John Wayne
John Wayne werd als Marion Robert Morrison op 26 mei 1907 geboren in Winterset, Iowa. In 1913 vertrok de familie in verband met de slechte gezondheid van vader Wayne naar een ranch in Lancaster, Californië. Het werken op de ranch was voor vader Wayne, die eigenlijk apotheker was, geen gemakkelijke zaak. Zijn zoon kon echter uitstekend met paarden overweg. De 10 kilometer lange weg naar school legde hij elke dag gezeten in het zadel af. Na 2 jaar verkocht vader Wayne de ranch om in Glendale, een voorstad van Los Angeles, een apotheek te openen. Ook deze onderneming was niet bepaald een succes en Marion Robert Morrison en zijn jongere broer moesten bijbaantjes nemen om de familie financieel te ondersteunen. In het gebouw waarin de apotheek gevestigd was zat ook een bioscoop. Door het uitdelen van bioscoopfolders mocht Marion Robert Morrison zo af en toe gratis naar de bioscoop. Het was zijn eerste kennismaking met het medium film.
Op de Glendale High School blonk de jonge Morrison niet bepaald uit in studie resultaten maar wel door het spelen van American Football. Na de Glendale Highschool ging hij naar de University of Southern California. Omdat zijn vader niet alle kosten voor het studeren op zich kon nemen moest de jonge Morrison ook hier een bijbaantje nemen. In Glendale bevonden zich de filmstudios van de Triangle filmmaatschappij waar de jonge Marion Robert Morrison door bemiddeling van de western acteur Tom Mix een bijbaantje als rekwisiteur kreeg.
Zijn eerste film als statist (Hangmans House) maakte hij in 1928. Hij was in 4 scènes als toeschouwer bij een paardenrace te zien. In 1930 veranderde Marion Robert Morrison zijn naam in John Wayne en speelde hij zijn eerste echte hoofdrol in de Raoul Walsh western The Big Trail. De film wordt beschouwd als één van de beste westerns uit de begin periode van de geluidsfilm, maar was financieel gezien een grote flop. Wayne kreeg destijds van Fox een weeksalaris van 75 dollar maar door het floppen van The Big Trail verloor de filmmaatschappij zijn interesse in de jonge ster en beëindigde het contract.
Na het maken van vele kleine films kreeg John Wayne zijn grote doorbraak met de John Ford film Stagecoach. In deze film speelt John Wayne de rol van Ringo Kid, een cowboy die ten onrechte van moord is beschuldigd en op zoek gaat naar de ware moordenaar. Hij reist mee met een postkoets om de reizigers te beschermen tegen vijandelijke indianen.
De film geldt tegenwoordig als blauwdruk voor de standaard western, heeft honderden films geïnspireerd en maakte van John Wayne een wereldster.
In totaal speelde John Wayne de hoofdrol in meer dan 142 films (zijn eerdere films die hij voor 1939 maakte niet meegerekend). Hij heeft slechts 1 keer een Oscar voor Beste Acteur in ontvangst mogen nemen. Dat was in 1969 voor zijn rol in True Grit. Wayne verscheen veelal in mannelijke "macho"-rollen in voornamelijk westerns en oorlogsfilms.
John Wayne heeft zijn extreem rechtse standpunten nooit onder stoelen of banken gestoken, wat hem in de periode van de jaren 60 en 70 tot een nogal controversieel figuur maakte. John Wayne was Republikein en in 1968 vroeg de Republikeinse Partij hem om voor de functie van President van Amerika te kandideren. Wayne geloofde niet dat het publiek een acteur als President serieus zou nemen en bedankte voor de eer. Hij steunde echter wel de campagne van Ronald Reagan in 1966 en 1970 toen deze voor de functie van Gouverneur van Californië gekozen kon worden. Ook zijn film The Green Berets die hij in 1968 maakte ter ondersteuning van de Vietnam oorlog werd hem niet in dank afgenomen. Het bioscoop publiek is hem echter altijd trouw gebleven.
John Wayne stierf na maar liefst 15 jaar ziek te zijn geweest. De oorzaak van zijn ziekte wordt toegeschreven aan de opnamen van The Conquerer uit 1956 welke in het atoomwapen testgebied in Utah werd opgenomen. Het heette destijds dat het veilig was om in het testgebied filmopnamen te maken. In 1964 werd bij John Wayne (en bij diverse andere acteurs/actrices van de film) kanker geconstateerd en werd er bij hem een long verwijderd. Ondanks zijn slepende ziekte maakte hij nog regelmatig films. Zijn laatste grote filmrol, die van een aan kanker lijdende revolverheld, speelde hij in The Shootist van regisseur Don Siegel (1976).
Zijn laatste openbare optreden was tijdens de Oscar uitreiking begin 1979. Sterk vermagerd door zijn slopende ziekte werd hij door het publiek met een minutenlange staande ovatie begroet.
Op 11 juni 1979 overleed John Wayne aan maagkanker. Hij ligt begraven op Pacific View Memorial Park in Corona Del Mar, Orange County in Californië.
Trivia:
De bijnaam van John Wayne is The Duke. Deze naam kreeg hij van zijn buren in Glendale omdat hij altijd in gezelschap was van zijn lievelings airedale terrier Little Duke.
In zijn eerste westerns probeerde John Wayne zich ook als zingende cowboy te presenteren. Helaas niet met het succes van die andere zingende cowboys Gene Autrey en Roy Roggers.
John Wayne rookte 3 tot 5 pakjes sigaretten per dag.
In 1953 maakte John Wayne ook een 3D film: Hondo.
Voor zijn rol van Dhengis Kahn in The Conquerer kreeg Wayne in de categorie grootste misbezetting aller tijdende Golden Turkey Award.
Er is een vliegveld naar hem vernoemd: het John Wayne Airport in Orange County Californië.
John Waynes wens om op zijn grafsteen "Feo, fuerte y formal" (Hij was lelijk, sterk en waardig) te zetten is tot op heden niet in vervulling gegaan.
Uit angst voor grafrovers is pas 20 jaar na zijn overlijden een eenvoudige plaquette met een afbeelding van de film The Alamo op zijn graf gezet.
Ter nagedachtenis aan John Wayne en zijn strijd tegen kanker is het John Wayne Cancer Institute opgericht.
(Bron Trivia: IMDB)
Geraadpleegde bron: John Wayne.com
Filmglorie.nl
