oostenrijk

De tentoonstelling Dames met Klasse laat ons de wereld van zien van die twee machtige dames die rond 1500 aan het roer van de Nederlanden stonden.
Wat hield hen bezig, hoe stonden zij in het leven? Hoe hielden zij zich politiek en emotioneel staande in zo'n uitgesproken mannenwereld? Wat was hun band met God, macht, kunst en wetenschap? Een vrouwelijk dubbelportret uit een even boeiende tijd als de onze.
Mechelen, vijfhonderd jaar geleden. Twee vrouwen spannen er de kroon: Margareta van York en Margareta van Oostenrijk. Beide dames worden al vroeg weduwe en spelen een actieve rol in het politieke en culturele leven van Europa. Ze bewegen zich op het snijvlak waar Middeleeuwen en Renaissance, de Oude en de Nieuwe Wereld(en) elkaar raken. Elk van hen vormt een brug in tijd en ruimte tussen allerlei, vaak tegenstrijdige mens- en wereldbeelden, mentaliteiten en werkelijkheden. Hun hoven dienen als kweekvijvers waarin ouderloze koningskinderen worden voorbereid op het ‘echte’ leven. De jonge Karel bijvoorbeeld, die later keizer zal worden, groeit er op onder de hoede van zijn tante Margareta van Oostenrijk
Tal van kunstenaars – zoals Pierre de la Rue, Conrad Meit, Jan Gossaert ‘Mabuse’ en Bernard van Orley – werken aan en voor het hof in Mechelen. Erasmus en Albrecht Dürer komen er op bezoek. Muziek, beeldende kunst en geletterdheid, geloof en wetenschap komen er op een wonderlijke wijze samen. Getuigen hiervan zijn de rijke bibliotheek met handschriften en gedrukte boeken, een imposante portrettengalerij, prachtige wandtapijten, allerlei religieuze werken, een ‘rariteitenkabinet’ met koralen en luxegerei uit de hele wereld, de allereerste verzameling exotica uit het pas veroverde Mexico… Maar wie zijn deze twee Margareta’s eigenlijk? Wat bezielt hen? Hoe blijven ze overeind in het ingewikkelde, internationale machtsspel waarin vooral mannen de dienst uitmaken? Kunnen ze hun vrouw-zijn handhaven en, als het erop aankomt, ook strategisch inzetten in het belang van de opvolging en de familie? Hoe gaan ze om met rolmodellen, vrouwbeelden en hun lot als weduwe? Hoe uiten zij gevoelens als liefde, geluk en verdriet? Welke rol spelen traditie, religie, kennis en kunst in hun leven? Rond deze en andere vragen is de groots opgezette tentoonstelling Dames met Klasse. Margareta van York en Margareta van Oostenrijk opgebouwd. Als een zoektocht en een ontmoeting, complex en verrassend, in de breedte en in de diepte, met beide Margareta’s én de stad Mechelen als hoofdrolspelers.
Dames met Klasse. Margareta van York en Margareta van Oostenrijk vormt dit najaar zonder twijfel hét hoogtepunt in de tentoonstellingskalender van Vlaanderen! Voor de gelegenheid zijn ruim 170 objecten uit de hele wereld samengebracht. Tal van musea in Madrid, Wenen, Parijs, Londen, Berlijn, Nürnberg…, maar ook in Vlaanderen en Brussel geven ze hun mooiste stukken in bruikleen. Nooit eerder kwamen ze samen terug thuis in Mechelen. Het bezoek aan Dames met Klasse wordt helemaal een belevenis als je gebruik maakt van de audiogids.
De wereldvermaarde Irakese architecte Zaha Hadid tekent voor de zeer eigenzinnige, eigentijdse vormgeving van de tentoonstelling.