Kijk rustig rond en vergeet niet in het gastenboek te schrijven
03-01-2007
Tuin Oktober
Struiken, rozen en bomen nu planten of verplanten
Uitgebloeide bloemen en overtallige bladeren snoeien en op de composthoop gooien
Verwelkte zomerplanten verwijderen
Bloembollen planten
Vijver schoonmaken
Uitgebloeide bollen en knollen uit de grond halen
Kuipplanten naar binnen
Vorstbestendige bloembakken vullen met winterharde planten
Winterbloeiers bijmesten
Schitterende bessen en bottels laten zich nu volop zien. Samen met de vlammende kleuren van het herfstblad veraangenamen ze het, noodzakelijke, bezig zijn in de tuin. Het weer kan weliswaar nog zonnig en warm zijn, wees er echter op bedacht dat het in deze maand ook al 's nachts flink kan vriezen.
Tuin algemeen
Verzorgen, opruimen en schoonmaken van de borders.
Vaste planten op de winter voorbereiden, door terugsnoeien en waar nodig winterbescherming aanbrengen.
Markeer met stokjes (eventueel met gekleurd draad ertussen gespannen, ter herinnering aan welke kleur u daar wilt hebben) de kale stukken in uw borders.
Uitgebloeide bloemen en overtollige bladeren terugsnoeien en naar de composthoop brengen.
Uitgebloeide en verwelkte zomerplanten (eenjarigen) verwijderen.
Onkruid wieden.
Verzamel afgevallen blad voor de bescherming van uw planten, rozen en heesters. Een laagje van ongeveer 10 cm dik is voldoende ter bescherming van de wortelkluit.
Rotsplanten zijn vaak gevoeliger voor vocht dan voor koude. Breng eventueel een afdakje aan, boven de meest gevoelige soorten.
Zet nieuwe uitlopers van de klimroos nu vast. Klem de twijg niet af, door hem achter het klimrek te buigen, maar bindt de jonge tak losjes aan de voorkant van het klimrek.
Planten Voor bladverliezende struiken, rozen en bomen is het nu het juiste tijdstip om te planten.
Vaste planten die te groot geworden zijn, eventueel uitgraven, scheuren en de jongste (buitenste) delen opnieuw planten.
Nieuw aangekochte vaste planten in de borders planten. De grond is nu nog warm genoeg om de wortels voldoende te laten wortelen.
Bloembollen in de borders en bijvoorbeeld in potten planten.
In grote manden en potten is etagebeplanting een aanrader voor maandenlang kleur. Hierbij worden de laatst bloeiende bollen als eerste geplant, met een laagje aarde bedekt, gevolgd door een volgende-bloeiperiode-bollen. Dit herhalen tot de mand of pot vol is.
De sierborder desgewenst aanvullen met winterbloeiende planten. Winterkleur krijgt u, door het planten van bijvoorbeeld sierkool, winterharde violen en diverse besdragende struikjes.
Groenblijvende heesters, coniferen en klimplanten mogen deze maand nog (ver-) geplant worden.
Bij grotere struiken, bomen en coniferen die u volgend seizoen wilt verplanten, nu de wortels rondom afsteken. In de nu ontstane geul strooit u turfmolm.
Gazon Hark de afgevallen bladeren bij elkaar en verdeel ze tussen de vaste planten in de border.
Voor sneller composteren en een nog beter resultaat, verspreidt u telkens een dun laagje bladeren over het gazon en ga er met de grasmaaier overheen. Het afgemaaide gras samen met het bladhaksel deponeert u in de compostbak of verdeelt u over de border.
Vooral in deze tijd is uw gazon vatbaar voor de larven van de langpootmug. Deze vreten de wortels aan. Strooi tijdig een emeltenmiddel om grote schade te voorkomen.
Uw gazon kan ook te lijden hebben van verschillende zwamziekten, zoals de heksenkring. De eerste voortekenen laten zich zien als cirkels van sterk groeiend gras. In de nazomer en in de herfst zien we kringen van sporendragende paddestoelen verschijnen. Heksenkringen kan men goed bestrijden door een mosdoder te gebruiken. Het ijzersulfaat dat hierin zit zal ook de zwammen van de heksenkring doden.
Zomerbollen oprooien Voor zover u dit nog niet heeft gedaan, gladiolen rooien en de knollen drogen op een droge plaats.
Dahlia's, canna's en knolbegonia's kunnen nu nog prachtig staan bloeien. Na de eerste nachtvorst is het echter tijd, ook deze te rooien. Schudt de aarde eraf en verwijder eventuele beschadigde delen. Laten drogen op een beschutte plaats.
Zodra de zomerbollen en knollen droog zijn, deze in een oude krant wikkelen (of in een bak met droge turfmolm bedekken) en vorstvrij bewaren.
Kuipplanten In principe vallen alle planten in potten, containers en kuipen, onder het begrip kuipplanten. Ook kamerplanten die u voor de zomer buiten hebt gezet.
Sommige volgroeide kuipplanten kunnen met wat extra bescherming tot -12° C. buiten blijven.
Bekleedt hiervoor de pot van binnen met een laagje noppenfolie (of, minder fraai, pak de pot hiermee in). Breng een laag mulch of stro aan rond de wortels.
Een tweede mogelijkheid is, de potten en planten met rietmatten te omwikkelen.
De derde optie voor deze groep planten is, ze goed in de volle grond in te graven.
Buxus en liguster snoeivormen in potten, kunnen gerust buiten overwinteren. Vergeet niet af en toe water te geven. De bladeren blijven immers vocht verdampen, zeker met een fel winterzonnetje. Bij zeer strenge vorst, kunt u de struikjes tijdelijk beschermen met noppenfolie.
Breng de echte (subtropische) kuipplanten, zoals oleander, hibiscus en citrusboompjes naar een vorstvrije ruimte binnenshuis of in een vorstvrije buitenkas.
Pelargoniums (geranium), fuchsia's, punica wat terug snoeien en op een droge, koele plaats zetten. Alleen water geven, om uitdrogen te voorkomen.
Moestuin U kunt nu al beginnen met het planten van diverse fruitbomen. Ook in een kleine stadstuin komen bijvoorbeeld lei fruitbomen langs een tuinmuur of schutting goed tot hun recht en nemen weinig plaats in.
Laagblijvende fruitbomen als een 'snoer' laten groeien. Hiervoor kweekt u smalle fruitzuiltjes, met één lange hoofdtak met daarlangs tal van korte zijtakjes (niet langer dan 30 cm.). Door verschillende fruitsoorten 50 cm van elkaar af te planten, verkrijgt u een zeer smakelijke en bijzondere erfafscheiding.
Tegen een zuidmuur kunt u zelfs in de gematigde klimaatzones perziken, abrikozen en druiven planten.
Oktober is zeer geschikt om kiwi's aan te planten. Na het planten snoeit u de plant flink terug. In het voorjaar wordt u beloond met stevige jonge scheuten. Om ook kiwi's te kunnen oogsten, dient u normaal gesproken zowel een vrouwelijke als mannelijke plant naast elkaar te zetten. De kiwistruiken die wij aanbieden zijn tweeslachtig!
Het is nog steeds oogsttijd voor appels, peren en enkele late pruimen. Raap gevallen fruit direct op, om beschimmelen en de daardoor veroorzaakte ziekten te voorkomen. Bewaar het gave fruit op een wat donkere, koele plaats.
Vrij gekomen bedden kunnen worden omgespit. Verse en half verteerde organische mest mogen aan het eind van deze maand worden opgebracht.
Graaf bieslook, peterselie en andere vorstgevoelige kruiden uit en zet ze in een pot, in de keuken. Zo heeft u de hele winter toch heerlijke verse kruiden onder handbereik.
Vijver Bevestig een net boven uw vijver om afgevallen bladeren op te vangen. Vindt u zo'n net niet fraai, dan is het zaak om vrijwel dagelijks afgevallen blad weg te scheppen met een schepnetje.
Tijd voor een grote schoonmaakbeurt. Om bodemverzuring gedurende de wintermaanden tegen te gaan en om alggroei in het vroege voorjaar te voorkomen is het belangrijk dat er in het najaar in de vijver een grote schoonmaak plaats vindt. Afgestorven plantendelen en blad moet worden weg genomen.
Het teveel aan onderwaterplanten eveneens. Dit is prima materiaal voor op de composthoop. Wees wel voorzichtig, laat het plantmateriaal dat u verwijdert wel een paar uurtjes op de rand van de vijver liggen. Tal van beestjes, zeer belangrijk voor het evenwicht in de vijver, vinden juist tussen dit soort planten een schuilplaats. Door het loof enige tijd te laten liggen krijgen de beestjes een kans om terug te glippen naar de vijver.
Kijk vooral ook goed naar de bodem. Als er veel bezinksel van halfverteerd organisch materiaal op de bodem ligt, moet u dit ook verwijderen.
Met een harde bezem vegen we verder de zijkanten van de vijver schoon.
Het najaar is een geschikte tijd om planten te verpotten en te dichte plantmassa's enigszins uit te dunnen. Oude waterplanten kunt u scheuren om daarna de beste stukken terug te planten.
Ook is het aan te raden om waterlelies die in manden groeien van een nieuw laagje voedingssubstraat te voorzien. Breng ook meteen over de bodem van de vijver een nieuw laagje bodemsubstraat aan.
Belangrijk bij het ingaan van de winter is een juiste waterhardheid. Ze moet een waarde hebben van 10 tot 12 GH. Vooral in het najaar is dat belangrijk want dan krijgen we in de vijver te maken met een toenemende hoeveelheid CO2. Dat komt vooral door een afnemende groei van de waterplanten. Bij een goede GH-waarde zal het overtollig CO2 gebonden worden door het calcium.
Teveel CO2 leidt tot zuurstofgebrek. Zeker als er ook in de vijver nog een grote hoeveelheid organisch materiaal aanwezig is, zal dit door bacteriële afbraak vrijkomen. Met behulp van een beluchtings-setje zorgen de luchtbelletjes niet alleen voor zuurstof in het water maar bewijst ook zijn diensten als het vriest. Op de plek waar de luchtbellen het water verlaten zal er moeilijk ijsvorming op kunnen treden.
Veel drijfplanten als watersla en waterhyacint moet u naar binnen halen. Die kunt u goed laten overwinteren in een aquarium of op een ruime schaal gevuld met water. De planten hebben beslist voldoende licht nodig.
Binnenshuis Niet alleen in de tuin kunt u met bollen aan de slag, ook het vroegtijdig in bloei trekken binnenshuis is een leuke bezigheid.
Als u al in december bloembollen in bloei wilt hebben binnenshuis, plant tulpen- en hyacintenbollen dan zo, dat ze met hun neus gelijk komen met het grondniveau in pot of schaal. Krokussen moeten een paar centimeter onder de grond en narcissen met hun neus juist een paar centimeter erboven. Dek de bollen eens af met een laagje mos, zo ziet de bak of schaal er direct al aantrekkelijker uit.
Bollen voor eenmalig gebruik kunnen zelfs alleen op water
Zet de potten of schalen op een donkere en koele plaats (rond de 12° C.). Na gemiddeld een week of acht zullen de meeste bollen scheuten hebben gevormd.
