Rotterdam, 9 okt. Afrikaanse olifanten zijn voor niets of niemand bang, maar voor Afrikaanse wilde bijen slaan zij op de vlucht. Dat blijkt uit een experiment waarbij Britse onderzoekers het geluid van een zoemende bijenzwerm afspeelden.
Het geluidsfragment duurde vier minuten maar de meeste groepen olifanten kozen al binnen anderhalve minuut het hazenpad, de staart in de lucht geheven, angstig achteromkijkend. Het onderzoek staat deze week in het tijdschrift Current Biology.
De onderzoekers denken dat bijen wel eens de beste remedie zouden kunnen zijn tegen olifanten die in Afrika voedselakkers verwoesten. Hongerige dikhuiden laten zich niet tegenhouden door simpele hekwerken. Door de oprukkende Afrikaanse landbouw wordt het leefgebied van wilde olifanten steeds kleiner en komen de dieren steeds vaker in conflict met lokale boeren. Een paar bijenkasten in de akkers zouden de olifanten op afstand kunnen houden, en de boeren zouden kunnen profiteren van extra inkomsten uit de verkoop van honing.
Het was de onderzoekers eerder al opgevallen dat olifanten juist die acaciabomen op de savanne relatief ongemoeid lieten waarin zich een bijennest bevond, of dat nu bewoond was of niet. In een experiment in Zimbabwe bleek dat olifanten bijenkasten omzeilden bij het maken van nieuwe paden door landbouwvelden.
In de nieuwe studie, uitgevoerd in het Samburu/Buffalo Springs National Park in Kenia, blijkt dat alleen bijengezoem al voldoende is om de olifanten op afstand te houden. De onderzoekers verstopten een luidspreker in een boom, waaronder olifantenfamilies op het heetst van de dag beschutting zochten. Ze kregen bijengezoem te horen of, ter controle, het geruis van een waterval.
Het watervalgeluid maakte niet veel indruk, slechts de helft van de groepen liep kalmpjes weg van het vreemde geluid. De dieren waren daarentegen heel snel gealarmeerd door het gezoem. Acht van de zeventien olifantenfamilies pakte zijn biezen in de eerste tien seconden nadat het afspelen van het bijengeluid was begonnen. Vaak renden de dieren zelfs weg, gemiddeld tot op een afstand van ruim zestig meter van de geluidsbron. In slechts één geval had het gezoem geen effect, in een groepje van slechts drie olifanten, bestaande uit een jong mannetje van 20 jaar en een jong vrouwtje van 14 jaar oud met haar kalf.
Volgens de onderzoekers hadden deze olifanten mogelijk nog nooit met bijen te maken gehad. Het ontbreken van een ervaren vrouwtje (matriarch) in deze groep kan ook verklaren waarom een reactie uitbleef; de olifanten in een groep lijken de vlucht van een ervaren individu in de groep aan te grijpen om collectief te vluchten. Deze ervaren olifanten associëren het gezoem kennelijk met onaangename ervaringen uit het verleden. Bijen kunnen olifanten bijzonder pijnlijk steken rond de ogen, achter de oren en in de slurf.
Rotterdam, 16 okt. Het is ontdekt waarom knoflook eten helpt tegen hart- en vaatziektes. Uit zwavelhoudende stoffen in de knoflookteen komt in het lichaam waterstofsulfide voort dat vaatverwijding veroorzaakt.
Aan knoflook worden vele gunstige gezondheidseffecten toegeschreven, maar het heilzame effect op hart- en vaatziekte is het best onderbouwd. Maar zelfs daarover concludeerde een recente review in Molecular Nutrition & Food Resarch (4 oktober) dat er nog onvoldoende studies zijn, bovendien met te kleine effecten, om knoflook om die reden te adviseren. Nu de werkzame delen van knoflook bekend zijn, kan er mogelijk beter onderzoek worden gedaan.
Die werkzame stoffen zijn zwavelhoudende bestanddelen (polysulfides). In het lichaam worden deze omgezet in waterstofsulfide (H2S). H2 S is een zogenaamde boodschapperstof. Het geeft een signaal aan spiercellen in de wand van bloedvaten: ontspan maar. Daarop verwijden de bloedvaten zich en daalt de bloeddruk. Biologe Gloria Benavides en haar collegas van de University of Alabama in Birmingham (VS), ontrafelden het mechanisme aan de hand van rode bloedcellen en plakjes rattenaorta in laboratoriumbakjes.
De wetenschappers kochten verse knoflook in de supermarkt en persten de teentjes uit na ze gewogen te hebben. Menselijke rode bloedcellen werden in verdund knoflooksap gelegd. De knoflookconcentratie was hetzelfde als het sap van twee knoflooktenen in al het bloed van een volwassene. Vervolgens maten de biologen of er H2S vrijkwam.
Toen duidelijk was dat de boodschapperstof H2S inderdaad voortkwam uit knoflook, werd de werking onderzocht op plakjes van de grote lichaamsslagader waarvan de spiercellen in de vaatwand samengetrokken waren. De diameter van het bloedvat was daarom minimaal. Als de aortaplakjes in verschillende concentraties knoflooksap werden gelegd, bleek het vat te verwijden. Hoe hoger de concentratie, hoe meer effect.
De zwavelverbindingen in Allium sativum, hebben een specifieke groep atomen aan zich hangen, een allyl-groep. Deze verbindingen komen in weinig planten voor, en knoflook is de enige die ook gegeten wordt. En juist die verbindingen zijn van belang voor de productie van H2S.
Meisje van vijftien verliest haardos op drie dagen tijd
Jordana Seville uit Engeland kreeg spontaan last van extreme haaruitval. Haar lange blonde lokken vielen in drie dagen uit en nu is het vijftienjarige meisje zo kaal als een biljartbal.
Vreemde reacties Het begon met een kaal plekje op haar hoofd. "Ik was erg bang toen mijn haar zomaar uitviel. In het begin kon ik het nog een beetje verdoezelen met een bandana maar toen ik op de achterkant van mijn hoofd ook haar verloor, besloot ik het er maar helemaal af te scheren." Ze ziet er vooral tegenop op naar school te gaan. "Iedereen die me nu ziet reageert geschokt. Mensen zijn me immers gewend met lang haar."
Trotse mama De oorzaak van Jordana's haaruitval is onbekend maar het kan voorkomen bij tienermeisjes als ze last krijgen van hormoonschommelingen of stress. Haar moeder Ashley, zelf kapster, heeft haar laten onderzoeken door een medisch specialist. "We weten niet of het haar weer aangroeit maar ik ben toch trots dat Jordana zo goed omgaat met haar kaalheid", vertelt Ashley. "En het staat haar best goed".
Afweersysteem Jordana wil haar verhaal doen omdat haaruitval onder tienermeisjes vaker voorkomt dan iedereen denkt. Het gaat om een vorm van auto-immuun ziekte waarbij het lichaam wordt aangevallen door het eigen afweersysteem. De cellen die verantwoordelijk zijn voor de haargroei in de haarzakjes reageren op de aanval door te stoppen met ontwikkelen. Ook het vrouwelijke hormoon oestrogeen kan het immuunsysteem beinvloeden, iets waar tienermeisjes sneller vatbaar voor zijn, schrijft De Telegraaf. (vsv)
In het Britse graafschap Durham heeft het tien weken oude poesje Molly nipt een twintig minuten durende wasbeurt in een wasmachine overleefd. De elfjarige Bethany Hall zag haar huisdier door het venster van de machine, maar toen het toestel werd uitgezet, duurde het nog twee à drie minuten voor het water was weggelopen. "Ik voelde dat het glas warm was dus ik dacht dat Molly het nooit overleefd kon hebben", zegt Bethany's moeder Sonia Hall aan de BBC. "Toen we eindelijk de deur konden openen en de was opzij konden leggen, leek ze echter in orde. Ze zat recht en miauwde, maar haar ogen waren gesloten." De kat werd naar een dierenarts gebracht met oogproblemen en ademhalingsproblemen, maar stelt het inmiddels goed. (sam)
Heren gebruiken steeds meer cosmetica en willen er meer dan ooit goed uitzien. Gelijk hebben ze, maar soms gaat het wel eens fout. Elsevier.nl publiceerde de tien ergste modemissers bij mannen. Waarom zouden we onze jongens deze nuttige kennis onthouden? 1. Ban driekwartbroek Ooit werden ze gepromoot, maar tegenwoordig blijven ze maar beter in de kleerkast. Durf te kiezen: lange of korte broek. 2. Sokkenwijsheid Voor kousen geldt: draag ze wel of niet. Draag bij voorkeur géén sokken onder een korte broek en zeker geen halve exemplaren. Als je goede leren schoenen koopt, krijg je ook geen stinkvoeten. En onthou: 'onzichtbare' sokjes zijn nooit onzichtbaar. 3. Korte broek Wil je absoluut een korte broek aan? Draag dan liefst instappers of mocassins zonder sokken dus. Is het echt heel erg warm of ga je naar het strand? Dan mogen slippers ook, maar wel even je nagels verzorgen, kalknagels en zwarte randen zijn zeer onsmakelijk. 4. Overhemd Draag geen T-shirt onder je hemd. Staat oubollig. Beter: niks. Of een shirt met onzichtbare lage hals. 5. Trui Draag geen zichtbaar T-shirt onder je trui. Staat armoedig. Beter: een overhemd. 6. T-shirt Niet superslank? Draag liever een polo dan een T-shirt, dat tekent meer. 7. Riem Trek een riem niet te strak en hang er nooit elektronica aan zoals een mobieltje of blackberry. Alleen Batman komt daarmee weg. 8. Zakken Prop niet én sleutels én een portemonnee én een mobiel in je zakken. Die bobbels zien er niet uit en bovendien gaat je broek stuk. 9. Windjack Draag bij een pak nooit een windjack of zeiljas. Gewoon niet doen. 10. Rugzak In dezelfde categorie als het windjack: een rugzak bij een pak. Een rugzak kan enkel op trektocht of als je nog op de middelbare school zit. (lvl)
De Dikke Van Dale is nu ook als toneelstuk te zien. Althans, een voorstelling over de man achter het bekende woordenboek. Het Nederlandse theaterproductiehuis Zeelandia heeft een toneelstuk gewijd aan de Zeeuwse hoofdonderwijzer en woordenboekmaker Johan Hendrik van Dale.
Theatermaakster Heleen Verburg liet zich voor haar voorstelling inspireren door de recent verschenen biografie over Van Dale (1828-1872). Het echtpaar Van Dale wordt gespeeld door de Nederlandse acteurs Bram Kwekkeboom en Marlies Hamelynck.
De voorstelling gaat op donderdag 1 november in première in het Ledeltheater in Sluis, de geboorteplaats van Van Dale. Naast een uitgebreide tournee door Zeeland is het stuk tot eind december ook te zien in Utrecht, Den Haag en Antwerpen. (anp/tdb)
Naar aanleiding van de Diabetesbeurs (op 12 en 13 oktober ) op de Brusselse Heizel, lanceert de Vlaamse Diabetes Vereniging samen met het Vlaams Griepplatform een campagne om diabetici jonger dan 65 jaar ertoe aan te zetten zich elk jaar te laten vaccineren tegen griep, zelfs als er geen verwikkelingen zijn of men zichzelf gezond voelt. Voor Vlaanderen ligt de vaccinatiegraad bij diabetici tussen 20 à 30%. Personen met diabetes vertonen een verhoogde vatbaarheid voor infectieziekten en in het bijzonder voor influenza, met een ernstiger ziektebeeld en meer sterfte tot gevolg. Er zijn verschillende redenen waarom een griepinfectie voor mensen met diabetes gevaarlijker is dan voor gezonde personen. Het gros van de problemen wordt veroorzaakt door een acute ontregeling van de bloedglucosewaarden bij een infectie. Ook wanneer men niet met insuline wordt behandeld kan een griepinfectie aanleiding geven tot ernstige complicaties. Uit studies is gebleken dat het aantal nieuwe gevallen van diabetische ketoacidose en ernstige longontsteking bij diabetici tijdens griepepidemieën toeneemt. Vaak gaat de aandoening ook gepaard met cardiovasculaire verwikkelingen of nierproblemen. Dit zijn extra risicofactoren voor de complicaties van griep.
Vaccinatie kan de frequentie van om het even welke verwikkeling van diabetes en het aantal hospitalisaties met meer dan de helft doen dalen. Het aantal sterftegevallen in het griepseizoen zou met bijna 60% worden verminderd. Met een voorschrift van de huisarts kan je het griepvaccin kopen bij de apotheker. Bewaar het vaccin in het groentevak van uw koelkast, anders wordt het waardeloos. Het griepvaccin kost ongeveer tien euro, maar wordt voor de helft terugbetaald voor diabetici. Sommige mutualiteiten betalen het zelfs volledig terug. De diabetesbeurs is een nationaal en gezamenlijk project van de Vlaamse Diabetes Vereniging vzw en de Association Belge du Diabète asbl. Ze brengt iedereen samen die in België werkt rond diabeteszorg en -preventie. De toegang tot de beurs is gratis. Info: www.diabetesbeurs.be www.vdv-diabetes.be
Adams plaste ook naast de wagen en schold de agenten uit.
De politie heeft een moeder in het Amerikaanse Pinellas Park aangehouden. Christina Adams (27) was haar rumoerige zoon beu en hield de vijfjarige jongen door het raam van een rijdende wagen.
Achter wagen lopen Getuigen zagen hoe de moeder haar zoon ook dwong om naast de wagen te stappen. "Maar een jongetje uit een wagen hangen is helemaal absurd", aldus getuige Victor Concepcion. "Ik liep mee naar tot op het einde van de straat. Anderen deden de wagen daar stoppen. Toen zette ze het kind neer en nam het bij de hand. Even later stapte ze weer in en reed de chauffeur verder. De jongen moest opnieuw achter de wagen lopen."
Naast wagen plassen Concepcion kon het niet langer aanzien en belde de politie."We kregen een oproep dat we moesten uitkijken naar een vrouw die een kind uit het raam van een wagen hield", zegt Sanfield Forseth van de politie. "Agenten konden de wagen tegenhouden. De vrouw stapte uit en plaste naast de wagen terwijl ze de agenten uitschold." Na het ondervragen van enkele getuigen, werd de moeder opgepakt. "We hebben haar niet onderworpen aan een alcoholtest, maar we zijn er vrij zeker van dat ze dronken was", aldus Forseth.
De vrouw werd op twee voorwaarden vrijgelaten. Ze mag haar zoon niet meer zien en geen alcohol meer drinken , tot de gezinsdienst het incident volledig onderzocht heeft, meldt Baynews9. (vsv)
Het laboratorium voor entomologie van de Wageningen Universiteit in Nederland zoekt enkele tientallen mannen die de geur van hun voeten beschikbaar willen stellen voor onderzoek naar de malariamug. De proefpersonen moeten drie ochtenden in het laboratorium hun voetengeur afgeven aan speciaal daarvoor gemaakte recipiënten. Dat schrijft De Telegraaf.
Wereldvermaard onderzoek Uit eerder onderzoek is bekend dat malariamuggen gelokt worden door zweetvoetenlucht. Onduidelijk is echter nog waarom de geurstof van de ene mens aantrekkelijker is voor de mug dan die van een ander mens. Het onderzoek van de Wageningse universiteit naar lokstoffen voor malariamuggen is wereldberoemd.
Dodelijke plaag in Afrika Elk jaar raken 300 tot 500 miljoen mensen besmet met de malariaparasiet. In Afrika is de ziekte de belangrijkste doodsoorzaak onder jonge kinderen. Vrouwtjesmuggen brengen de besmetting over. Als vastgesteld kan worden welke geuren voor de mug het meest aantrekkelijk zijn, kunnen de beesten met geurvallen worden weggelokt voordat zij mensen steken.
Gezond Mannen die mee willen doen aan het onderzoek moeten gezond en tussen de 18 en 65 jaar zijn. Ze moeten drie keer naar Wageningen reizen. Een dag voor elk bezoek moeten zij zich aan was-, eet- en drinkinstructies houden. Aangezien de mannen niet in aanraking komen met de muggen, is malariabesmetting uitgesloten, zo verzekert de universiteit. (eb)