|
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Taoïsme en geneeskunde.
Dezelfde princiepen werden ook toegepast in de geneeskunde.
Yin en Yang.
Yin en Yang zijn geen aparte identiteiten maar gepolariseerde manifestaties van de Qi energie.
In de geneeskunde en meer bepaald in de acupunctuur zijn yin en yang heel belangrijk.
Yang betekent het mannelijke princiep: de zon, de zomer, het creëren, het actieve.
Yin betekent het vrouwelijke, de aarde, het ontvankelijke, de winter.
Yin en Yang zijn tegenpolen maar gelijkwaardig, er is niets minderwaardig aan yin.
Yin en Yang zijn nodig om leven te geven, te onderhouden en gaan steeds over in elkaar.
Ze zijn ook altijd gedeeltelijk in elkaar aanwezig.
Wanneer in het midden van de zomer het grote Yang domineert, is er nog altijd een klein beetje Yin aanwezig en dat begint onmiddellijk te groeien tot op zijn maximale groei in het midden van de winter en zo kan de cyclus herbeginnen. Dat is van groot belang wanneer we zullen schrijven over de vijf seizoenen.
Voor de geneeskunde en de acupunctuur zijn Yin en Yang de eerste stap naar volwaardige geneeskunde.
Een paar voorbeelden uit de acupunctuur.
Een voetballer krijgt een schop op zijn enkel: dit is een acute pijn en dus yang, men zal in de eerste plaats een yang punt langdurig prikken om de yang te verminderen, men kan ook een yin stimuleren met korter te prikken op een yin punt, al wordt dat eerder gedaan door er een koude kompress op te leggen of zoals thans gebeurt er een koude spray op te spuiten
Een oude man heeft een gezwollen, pijnlijke enkel door artrose, het gewricht voelt eerder koud aan: dit is yin.
Men zal hier niet zodanig yin verminderen maar integendeel vooral een yang punt stimuleren om er meer energie en warmte in te brengen.
De vijf seizoenen of de vijf elementen leer.
Dat is andere koek en leerstof voor gevorderde acupuncturisten.
Weet U dat er een tijd geweest is dat het een verboden leerstof was in China en dat wij in Frankrijk meer gevorderd waren in de acupunctuur leer dan in China?
Ik zal U uitleggen hoe dat kwam.
Waarom vijf seizoenen en geen vier zoals bij ons?
Wij kennen onze vier seizoenen, de Chinezen maakten er een vijfde bij dat ze theoretisch plaatsten tussen de zomer en de herfst.
In feite kan men het ook situeren als korte tussen periode van telkens 18 dagen tussen elk seizoen.
Het is vooral een periode van instabiel weer, dat een verandering vooraf gaat en daarom werd ze ook eerst geplaatst na de zomer omdat daar de grootste omwenteling plaats vindt.
Men kan dus de tekening maken als een pentagram met op elke hoek een seizoen, maar men kan er ook een vierkant van maken waar voor de periode van 18 dagen, zijnde het vijfde seizoen, telkens terugkeert naar het midden, de as, het centrum, als het ware de keizer zelf.
De keizer ging trouwens telkens in die periode in het centrum van zijn paleizen wonen, tussen de vier andere plaatsen van zijn paleis.
De relaties.
Het is belangrijk om te weten dat elk seizoen verbonden is met een vol orgaan en een hol orgaan. Zo is de lente verbonden met de lever en de galblaas.
Er is niet alleen een energetische verbondenheid maar ook een psychische: lever en woede b.v.
Hoe dit komt is typisch Chinees en de westerse geneeskunde heeft het daar lastig mee.
Voor de Chinezen heeft het leven hoofdzakelijk te maken met Qi of energie.
De oorsprong van deze ideeën gaat terug naar mondelinge overleveringen duizenden jaren geleden.
Mondelinge overleveringen is een traditie die trouwens overal bestond, voor dat de schriften bestonden werd alles mondelings overgeleverd aan de volgende generatie.
De eerste gekende ideeën over geneeskunde vindt men terug in de Nei Ye (innerlijke training).
Het oudste Chinese boek over geneeskunde de Huangdi Neijing wordt tegenwoordig gesitueerd in de tweede eeuw voor Christus.
De meridianen.
De traditionele Chinese geneeskunde is gebaseerd op het systeem van de meridianen, energiebanen waar de Qi zich in voortbeweegt. U kunt dat zelf eens bekijken in Google.
Belangrijk is dat de Qi overal in het lichaam aanwezig is en dat hij bestaat uit drie componenten. De vitale energie of de JING, de levensenergie of de Qi en de geest of DE SHEN. Ieder orgaan heeft dus ook zijn eigen shen of geest.
Vandaar dat men zegt dat de hartfunctie niet alleen een energetische functie heeft maar ook de zetel is van het bewustzijn, elk ander orgaan is dan ook de zetel van een ander gevoel of denken. Onze hersenen zijn dus alleen maar een computer die alles mee regelt en de geest zit overal.
Een te veel aan leverenergie kan leiden tot woede, dat is een energetische toestand maar kan verbonden zijn aan een organische toestand.
Te veel aan milt maakt van U een piekeraar.
Wijsheid betekent dus niet alleen een volmaakte deugd maar ook een perfect evenwichtig lichaam met een Qi in orde. Vandaar het belang van bepaalde oefeningen zoals Tai-Chi.
Vandaar ook dat elk orgaan of elke functie of het nu louter fysisch is of emotioneel of psychisch een invloed heeft op de mens in zijn geheel en op zijn Qi als dusdanig.
De Chinese geneeskunde behandelt dus zowel de zuiver organische kwalen als de diepmenselijke of ernstige psychische problemen. Alles is met elkaar verbonden.
In het Westen is het lichaam nog altijd een fabriek en de geest iets helemaal anders.
Men wordt ziek door uitwendige factoren zoals virussen en microben, of men wordt inwendig aangetast door b.v. kanker.
Men ziet nog geen enkel verband met de psyche, alhoewel men toch reeds begint te spreken over psycho somatische klachten.
Maar men zal nog niet herkennen dat men kanker kan krijgen door extreme droefheid of tegenslag. Spijtig.
Ik denk dat in de toekomst men zal inzien dat beiden, lichaam en geest, onlosbaar met elkaar verbonden zijn, zodat de Chinezen toch ergens gelijk hadden.
Waarom werd ten tijde van Mao de leer van de vijf elementen zo bestreden?
We nemen b.v. de lever in de lente, op dat moment het sterkste energetisch orgaan, het vertegenwoordigt dan ook de keizer en die was dan in zijn seizoen en oppermachtig.
De energie van de lever wordt hem gegeven door het seizoen voordien, zijnde de winter en dat is dus de moeder van de keizer en de zomer wordt dan zijn zoon.
Er blijven dan twee seizoenen over en dat zijn de herfst (de verslagen vijand) en de longen (de eerste raadgever of de grootmoeder.)
U begrijpt wel dat de communisten zoiets niet aankonden en veel boeken werden vernield.
Gelukkig zijn er geleerden die naar het westen zijn gevlucht en hun boeken en kennis meebrachten.
Zo was er dus o.a. in Parijs een school ontstaan waar ik begin de jaren 70 les ben gaan volgen.
In België bestond toen niets, nu is dat wel anders.
De Tcheng cyclus.
Dat is de normale cyclus van energie in het menselijk lichaam, die volgt het verloop van de seizoenen. Indien men met de lente begint hebben we dus achtereenvolgens
- Lente = lever = hout = woede = wind = zuur= spieren.
- Zomer = hart =vuur = warmte = vreugde = bitter.
- 5de seizoen = milt =aarde = vocht = piekeren = zoet.
- Herfst = longen = metaal = droogte =droefheid = pikant.
- Winter = Nier = water = koude = angst = zout.
We zouden nog meer kenmerken kunnen toevoegen per element maar dit maakt toch wel iets duidelijk: elk orgaan staat in verbinding met heel veel kenmerken van het functioneren van het menselijk lichaam en ook van zijn geest.
Er bestaat een mooie tekst die de cyclus Cheng vertaalt als volgt, (in het Frans):
Le bois alimente le feu.
Le feu réchauffe la terre.
La terre produit le métal.
Le métal clive leau.
Leau fait pousser le bois.
In de lente is de lever sterk, (dat is de Keizer), het hart ( de zoon) wordt sterker, de milt (de vijand) in eer overwonnen, de longen (de raadgever) hebben een gezonde invloed, en de nieren,
( de moeder heeft haar energie aan haar zoon overgedragen) zijn zwak.
De energieën zijn in vrede en ziekten kunnen niet verschijnen.
Uit het boek: Hoang Ti Nei Ting Su Wen
De cyclus Ko is precies het omgekeerde, de ziekten verschijnen omdat de orde niet meer wordt gerespecteerd en b.v. de milt dominant wordt in de lente en de lever aanvalt en ziek maakt.
Dat noemt men een ziekte door insufficiëntie (par défaut) en is erger dan een ziekte door te veel, par plénitude waar de cyclus tcheng nog wel gerespecteerd wordt maar waar de lever in de lente te zwak of te sterk is, meestal door te weinig of te veel energie van de moeder.
De cyclus Tcheng wordt ook afgebeeld als de Sowastika.
Hitler maakte van de cyclus Ko, destructief, de Swastika, het haken kruis.
We zouden zo kunnen doorgaan maar dit is geen cursus over acupunctuur.
U ziet dat in China alles met alles te maken had.
Het leven, de geneeskunde, alles werd in verband gebracht en alles draaide altijd rond één figuur: de Keizer, de as die hemel en aarde in evenwicht hield.
De mens als dusdanig stond trouwens rechtstreeks in verbinding met hemel en aarde.
Zo werd hij in verbinding gesteld met de aarde door de vijf elementen waarover ik het zojuist had, maar er was meer.
Hij stond onder invloed van zes energieën die uit de hemel, vrij vertaald: de natuurelementen.
Gedurende gans het jaar, seizoen na seizoen stond hij zo onder invloed van elkaar opvolgende veranderingen.
Door het nemen van de pols, het vragen stellen over voorliefde of afkeur van bepaalde voeding,
en de gemoedstoestand, kon men een diagnose stellen en een aangepaste behandeling voorschrijven.
Dat was niet alleen acupunctuur of moxa, maar ook planten extracten of thee, massage
Taoïsme is dat filosofie?
Een vorm van filosofie zeker, maar dan wel een bijzondere.
Het latere Taoïsme is vermenselijkt. Ten tijde van Confusius werd het aangepast aan het leven op het platte land en ten dienste gesteld van de keizer, maar er werden ook normen en wetten opgesteld voor het volk, zodat het Taoïsme leefbaar werd. Men kon dus gemakkelijker de tweede hemel of de noembare bereiken en nog eens terug komen om beter te doen.
De originele Tao was veel moeilijker.
Men moest dus zijn ik vergeten en alleen zelf worden, zonder enige band met de omgeving of
één worden met de wereld en onbeweeglijk naar de Tao streven. Van zelve zijn.
Menslievendheid kwam er weinig aan te pas.
Men vergoelijkte dit door te zeggen dat het feit alleen dat de Wijze aanwezig was en zich
concentreerde op de Tao, dit een gunstige invloed had op de omgeving en dus ook op de medemens.
Zo worden er ook voorbeelden beschreven van Wijzen in het boek Huang.
Vanaf het ogenblik dat men meer aandacht kreeg voor de medemens, en minder op de Tao,
kwamen ook al de menselijke gebreken aan het licht: egoïsme, hebzucht, hoogmoed
, men zou kunnen zeggen dat het originele Taoïsme bestond in het Eden, het Aards Paradijs, en dat met de komst van Adam en Eva het vermenselijkt Taoïsme ontstond, alhoewel het zo nog niet werd genoemd.
Is Taoïsme een godsdienst?
Helemaal niet. De Chinezen erkenden geen God als dusdanig. Ze hadden het wel over hetzelfde
princiep, het allerhoogste, het grote Oog, de Hoogste Hemel.
In feite hebben de godsdiensten God gepersonaliseert en hem ook medelievendheid aangeboden.
God heeft de mensen lief en de mens is gemaakt naar zijn evenbeeld?
Dat is wat men ons geleerd heeft.
In feite zijn het de mensen die een onderscheid maken in God, en er een persoon van maken,
maar het Hoogste princiep blijft overal hetzelfde, alleen geloven de Taoïsten niet in persoonlijk
overleven, en zij blijkbaar niet alleen.
Toch vinden wij ook in onze westerse Godsdienst iets terug van het Taoïsme maar dan aangevuld
door een belangrijk punt: naastenliefde.
Dat betekent nu niet dat de Chinese geen naastenliefde kenden.
Er is een mooi lied dat soms gezongen wordt in onze katholieke kerken.
Ik zal hierna het refrein afdrukken, u zult er veel van terugvinden dat men in alle
godsdiensten terugvindt. U kunt er zelfs de Tao in terug vinden, het gaat zo:
Groter dan ons hart.
Omdat Gij het zijt
Groter dan ons hart
Die mij hebt gezien
Eer ik werd geboren.
Een van de mooiste zinnen die in de kerk tijdens de liturgische diensten wordt uitgesproken en waar we niet bij stilstaan en ook beaamd zou kunnen worden door een taoïst is de volgende:
De Heer zij altijd met U,
En met uw Geest.
Dit is mijn Paas wens voor U in 2007.
|
