Na een bijrol in Easy Rider en de hoofdrol in China Town is dit de absolute doorbraak voor Nicholson.

Om aan het zware werk in de gevangenis te ontkomen, doet de charismatische kruimeldief Randal McMurphy zich voor als psychiatrisch patiënt. In de inrichting waar hij geplaatst wordt, zet hij de boel op stelten met kaartspelletjes, basketbalwedstrijden en uitstapjes. Dit alles is geheel tegen de zin van hoofdzuster Ratched, die hem voortdurend op de huid zit. McMurphy verpersoonlijkt die vrije jaren zestig. Hij is een vrije geest die zijn eigen gang gaat en zich van niets en niemand wat aantrekt. Van autoriteit moet hij al helemaal niets hebben, daarom ligt hij binnen de kortste keren in de clinch met Ratched. De zuster is niet gewend om tegengas te krijgen en weet zich geen raad met de rebelse McMurphy. Haar onaantastbaarheid wordt aangetast.

Jack Nicholson : Randal McMurphy, Danny DeVito: Martini, Louise Fletcher : Nurse Ratched, Christopher Lloyd: Taber,

Anjelica Huston : Woman in Crowd

Alhoewel Jaws de absolute kaskraker was liep deze film wel weg met 5 Orcars waar onder: beste film en ook beste rol voor Nicholson en Louise Fletcher.