Wandelen tegen dementie: het klinkt te mooi om waar te zijn. Toch hebben onderzoekers ontdekt dat geregeld wandelen - zo'n drie keer per week gedurende 30 tot 45 minuten - de mentale achteruitgang kan vertragen. Dat meldt de krant The Guardian.
Een onderzoek bij meer dan honderd mannen en vrouwen van zestig tot tachtig jaar heeft aangetoond dat enkele verkwikkende wandelingen per week de prefrontale cortex en de hippocampus vergroten. Dat zijn de hersendelen die verantwoordelijk zijn voor de cognitieve functies en het geheugen.
Over een periode van een jaar vergrootten beide hersendelen met twee tot drie procent. "Dat klínkt misschien als een bescheiden resultaat, maar het is alsof je de klok met één à twee jaar terugdraait", zegt professor Kirk Erickson, neurowetenschapper aan de universiteit van Pittsburgh. "Terwijl de rest van de hersenen kleiner werden, zagen we in deze delen een verbetering optreden."
Diabetes Fonds
Iedereen vrij van diabetes
Dagelijkse lichaamsbeweging
verkleint de kans
op diabetes type 2.
En als je diabetes hebt,
verkleint het de kans op
lichamelijke gevolg van diabetes.
Het beste is het om iedere dag
minstens een half uur
flink te bewegen,
zoals wandelen of fietsen.
Waarom is beweging zo goed?
Suiker (glucose) wordt
gemakkelijker uit het bloed
gehaald en de
bloedsuikerspiegel daalt.
Vetten worden verbrand:
handig om gewicht
te verliezen of om
op gewicht te blijven.
Spieren worden sterker
en botten worden steviger.
Je voelt je fitter,
minder moe,
en het helpt tegen stress.
Is goed voor de bloeddruk
en hart en bloedvaten.
Dagelijks een half uur bewegen
Voor meer beweging
hoef je niet naar
de sportschool.
Dagelijks gezond bewegen
kan ook op andere manieren:
lopend boodschappen doen,
of de trap nemen
in plaats van de lift.
Waar het om gaat,
is dat je minstens
een half uur per dag
zo beweegt dat je sneller
gaat ademen en
gaat transpireren.
Wil je afvallen,
dan liefst een uur.
Bewegen met anderen,
Het kan enorm motiveren
om samen met
anderen te bewegen.
Denk aan wandelgroepen,
sportverenigingen
of activiteiten voor senioren.
De gemeente heeft daar
meestal wel informatie over.
Bewegen kan op alle niveaus
Ook senioren of mensen
met een zwakkere gezondheid
kunnen aan beweging doen.
Dat is juist een goed idee!
Beweging is overal,
op allerlei niveaus te bedenken,
zelfs oefeningen op een stoel.
Wel is het verstandig
om het langzaam op te bouwen
en eerst met je huisarts
of fysiotherapeut
te overleggen welke
beweging voor jou
geschikt is.
_________________
Categorieën
Beoordeel dit blog
WANDELSPORT VLAANDEREN
ONZE CLUBS
Op zoek naar een wandelclub in je buurt? Wandelsport Vlaanderen vzw groepeert over alle Vlaamse provincies meer dan 320 wandelclubs. In de rubriek 'clubs' vind je wellicht een wandelvereniging bij jou in de buurt. Om deel te nemen aan de organisaties hoef je niet noodzakelijk lid te zijn van een wandelvereniging. Je lidmaatschap biedt bij een wandelclub wel tal van voordelen.
Een wandelclub is een vereniging die naast het actief gaan wandelen, zelf ook wandeltochten organiseert in haar eigen regio. Dit zijn bewegwijzerde wandelorganisaties. Een overzicht van deze wandelingen vind je op Walking in Belgium. In het overzicht hebben de wandelclubs een clubnummer tussen 1000 en 5990.
Een wandelgroep organiseert zelf geen wandeltochten die open staan voor derden, maar spreekt onderling af om samen te gaan wandelen en deel te nemen aan allerhande wandelactiviteiten. Deze groepen hebben een nummer startend vanaf 7000.
Zowel bij wandelclubs als wandelgroepen ben je zeer goed verzekerd als lid en krijg je dezelfde ledenvoordele, voor meer info klilk hieronder.
Veilig wandelen,
Grootmoeders wijsheid leert ons dat je het best links op de weg wandelt,
zodat je het verkeer ziet aankomen.
Maar is dat ook verplicht?
Wie gaat wandelen, moet bij gebrek aan voetpad of berm weleens op de rijbaan stappen. We horen vaak dat je in dat geval beter aan de linkerkant wandelt om het aankomende verkeer in de gaten te houden. Slim! Maar ben je ook verplicht om links op de weg te wandelen?
Het antwoord is kort en duidelijk: ja. Je moet aan de linkerkant van de rijbaan wandelen in de door jou gevolgde richting wanneer er geen voetpad of bewandelbare berm aanwezig is. Is die wel aanwezig, dan mag je uiteraard niet op de rijbaan lopen. Kies je er voor om bij gebrek aan voetpad of berm op het fietspad te wandelen, dan moet je als voetganger voorrang verlenen aan de fietsers.
Wat op een breed wandelpad waar geen gemotoriseerd verkeer is toegelaten? Moet je daar als voetganger ook links wandelen? Ook dat antwoord is kort en duidelijk: nee. De verplichting om links aan te houden, is er enkel wanneer je op de rijbaan moet lopen. Wandelwegen in de vrije natuur hebben geen rijbanen.BRON VAB-MAGAZINE.
Waarom bewegen bij Parkinson?
In beweging blijven is belangrijk bij de ziekte van Parkinson. Want het kan de motoriek, wandelsnelheid, aerobe fitheid, spierkracht en het evenwicht verbeteren, én ook het vallen verminderen. Studies tonen aan dat lichaamsbeweging de aerobe fitheid verhoogt en spierversterkende activiteiten de kracht van de benen vergroot.
Verder tonen studies ook aan dat trainen op de loopband en gangoefeningen (oefeningen om correct en vlot te stappen) effectief zijn om de comfortabele wandelsnelheid te verhogen. Om het evenwicht te verbeteren, blijken oefeningen die het evenwicht op de proef stellen het effectiefst. Lichaamsbeweging die gericht is op het verbeteren van de gang en het evenwicht, vermindert het valpercentage. Evenwichts- en staptraining worden vaak gecombineerd, wat het evenwicht verbetert.
Kinesitherapeuten die werken met Parkinson-patiënten focussen vaak op een (wandel)gang- en evenwichtstraining, maar soms komen daar ook spierversterkende activiteiten of oefeningen voor flexibiliteit bij. Uit studies blijkt dat zo’n training de wandelsnelheid, het evenwicht en de motorische symptomen verbetert.
Regelmatige lichaamsbeweging wordt aangeraden bij de ziekte van Parkinson omdat er bewijs is dat het:
motorische symptomen verbetert;
de wandelsnelheid en het evenwicht verbetert;
het valpercentage vermindert en
het aerobe fitheid en de spierkracht vergroot.
Waarom is wandelen goed voor je:
Even naar buiten voor een frisse neus,
daar kikker je echt van op! Meer zelfs,
er bestaat geen enkel medicijn
dat je lichaam –
fysiek en mentaal –
zo’n boost geeft
als een simpele wandeling.
Een loze claim? Niks van.
Steeds meer wetenschappelijke studies
bevestigen dat regelmatig
bewegen je fitter maakt in je lijf en je hoofd.
De voordelen voor je fysieke gezondheid:
Mensen die meer bewegen,
hebben een betere conditie,
sterekere spieren,
minder last van overgewicht,
stevigere botten en 20 tot 30%
minder kans op
chronische aandoeningen
zoals een hoge bloeddruk,
hart- en vaatziekten,
diabetes, obesitas
en diverse soorten kanker.
Oudere mensen vallen
bovendien minder vaak,
omdat ze een betere balans,
mobiliteit en functionaliteit ontwikkelen.
De voordelen voor je mentale gezondheid:
Méér bewegen geeft je
alledaagse cognitieve functies,
zoals je concentratievermogen,
je werkgeheugen,
je probleemoplossend vermogen,
het verwerken van informatie
en het nemen van beslissingen,
een enorme boost.
Bovendien zit je beter
in je vel,
ervaar je minder stress.
Heb je minder last
van angst en depressies.
Kortom, je kwaliteit van leven
gaat er sterk op vooruit.
10 keer wandelvoordeel:
1. Wandelen verbetert je conditie,
Elke nieuwe wandeling
vergroot je conditie gevoelig
en bevordert je
prestatievermogen.
2. Wandelen voorkomt blessures,
Door regelmatig te wandelen
wordt de kans op blessures
alleen maar kleiner.
Anders dan bij hardlopen
is de schokimpact en
de belasting op je gewrichten
bij wandelen relatief klein.
Ook worden je spierkracht
en botmassa steeds groter,
wat kans op osteoporose verkleint.
Vier uur wandelen per week
verlaagt bovendien het risico
op heupfracturen met 43%.
3. Wandelen beschermt
tegen hartaandoeningen,
Wist je dat actieve
mensen slechts half
zoveel kans op
hart- en vaatziekten hebben?
Minstens 3 uur per week
wandelen verlaagt de kans
op een hartaanval met 35%,
kans op een beroerte met 34%.
Ook je bloeddruk
en je cholesterolgehalte
gaan ervan omlaag.
4. Wandelen helpt
tegen overgewicht,
Vergeet de fitness:
je verbrandt bijna 100 kcal
als je anderhalve km wandelt.
En het is nog gratis ook!
Dagelijks een uurtje wandelen
verlaagt trouwens het risico
op obesitas met 50%.
Na 10.000 stappen
per dag gaan je
lichaamsgewicht
én je vetpercentage
merkbaar naar omlaag.
5. Wandelen voorkomt
diabetes,
Wie regelmatig gaat wandelen,
maakt 58% minder
kans op het ontwikkelen
van diabetes typ 2.
Twee uur per week
wandelen helpt diabetespatiënten
bovendien beter
hun glucosespiegel
op peil te houden
dan het gebruik
van bepaalde medicatie.
6. Wandelen helpt
je stoppen met roken,
Zopas gestopt met roken?
Tijdens een wandeling
maak je dopamine aan,
een chemisch stofje
dat zorgt voor gevoelens
van gelukzaligheid,
waardoor je minder
naar nicotine snakt.
7. Wandelen houdt
je hersenen scherp,
Wie regelmatig
een wandeling maakt,
ziet het volume
van zijn hippocampus
(een deel van de hersenen)
met 2% toenemen.
Zo versterk je
je geheugen en
concentratievermogen.
8. Wandelen verbetert
je stemming,
Feeling blue?
Trek de groene natuur in!
Bij elke wandeling
komen er endorfines
en serotonine vrij
die je een instant
goed humeur bezorgen.
Een natuurwandeling
van een halfuur per dag
kan de symptomen
van depressie
met 36% verlagen.
9. Wandelen
verlaagt je stressniveau,
Frisse lucht opsnuiven
is goed tegen stress
en slapeloosheid.
Door de ritmische
buikademhaling
tijdens het wandelen
– een repetitieve
en voorspelbare
handeling zoals
yoga – kom je tot rust
in je hoofd én je lijf.
10. Wandelen verhoogt
je zuurstofopname,
Hoe meer je wandelt,
hoe meer zuurstof
je longen kunnen opnemen.
Dankzij die verhoogde
toevoer van zuurstof
via je bloedvaten
naar je hersenen voel je
je vanzelf veel beter in je vel.
Tuin van Dina Deferme,
Hier in Stokrooie bij hasselt,
ligt de romantische Engels
getinte tuin op
een oppervlakte van 4 ha,
deze werd ontworpen door
tuinarchitecte Dina Deferme,
die van de tuin haar
levenswerk maakte.
De tuin bevond zich in een
landelijke omgeving.
Een tuin vol verrassingen,
waar elk deel pure
rust uitstraalde en boeide
door een unieke sfeer.
De indrukwekkende
borders veranderde
elke maandvan kleur.
Jammer genoeg
is tuin en huis
ondertussen verkocht,
sinds begin september 2022
is de tuin niet meer
te bezichtigen.
Hieronder foto's van tuin.
Japanse tuin - Hasselt
Chrysantenfestival 2022:
Abdij van Park in Heverlee is een uitzonderlijk goed bewaarde erfgoedsite uit de 12e eeuw, aan de rand van Leuven en midden in het groen.
mooie hoeves in het Limburg
Stadspark Hasselt in winterkleedje:
WANDELTIPS / WANDELROUTES deel 2
WANDELBLOG van EASYWALK
30-07-2023
355. OVERBROEK-EGOVEN - GELINDEN
Natuurreservaten Overbroek en Egoven - Gelinden.
Start / ligging: aan het Bezoekerscentrum, in gehucht Overbroek, Kleinveldstraat 54 Gelinden (bruine wegwijzers volgen vanaf de Luikersteenweg).
Het gebied is gelegen in de vallei van de Herk, Overbroek-Egoven is een natuurgebied tussen Heers en Gelinden.
Parking: er is plaats voor enkele auto's links van het Bezoekerscentrum, anders langs de straat.
Afstand: rondwandeling van 5,4 km, inbegrepen heen-en terug 2 x 150 meter tot aan de begrazingszone van het Land van Zuyl.
Wandelwegen: straat, gras- en bospaden, fietspad, betonweg door veld.
Bewegwijzering: oranje bolletjes.
Wandelbord: aanwezig, op de parking.
Rechts aan de parking liggen allerlei soorten gesteenten, Gelinden is bekend omwille zijn mergelgroeve.
De kalkmergel van Gelinden is ongeveer 58 miljoen jaar geleden afgezet in een vermenging van zout zeewater met zoet rivierwater, ideaal voor het fossiliseren van zee- en landplanten.
De groeve van Overbroek is een geologische vindplaats van wereldbelang, omwille van uitzonderlijk goed bewaarde fossiele.
Deze paleontologisch site heeft uitzonderlijke wetenschappelijke waarde, omdat ze een belangrijke biologische schakel vertegenwoordigen tussen de flora uit het Krijttijdperk en deze uit het oudste Tertiair - is een geologisch tijdperk dat volgt op de Krijttijd.
Binnen in het Bezoekerscentrum / Natuurhuis Haspengouw uitgebaat door Natuurpunt Aulenteer is er een permanente tentoonstelling te zien over 'Mergels van Gelinden'.
Hier ligt op tafels allerlei soorten gesteente, afkomstig uit de Mergels van Overbroek en uit de Haspengouwse gronden.
Een unieke waardevolle collectie fossielen is tentoongesteld in vitrinekasten.
De wandeling, volgen ongeveer honderd meter de Kleinveldstraat en gaan rechtsaf.
Wandelen langs de rand van voormalige voetbalvelden en bereiken zo natuurgebied Overbroek, deels natuurreservaat.
Dit is een natuurparel die door Natuurpunt Aulenteer wordt beheerd.
Hier aan de rand van de Herkvallei liggen natte valleigronden, ze bestaan uit een zone die onderhevig is aan mineraalrijke kwel.
Het gebied bestaat hoofdzakelijk uit natte hooilanden, riet- en zeggeveld.
Wandelen richting de vallei, verlaten even de wandelroute en volgen de wegwijzer met Land van Zuyl op.
Stappen langs de oever van de Herk, het kabbelend beekje zoekt zich hier een weg door de vallei.
We gaan tot aan het hekje van de begrazingszone.
Voor ons ligt het Land van Zuyl, bestaat uit de kalkgraslanden.
Deze zijn ontstaan door alkalische veen in de grond, is een zeldzaamheid in Vlaanderen.
De mergel zit hier niet diep onder het oppervlak en de kwel zorgt voor een vermenging van de mergel met het veen.
Het gebied herbergt kalk-minnende planten zoals moeslook, pinksterbloem, kattendoorn, wilde narcis, rapunzelklokjes, gulden sleutelbloem en verschillende soorten wilde orchideeën.
Zeldzame planten die hier te vinden zijn: naakte lathyrus en hokjespeul.
Land van Zuyl is erfgoedlandschap en Europees beschermd als onderdeel van Natura 2000-gebied 'Bossen en kalkgraslanden van Haspengouw'.
De Herkvallei boetseert hier duidelijk het landschap, de valleihelling is hier ongeveer 40 meter hoog en bestaat deels uit schrale kalkgraslanden afgewisseld met bos.
Keren op ons stappen terug en vervolgen de wandeling door het vochtige Vechthanenbosje tot aan de Overbroekstraat ter hoogte van een vijver of wachtbekken, linksaf.
Honderd meter verder hangt links een grote spandoek met de foto van de mergelgroeve op.
De mergelwand ligt hier achter de huizen, het gebied is niet toegankelijk.
Vanachter het afgesloten groene hekwerk is de mergelwand van verre te zien, is met de telelens iets dichterbij te halen.
De eerste vermelding van de mergelkuil te Overbroek dateert al van 1612.
Eertijds werden hier over een lengte van 300 meter drie groeven uitgebaat.
De witte mergel werd door de landbouwers destijds gebruikt als bodemverbeteraar.
Bij de opkomst van de kunstmeststoffen na de Tweede Wereldoorlog stopte men met de ontginning in een groeve.
Wij nemen aan de ander kant van de Overbroekstraat de bosweg en stappen langs de oever van de Herk die hier Molenbeek wordt genoemd.
Het natte bosgebied bestaat vooral uit populierenbos, ruigten en wilgenstruweel.
Verderop zitten we in natuurreservaat Egoven, heeft de naam van het nabijgelegen gehucht.
Wij volgen graspaden door de beemd van Egoven, hier staan planten die van een natte omgeving houden.
In de beemd staan onder andere koninginnekruid, dotterbloem, valeriaan en moerasooievaarsbek.
Infobordjes langs de wandelweg met leesvoer over beken, dood hout, de beemd, wilgen, takkenwal en knotbomen.
Midden in de beemd ligt ook een kleine poel, er zal wel leven in zitten ook al is er geen kikkergekwaak te horen.
Langs de oevers van de Grondelingenbeek verlaten we natuurreservaat Egoven.
Volgen een breed plankenpad langs de rand van weilanden.
De wandeling wordt daarna iets minder interessant, gaan op het fietspad langs de Bovelingenstraat en bereiken na 800 meter de Overbrouckerweg.
Dit is een betonweg die hier door open veld loopt, zien enkele laagstamboomgaarden afgewisseld met aardappelen en granen velden.
Wij winnen hoogte, er zijn prachtige vergezichten te zien op het glooiende Haspengouws landschap.
Het laatste deel van de betonweg is een holle weg, redelijk steile daling.
Komen uit op de Overbroekstraat en wandelen terug richting Bezoekerscentrum, hier sluiten wij af met een lekkere trappist.
Na een babbel met de man achter de toog, heeft hij gevraagd om reclame te maken over het ruim assortiment trappisten bieren die hier zijn te verkrijgen, ze hebben er alle trappistensoorten die er zijn.
Tips / opmerkingen: de bottenwandeling is een aanrader in het vroege voorjaar als de wilde narcissen er staan, dan is er een geel tapijt te zien van bloeiende narcissen in het Land van Zuyl (bewegwijzering groene rechthoekjes - 3 km).
Bezoekerscentrum-Natuurhuis Haspengauw is van februari tot en met augustus geopend op elke tweede en laatste zondag van de maand tussen 13.00u en 17.00u.
Een bezoek aan de mergelwand van dichtbij dat kan op 1 mei, Natuurpunt Aulenteer organiseert dan hun jaarlijkse Mergeldag.
Wie door het jaar de mergelwand wil bezoeken onder begeleiding kan een afspraak maken via: info@aulenteernatuurpunt.be.
Start / ligging: aan Kasteel Litzberg, Hoeveweg 145 in Lanklaar, deelgemeente van Dilsen-Stokkem.
Binnen de fusiegemeente Dilsen-Stokkem is Lanklaar de meest zuidelijke deelgemeente.
Het is een bosrijke gemeente waarvan 60 procent van de oppervlakte bestaat uit natuurgebieden en bossen.
Afstand: rondwandeling van 3,2 km.
Wandelwegen: boswegen.
Bewegwijzering: groene rechthoekjes.
Wandelbord: aan de zijkant waar het fiets- en wandelpad begint.
Het Lanklaarderbos maakt deel uit van het grotere project Terhills (de vorige benaming was Connecterra) en is gelegen in het Nationaal Park Hoge Kempen.
Het Lanklaarderbos is ongeveer 100 ha groot en bestaat vooral uit naaldbomen.
Vroeger maakte het Lanklaarderbos deel uit van het bebost gebied ‘Bois de Stockem’.
Het bos werd rond 1850 geheel ontbost en vormde toen de Lanklaerheide, een uitgestrekt heidegebied.
Met de komst van de koolmijnen werd in de 19e eeuw het gebied kunstmatig bebost met naaldhout en meer specifiek de grove den.
Wij starten de korte boswandeling, volgen ongeveer tweehonderd meter het wandelpad langs het fietspad en slaan dan rechtsaf de Lanklaarse bossen in.
Hier is het meteen klimmen en dalen over enkele hellingen, de steilrand van het Kempens Plateau ligt hier in de buurt, maar we krijgen hem niet te zien.
Deze steilrand is ongeveer 300.000 jaar geleden ontstaan, is een ophoging van grind en keien afkomstig van de Maas.
Destijds in de ijstijden was de Maas een kilometers brede gletsjerrivier, met een enorme stroomkracht werd miljoenen tonnen puinsteen meegesleurt tot hier.
Door erosie zijn hier keien en grind weggerold en is er korte holle (bos)weg ontstaan.
Opgelet voor valpartijen, de volgende stevige daling is bezaaid met losse stenen en puin.
Verderop wandelen we langs de hoge afsluitingsdraad van het bosreservaat waar men berken en zomereiken heeft aangeplant.
Het gebied is hier afgesloten om te kijken hoe de bossen evolueren als de mens niet tussenkomt.
Dieper in het bos liggen enkele weekendhuisjes, voor wie rustig wil wonen, eentje is te koop.
Ook een open ruimte wordt gepasseerd, een weggekapt bos onder de hoogspanningsmasten, hier groeit sporadisch terug heide.
Terug uit het bos aan de Hoeveweg ligt de Bressedreef.
Wij nemen nog even een kijkje aan de Kasteelhoeve, deze is via de mooie gekasseide Mechelse dreef te bereiken.
Het Château de Litzberg was eigenlijk een villa, gebouwd in 1868 maar is tijdens WO II volledig vernield en afgebroken.
Wat wel bewaard bleef was de aanpalende Kasteelhoeve Litzberg.
Deze kasteelhoeve werd in 1987 sterk gerenoveerd en getransformeerd naar 'Hostellerie La Feuille d'Or.
Een ander deel van de gebouwen zijn verbouwd tot restaurant en feestzaal onder de naam Château De Litzberg.
De fraaie vierkantshoeve heeft een mooi binnenplein met groot terras en een prachtige tuin.
Tips / opmerkingen: deze korte boswandeling is afgeraden voor mensen die slecht ter been zijn.
Het is ook opletten voor snelle mountainbikers, deel van het wandelpad is ook MTB routes.
Wandel datum: zaterdag 15 juli 2023, korte schaduwrijke boswandeling, ideaal bij 28°.
Parking: parkeerterrein tegenover de hoofdingang van het onthaalcentrum de Hoge Rielen.
Afstand: rondwandeling van 8 km.
Wandelwegen: verharde en onverharde bos- en zandwegen.
Bewegwijzering: wij volgen de verschillende wandelknooppunten (wkp) van wandelnetwerk Antwerpse Kempen.
De door ons afgewandelde wkp: start aan wkp 38 - 39 - 8 - 87 - 90 - 48 - 91 - 9 - 47 - 38.
Wandelbord: is niet aanwezig, wandeling is te downloaden:
De Hoge Rielen was ooit militair domein, is vandaag het eigendom van de Vlaamse gemeenschap.
In dit natuurgebied van 230 ha vind men onder dezelfde naam een van de grootste jeugdverblijfcentra van het land.
Aan de Hoge Rielen zoeken we ter hoogte van de toegangspoort aan de rotonde het eerste wkp 38 op.
Volgen de Molenstraat die na het oversteken van de Grote Calie overgaat in Kaliebaan.
Rechts ligt de Kazerne van Tielen, de thuisbasis van het Derde bataljon Parachutisten Tielen.
Zo lijkt er op het eerste gezicht weinig activiteiten plaats te vinden.
Over het voortbestaan van de kazerne in Tielen bestond vele jaren onzekerheid, maar ze blijft voorlopig behouden.
De kazerne kreeg in 1982 de naam "KWARTIER KAPITEIN PIERRE GAILLY", naar de bekende officier die gedood werd te Chatkol in Korea op 20 maart 1953.
Voorbij het militair terrein nemen wij het Gaillypad en zitten wij spoedig in de pure natuur.
Afwisselend zien we beemden en graslanden die al dan niet als hooiland gebruikt wordt.
Links en rechts staan nog oude verbodsborden met militair domein verboden toegang op, zijn niet meer van toepassing.
Verderop gaan we langs de oever van de Grote Calie en bereiken deelgebied De Balderij in de Calievallei.
De vallei was eeuwenlang een open landschap met beemden, maar naar WOII was het gebruik van beemden economisch niet langer interessant, zo evolueerden de beemden langzaam tot bos.
De Calievallei ligt in het stroomgebied van de Grote- en Kleine Caliebeek, is een van de grootste (laag) veengebieden van de provincie Antwerpen.
Wandelen er door het prachtige vijvergebied, in de jaren 1960- 1970 zijn hier visvijvers aangelegd in functie van recreatieve visvangst.
Een deel van de vijvers zijn oude turfputten, in de 19de eeuw was het een belangrijk turfwinning en ijzererts ontginningsgebied.
Het erg laag gelegen beekdal staat onder invloed van toestromend ijzerrijk grondwater en is een waardevolle natuur- en kwelgebied.
De Calievallei is Europees beschermd en is belangrijk voor veel dieren- en plantensoorten, vooral water- en moerasvogels voelen zich hier thuis.
De beheerder is het Agentschap voor Natuur en Bos, ze hebben er talrijke natuurherstelwerken uitgevoerd.
Zo is er voor wandelaars voorlopig een korte omleiding voorzien aan de vijvers wegens werken aan de dijken.
De dijken worden er afgegraven tot zachte hellende oevers.
Door de oeverzones natuurvriendelijk in te richten ontwikkeld er zich een gevarieerde oevervegetaties: riet, zegge, lisdodde, gele lis, grote kattenstaart, enz....
In de nabije toekomst komen er meer bruggetjes en plankenpaden in het natuurgebied waardoor er extra wandelmogelijkheden komen.
In het najaar komt er ook een vogelkijkhut en uitkijktoren aan de vijvers.
Verderop loods een zandweg ons door het aansluitende deelgebied Volkers dat bestaat uit ondoordringbare broekbossen, wilgenstruwelen en ruigtes.
Voorbij Volkers volgen we een betonweg door landbouwgebied Kleine Winkel en hebben enkele vergezichten op de omgeving.
Via veldwegen bereiken we het Rielenbroek ook wel Rielens Gebroeckt genoemd, dit natuurgebied maakt ook deel uit van de Calievallei.
Het Rielenbroek bestaat uit houtkanten en moerasbossen afgewisseld met poelen waarvan sommige zelfs drijfzand bevatten.
Dieper in het moerasbos volgen we het plankenpad door het elzenbroekbos.
Uit het bos steken wij de Roeikensloop over is een beekje op de overgang van het Rielenbroek en de akkerlanden van Roeyken.
Via een betonnen fiets- en wandelpad door Roeyken wandelen we terug richting Hoge Rielen.
Tips / opmerkingen: opgelet in regenperiodes zijn hier hoge schoenen of laarzen sterk aangeraden.
Wat is veen en het verschil van laagveen en hoogveen:
Wandeldatum: tijdens mijn korte vakantie in Kasterlee in de Pinksterweek 2023, zonnige week.
Start / ligging: aan Brasserie Corsendonks Hof, Corsendonk 2 Oud-Turnhout.
Parking: tegenover de brasserie.
Afstand: rondwandeling 7 km.
Wandelwegen: dreven, zand- en veldwegen.
Bewegwijzering: we volgen de verschillende wandelknooppunten (wkp) van wandelnetwerk Antwerpse Kempen.
De door ons afgewandelde wkp: start aan wkp 83 naar 84 - 85 - 30 - 86 - 87 - 88 - 86 -31 - 83.
Wandelbord: niet aanwezig, wandelroute is te downloaden:
Startplaats is het stijlvolle Corsendonks Hof, de brasserie opende haar deuren in 1983 en heeft dus niks te maken met de iets verderop liggende priorij.
De naam is ontleend aan de rustige landelijke omgeving van het grondgebied Corsendonk.
Het sfeervolle interieur bevat ornamenten uit oude kastelen en kerken (was niet open wegens sluitingsdag).
Na ongeveer 500 meter wandelen bereiken wij de historische site, Priorij van Corsendonk.
Geschiedenis: de Priorij van Corsendonk heeft een indrukwekkende en veelbewogen geschiedenis die begint in de veertiende eeuw.
In 1395 werd de priorij van Corsendonk, met twaalf reguliere kanunniken van Sint- Augustinus, gesticht op gronden van Maria van Brabant dochter van hertog Jan III van Brabant.
De gebouwen die er vandaag nog terug te vinden zijn gaan terug tot de eerste helft van de 16de eeuw en de 17de eeuw en zijn gelegen binnen een omwald domein.
In de loop van de 19de eeuw moest de priorij plaats maken voor het zogenaamde ‘Hof Corsendonck’, een kasteel in neoclassicistische stijl met park.
De priorijgebouwen werden sterk aangepast en verbouwd en ook de kloostertuin kreeg een nieuw gezicht.
In 1968 koopt de ondernemer Fernand Nédée de priorij en begint aan de restauratie.
De nieuwe eigenaar wilde het overgebleven vervallen kloostercomplex ( de kerk en oostvleugel waren ondertussen al verdwenen) op de juiste manier restaureren en zo Corsendonk opnieuw tot leven brengen, wat is gelukt.
De gebouwen van de priorij zijn sinds 1971 beschermd en sinds 1975 is er een conferentiecentrum in ondergebracht, later werd er een hotel aan toegevoegd.
Passeren eerst het poortgebouw met Vrouwenhuis en aanpalend Kinderhuis gelegen aan de geordende kloostertuin.
Volgens jaarankers gebouwd in 1631 in traditionele bak- en zandsteenstijl.
Binnen de omheiningsmuur ligt het hoofdgebouw, L-vormig kloostergebouw met korte westvleugel en langgerekte noordvleugel, gebouwd in laatgotische en traditionele bak- en zandsteenstijl.
Gevestigd in de noordvleugel: monumentale kapittelzaal met opvallende spitsboogvensters die voorzien zijn van glas in lood en de geheel intact gebleven kelderruimte met prachtige gotische keldergewelven.
De noordvleugel is tegenwoordig restaurant en feestzaal, jammer maar helaas het interieur niet kunnen bezoeken, er was een privéfeestje bezig, niet toegankelijk voor niet uitgenodigde, is wel te begrijpen.
In de schaduw van de noordvleugel ligt het fraaie Gastenhuis, dat vroeger dienst deed als verblijfplaats voor reizigers die bij valavond nog geen verblijfplaats hadden gevonden.
Verderop staan verspreid over het domein van circa 8 ha ook enkele nieuwere gebouwen, waarschijnlijk zijn dit de hotelkamers.
Bij het verlaten van het domein aan de mooie beukendreef met walgracht bevindt zich nog het gerestaureerde Lekenhuis.
Er tegenover ligt een appelplantages van 16 hectare groot van fruitbedrijf Corso bvba.
Wij wandelen rechtdoor, maar wie wil kan hier de wegwijzer volgen naar de ongeveer 200 meter verderop liggende Corso selfservice shop voor aankoop van appels of fruitsap.
Wij volgen de dreef tot aan wkp 85, hier stroomt de Wamp door het landschap.
De Wamp vormt hier de grens tussen Oud-Turnhout en Retie en is een zijrivier van de Kleine Nete in het stroomgebied van de Schelde.
Tussen de wkp 30 en 86 gaan we via dreven en veldwegen door agrarische gebied dat bestaat uit akker- en weilanden.
Daarna volgen we de zandwegen langs en door het Pidpa - bos, het domein van drinkwatermaatschappij Pidpa dat sinds 2018 werd opengesteld.
Onderweg krijgen wij in de verte een uitzicht op het oude gehucht Kinschot, bestaat uit verschillende woonstalhuizen en hoeves.
Via een brede mulle zandweg gaat de wandelroute terug richting Corsendonk.
Op het eind van de wandeling passeren we nog het vroegere molenhuis van de verdwenen Molen van Corsendonck.
De houten korenwindmolen die hier ooit stond werd in 1846 verplaatst naar Schoonbroek, werd er in 1932 afgebroken.
Het molenhuis uit de 19de eeuw was een tijdje een hoeve en dient heden enkel als woonfunctie, bestaat uit woonstalhuis, bakhuisje, dwarsschuur en stalletje.
Tips / opmerkingen: een deel van het Pidpa-bos was tijdelijk afgesloten wegens onderhoudswerken.
Goed om te weten: ooit stond op het domein ook een brouwerij en mouterij waar het succesvolle Corsendonk bier werd gebrouwen.
Ten gevolge van de Franse Revolutie in 1784 werd de priorij en brouwerij gesloten.
Pas vanaf 1906 werd het brouwen terug hervat in de Priorij Corsendonk door brouwerij Keermaekers onder de naam Patersbier, de productie gebeurt tegenwoordig in brouwerij Bocq in Namen.
Wandeldatum: tijdens mijn korte vakantie in Kasterlee in de Pinksterweek 2023, zonnige week
Kasterlee ligt halfweg tussen Geel en Turnhout, is de toeristische groene parel in de Antwerpse Kempen, wordt gedomineerd door naaldbossen, vennen, heidevelden en zandduinen.
Parking: aan de Waaiberg.
Afstand: rondwandeling van 8,3 km.
Wandelwegen: straten in het centrum en onverharde wegen in de Netevallei.
Bewegwijzering: wij volgen de verschillende wandelknooppunten (wkp) van wandelnetwerk Antwerpse Kempen.
De door ons afgewandelde wkp: vanaf de parking richting - 3 - 72 - 20 - 70 - 71 - 69 - 68 - 63 - 62 - 6 - 5 - 64 - 2 - 1 - 3.
Wandelbord: aan de parking.
Aan de achterkant van de parking loopt een bospad richting knooppunt 3.
Hier staat aan de Waaiberg de in 2020 gerestaureerde Keesesmolen, is wettelijk beschermd als cultuurhistorisch monument.
De windmolen opgericht rond 1650 kwam na verschillende omzwervingen op zijn huidige locatie terecht en is sinds 2011 eigendom van de gemeente Kasterlee.
De terug maalvaardig gemaakte windmolen is een typisch Kempense standaard- of staakmolen met een open voet.
Aan de voet van de molen ligt op een omhaagd terrein het Heemerf.
Het is een klein openluchtmuseum met gebouwen in bouwstijl en leefwijze van de Kempenaar einde van de 19de en begin 20ste eeuw.
Er staat een langgevelhoeve, langschuur, bakhuis, biehal en karkot (erf was spijtig genoeg afgesloten).
Wandelen richting gehucht Houtum en passeren er de Watermolen van Houtem, gelegen op een eilandje aan de rivier Kleine Nete.
De Oudste vermelding van een molen gaat terug tot 1248 als banmolen die in het bezit kwam van de abdij van Tongerlo, na verwoesting in 1583 herbouwd in 1593.
Molen en sluis verbouwd in 1921, onder meer het oorspronkelijke houten waterrad vervangen door een metalen, restauratie na de Tweede Wereldoorlog en molen stilgelegd in 1956.
Onderslagmolen met bijhorende molengebouw zijn grondig gerestaureerd en uitgebreid ten behoeve van de horecafunctie, is tegenwoordig hotel-restaurant.
Via een onverharde zijweg aan de Hinnekensbergen bereiken wij de Kleine Nete.
De Kleine Nete ontspringt in het Reties Goor en maakt met zijn zijrivieren deel uit van het Scheldebekken.
Vervolgens stroomt ze door de Kempen tot Lier, waar ze samenvloeit met de Grote Nete en de Beneden Nete vormt.
Het water van de Kleine Nete is een van de meest natuurlijke rivieren in Vlaanderen met een goede waterkwaliteit ondanks de typische bruine kleur.
Hier in het stroomgebied van de Kleine Nete vindt men een dertig vissoorten zoals blankvoorn, baars, meerval, paling, karper, snoekbaars en riviergrondel.
Maar er zitten ook uiterst zeldzame soorten zoals de kleine modderkruiper en rivierdonderpad.
Er staan twee infoborden aan de oever: 1-over de werking van de vistrap, 2-over de vissoorten in de Nete.
Er is hier in de omgeving van de stuw een vistrap aangelegd, om het visbestand op peil te houden moeten de vissen stroomopwaarts kunnen zwemmen, op zoek naar paaiplaatsen.
Over de brug ligt de Stuw van Kasterlee, de stuw met twee kleppen dient om overstromingen stroomopwaarts te verminderen en een regeling van het waterpeil te verkrijgen.
Beginnen aan het traject langs de oevers van het water.
Het is een zonnige dag en dan wordt er gekajakt op de Nete, regelmatig komen we kajakkers tegen.
Een boer legde ooit een bruggetje over de Kleine Nete om zo aan de overkant te geraken, 'Mil' noemde men die landbouwer, vandaar de naam Millekesbrug.
Dit bruggetje was voor meerdere mensen interessant en na verloop van jaren werd het wandelbruggetje door de gemeente Kasterlee opgewaardeerd.
Sindsdien is het bruggetje een idyllische plek over de Kleine Nete, steken het brugje over en wandelen op de andere oever.
Links tussen de bomen krijgen we in de weilanden de watertoren van Kasterlee te zien.
Tussen wkp 68 en 63 verkennen wij de Netevallei met uitzicht op gras- en akkerlanden en deels langs de bosrand van een privébos.
Op de akkergronden staan pas geplante of gezaaide gewassen, men moet al een planten- of gewassen kenner zijn om te weten wat er staat.
Maar misschien is er ook een pompoenveld te zien, Kasterlee staat bekend als Pompoendorp.
Steken terug de Nete over via de betonnen Terlobrug en volgen de Desselsebaan tot aan wkp 62.
Tussen wkp 62 en wkp 64, een zanderige veldweg langs landbouwgronden van gehucht Oosteneind, passeren een staakkapel.
Op het volgende kruispunt staat rechts geflankeerd door twee linden de bakstenen Sint-Rochuskapel.
De eerste kapel werd in 1762 gebouwd, na afbraak - tweede kapel midden 19de eeuw, is door ongeval verwoest in 1982 en herbouwd in 1983.
Sint-Rochus is de patroonheilige die aanroepen wordt in tijden van besmettelijke ziekten.
Wandelen langs de weg Houtum en Netestraat en komen terug uit op de Waaiberg en parking.
Tips / opmerkingen: Heemerf de Waaiberg is elke tweede zondag van de maand open te bezoeken van 14 tot 17 uur, toegang is gratis.
Vlakbij zijn er talrijke wandelmogelijkheden op het domein van de slapende reus dat bestaat uit de Kabouterberg, Zwarte Berg en Hoge Mouw.
In het glooiende landschap van de Kempense Heuvelrug ligt de reus te slapen, een gigantische sculptuur van designer Gijs Van Vaerenbergh (niet bezocht).
Foto 16, standbeeld van de pompoen staat op de Markt van Kasterlee.
Wandeldatum: tijdens mijn korte vakantie in Kasterlee in de Pinksterweek 2023, zonnige week.
Met de rug naar de kerk wandelen we aan de parking de trappen af naar de lager gelegen perenplantages, linksaf graspad volgen.
Ondertussen is de bloeitijd van de peer al een maand voorbij en is het vruchtbeginsel ontwikkeld tot kleine peervormige vruchtje.
Met rechts appel- en perenplantages en links mooi uitzicht op Jesseren maken we een ommetje langs de achterkant van de huizen en komen uit op de Jesserenstraat.
Passeren enkele hoeves en gaan linksaf de Rekstraat in, was vroeger een veldweg is nu een betonnen verkavelingsweg.
De betonweg loopt hier door de velden, afwisselend wandelen we langs fruitplantages en akkerland.
Lichtjes stijgend winnen wij hoogte en zijn er prachtige vergezichten te zien op het glooiend landschap.
Op een bepaald moment is in de verte zelfs een schim van de Basiliek van Tongeren waar te nemen.
Passeren Wijndomein Cuvelier, een kleine wijngaard, hier is de Chardonnay druiveras aangeplant.
Het is een vroegrijpe druif die resistent is tegen kou en tegen warmte, levert een droge witte Chardonnay wijn op.
Verderop verkennen we het natuurgebied Het Waerdeveld.
Schapen zorgen hier voor begrazing in het heuvelachtig gebied, dat bestaat uit hoogstamboomgaard en enkele ruigere percelen waardevolle graslanden.
Er is hier door Natuurpunt een natuurbeheerplan opgesteld om de graslanden te herstellen.
Om deze doelstelling te bereiken en een soortenrijk en een structuurrijk grasland te bekomen zal een maaibeheer zonder enige bemesting of andere bewerking toegepast worden.
Via draaipoortjes verlaten we het natuurgebiedje en nemen een veldweg richting Fruitbedrijf Wilderhof.
Het fruitbedrijf kweek hier op grote schaal klein-fruit onder kassen- en folietunnels.
Klein-fruit is de verzamelnaam voor vruchten die groeien aan struiken, hier teelt men aardbeien, bramen, frambozen, stekel- en blauwe bessen.
Nemen aan de achterkant van het fruitbedrijf een veldweg die loopt langs de schilderachtige groene valleitjes van de Bollenbeek en de Marmolbeek.
Komen daarna uit in het plaatsje Haren, hier staat aan de Singelstraat de Sint-Pieterskerk.
Van het charmant kerkje valt niet veel te zien, staat volledig in de steigers voor restauratie.
Het eenbeukig kerkje met gotische schip is uit de 15de eeuw, rust op een romaanse onderbouw, is laatste kwart van de 18de eeuw volledig heropgebouwd in baksteen met voorgevel in mergelstenen speklagen.
Voorbij de Singelstraat zitten we op onverharde paden, wandelen langs hagen, houtkanten, populierenbosjes en ruigtes.
Via trappen bereiken we de oude spoorbedding van spoorlijn 23, tracé Drieslinter -Tongeren, omgevormd tot toeristisch wandel- en fietspad.
Hier ligt rechts een uitkijkplatform met weids uitzicht op Natuurgebied de Herkwinning.
De Herkwinning is een oude vierkanthoeve aan de rand van het natuurgebied , gaf haar naam aan het natuurgebied, hoeve niet gezien.
Het lagere gelegen dal bestaat vooral uit waterrijke weilanden, zogenaamde beemden met poelen.
Tegen de wand hangen verschillende infopanelen: over de flora en fauna in het gebied en info over de geschiedenis van spoorlijn 23.
De spoorbedding waarvan de berm nogal weelderig is begroeid brengt ons terug richting Jesseren, passeren eerst het goederenstation.
Het goederenstation bediende de stroopfabriek "Grande Siroperie Limbourgeoise" die aan het stationsplein gevestigd was, de fabriek werd in 1999 afgebroken.
Het voormalig station van Jesseren is gebouwd in 1891, na de sluiting van de spoorlijn in 1957 werd het gebouw verkocht en ingericht als een café, tegenwoordig is het een woning.
Op de achtergrond zien we de gekanteelde toren van een ruime villa, in eclectische stijl gebouwd, gedeeltelijk omringd door een ommuurd parkje.
De villa die in de volksmond ook het Kasteel van Jesseren wordt genoemd is gebouwd in 1890 door burggraaf Vincent de Kerckhove de Varent, toenmalige eigenaar van de stroopfabriek "Grande siroperie Limbourgeoise".
Via de Weg Gors - Opleeuw bereiken we terug de Jesserenstraat.
Aan de Jesserenstraat 83 ligt Hoeve Martin, is aanduiding alsbeschermd dorpsgezicht.
De vierkanthoeve is een semi-gesloten hoevecomplex met een woonhuis en poortvleugel uit de eerste helft van de 18de eeuw.
Een 17de-eeuwse schuur en een stalvleugel die in de kern opklimt tot de eerste helft van de 18de eeuw.
Aansluitend ten noorden van de hoeve ligt achter een meidoornhaag de notelaarboomgaard voor eigen consumptie.
Wandelen richting kerk, de huidige Heilige-Kruisverheffingskerk van Jesseren werd tussen 1720-1723 gebouwd, waarvan het middenschip en het koor nog bestaan.
In 1852 werd het westwerk met voorstaande toren gebouwd, en in 1937-1938 werd de kerk uitgebreid met zijbeuken en een linker zijkoor en werd ook de toren geflankeerd door zijkapellen.
Zowel boven het portaal als in de westgevels van de zijkapellen bevinden zich nissen waarin een heiligenbeeld is geplaatst.
Tips / opmerkingen: aan het wandelbord vertrekt nog een tweede wandeling van 12,5 km, gaat richting nabijgelegen kerkdorpje Piringen - gele rechthoekjes volgen.
Meer info over de geschiedenis van het Fruitspoor of spoorlijn 23:
Foto 12 hieronder, de Sint-Pieterskerk van Haren, foto - rechterkant in steigers / foto -linkerkant uit mijn archief.
Wandeldatum: zaterdag 13 mei 2023, zonnige dag, wandeling gemaakt met broer Johan.
Start / ligging: aan de kerk in het centrum van Kortenaken.
Kortenaken is een typisch landelijke gemeente, ligt in de regio Hageland, dat is de heuvelende vierhoek tussen Leuven, Aarschot, Diest en Tienen.
Parking: voor de kerk op het Dorpsplein.
Afstand: rondwandeling van 5,2 km.
Wandelwegen: af en toe straat, rest grotendeels onverharde wegen.
Bewegwijzering: zeshoekige bordjes met Liefkensrode wandeling opgedrukt en richtingspijl (zie foto 4).
De eerste bewijzering staat tegenover de kerk, aan de andere kant van de straat.
Wandelbord: niet van toepassing.
De Sint-Amorkerk van Kortenaken is gelegen op een heuvel en omgeven door het oude kerkhof met kerkhofmuur.
De driebeukige laatgotische kerk uit de 16de eeuw is opgetrokken in baksteen en deels ijzerzandsteen met daartussen witte speklagen.
De Sint-Amorkerk werd tussen 1906 - 1911 gerestaureerd en vergroot.
In de linkerhoek van het kerkhof staat een mooie Lourdesgrot.
Wij wandelen het Dorpsplein af en steken de Velpebrug over, hier stroomt de Velpe, is een zijriviertje van de Grote Gete.
Voorbij de brug zitten we op de Krawatenstraat en slaan er tegenover huisnummer 24 een onverhard pad in.
Het smal wandelpad loopt langs de achterzijde van woonhuizen met koterijen tot aan de Borgveldstraat.
Hier ligt het Borgveld een agrarisch gebied dat bestaat uit akkers en laagstamboomgaarden, vooral perenplantages.
Kortenaken is de derde grootste perengemeente van België.
Een veldweg leidt ons verderop tot aan de ingang van het Molenbos.
Doorkruisen het Molenbos, het 6 ha groot bos bestaat voornaamlijk uit eiken.
Uit het bos loods de bewegwijzering ons samen met de gele bordjes van voetweg 59 langs paardenweides en via bos tot aan het Hof van Liefkensrode.
Het Hof van Liefkensrode is een monumentale gesloten hoeve, werd vermoedelijk gesticht rond 1284 door Hendrik Liefkint, schepen van Diest en stichter van het Liefkint godshuis.
De huidige hoeve is witgeschilderd, de volledige zuidelijke vleugel wordt ingenomen door het woongedeelte, dateert uit de 17de eeuw.
In de noordvleugel bevinden zich ook een kapel en het fraaie centraal poortgebouw.
In de tweede helft van de 18de eeuw werden de vier losstaande vleugels samengevoegd tot een gesloten hoeve.
Tegenover de hoeve staat nog een oude bouwvallige schuur, het voormalige wagenhuis.
Volgen de Liefkensrode straat tot aan het volgende kruispunt, slaan rechtsaf, aangeduid als voetweg 1, een modderige bosweg.
Voetweg 1 vormt hier de grenslijn, links ligt Loksbergen is de provincie Limburg en rechts Kortenaken is Vlaams Brabant.
Na een daling langs de rand van een privébos komen we uit aan een picknicktafel, volgen de Lapstraat en bereiken verderop de Molenhoeve.
Over de Molenhoeve is weinig bekend, de hoeve heeft zijn naam te danken de voormalige molen die hier ten westen van de Lapstraat was gelegen.
De houten korenwindmolen uit 1830 die hier ooit stond is na een brand in 1865 niet meer heropgebouwd.
Vanaf de veldweg aan de achterkant van de Molenhoeve hebben wij mooie vergezichten op de dorpskern van Kortenaken en op Pachthof van Compenrode.
Het historisch Pachthof van Compenrode ligt aan de Lapstraat 21.
Is een gesloten hoeve uitgevoerd in baksteen met natuurstenen elementen en bestaande uit een woonhuis, dwarsschuur, stallen, karrenhuis en opslagruimtes.
De hoevesite, tegenwoordig een veeteeltbedrijf heeft een rijke geschiedenis met een eerste vermelding in de 17de eeuw.
De gebouwen evolueerden in de 19de eeuw tot een quasi gesloten opstelling, en kregen hun huidige uitzicht in de 20ste eeuw.
Opvallend is de boerenwoning met rechthoekige toegangspoort en rechthoekige vensters die voorzien zijn met fraaie raamluiken.
Tegenover de hoeve liggen uitgestrekte weilanden.
Steken in de Lapstraat de Velpe terug over en slaan aan het volgende kruispunt rechtsaf.
Zitten op de Diestsestraat en slaan spoedig rechts een veldweg in.
Wandelen aan de rand van de Velpevallei, met schitterende vergezichten op de brede groene vallei.
Voor we het Dorpsplein terug bereiken passeren we eerst nog een nieuwe kleine wijngaard.
De Hagelandse wijnbouw zit al een tijdje in de lift, volgens het infopapier tegen een paal is hier de Muscaris een witte druivenras aangeplant.
De witte Muscaris wijn kan omschreven worden als zeer fris en fruitig met aangename typische aroma van muskaat.
Tips / opmerkingen: opgelet, het nieuw wandelbord dat er staat Wandelnetwerk Vlaams-Brabant/Kortenaken en omgeving is voorlopig nog niet van toepassing.
De wandelknooppunt-paaltjes staan er nog niet, de knooppunten in de nabije toekomst zijn - 812 - 806 - 805 - 813 - 812, wandelplan:
Meer info over de verdwenen korenwindmolen van Kortenaken:
Wandeldatum: vrijdag 5 mei 2023, onweerachtige dag, geluk gehad, dreigende wolken maar geen onweer boven Kortenaken.
Start / parking: op de grote randparking 19 aan het Colmonterveld, gelegen aan Sint Pieter (straat), ligt op honderd meter van de Paterskerk.
Afstand: rondwandeling van 7,9 km, heen- en terug parking niet meegerekend.
Wandelwegen: onverharde en erg modderige paden in natuurgebied Oude Weerd, jaagpad, straten en veldwegen.
Bewegwijzering: gele zeshoekjes.
Wandelbord: langs de parking.
In de omgeving van de Paterskerk volgen wij de Walstraat.
In de Walstraat is links een deel van de historische stadsmuur te zien, het gaat om de oude stadsomwalling.
Via een doorsteek tussen huizen bereiken we de Leon Hermanslaan.
Hier ligt in een park het Domein Reckheim, was ooit een Rijksgraafschap met rechts Kasteel d' Aspremont-Lynden.
Het kasteel dateert uit 1596, is opgetrokken in typische Maaslandse renaissancestijl en bezit drie hoektorens.
Links in het park ligt het voormalige Rijkspsychiatrisch Centrum.
Bestaat uit het negentig meter lange monumentale dagverblijf waarin oorspronkelijk de eet- en slaapzalen van de patiënten bevinden, maar er is ook een cellenblok voor eenzame opsluiting voor onhandelbare patiënten.
Sinds 2018 start men er een nieuwe zorgeenheid op, namelijk Forensische zorg 4, deze afdeling biedt een forensische psychiatrische behandeling.
De doelgroep bestaat uit volwassen mannen, met een interneringsstatuut, een (licht) verstandelijke beperking en mogelijks een psychiatrische problematiek.
Voorbij Het Nieuw Hospitaal 9de Kwartier, een modern gebouw van het Rijkspsychiatrisch Centrum komen we uit op de Oude-Weerdstraat.
Spoedig volgen we een erg modderig wandelpad door de Oude Weerd, een voormalig grindwinningsgebied wordt hier beheerd door Natuurpuntafdeling Lanaken.
Het ongeveer 30 hectare groot natuurgebied bestaat groot deels uit graslanden, ezels zorgen voor de begrazing (niet gezien).
Verder zijn er poelen, houtkanten, wilgenbos, struweel en natte ruigten en een hoogstamboomgaard te zien.
Het natuurgebied was in een ver verleden een deel van de bedding van de Maas die ondertussen is verland, verland betekend: langs natuurlijke weg in land veranderen.
Na ons bezoek aan de Oude Weerd komen we uit aan de Zuid-Willemsvaart.
De Zuid-Willemsvaart is 122 km lang, vernoemd naar koning Willem I van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, een van de voortrekkers van het project.
Een uitbreiding van de belangrijkste vervoerswegen, indertijd de waterwegen, moest de ontsluiting van het Zuiden en de handel in het Noorden bevorderen.
De "Willemsvaart" ging destijds bijvoorbeeld een korter en vooral betrouwbaarder alternatief voor de Maas vormen, tot dan de belangrijkste verbinding tussen de industrie rondom Luik en de grote handelsplaatsen.
Volgen het jaagpad tot aan de Brug van Boorsem en krijgen ondertussen links in de verte de Stormvogelmolen te zien.
De prachtig gerestaureerde windmolen dateert uit 1858 en is ook terug technisch maalvaardig gemaakt.
De molen wordt gekenmerkt door haar witte romp en haar rode, groene en witte wieken en de koepel waar de kleine stormvogel de windrichting bepaalt.
Stappen over de Brug van Boorsem en nemen het jaagpad rechts.
Via de Grotestraat bereiken we bijna de dorpskern van Boorsem maar slaan er voor rechtsaf de Langeweidestraat in.
Steken er de Zijpbeek of Ziepbeek over, het beekje stroomt ook door Oud-Rekem waar ze in vroegere tijden dienst deed als stadsgracht.
Voorbij de beek nemen we rechts een veldweg langs akkers, weilanden en plantages.
Rechts liggen nog enkele oude grindplassen, ze worden tegenwoordig als waterberging gebruikt.
De veldweg komt uit op de Uikhoverstraat, het Maasdorpje Uikhoven is hier in de verte te zien.
Verderop nemen we rechts de Kupweg, waarvan het eerst deel veldweg is.
Passeren er boomgaarden en vervolgens paardenweides.
De Pastoor Goosenslaan brengt ons terug tot aan het jaagpad langs de Zuid-Willemsvaart.
Verderop wandelen we over de Brug bij Rekem, de brug maakt deel uit van de Populierenlaan.
Vanaf de brug hebben we nog een prachtig uitzicht op het historisch kasteel van Oud-Rekem.
Via de Kanaalstraat bereiken we terug het oude centrum van Rekem.
De Herenstraat is bekend om zijn karakteristieke 19e-eeuwse herenhuizen en stadshoeven die veelal voorzien zijn van inrijpoorten.
Tips / opmerking: het dorpje werd in 2008 uitgeroepen tot het mooiste dorp van Vlaanderen, zie ook Dorpswandeling - Oud-Rekem:
Voor degene die gewoon wat willen slenteren door de dorpsstraten, talrijke informatieborden geven meer uitleg over de bezienswaardigheden.
Voor wie een kortere wandeling wil maken en alleen de Oude Weerd wil bezoeken, kan de blauwe ruitjes volgen, 3,7 km.
De Oude Weerd kan men beter bezoeken na periodes van droogte, in natte periodes zijn hier laarzen aangeraden in plaats van wandelschoenen.
Wandeldatum: maandag 3 april 2023, prachtige zonnige wandeldag.
Het uitgestrekt bosgebied van 1100 ha ligt in het Regionaal Landschap Lage Kempen.
Tegenwoordig is het domeinbos een van de deelgebieden die behoren tot Bosland, het bevindt zich tussen de gemeente Kerkhoven en Eksel.
Afstand: rondwandeling van 6,4 km, toertje wandelen door de bomen niet meegerekend.
Wandelwegen: uitsluitend boswegen.
Bewegwijzering: oranje bolletjes.
Wandelbord: aan de ingang.
Bosmuseum Pijnven wil op een duidelijke wijze de geschiedenis van het Kempisch bos en de bosbouw weergeven.
De tentoonstelling die er te zien is geeft een beeld over de fauna en flora van de Limburgse Kempen met de nadruk op het bos als levensgemeenschap en op de principes van de bosbouw.
Er is eveneens een collectie houtsoorten te bezichtigen.
Museum was gesloten: is gratis te bezoeken elke zondag van mei tot september tussen 14- en 17 uur.
Aan de ingang van het bosmuseum is een imposante muurschildering te zien.
Het is een creatie van de jonge kunstenares Celine Dewit, die zich liet inspireren door de belangrijkste bewoners van Bosland.
Wij houden het museum aan de rechterhand en wandelen het klinkerpad af en zitten in het bos.
Het domeinbos is beplant met grove den en is eigendom van de Vlaamse Overheid en worden beheerd door het het Agentschap voor Natuur en Bos.
Vanaf de overdekte picknickplaats gaan we dieper het bos in, volgen brede en smalle boswegen kriskras door het enorme bos, de uitstekende bewegwijzering helpt ons niet te verdwalen.
Op verschillende plaatsen in het bos werden jonge boompjes en struiken geplant om het bos te verjongen, de houten afsluitingen dienen om ze te beschermen tegen reeën en kleine knaagdieren zoals haas en konijn.
Het nogal eentonige bos word in het begin- en op einde van de wandelroute afgewisseld met houten beelden van dieren, het gaat om de Bosbewonersroute.
De Bosbewonersroute is een leuke kinderwandeling van 2,4 km, kinderen moeten de dieren zoeken en via speelseopdrachten de vaardigheden van de dieren met zichzelf vergelijken.
De dieren van het bos die er staan: de wolf, vos, everzwijn, ransuil, ree, buizerd en nog enkele anderen.
Halfweg de wandeling krijgen wij een heideveld te zien, het wordt in stand gehouden door het Agentschap natuur en bos.
Het waardevolle stukje heide is het leefgebied van de heivlinder en gladde slang.
Een bezienswaardigheid is te vinden midden in het bos aan knooppunt 272 van het fietsroutenetwerk, het is de Ijzeren Paal.
De Ijzeren Paal is een geodetisch signaal, referentiepunt voor exacte afstands-en hoogtemetingen, werd opgericht door het Belgisch leger in 1851.
Vlakbij ligt Fietsen door de Bomen, een pad dat ook toegankelijk is voor wandelaars en joggers.
Het uniek toeristich project is in de zomer van 2019 geopend, het fiets- en wandelpad van 3 meter breed is een 700 meter lange fietsbrug die bestaat uit een dubbel cirkel met een doorsnede van 100 meter.
De brug stijgt geleidelijk 3-4 % tot 10 meter hoogte in de kruinen van de naaldbomen, daarna daalt het pad met dezelfde hellingsgraad.
Bijna op het eind van de wandelroute passeren wij de FORBIO-site, een wetenschappelijke site van 8 ha, maakt deel uit van een internationaal experiment rond bomen en biodiversiteit.
Hier werden vijf boomsoorten op verschillende manieren gemengd aangeplant eind 2012.
Door deze verschillende combinaties op een wetenschappelijke manier op te volgen, wordt het belang van gevarieerde bossen onderzocht.
Iets verderop staat op een open ruimte The Treehouse, een constructie van hout en metaal moet een soort boomhut voorstellen.
De hut kan gehuurd worden als vergaderruimte voor twintig personen, er is sanitair en een cateringruimte.
Terug aan de uitgang staan een viertal infoborden over de nachtzwaluw en het leven in en op bomen.
Afsluiten doen we op het buitenterras van eetcafé De Lage Kempen aan de Kiefhoekstraat 189, op enkele minuten wandelen vanaf de parking.
Tips / opmerkingen: het Pijnven is de naam van een ven dat hier ergens in de bossen zou liggen, niet gezien - ligt waarschijnlijk niet langs de wandelroute.
Voor wie nog wat meer de boslucht wil opsnuiven is er de 10,5 km wandelroute - rode driehoekjes volgen.
Opgelet, in het fietsseizoen kan het wel erg druk zijn aan Fietsen door de Bomen, dan is wandelen door de bomen minder aangeraden.
Wat is Bosland: is een enorm natuurgebied van 6.517 ha in Noord-Limburg.
Het gebied strekt zich uit over de gemeenten Hechtel-Eksel, Pelt, Peer en Lommel en bestaat vooral uit bossen, heide, graslanden en beekvalleien.
Wandeldatum: zaterdag 11 maart 2023, zonnige en aangename wandeldag.
Start / ligging: aan Het Pachthof, Thewitstraat 8 in Borlo, deelgemeente van Gingelom.
Parking: kleine parkeerplaats tegenover Het Pachthof.
Afstand: rondwandeling van 5,5 km.
Wandelwegen: straten in het centrum, verkavelingsweg, grasstroken en enkele holle wegen.
Bewegwijzering: blauwe bolletjes met zwarte richtingwijzers.
Wandelbord: tegenover het Pachthof.
Het Pachthof is gevestigd in een 400 jaar oude Haspengouwse vierkantshoeve, is aangepast aan de hedendaagse levensstijl, zonder zijn oorspronkelijke charme te verliezen.
Vandaag is het een familiale B&B met hotel, aansluitend een taverne.
Een deel van de hoevegebouwen bestaat uit het Oorlogsmuseum Winter 1944, niet bezocht - niet open in wintermaanden, alleen op reservatie.
Het museum telt 57 vitrinekasten met oorlogsmateriaal en je kunt er in 37 taferelen een tijdsbeeld terugvinden van het leven tijdens oorlogsperiode.
Op het plein voor de hoeve staan verschillende legerjeeps, een helikopter en een 40 ton zware Patton-tank.
Tegenover het Pachthof bevindt zich de Manoirhoeve, bestond in 1690 oorspronkelijk uit slechts een woning, maar werd in 1777 herbouwd tot hoevecomplex.
Wij nemen de scherpe bocht naar links en wandelen tot aan de kerk van Borlo.
De 19 eeuwse Sint-Petruskerk ligt hier op een kerkheuvel en is omgeven door een kerkhof.
Het is een neoclassicistische gebouw bestaat uit een deels ingebouwde westtoren, een driebeukig schip, een dwarsbeuk en een koor.
Tegenover de kerk ligt aan het Dorpsplein 1 de witgekalkte bakstenen hoeve Hof Massa.
De gesloten hoeve dateert uit het midden van de 19de eeuw, bestaat uit dubbelhuis, de rondboogpoort met duivenhuis is geflankeerd door dienstgebouwen, dwarsschuur en stal.
Via het Dorpsplein en de Nieuwstraat bereiken het Wachtbekken Oppumveld hier gelegen in de Cicindriavallei.
Het wachtbekken dient ter bestrijding van water- en modderoverlast van de hoger gelegen velden, is aangelegd in 1997 en kan 30.000 m3 water bufferen.
Wegens de droge periode van de voorbij maand stond er geen water in het wachtbekken.
Nemen het graspad rondom het gebouwtje en verder langs de prachtige beekvallei.
De Cicindria(beek) die hier stroomt ontspringt op een hoogte van 120 meter nabij de taalgrens in Hasselbroek, een gehucht van Jeuk.
De beek stroomt in noordelijke richting en mondt uit in de Melsterbeek in de buurt van Melveren bij Sint-Truiden.
De smalle beek is verderop veel breder, waarschijnlijk wordt hier via een stuwklep het water tegengehouden.
Aan de brug verlaten we de grasstrook en nemen de betonnen verkavelingsweg door de glooiende velden.
Passeren een privé bosjes, hier stroomt de Voortbeek door het bos, het beekje vloeit hier in de omgeving in de Cicindriabeek.
Aan de bosrand ter hoogte van de verkavelingsweg die naar links loopt staat de Bormanskapel uit 1928, met beeld van Heilige Theresia van Liseux.
Infobord: kapel gebouwd door familie Bormans als dank voor de genezing van hun dochtertje Jenny.
Wandelen de verkavelingsweg verder af tot aan de rand van het dorpje Jeuk.
Wij komen uit op de Albert Moyaertsstraat en laten Jeuk links liggen, slaan rechtsaf en wandelen op de grasberm langs de drukke straat.
Via een veldweg en grasstroken (graspaden) langs akker- en weilanden met in de verte een mooie hoeve bereiken we de Ramperiestraat.
Op de hoek van de Rampieriestraat en Klein-Jeukstraat staat de Onze-Lieve-Vrouwekapel van Klein-Jeuk.
De kapel is een overblijfsel van voormalige parochiekerk, was oorspronkelijk een driebeukig romaans gebouw uit de 16de eeuw.
De linker zijbeuk is in 1730 ingestort, wegen instortingsgevaar is ook rechter zijbeuk in 1770 gesloopt.
Vanaf 1969 zijn aanpassingen en herstellingen uitgevoerd, zoals vlakke zoldering in schip en koor, nieuwe bakstenen voorgevel met twee ingemetselde grafstenen.
Ook het dak is nieuw, want in 2020 waaide de storm Dennis het dak van de kapel.
Langs enkele mooie holle wegen bereiken we terug de Albert Moyaertsstraat.
De straat loopt hier door open velden en loods ons richting Borlo dorp.
Terug in de Thewitstraat, staat op de hoek met de Jeukstraat de Thewitkapel.
De kapel werd gebouwd door de familie Missoul in 1892, is gerestaureerd in 2001.
Waarschijnlijk werd ze oorspronkelijk gebouwd om hagelstormen en onweer te vermijden.
De kapel is opgedragen aan Madonna De La Pieta (moeder van de lijdende vrouwen), H. Donatus (God van donder en bliksem) en H. Benedictus (God van de jeugd, het heelal en Europa).
Het eindpunt is terug in zicht maar eerst passeren we nog het Abtshof, de hoeve behoorde vanaf de 13e eeuw aan de abt van Sint-Truiden.
De oudste gedeelten van het huidige hoevecomplex dateren uit 1667, zijn de inrijpoort, poortgebouw, de stallen en de dwarsschuur.
Vandaag is de historische vierkantshoeve gerestaureerd en heringericht tot een wooncoöperatie, een vorm van gemeenschappelijk wonen.
Bestaat uit 13-tal woonunits en verschillende gemeenschappelijke ruimtes zoals een grote keuken en zaal, ateliers, logeerkamers,…
Tips / opmerking: een andere wandeling die aan het wandelbord vertrekt gaat richting buurgemeente Buvingen, oranje rechthoekjes volgen - 6 km.
Meer info over het oorlogsmuseum:
In de Molenstraat een zijstraat van de Nieuwstraat staat de Sandixmolen, de molen ligt op privéterrein en krijgen we niet te zien:
Start / Ligging: aan de Tommelenstraat in Hasselt.
Het uniek natuurgebied van 12 ha is gelegen in het westen van Hasselt, ligt net buiten de Grote Ring en is ingesloten tussen de Spoorwegstraat en de autosnelweg.
Parking: parkeren kan op de grasstrook links naast het wachtbekken in de Tommelenstraat.
Afstand: mooie rondwandeling van amper 2 km.
Wandelwegen: onverharde paden.
Bewegwijzering: geen, wel kom je regelmatig een plannetje tegen, zie wandelplan:
Schuin tegenover het straatbord (Tommelenstraat) heb je de ingang van het natuurgebiedje.
Oorlogsgeschiedenis: het rangeerstation van Hasselt was tussen 8 en 10 april 1944 het doelwit van geallieerde bombardementen.
De Duitse bezetter had het rangeerstation in handen en gebruikte het als knooppunt tussen de Antwerpse haven en het Duitse hinterland.
Er werd een bommentapijt gelegd waarvan 156 voltreffers met enorme schade aan het spoorcomplex en de omliggende werkplaatsen.
De materiële schade was groot, vooral op het locomotiefdepots en de wagenwerkplaatsen, alsook op een Duits troepentransport dat stilstond in het station.
Maar er was onvermijdelijk ook heel wat randverwoesting, zo kwamen er meer dan honderd bommen terecht in de weilanden langs het rangeerstation.
Hier in de kratersweide en bos zijn 110 kraters bewaard gebleven, sommige zijn dichtgegooid.
Vandaag zijn het poelen waarvan enkele permanent met water gevuld zijn en andere droogvallend in de zomer.
Deze korte wandeling gaat rondom de bomkratersweide en bijhorend bosje.
Eerst dwarsen we van rechts naar links een weiland dat sinds vorig jaar bijkomend in beheer is gegeven aan Natuurpunt.
Hier krijgen we van dichtbij de eerste bomkraters te zien.
Vervolgens komen we uit aan de bomkratersweide, deze is deels afgezoomd met knotwilgen en haag.
Op een infobord staat de geschiedenis van het ontstaan van het bomkratersgebied, met bijpassende foto.
Ook staat er info over het in 2008 aangeplant Vredebos, een project dat werd gerealiseerd door de stad Hasselt in samenwerking door Bos- en Natuurpunt.
Op een ander infobord staat meer uitleg over het leven van amfibieën die zich thuis voelen in de poelen (kraters).
Het is nu nog winter maar binnenkort is hier volop leven te zien in het poelencomplex, de ideale voortplantingsplek voor verschillende soorten amfibieën.
Hier zijn dan naast de gewone pad verschillende kikkersoorten te zien: bruine kikker, poelkikker en meerkikker.
Maar het ecologische waardevol gebied herbergt naast de kleine watersalamander en alpensalamander ook een grote populatie van de zeldzame en bedreigde kamsalamander.
Wandelen verder en passeren een hoogstamboomgaard met oude appelrassen.
Bereiken daarna via een rij stapstenen de bosrand.
Hier staat een infobord over de naam Tommelen: volgens de Hasseltse archieven is de naam Tommelen een verbastering van het Latijnse tumulus, wat grafheuvel betekent.
Maar van de grafheuvel is vandaag echter geen spoor meer te bekennen.
Het kreupelbos waar wij dooruit wandelen is de thuishaven voor verschillende vogelsoorten.
Het bos en houtkanten in dit natuurgebied zijn voor vogels een geschikt broed- en foerageer biotoop, vooral de kleinere zangvogels zijn hier goed vertegenwoordigd.
Midden in het bos ligt een educatieve poel, met een houtsculptuur beeld van de kamsalamander op de voorgrond, infobord aanwezig.
Voorbij het bos komen we uit aan de Spoorwegstraat met links het rangeerstation van Hasselt.
Sinds enkele jaren staat hier een vijf meter hoge observatietoren aan de bomkratersweide.
Vanaf het uitkijkplatform hebben we een beter uitzicht op de uitgestrekte weide met poelen, bomkraters.
Opvallend zijn de afmetingen van de krater, de zwaardere bommen die er zijn gevallen veroorzaakte bredere en diepere kraters, die van de granaten zijn eerder kleine ronde kraters.
Het laatste deel van de wandelroute gaat rond de weide tot we terug de achterkant bereiken.
Slaan hier linksaf en wandelen richting beginpunt.
Tips / opmerkingen: opgelet de bomkratersweide is beschermd gebied en enkel toegankelijk onder begeleiding van een natuurgids.
Start / ligging: op grote parking tegenover kasteel Engelhof, Hengelhoefdreef 2 Houthalen.
Afstand: rondwandeling van 7 km.
Wandelwegen: meestal boswegen.
Bewegwijzering: blauwe ruitjes.
Wandelbord: achteraan in de rechterhoek van de parking.
Korte geschiedenis van Hengelhoef: al in het jaar 1140 bouwden de Norbertijnen hier een bedehuis met boerderij.
Destijds was er nog geen sprake van bos, op het uitgestrekte heidegebied werd door de monniken aan bijen- en schapenteelt gedaan.
Tijdens de Franse Revolutie in de 18de eeuw werden alle abdij bezittingen aangeslagen en verkocht.
Het landgoed werd verkocht aan de adellijke Familie Wittouck, er werd een prachtig buitenverblijf gebouwd in de vorm van een kasteelcomplex, genaamd Kasteel Engelhof.
In 1903 werd baron de Beekman-de Vieusart eigenaar door een huwelijk te sluiten met de dochter van Wittouck, ze wilden er een blindenschool oprichten maar de Wereldoorlog stak er een stokje voor.
In 1962 kwam het domein van 320 hectare groot in handen van de Christelijke Mutualiteit, die er een sociaal vakantie- en bungalowpark van maakte, kasteel deed dienst als congrescentrum.
Vandaag blijft alleen het Engelhof van de Christelijke Mutualiteit die er binnenkort een zorghotel opstarten.
Een groot deel van het domein wordt uitgebaat als Oostappers Recreatiepark met Subtropisch Zwemparadijs.
Limburg landschap beheert hier nu 125 hectare natuurgebied, dit doet de vzw door natuurgebieden in Limburg aan te kopen, te beheren en indien nodig te herinrichten.
Vanaf de parking wandelen we naar het Bezoekerscentrum Hengelhoef gelegen aan de Hengelhoefdreef 6.
Het Bezoekerscentrum is een fraai gerenoveerd Kempisch hoevetje in vakwerkbouw uit de 19de eeuw.
In het Bezoekerscentrum met fietscafé kan men terecht voor informatie over de natuur in het algemeen en de heide in het bijzonder (was niet open).
Rond de hoeve ligt een ecologische moestuin en een insectentuin met bijenhal.
Wandelen richting het bijhorend werkhuis, dit deed ooit dienst als woning voor de boswachter.
Aan de er achterliggende schapenstal trekken we het bos in richting het valleitje van de Roosterbeek.
Via een 150 meter lang plankenpad overbruggen we de natte broekbosjes in het dal.
Komen daarna uit op een geasfalteerde fietspad en gaan rechtsaf.
Links stroomt de Roosterbeek door de nog enkele graslanden die de vallei rijk is, deels afgebakend als hertenweide.
Rechts passeren we eerst de voormalige pachthoeve die deel uitmaakte van Kasteel Engelhof.
Het wapenschild van de familie Wittouck prijkt boven de toegangspoort van de hoeve.
Links van de poort, bevindt zich het koetshuis met aanpalend het kasteel.
Het kasteel is een breedhuis met uitstekende centrale toren met deur travee onder afgeknot geknikt tentdak met voor- en achteraan een halfrond dakkapelletje alsook een bekronende smeedijzeren windwijzer.
De aanleunende vleugels van respectievelijk zeven en vier traveeën en één bouwlaag van verschillende hoogte onder mansardedak (nok parallel aan de straat, kunstleien) met aan alle zijden van driehoekige frontons voorziene dakkapellen onder zadeldakjes.
Omheen het kasteel is een tuin in Engels landschapsstijl ingericht met oude bomen: linden, acacia’s, beuken en eiken.
Voorbij de rotonde met rechts terug de parking, gaan we links de bossen in.
Tussen 1780 en 1830 zijn hier dennenbossen aangeplant, die dienden voor stuthout om gangen te stutten in steenkoolmijnen.
Door de jaren heen hebben er zich ook meer gemengde loofbossen met beuk, ruwe berk en zomereik ontwikkeld.
De uitstekende bewegwijzering loods ons kriskras door de bossen.
Voor de afwisseling is het af en toe klimmen over een beboste landduin.
In de nabijheid van de visvijvers staat op een duintop de Boskapel.
De zwarte boskapel is in 1930 opgericht door de adellijke familie de Beeckman de Vieusart-Wittouck en opgedragen aan de Moeder Gods.
De kapel werd echter in mei 2011 gedeeltelijk verwoest door een aangestoken brand.
Er volgde spoedig een restauratie, het dak is vernieuwd en de binnenkant is hersteld en de kapel werd één jaar later terug feestelijk ingezegend.
Verderop brengen wij een bezoekje aan het 12 ha groot vijvercomplex, tegenwoordig visvijvers waar vooral op roofvis zoals karper, snoek en baars wordt gevist.
De meningen lopen uiteen over het ontstaan van de vijvers, volgens informatie op sommige websites waren het plassen die dienst deden als bezinkingsbekkens van de nabijgelegen mijn van Zwartberg.
Andere gaan er vanuit dat ze al dateren uit de tijd van de norbertijnen en gegraven werden als viskweekvijvers.
Veel watervogels zijn er niet te zien, alleen enkele waterhoentjes dobberen in de verte op het water.
Eenmaal rond de vijvers gaan we aan de achterkant van de Boskapel terug de bossen in.
Midden in het bos doorkruisen hoogspanningsleidingen het bosgebied.
Hier is uit veiligheidsoverwegingen een bosstrook weggekapt onder de leidingen.
De beheerder Limburgs Landschap vzw houdt hier de begroeiing kort en open door begrazing met heideschapen.
Hierdoor is er een mooi heideterrein ontstaan, ideaal voor vlinders, nachtzwaluwen, sprinkhanen en hagedissen.
Uit het bos steken we de Hengelhoefdreef over en wandelen rond een hoogstamboomgaard die aangeplant is met streekgebonden fruitrassen.
Via een prachtig gemengde dreef bereiken we terug het bezoekerscentrum en de parking.
Tips / opmerkingen: vanaf het wandelbord kan men ook een korte wandelroute volgen van 2,8 km - bewegwijzering groene rechthoek.
Vlakbij ligt het heidegebied Ten Haagdoornheide, zie wandeling:
Goed om te weten: ontstaan van de naam Hengelhoef, eeuwen terug noemden men het gebied hier al Hengelo, komt van heng (helling) en lo (bos).
Wandeldatum: vrijdag 25 november 2022, zonnige maar koude dag.
Start / ligging: rechts van de Dorpsmolen, Koutermanstraat 1 Alken.
Parking: aan Sporthal De Alk, Koutermanstraat 2.
Afstand: rondwandeling van 8 km.
Wandelwegen: grotendeels onverhard wegen soms erg modderig, fietspad en straat.
Bewegwijzering: rode pijl.
Wandelbord: aan het begin van het fiets- en wandelpad in de Koutermanstraat tegenover cafetaria De Sporthal.
De Dorpsmolen van Alken is een watermolen op de Herk, werd in 1653 gebouwd, In 1870 onderging het gebouw een vergroting.
Later werd het waterrad vervangen door een turbine, na jaren stilstand is de molen terug gerestaureerd en maalvaardig gemaakt.
Wij volgen het korte beklinkerde fiets- en wandelpad tot aan de Grootstraat.
Hier zien we links de oude gebouwen van de Brouwerij van Alken, hun populaire pils Cristal Alken wordt hier sinds 1928 gebrouwen.
Op de imposante brouwerij site wordt naast pils ook een groot gamma aan speciaal bieren gebrouwen zoals abdijbieren, fruitbieren, bieren van hoge gisting en alcoholvrije bieren.
In 1988 ontstond Alken-Maes uit de fusie van Brouwerij Maes en de Brouwerij van Alken.
Alken-Maes maakt vandaag deel uit van de Heineken-groep en is de tweede grootste brouwerijgroep van België.
Wij steken voorzichtig de drukke Grootstraat over en nemen naast de brug over de Kleine Herk het onverhard pad langs de beek.
De beekjes die hier links door de weilanden lopen zijn De Herk en de Kleine Herk en vormen hier de vallei van de Herk.
In 2012 kocht het gemeentebestuur van Alken hier een stuk natuurgebied aan langs de Kleine Herk om er een geboortebos aan te leggen, dit gebied werd Bengelbeemd gedoopt.
Maar van enkele natuurverenigingen kreeg het gemeentebestuur van Alken advies om hier geen bos aan te planten om zo het historische valleigebied te behouden.
De Bengelbeemd is nu een mooi alternatief voor een geboortebos, waarbij elk nieuw geboren baby van Alken een symbolische vierkante meter valleigebied cadeau krijgt.
Wij volgen de grasstrook door de Bengelbeemd en komen daarna uit aan de Meerdegatstraat 75.
Hier ligt rechts een oude hoeve, taverne 't Alks Mathijske, bekend om zijn lekker huisbereid ijs.
Steken de Meerdegatstraat over naar rechts en nemen daarna de Oftingenstraat.
Na ongeveer 200 meter hebben we de keuze de rondwandeling rechtdoor of rechtsaf beginnen, slaan rechtsaf en zitten op de Klinkstraat.
Aan het volgende kruispunt slaan we linksaf en zitten spoedig in de Mombeekvallei.
Het is een typische beekvallei die zich hier bevindt in Vochtig-Haspengouw, op het overgangsgebied tussen Droog-Haspengouw en de Kempen.
Het natuurgebied ligt in de grenszone tussen Alken en Sint-Lambrechts-Herk, verscholen tussen de beemden en broekbossen.
De vallei bevat naast een ruime mix van ruigten en struwelen ook heel wat houtkanten, bloemrijke hooilanden en beek-begeleidende bosjes.
Eerst wandelen we langs de rand van het natuurgebied, links moerasbosjes en rechts akkerland en weilanden met in de verte de huizen van de Klinkstraat.
De bewegwijzering loods ons via een veldweg en hoogstamboomgaard met oude fruitrassen naar de Oude Mombeek.
De Oude Mombeek stroomt hier centraal in de Mombeekvallei, maar staat tijdens ons wandeling droog, dit komt omdat de beek niet gevoed wordt door bronnen, maar uitsluitend door regenwater.
Verderop stroomt de Mombeek, de 23 km lange beek ontspringt in Widooie een dorpje onder Tongeren en mondt uit in de Herk ter hoogte van Sint-Lambrechts-Herk.
Volgen het onverhard pad ongeveer 1 km langs de Mombeek.
Onderweg krijgen we nog enkele restanten van oude canadapopulieren te zien met daaronder eentonige ruigten met vooral brandnetel en kleefkruid.
De beheerders van het natuurgebied proberen hier in snel tempo populieren-aanplantingen met bijbehorende ruigten om te zetten naar meer gevarieerde planten bestanden.
Aan de brug over de Mombeek ter hoogte van de Bekstraat ligt er een prachtige gerestaureerde hoeve in vakwerkstijl.
Laten de Mombeek achter ons aan het infobord met tekst over het ontstaan van de asymmetrische structuur van de vallei.
De bijhorende schetstekening laat zien de doorsnede van de Mombeekvallei.
Een plankenpad loods ons hier door de laagste en natste delen van de vallei, deze bestaat uit ruigte en broekbos.
Wij verlaten de Mombeekvallei en wandelen op voetweg 154 een veldweg met links uitgestrekte beemden die worden gebruikt als paardenweides.
De veldweg brengt ons terug tot op de Oftingenstraat, de laatste 1,5 km richting eindpunt is dezelfde route als de heenweg.
Tips / opmerkingen: opgelet in regenperiodes of bij regenweer zijn in het natuurgebied laarzen of stevige wandelschoenen aangeraden.
Meer info over de Dorpsmolen:
Wandeldatum: zaterdag 12 november 2022, wandeling gemaakt met broer Johan en hond Nora, dag met veel zon.
Start / ligging: aan het voormalige stadhuis van Hoogstraten, tegenwoordig infokantoor van Visithoogstraten, adres: Vrijheid 149.
Parking: gratis parkeren kan op parking van Cuyck in de Jan van Cuyckstraat, ligt op 500 meter wandelafstand van het bruisende stadscentrum.
Afstand: rondwandeling van 5,5 km.
Wandelwegen: meestal straten.
Bewegwijzering: wij volgen de verschillende wandelknooppunten (wkp) van wandelnetwerk Antwerpse Kempen.
De door ons afgewandelde wkp: 84 - 81 - 49 - 50 - 52 - 83 - 82 - 85 - 84.
Wandelbord: wandelplan is gratis te verkrijgen op Visithoogstraten of te downloaden:
Het fraaie stadhuis in laatgotische bak- en zandsteenstijl is gebouwd in de 16de-eeuw.
Werd in 1944 volledig verwoest door brokstukken van de gedynamiteerde kerktoren van de aanpalende Sint-Katharinakerk.
Tussen 1950-1952 werd het stadhuis in zijn oorspronkelijke staat heropgebouwd met uitzondering aanpassing aan de achtergevel en achterbouw.
De Sint-Katharinakerk is een kruisbasiliek opgetrokken tussen 1525 - 1546 in laatgotische stijl, in feite is het een mengvorm tussen Kempense gotiek en Brabantse gotiek.
Het imposante bouwwerk wordt ook wel de kathedraal van de Kempen genoemd, is grotendeels heropgebouwd na de Tweede Wereldoorlog.
Opvallend is de indrukwekkende vrijstaande westtoren van bijna 105 meter hoogte.
Wij volgen de Vrijheid de hoofdstraat die het stadje van noord naar zuid doorkruist.
Ontstaan van de straatnaam Vrijheid: Hoogstraten werd in 1210 gesticht door Hendrik I hertog van Brabant en voorzien van vrijheidsrechten, hierdoor ontwikkelde Hoogstraten zich tot een handelsstadje.
Aan wkp 84 ligt rechts de mooie barokke driebeukige begijnhofkerk die uit 1640 dateert, is toegewijd aan Sint-Jan-de-Evangelist.
Met de aangroei van het aantal begijnen vanaf de 17de eeuw, werd er een nieuwe kerk samen met nieuwe begijnhofhuizen opgetrokken in 1680.
Wanneer de laatste begijn in 1972 het hof verlaat, is het begijnhof eigendom van het OCMW dat niet beschikt over de middelen om het monument te onderhouden.
In 1992 wordt het begijnhof in erfpacht overgedragen aan de vzw Het Convent, een vereniging van Hoogstraatse burgers, die het geheel restaureert.
Sinds 1998 staat het begijnhof ook op de lijst van het Unesco Werelderfgoed.
Via de Leemstraat verlaten wij het centrum van Hoogstraten.
Aan het kruispunt van vijf wegen staat links de Salm-Salm molen, genoemd naar de vroegere eigenaars.
De stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (bergmolen) is in 1902 opgericht op de grondvesten van een houten standaardmolen, die dat jaar was omvergewaaid.
Wij zitten daarna even op het grondgebied van Minderhout.
Aan Withof 2 staat op een omwalde site de voormalige pastorie het Witherenhof ook wel 't Withof genoemd.
De pastorie dateert uit de 17de eeuw en werd in 1976 beschermd als monument, verbouwingen waren nu bezig.
Ter hoogte van wkp 49 staat de Withofhoeve, was destijds de pachthoeve van de nabijgelegen pastorie, die in het onderhoud van de witherenpastoors moest voorzien.
De hoeve bestaat uit een een woonstalhuis met langschuur en stalgebouwen.
De volgende bezienswaardigheid is de Laermolen uit de jaren 1800. Staat in de Molenstraat aan de brug over rivier De Mark.
De Laermolen was aanvankelijk een graanmolen, later ook een slag- of oliemolen.
Is een waardevol 18de- vroeg 19de-eeuws restant van een Kempense watermolen die reeds in de 13de eeuw en daarna nog herhaaldelijke malen in documenten wordt vermeld.
De molen is in vakwerkstijl gebouwd en werd waarschijnlijk rond of vanaf 1800 volledig versteend, de stenen brug dateert van 1744.
Sinds 2004 is de molen gerestaureerd en oogt opnieuw zoals hij in 1800 heeft uitgezien, terug maalvaardig als olieslagmolen.
Wandelen het Stipstappenpad af, een oude voetweg richting het Gelmelslot.
De oorsprong van het kasteel is niet duidelijk, een bezoek aan het kasteel is niet mogelijk omdat het een strafinrichting met penitentiair schoolcentrum.
Wie te kort bij de ingang komt van het afgesloten Gelmelslot wordt weggejaagd, verboden foto's te trekken roept de gevangenisbewaker mij toe en maak dat je weg zijt.
Tussen wkp 83 en 82 wandelen we terug richting centrum.
We bezoeken nog het Rozenkranspark, groen park met 15 kappelletjes, ze beelden geloofsgeheimen uit, telkens vijf droevige, blijde en glorierijke geheimen.
In de Buizelstraat staat een bakstenen Kapel ter ere O.L.V van de Vrede, dateert uit 1939.
Wandelen via de Heilig Bloedstraat en de Vrijheid terug naar het beginpunt.
Op de Vrijheid staan enkele historische panden: Het Gulden Vlies, De Draeck, De Leeuw, De Jachthoorn, enz.
Tips / opmerkingen: meer info over het afgesloten Gelmelslot:
Meer info over de Laermolen: en Salm-Salm molen:
Wandeldatum: tijdens zonnig midweek vakantie in Hoogstraten, eerste week van oktober 2022.
Logeerde in Hotel De Jachthoorn in Hoogstraten, zie onderste foto.
Aardbeienpad - Meer, deelgemeente van Hoogstraten.
Start / ligging: aan de Onze-Lieve-Vrouw-Bezoeking Kerk, gelegen in Donckstraat 6.
De gemeente Meer ligt in de Antwerpse Noorderkempen, ten noordwesten van Hoogstraten en strekt zich uit tot het meest noordelijke punt van België, grenst aan Nederland.
Parking: op het pleintje voor de kerk.
Afstand: rondwandeling van 8,8 km.
Wandelwegen: meestal rustige straten.
Bewegwijzering: wij volgen de verschillende wandelknooppunten (wkp) van wandelnetwerk Antwerpse Kempen.
De door ons afgewandelde wkp: 38 - 60 - 61 - 62 - 31 - 32 - 42 - 41 - 72 - 71 - 70 - 39 - 38.
Wandelbord: niet aanwezig, de wandelroute is te downloaden:
De Onze-Lieve-Vrouw-Bezoeking Kerk gebouwd in gotische en neogotische stijl, dateert uit de 15de eeuw.
Bij een brand in 1815 bleven enkel de toren en de sacristie bewaard, de kerk werd terug opgebouwd.
Op het pleintje voor de kerk staat boven op een paal het bronzen kunstwerk Nest, verwijst naar het ontstaan van het dorp Meer.
In de Donckstraat 10 ligt een hoekhuis, was vroeger een wagenmakerij, er tegenover ligt het kosterhuis.
Verderop aan de Donckstraat 27 ligt de voormalige pastorie met omringende heraangelegde tuin met bewaarde oude bomen.
Even volgen we de drukke Meerseweg en verlaten het dorpscentrum via de Driehoekstraat, een straatje dat over gaat in smal bochtig wandelpad.
Komen uit op Looi, is een oude straat met nagenoeg zelfde tracé als eind 18de eeuw, toen landweg , is nu een betonweg.
Steken er De Mark over, deze waterloop doorkruist Meer van zuid naar noord en vormt op bepaalde plaatsen de grens met Meerhout en Meerle.
Het stroombekken van De Mark bestaat hier uit enkele percelen beplant met populieren en uitgestrekte weilanden.
Links in de verte ligt de Watertoren van Meer.
Wandelen daarna door het weidse platteland en bereiken gehucht Bergen(straat), ligt op de grens van Meer en Minderhout.
Hier wordt grootschalig aan aardbeienteelt gedaan in serres, plastic tunnels en in open veld.
Wat ooit in 1933 begon als hobby van enkele gepassioneerde mensen uit de streek, is uitgegroeid tot 180 familiebedrijven die al hun kennis en energie steken in de aardbei met de merknaam Hoogstraten.
Overal in Vlaanderen, België en zelfs ver in het buitenland staat Hoogstraten bekend om haar aardbeien van topkwaliteit, hier worden jaarlijks meer dan 30 miljoen kilo's aardbeien geplukt.
Zo zien we begin oktober in de plastic tunnels nog rijpe aardbeien hangen, waarschijnlijk de hoofdvariëteit Elsanta, maar het kan ook een ander aardbeien ras zijn: Sonata, Sonsation, Limalexia of Murano.
Verschillende reusachtige waterreservoirs komen we tegen, de laatste jaren groeien familiebedrijven hier uit tot grootschalige hypermodern computergestuurde aardbeienkwekerijen.
Dit komt omdat zowel arbeidskrachten als nieuwe duurzame technologieën op vlak van energieverbruik (o.a. energie uit mestverwerking), waterverbruik en -zuivering in grote serres efficiënter kunnen worden ingezet.
Om de consument het jaar rond van Belgische aardbeien te kunnen voorzien, werd de teelttechniek steeds verfijnder, zoals stellingenteelt op anderhalve meter boven de grond en druppelbevloeiing van aardbeiplanten die in een substraat groeien.
Ter hoogte van een bocht in de Bergenstraat staat een goed gevulde aardbeienautomaat.
Wandelen daarna tussen wkp 31 en 32 het kaarsrechte Paterspad af met vergezichten op de agrarische omgeving.
Aan wkp 32 wijkt de wandelroute af van het wkp-net, gaan links richting Bredaseweg (N14).
Aan de drukke N14 gaan we rechtsaf en steken De Mark terug over, links vormt de waterloop de grens met Nederland.
Ongeveer tweehonderd meter verder slaan we rechtsaf en gaan door het industrieterrein Rollekens en via de Krekelstraat richting wkp 42.
Steken de Meerseweg over en wandelen via de Venneweg langs uitgestrekte weilanden.
Passeren er ook nog verschillende aardbeienvelden, serres zijn hier minder talrijk.
Tussen wkp 70 en 39 volgen we een voetpad door een boomrijke omgeving en komen terug uit in het centrum en bereiken terug de kerk.
Aan de rand van het kerkhof staat nog een een Lourdesgrot uit 1985.
Tips / opmerkingen: meer info over de aardbei:
Tussen haakjes: ik heb zelf ook in mijn jongere jaren ooit vele duizenden kilo's aardbeien geplukt, mijn ouders hadden een groot aardbeienveld in het Haspengouwse op de grens Kortessem - Wellen.
De Haspengouwse aardbei moet trouwens niet onder doen wat kwaliteit betreft met die van Hoogstraten.
Wandeldatum: tijdens zonnig midweek vakantie in Hoogstraten, eerste week van oktober 2022.
Parking: grote parking in de Kapelstraat ter hoogte van de Landloperskapel.
Afstand: rondwandeling van 6,5 km.
Wandelwegen: dreven, boswegen, deel van de Ringwal.
Bewegwijzering: wij volgen de verschillende wandelknooppunten (wkp) van wandelnetwerk Antwerpse Kempen.
De door ons afgewandelde wkp: start aan 50 naar 53 - 72 - 68 - 70 - 69 - 61 - 62 - 63 - 64 - 66 - 55 - 54 - 52 - 51 - 50.
Wandelbord: niet aanwezig, wandelroute is te downloaden:
Korte geschiedenis: Merksplas-Kolonie was een landloperskolonie, opgericht op 4 juli 1824, tijdens de periode van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.
Onder impuls van Johannes Van den Bosch startte men, binnen de Maatschappij van Weldadigheid (MvW), met zeven landbouwkolonies.
Twee ervan lagen in het huidige België: in Wortel kwam de Vrije Kolonie, in Merksplas de Onvrije Kolonie.
Omdat er geen draagkracht aanwezig was bij de Belgen, werd dit project gestopt.
In 1866 werd, binnen België, de Wet op de Beteugeling van de Landloperij en Bedelarij goedgekeurd en men nam de draad terug op.
Vanaf 1870 stuurde de rechters de Belgische landlopers naar Rijksweldadigheidskoloniën (RWK) van Merksplas en Wortel.
Daar werden ze verplicht tewerkgesteld in verschillende ambachten en in bloeiende boerderijen.
Na de afschaffing van de Wet op de Landloperij en Bedelarij in 1993 verloor onder andere de boerderij haar functie.
Starten de wandeling voor de Landloperskapel (wkp 50) een eclectisch kerkgebouw met ten dele ingebouwde toren, dateert uit 1891.
Tegenwoordig is de kapel ingericht als polyvalente zaal , een deel is Gevangenismuseum, maar is allen in weekend toegankelijk.
Volgen wkp 53, is richting achterkant van de kapel, rechts ligt de Grote Hoeve met monumentale hoevegebouwen, deze bezoeken we na de wandeling.
De Kweekstraat is een prachtig dreef, hier staan verschillende dubbele personeelswoningen.
Via een smal omhaagd voetpad bereiken wij een torengebouw met aangebouwd de voormalige lagere school met van het personeel van Merksplas-Kolonie.
Aan wkp 72, terug in de Kapelstraat ligt voor ons het Centrum voor illegalen.
Het Centrum voor illegalen bestaat uit vier vrijstaande bakstenen gebouwen die destijds dienst deden als slaapzalen voor landlopers.
Diverse verbouwingen, aanpassingen en herinrichtingen zijn er gebeurt, zo werden in 1955 uit veiligheidsoverwegingen alle schilddaken wegens veiligheidoverwegingen vervangen doot platte daken.
Verderop aan de Rode Dreef ligt links het voormalige opvangscentrum voor landlopers, werd in 1825 gebouwd.
Na WO II evolueerde het centrum naar een halfopen gevangenis met gemeenschapsregime.
Vandaag is het een gesloten strafinrichting voor veroordeelden, het is één van de grootste gevangenissen van België.
Aan de achterkant van de gevangenis volgen we eerst de Gentse Wijk, daarna stappen we over een deel van de ringwal.
De ringgracht van ongeveer 7 km loopt rondom de 600 ha grote landloperskolonie, in de negentiende eeuw werd deze gracht gegraven om te verhinderen dat de landlopers in Merksplas-Kolonie zouden ontsnappen.
Ter hoogte van de wandelbrug over de ringgracht verlaten we de wal, gaan dieper het bos in.
Passeren tussen wkp 62 en 63 twee oude kleiputten, omgevormd tot visvijver en mooie natuurvijver.
Daarna bereiken wij de landlopersbegraafplaats, de landlopers zonder familie werden hier begraven, bestaat uit rijen witte kruisjes.
Na enkele prachtige dreven stappen we terug over een deel van de ringwal.
De uitbeelding van twee ingegraven soldaten verwijst naar de Bevrijding van Merksplas tijdens de WOII waarbij talrijke gewonden en doden vielen.
De geallieerden van Korporaal J.W. Harper en de Polar Bears deden een aanval op de ingegraven Duitsers op de ringwal.
Het was een ongelijke strijd en dreigde een nederlaag te worden, de Duitsers waren beter bewapend.
Maar korporaal J.W. Harper kon via de gracht de Duitse mitrailleurpost uitschakelen.
Met een deel van zijn manschappen sloegen ze nadien een bres in de Duitse barricade, waardoor de Merksplas-Kolonie kon worden bevrijd.
Helaas John Harper sneuvelde over de ringwal, het was een zware veldslag, infobord aanwezig.
Voorbij de ringwal staat er ook nog een monument ter ere van J.W. Harper en zijn regiment Polar Bears.
Wij zijn bijna rond, brengen nog een bezoekje aan de Grote Hoeve.
Het langgestrek hoevecomplex bestaat uit symmetrisch opgestelde monumentale hoofdgebouwen rondom een rechthoekig binnenplein met wachthuisje, vijver in het midden.
Het grootste deel van de gebouwen op de prachtige erfgoedsite zijn al zorgvuldig gerestaureerd, sommige moeten nog opgeknapt worden.
Aan de achterkant liggen een aantal gerestaureerde open hooischuren.
De gebouwen krijgen een nieuwe invulling, sommige hebben al een herbestemming gekregen.
Zo zijn de voormalige varkensstallen heringericht als interactief Bezoekercentrum Kolonie 5-7, met de geschiedenis van de 7 Nederlandse landloperskoloniën van Weldadigheid.
Aanpalend bevindt zich in het woonstalhuis Brasserie Colonie 7, hier sluiten we de wandeling af op het terras van de brasserie met een drankje.
Tips / opmerkingen: samen met de Nederlandse landloperskoloniën waren ook Merksplas-Kolonie en Wortel-Kolonie kandidaat voor erkenning op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Van deze zeven locaties kregen er op 25 juli 2021 vier de status van Unesco-werelderfgoed.
Merksplas-Kolonie met zijn prachtige erfgoedsite was daar echter niet bij, door afbraak en andere invulling van de gebouwen is het domein te veel veranderd en niet authentiek genoeg.
Wortel - Kolonie was er wel bij, zie de UNESCO werelderfgoed wandeling 338 hieronder.
Wandeldatum: tijdens zonnig midweek vakantie in Hoogstraten, eerste week van oktober 2022.
Wandelbord: tegen de zijgevel van het bezoekerscentrum.
Korte geschiedenis: In 1870 koopt de staat Wortel-Kolonie aan, dit was eerst een vrije landbouwkolonie voor arme gezinnen.
Het werd later een onvrije rijks weldadigheidskolonie, opvangplaats voor mannelijke landlopers en bedelaars, die onder bewaking verplicht werden te werken in de land- of bosbouw.
De landlopers die niet geschikt waren voor de landbouw werkte in de keuken of in werkhuizen.
Pas in 1993 schafte België onder internationale druk haar wet tegen landloperij af.
Wij starten met een bezoekje aan het Bezoekerscentrum van Natuurpunt De Klapekster, is ondergebracht in een deel van de landlopersboerderij.
Het bezoekerscentrum heeft een infopunt over wandel- en fietsroutes in de omgeving, café en verkoopafdeling van streekproducten.
De grootschalige landlopersboerderij die hier ligt is opgebouwd rondom een immens erf met centraal grasplein.
Het hoevecomplex aan de noord-, west- en zuidzijden bestaat die schuren, stallingen, opslagplaats en wagenbergplaats dateren uit de periode 1880-1898, kenden evenwel enkele aanpassingen.
De aanpalende woning op de zuidwesthoek van het complex werd na bombardementen van 1944 heropgebouwd in 1952.
De voormalige oostvleugel met varkensstal is inmiddels afgebroken, en ten oosten en ten noorden zijn respectievelijk recentere stallingen en loodsen bijgebouwd.
De hoevegebouwen zijn heringericht als kinderboerderij De Bonte Beestenboel, alleen toegankelijk in het weekend.
Wandelen richting wandelknooppunt (wkp) 14 hier staat het casino, dit was vroeger de ontspanningsruimte voor het bewakingspersoneel.
Wij nemen rechtsaf de Schooldreef, een eikendreef, opvallend is de monumentale dreven structuur met kaarsrechte bosdreven die het bosgebied doorkruisen.
Naast bossen en dreven bestaat het 540 hectare gebied ook uit open akkers, vennen, heide en graslanden.
Tussen wkp 12 en wkp 10 wandelen we voorbij enkele uitgestrekte aardappelvelden, dit is waarschijnlijk landbouwgrond die destijds ook al door landlopers werd bewerkt.
Aan wkp 10 ligt aan de prachtige Torendreef de Landlopersbegraafplaats, indrukwekkend, een plaats om even stil van te worden.
Het is één van de merkwaardigste overblijfsel van de landloperskolonie.
Het kerkhof telt 170 witte betonnen kruisjes, soms met naam van overleden op.
Als er enkel een nummer en de letters RWK (afkorting van rijksweldadigheidskolonie) op staat , gaat het om een graf van de eenzaamste onder de landlopers, degenen die ’zonder familie’ zijn gestorven.
Het nummer verwijst naar een naam die werd opgegeven bij inschrijving in de kolonie.
Tussen wkp 88 en wkp 3 liggen twee vennen, het Brandven en het Bootjesven deze zijn ontstaan door ontginnen van turf.
Aan het Brandven een mooi natuurven staat een gedenkplaat ter ere van de bemanning van de geallieerde bommenwerper-Halifix van de Britse Royal Air Force.
De bommenwerper is hier neergehaald door de Duitsers op de nacht van 27 op 28 mei 1944.
Drie van de zeven bemanningsleden kwamen om het leven, een Canadees, een Australiër en twee Britten overleefde.
Het Bootjesven was ooit een recreatievijver, hier kwamen vroeger op zomerdagen de bewakers van de kolonie met hun gezin bootje varen en zwemmen.
Sinds 1999 is de Kolonie een beschermd landschap en is zwemmen in de vennen verboden, talrijke watervogels voelen zich er nu thuis.
Na enkele boswegen bereiken we de wit geschilderde gebouwen van de voormalig Centrale dienst- en huisvestingsgebouwen voor landlopers.
Tegenwoordig omgebouwd tot instelling voor licht gestrafte gedetineerden, na een brand is een groot deel vervangen door nieuwbouw, onder anderen een gevangenispaviljoen dat de plaats inneemt van de oude slaapzalen.
De werkhuizen: smidse, schrijnwerkerij, klompenmakerij, weverij of kleermakerij konden de landlopers terecht die niet geschikt waren als landbouwer, vandaag staan ze er verlaten bij.
Langs de Kolonie staan de gerenoveerde dubbele personeelswoningen, deze werden allen in dezelfde stijl gebouwd en pas eind vorige eeuw wit geschilderd.
De Kolonie een statige dreef leidt ons terug naar het bezoekerscentrum.
Tips / opmerkingen: het wandelplan en bijhorende informatie is te downloaden:
Sinds juli 2021 is Wortel-Kolonie erkend als UNESCO Werelderfgoed.
Wandeldatum: tijdens zonnig midweek vakantie in Hoogstraten, eerste week van oktober 2022.
Start / ligging: schuin tegenover de kerk aan Brasserie De Remise, op het Leroyplein 2 Munsterbilzen, deelgemeente van Bilzen.
Parking op het Leroyplein.
Afstand: rondwandeling van 9,8 km.
Wandelwegen: op enkele stukken asfaltweg na onverharde zand- en boswegen.
Bewegwijzering: rode driehoekjes.
Wandelbord: ter hoogte van Brasserie De Remise.
Via de voortuin waar enkele Heiligenbeelden en oorlogsmonument staat bereiken we Brasserie De Remise.
De Remise dateert uit 1860, bevat de voormalige dienstgebouwen, paardenstallen en koetshuis van het bijhorend kasteel Edelhof.
Na jaren van verval 2008 kreeg de Remise een grondige renovatie beurt en werd er naast een brasserie ook een bezoekerscentrum De Landschapsruiter gevestigd.
Kasteel Edelhof is in wezen een sober landhuis in classicistische stijl dat stamt uit de 2de helft van de 19de eeuw.
Opvallend zijn de fraaie vensteromlijstingen in Lodewijk XV-stijl, en bij de deuren is rococo-houtwerk te vinden.
Tegenwoordig is het gemeentelijk bezit en er zijn enkele verenigingen gehuisvest, waaronder de heemkundekring.
Ook het achterliggende kasteelpark is van de gemeente, is in landelijke stijl aangelegd.
Bestaat uit romantisch brugje, vijvers en graspark met bomengroepen zoals: monumentale moerascipressen en twee majestueuze zomereiken.
Wij volgen het parkpad en wandelen langs de grote vijver, deze wordt gevoed door de Munsterbeek die hier loopt.
Uit het park steken wij de Oude beekstraat over en nemen de Koekoekstraat (asfaltweg ) tot in het Munsterbos.
Het bos ligt op de grens van het Kempens Plateau en Vochtig-Haspengouw.
Het hele gebied heeft een oppervlakte van 450 ha en bestaat uit oude eikenbossen, berkenbossen en zelfs moerasbossen.
Maar ook vijvers, moerassen, graslanden en enkele heide restanten komen er voor.
Een groot aantal beken doorkruisen het gebied: Wilderbeek, Elsterbeek, Molenbeek, Bezoensbeek, Zutendaalbeek.
Deze beken vloeien hier in de bredere Munsterbeek die op haar beurt naar de Demer stroomt.
De Munsterbeek loopt hier links evenwijdig met het het wandelpad.
Ter hoogte van de bruine brug over de Munsterbeek hebben wij de keuze de wandelroute linksaf of rechtdoor volgen, kiezen rechtdoor.
Enkele kilometers verderop bereiken we een asfaltweg en zitten in Heiken een gehucht van de vroegere zelfstandige gemeente Hoelbeek.
Het agrarisch gebied in het gehucht staat bekend om zijn talrijke serres van chrysantenkwekers.
Via het Weerstandspad gaan wij terug het Munsterbos in, hier staat de Kapel van het Geheim Leger.
Deze kapel werd na de Tweede Wereldoorlog in 1947 opgetrokken als herinnering aan de leden van de weerstand, die in de buurt onderdoken in de woelige dagen van de bevrijding.
Op de marmeren zuilen naast de kapel staan de namen van alle weerstanders die hun leven voor het vaderland gaven.
Een jaarlijkse herdenking vindt hier plaats telkens op de 2de zondag van september.
We wandelen verder en passeren een jachthuisje, bereiken daarna een picknickplaats aan De Branderij.
De Branderij hier rechts is een opgehoogt terrein, zware lemen kleigronden afkomstig van de verbreding van het vlakbij liggend Albertkanaal.
Achter de picknick tafel nemen we het draaihekje en belanden in de vallei van de Bezoensbeek, een moerasachtig gebied.
Infobord over de beekprik die hier leeft in de Bezoensbeek, de vis is zeldzaam en komt maar in beperkt aantal Vlaamse waterlopen voor.
Via plankenpaden overbruggen wij de natste delen van het broekbos, deels berkenbosjes.
Volgen daarna de Hollandse weg en zien voor de afwisselend naaldbossen en graslanden.
Verderop hebben we vanop de hoge stoelen uitzicht op een oud heiderestant.
Er staat een infobord over heidebeheer in het Munsterbos en uitbreiding van het heidegebied met de steun van de Europese Unie in het kader van het project LIFE Vochtig Haspengouw.
Wij nadere daarna de N730 de drukke Bilzenweg maar houden links aan, de Herkebamstraat brengt ons terug richting het Munsterbos.
Een mooie kastanjedreef leidt ons naar het feeërieke Sint-Amorkapelletje in het midden van het Munsterbos.
De kapel ziet eruit als een sprookjeskasteel, is in 1943 gebouwd met de brokstukken van de gebombardeerde gebouwen rond het perron in Munsterbilzen.
In de omgeving hangt tegen een stenen paal een herdenkingsplaat ter ere van drie overleden bemanningsleden van het 15de squadron Royal Air Force.
Hun bommenwerper crashte 12 mei 1940 op deze locatie in het Munsterbos.
Aan het infobord over de Bever die zich hier thuis voelt, liggen hier links in de bossen enkele vijvers, genaamd de Staatsvijvers.
Deze prachtige natuurvijvers dateren uit begin 17de eeuw en werden toen aangelegd om aan viskweek te doen.
Er staat een uitkijktoren en vogelkijkwand om de vogels te observeren.
De Staatsvijver behoren tot het meest oostelijke uitloper van het Limburgse vijvergebied, beter bekend als De Wijers.
Via de bruine brug over de Munsterbeek bereiken we het wandelpad langs de beek, zitten op de terugweg richting eindpunt Brasserie De Remise.
Tips / opmerkingen: indien het Leroyplein volzet is kan men zijn auto ook parkeren op het ruimere Waaierplein in Munsterblizen.
Een tweede wandeling die men hier kan volgen is de iets kortere boswandeling, de blauwe ruitjes volgen, afstand 6,4 km.
Wandel datum: vrijdag 30 september 2022, wandeling samen met broer Johan en zijn hondje Nora gemaakt, zonnige dag.
Start / ligging: aan het Bosmuseum, Zavelberg 10, ligt in het Tessenderlose gehucht Schoot.
Parking: de wegwijzer naar de parking volgen, uitgestrekt parkeerterrein langs de Heggebossenweg op 250 meter van het Bosmuseum.
Afstand: rondwandeling van ongeveer 6 km, rondje rond de Gerhagenvijver meegerekend.
Wandelwegen: rustige asfaltwegen aan het begin, daarna bos- en zandpaden.
Bewegwijzering: de verschillende knoopunten volgen van Wandelnetwerk De Merode.
De door ons af gewandelde wandelknooppunten zijn: richting 113 - 117 - 306 - 305 -112 - 301 - 193 - 300 - 192 en 302 is parking.
Wandelbord: staat voor het Bosmuseum.
De bossen van Gerhagen zijn grotendeels opengesteld voor zachte recreatie, zoals wandelen, joggen, vissen, fietsen en paardrijden en er liggen verscheidene horecazaken.
De wandeling beginnen we met een bezoek aan het Bosmuseum wat door de jaren heen is uitgebouwd tot een belangrijk educatief centrum, gratis toegang.
Hier in het museum maakt men kennis met de vogelwereld in al zijn facetten.
Er staan vitrinekasten vol opgezette vogels en zoogdieren, een indrukwekkende collectie uit het Europese continent en er is een permanente tentoonstelling 'van ei tot ei'.
Links achter het Bosmuseum staat op de zandberg of Zavelberg de metalen uitkijktoren.
De uitkijktoren staat er sinds 1999, na precies honderd treden staan we boven op het platform.
Hier hebben wij uitzicht over de kruinen van de naaldbomen, Gerhagen is een bosgebied van 945 ha groot en is de groene long van Tessenderlo.
Met de telescopische verrekijker die er staat valt er nog veel meer te zien: de abdijtoren van Averbode, mijnterrils van Beringen en Tessenderlo Chemie, zie ook de info op de reling.
We starten de wandeling aan de wandelknooppuntpaal tegenover het Bosmuseum en gaan richting wandelknooppunt (afkorting wkp) 113.
Voorbij hotel met brasserie Het Eikenhof zitten we in het agrarisch gebied van de Zavelberg, bestaat vooral uit maïs- en bietenvelden.
Aan wkp 306 steken we de Gerhagenloop over, het beekje staat kurkdroog door de lange droogteperiode.
Stappen voorbij basserie De Bosrand en Het Ontbijthuis en de paardenweides van Manege 't Zavelhof.
Ongeveer 100 meter voor 't Zavelhof aan wkp 305 volgen we een deel van het rolstoelpad richting wkp 112.
Het verkeersvrij rolstoelpad dat hier doorheen het bos is aangelegd is 2,8 km, op deze manier kunnen mindermobile natuurliefhebbers ook genieten van de natuur.
Aan wkp 112 ligt de Gerhagenvijver, is de gemeentelijke visvijver met kantine.
Wijken even van de wandelroute af en nemen het vijverpad rondom de visvijver.
Dit was vroeger een bommenkrater die verder is uitgegraven, is nu een langgerekte visvijver van bijna 300 meter lang, het water is gemiddeld anderhalve meter diep.
De talrijke hengelaars die hier komen vissen op brasem, karper en winde zijn van de plaatselijke visclub, maar ook andere hengelsportvereningingen en ook de recreatie vissers zijn hier meer dan welkom.
Wij vervolgen de wandelroute aan wkp 301 en we steken de Heggebossenweg over.
De Heggebossenweg is een driedelig toeristisch pad voor voetgangers, ruiters en fietsers, het veel gebruikte pad is de verbindingsweg tussen Gerhagen - Abdij van Averbode.
Richting wkp 193 ligt het 32 ha grootte natuurreservaat Pinnekenswijer een beschermd gebied waar de laatste vennen en heide zijn bewaard.
Het grote ven is te zien vanaf de wandelweg, dit ven wordt enkel door regenwater gevoed, het waterpeil was sterkt verminderd door de droogteperiode.
Verderop wandelen we langs enkele heidevelden, vertoeven daarna in een dicht loofbos met veel eiken, dankzij een gewijzigd bosbeheer wordt er meer aandacht aan loofbos besteed.
Aan wkp 192 slaan wij rechtsaf en passeren De Peerdenposterij is gezellig ouderwets ingericht, een typische bruine kroeg.
Terug in het bos is er een deel afgemaakt met omheining, hier ligt het puppy bos, losloopbos voor hondjes tot 6 maanden.
Enkele honderden meters verder staan wij terug op de parking.
Tips / opmerkingen: het bosmuseum is de symbolische toegangspoort van De Merode, de bossen hier sluiten aan bij het veel grotere voormalige gebied de Merode, is 2400 ha groot.
De Merodebossen is een van de grootste aaneengesloten bossencomplexen van Vlaanderen en strekt zich uit over vijf gemeenten: Tessenderlo, Averbode, Herselt, Veerle en Westerlo.
Gerhagen is ook erkend als stiltegebied, wat houdt die erkenning als stiltegebied precies in?
De Vlaamse Overheid heeft hier metingen gedaan in de bossen en is tot de conclusie gekomen dat het hier inderdaad uitzonderlijk stil is, in vergelijking met de rest van Vlaanderen.
Er zijn twee stiltepad(en) aangelegd, start tegenover het bosmuseum achter de muur van nestkasten, groen 3,5 km en blauw 5,8 km.
Wandeldatum: zondag 24 juli 2022, warme zomerdag (28°).