Een laatste item met de woordenlijst in het dialect : daarna gaan we weer over op andere onderwerpen maar... we komen nog terug op het dialect ! We zijn voortdurend met taal bezig. Een Franse leraar zei ooit in de Elzas toen de Duitsers binnenvielen en Duits de spreektaal zou worden : "La langue est la clef de votre prison"... De taal is de sleutel van uw gevangenis...

Toe:t (papieren zak)

Toesje (ruilen)

Touwspang (veiligheidsspeld)

Trepke (trapje)

Trikko (pullover)

Troag (voedertrog)

Tuchtig (de koo is tuchtig)

Tuf (moto)

Uchtere (buurten)

Uitpölf (hoofdpeluw)

Umme (hemd)

Un (ajuin)

Ungerste : onderste : den ungerste stein : de onderste steen

Uuve (knikkers)

Vantie:d (soms)

Verstange ?  (verstaan ?)

Vertesteluweere

Veurdevoots (ook : veurevoots : om de beurt : voorde voets)

Vlieger (vliegtuig)

Voddemarsjang (voddenverkoper)

Vreugjaor

Vrouwluj (vrouwen)

Wèègesjiet (zweertje op ooglid)

Weinderik (woerd)

Weinjndvogel (windvogel)

Weinter (winter)

Wiemerte (aalbessen) : zwarte wiemerte : zwarte bessen  cassis)

Wujjer (verder)

Wuut (ver)

Zaal (fietszadel)

Zauwt (zout)

Zawwel (slappe koffie)

Zeisem/zeis (zeis)

Zeiver (speeksel , ook flauwe praat)

Zicht(korte zeis om graan af te doen)

Ziemele (het ziemelt : het motregent)

Zoo:g (zeug)

Zoe (zo)

Zoerdeisem (zuurdeeg)

Zoermoos (zuurkool)

Zonger (zonder)

06-02-2022 om 20:55 geschreven door Frans  

Een voorlaatste reeks dialectwoorden uit ons dorp Lanklaar (en sommige uit de omgeving ook)

Nej (dichtbij)

Ond (hond)

Onsjeenig (ontoonbaar)

Opsjödde (koffie)

Ordentelek (fatsoenlijk)

Pees (perzik)

Pien (pijn)

Piepel (vlinder)

Pinneke (wasspeld)

Pöl (kuikentje)

Pölverke (mini-bommetje voor speelgoedrevolvertje)

Poor (porei)

Proe:m (pruim)

Prösj (parkiet)

Punèès (duimspijker)

Pupsjen (hauw dien pupsjen oope)

Puu:n  (kus)

Puune (kussen : ww)

Rebzjie (minderwaardig iets)

Reek (riek)

Renjeere (in orde brengen)

Reub (raap)

Reure (roeren)

Reures (het is reures genog) (bijna)

Rezienewèk (rozijnenbrood)

Rôffe (bruusk trekken)

Röggestrank (ruggengraat)

Rök (rug of meervoud van rok)

Ruffele (uitrafelen)

Ruip (ruif : hooi)

Rungele (rammele  en  het rungelt in miene kop)

Ruuster (rooster)

Ruuzele (uitvallen van veren of haren)

Sjans (mutsaard – bussel sprokkelhout)

Sjaop (schaap) : sjeu:pke : schaapje

Sjauf (iemend op het sjauf lègge)

Sjebbetig : sjöppetig (miserabel)

Sjeene (schenen : teege de sjeene stampen)

Sjènk (hesp)

Sjich (dagtaak , werkuren : iech höb mien sjich al om)

Sjie:tvot (verwensing…)

Sjoester (schoenmaker)

Sjoets (oude vervormde boom of knotboom)

Sjolk (voorschoot)

Sjoor (bui regen)

Sjootelsplak (vaatdoek)

Slaover (speeksel bij dieren)

Slèèg (slagen : mcv van slaag : slèèg kriege)

Smauwel (dikke boterham)

Snoaterbel (snottebel  ook : klein kind)

Soe:ts (gezicht)

Sookker (suiker)

Spier (spier poor)

Stechele (kibbelen)

Stool (steu:l)

Strikke (te pakken krijgen)

Strikke (breien)

Struu (stro)

05-02-2022 om 23:11 geschreven door Frans  

We vervolgen ons alfabetisch gerangschikt lijstje !!!

Keel  (nachtkleed)

Kitsj (klokkenhuis van appel)

Kjiere (uithouden : iech kan het neet kiere van de pien)

Klauw (steen)

Kleefke (wasspeld)

Klie: (klaver)

Knie:n (konijn)

Kof (koef) : haarknot

Kolemarsjang

Kontent  : doech diech kontent

Koo (koe)

Koomme (komen : diech kums)

Kooweirdje (kwikstaartje)

Kosjelemosjen (fluisteren)

Kösse (kussen)

Kraog (kraai)

Krauwel (achterblijver… ook korst brood…)

Krej (kraai)

Kriemer (in de rug)

Kremke (sluiting bijv. bh)

Kröbke (kropje : sla)

Kroe:d (onkruid)

Kroe:t (biet)

Kroenekraane kraanvogels)

Kroetsje (hoesten)

Krollemol (appelbol in deeg gebakken)

Kroonsjele (stekelbessen)

Kumpt : komt : het kumpt neet zoe ne:j : het komt niet zo nauw)

Lampedèèr : lampadaire

Lampteir (lantèèr) : lantaarn

Laupe (lopen)

Lègge (leggen)

Lepsje (oplikken)

Lievend (lijnwaad)

Lievesdraod (wasdraad)

Loch (vloeibaar)

Lommelekriemer / voddenmarsjang (voddenverkoper)

Lootsj (fopspeen)

Luips (de kat is luips)

Maalplak (zakdoek)

Mansluj (mannen)

Mesjing (machine)

Mèsnaat (doornat)

Mie:t (hooimijt)

Mingele (mengen)

Mingele (mengen)

Mins (mens)

Moe:t (mist)

Mol : mölke

Moos (kool)

Mösj (‘mus)

Möts (muts)

Naas (neus)

Naober(s)

Naobers (buren)

Naolj (naald)

Neesten (niezen)

Neet (niet)

04-02-2022 om 11:05 geschreven door Frans  

Ons Lanklaars dialect... ook een "bedreigde taal". Mijn oom Pol Peeters maakte er reeds een studie over ongeveer 100 jaar geleden... Agnes Conings legde ook een hele lijst aan !!! 

Hier deel 1 

‘t uuske (WC)

Ampfel (handvol)

Anges (anders)

Aore (haore : haren)

Avekoat (advocaat)

Aveseere (vooruitgaan)

Baaje (baden)

Bakkes (bakhuis en grote mond) : hauw die bakkes

Balans (blans) : weegschaal : tot 5 kg koperen schalen

Baskuul (bascule : meer dan 5 kg)

Batteraaf  ( ondeugend ventje )

Bè:je (bidden)

Bejje (wonden laten inweken) en : erop bejje : erop slaan

Bekans (bijna)

Besèng (kuip)

Beu:ke (wenen)

Biggel (Franse g) : pik , houweel

Binjele (kousenophouders : bij sportkousen)

Bleinjèès (steekvlieg)

Bloom (bloem)

Bloomkoel (bloemkool)

Boe:n (boon)

Boe:ne (bonen)

Boegie (kaars)

Boejie (boeien)

Bökkem (bokking)

Botte (laarzen)

Bouw (boterham)

Breustig (De zoag is breustig) (bronstig)

Brik (baksteen)

Brikkebekker (bikkenbakker)

Brikkemesjang (afval van baksteken)

Bro:k (kloekhen)

Brook (broek)

Charmant veu:l  (nogal veel)

Dabbe  (krabben)

Dat stuit neet (dat past niet)

Dèn  (hooizolder)

Den ungere sloape (siesta houden)

Diech (jij)

Doareweg (nogal veel)

Doeg (doe)

Donkel : in den dunkele laupe

Dras (koffiedik)

Dujje (duwen)

Dul (duizelig)

Dunkele (donkerte)

Dunkele (in den dunkele : in het donker)

Dweeskop (iemand die altijd dwars gaat liggen)

Ekstemeere      (De wuurs neet geëkstemeerd) (achten)

Elentrik (stroom)

Ermzaalig (armzalig)

Euvereerd (een overledene die opgebaard is)

Eweg (weg , ervan door)

Foetele (valsspelen)

Galjaar (ondeugender ventje/vent)

Gank (gang : ook : gank weg : ga weg)

Gelie:k : gelijk : de krie:gs gei gelie:k)

Gerömd (met soort plooitjes)

Gesjengeleerd (kapot geraakt : zien sjoon waore gesjengeleerd door de pikdraod)

Get (iets)

Gevuchel (als minderwaardig beschouwd)

Good (goed)

Graas (gras)

Hauwe (houden)

Helpe : de hulps miech toch?

Hooste (hoesten)

Houwe (slaan)

Huij (hooi)

Hulpe (bretellen)

Inpessant (ondertussen)

Invèème (draad door ’t oog van een naald steken)

Iering (haring)

Jertelle (kousenophouders vanaf korset)

Kalle (spreken)

Kasjevekske (hesje met stukje aan)

Katsche ‘stukjes appel)

Kawf (kalf : keijfke : kalfje)

Ke ( r ) staanjele (kastanjes)

02-02-2022 om 16:49 geschreven door Frans  

Lezingen over de geschiedenis van het Maasland komen er zeker aan. Daarom speuren we steeds naar nieuwe beelden die de "sfeer" van een bepaalde periode weergeven.

Deze keer een oude postkaart met een beeld van het kruispunt in Rotem. De stoomtram komt uit de richting van Maaseik en zal na Dilsen ook in Lanklaar aan het kruispunt stoppen !

KLIK op de FOTO

Onze bompa zei dat het destijds zo stil was dat je tot in Lanklaar de stoomfluit van de tram kon horen als hij tussen Elen en Rotem reed... verschillende kilometers ver !!!

01-02-2022 om 20:53 geschreven door Frans  

Wachtend op antwoorden... die voorlopig niet komen... ga ik verder met het vertellen van verhalen die ik kon optekenen bij het vastkrijgen van vertalingen. 

Op zekere dag stuurde ik een vraag voor vertalingen - in het Engels en het Spaans - naar de universiteit van Madrid , naar de afdeling "Moderne Talen". Een prof vond het project geweldig en... bezorgde mij een vertaling in het Moçarabe , een taal die in de 15de eeuw nog gesproken werd in het gedeelte van het Iberische schiereiland dat tot 1492 door de islam veroverd was: daar had zich een heel eigen taal ontwikkeld... later dus uitgestorven. Via die afdeling kwamen later ook nog regionale Spaanse talen.

Soms moet een mens echt geluk hebben !!!

31-01-2022 om 20:47 geschreven door Frans