NORAH JONES
Bron: Blue note
Datum: 06-09-08
Vormgever: Karel Hageman

norah jones - she

Norah Jones, de getalenteerde zangeres, songwriter en pianist, die over de hele wereld wordt geroemd om haar karakteristieke stijl, heeft de details van haar nieuwe album Not Too Late onthuld. Haar 3^e album voor Blue Note Records is een 13-delige juwelenset, waarop Jones voor het eerst alleen eigen composities ten gehore brengt. Vol emotie en met subtiele nuances, waarmee ze de geestestoestand van de hectische hedendaagse wereld vertolkt.
’Zo’n 3, 4 jaar geleden vertelde ik iedereen, dat ik vooral een betere songwriter wilde worden’, vertelt de in New York woonachtige artiest, die reeds vele Grammy’s en platina platen in de wacht heeft gesleept. Jones benadrukt echter, dat het geen vooropgezet plan was om alle nummers zelf te schrijven, maar dat ze tijdens haar laatste tournee in een ‘songwriting groove’ terechtkwam, die doorging na terugkomst.

norah jones - sunrise

’Ik hou ervan andermans muziek te interpreteren, maar ik voel me er niet altijd even verwant aan als mijn eigen nummers. Deze nummers zijn veel oprechter, staan dichter bij mij. Dit album is veel persoonlijker.’
Not Too Late werd geproduceerd door Lee Alexander, sinds jaren bassist in Jones’ band en medeverantwoordelijk voor een groot deel van de muziek en teksten. Het album laat een zelfverzekerde volwassenheid horen, met nummers die in tempo en stijl variëren, maar altijd vanuit het hart komen. De 27-jarige Jones erkent haar groei als songwriter, daaraan toevoegend, dat de nummers van haar 1^e twee albums tot de eersten, die ze ooit geschreven heeft behoren. ‘Als ik er op terugkijk, zijn ze een beetje elementair’, zegt ze. ‘Deze nieuwe nummers bevatten wat meer van mijn persoonlijkheid, omdat ze naar mijn gevoel wat complexer zijn. Sommige zijn somber en cynisch, maar er is altijd een gevoel van hoop. Daarom heb ik voor de titel Not Too Late gekozen, de positieve boodschap spreekt me aan.’
Jones ontpopte zich in de popmuziek met haar veelbelovende debuutalbum Come Away With Me, in 2002 uitgebracht door Blue Note. Niemand kon zich voorstellen hoeveel invloed de zwoele, charmante muziek, een mix van jazz, country, blues en folk, van de destijds 22-jarige zangeres zou hebben. Het album met originele nummers (zowel van zichzelf als vrienden, zoals Jesse Harris) en covers (geschreven door Hank Williams, Hoagy Carmichael en J.D. Loudermilk) ging wereldwijd meer dan 20 miljoen keer over de toonbank. Jones domineerde de Grammy Awards in 2003. Het album maakte Jones een ster met een rijke toekomst in het verschiet. Ze bewees een unieke zangeres te zijn, met een fragiele, uitnodigende, bitterzoete stem met evenveel gevoel voor droefenis als dromerigheid.

norah jones - live don’t know why

Twee jaar later presenteerde Jones een subliem vervolg met Feels Like Home, wederom een bevallig en oprecht album, dat een perfecte afwisseling bevat tussen originele nummers van Norah en haar bandgenoten en zorgvuldig geselecteerde covers. Feels Like Home kwam op de 1^e plaats binnen in de Billboard charts en werd wereldwijd meer dan 10 miljoen keer verkocht. Beide albums werden geproduceerd door de legendarische Arif Mardin, die in juni 2006 overleed.
Jones noemt de sessies voor Not Too Late ‘leuk, ontspannen en gewoon simpel’, voor een groot deel, omdat het merendeel werd opgenomen in de thuisstudio van Alexander en Jones. ‘Dit album is heel anders tot stand gekomen dan de eerste twee’, zegt ze. ‘De vorige keren boekten we een studio voor een week om op te nemen en kwamen een paar maanden later nog een week terug. Dat was geweldig, maar er was altijd een deadline, waardoor we beperkt de tijd hadden. Bij dit album was er geen deadline, geen druk. Blue Note wist er niet eens van, we deden het gewoon voor het plezier en zouden wel zien wat er uit zou komen.’
Jones legt uit, dat veel sessies werden opgenomen in de waan van de dag. ‘Het kwam er vaak op neer, dat we vrienden vroegen langs te komen als ze in de buurt waren. Het was erg losjes en betrof voor het grootste deel vrienden en mensen, die door vrienden werden voorgedragen.’ Naast Jones’ vaste band, bestaande uit Alexander, gitarist Adam Levy, zangeres Daru Oda en drummer Andy Borger, bevat het album gastbijdragen van onder meer M. Ward en Richard Julian op achtergrondzang, Jesse Harris op ritme-gitaar, Tony Scherr op elektrische gitaar, Larry Goldings op Hammond B-3 orgel, Bill McHenry op tenorsaxofoon en cellisten Jeff Zeigler van het Kronos Quartet en Julia Kent.
Over het ontbreken van Mardin zegt Jones: ‘Het zou fijn geweest zijn, om dat 3^e paar oren erbij te hebben. Arif keek altijd op zo’n prachtige manier over ons heen. Hij was meer een verzorger, dan een taakgerichte producer. Hij luisterde naar onze ideeën en droeg suggesties aan, vaak heel minimaal. Hij paste altijd in onze groep. Hij was ons maatje.’
Jones bracht op tournee in 2004 en 2005 een akoestische gitaar mee, waarop ze de meeste van haar nieuwe nummers componeerde, waaronder Until The End, geschreven op een regenachtige dag ergens in het Pacifisch gebied en de ballade Rosie’s Lullaby (‘Het is zo langzaam, dat het voelt alsof je onderwater bent’, zegt Jones), opgetekend in Australië. ‘Een gitaar is simpel en een stuk makkelijker mee te nemen dan een piano’, zegt ze. ‘Ik begon steeds meer te schrijven met de gitaar.’ Aan het einde van de tour, kon ze niet wachten de nummers op band vast te leggen. Zes van de nummers, die ze onderweg schreef, staan op Not Too Late, de rest werd thuis geschreven. De meeste nummers werden ‘strak getrokken’ door Alexander volgens Jones. ‘Vaak schreef ik de nummers en stelde Lee de teksten fijn. Hij is daar geweldig in.’

norah jones & keith richards - love hurts

Over de rol van de piano op Not Too Late zegt Jones: ‘De piano is altijd nadrukkelijk aanwezig in de mix, maar ik ben er nooit weg van geweest, dat het het leidende instrument is, tenzij we iets heel funky spelen. Ik heb altijd de voorkeur gegeven aan de gitaar als het instrument dat het ritme aangeeft.’ Na een pauze vervolgt ze: ‘En ik mocht zelfs gitaar spelen op het album.’ Ze speelt elektrisch op het treffende nummer Broken, dat ook Alexanders bass extravaganza bevat, zo genoemd door Jones, omdat hij 11 lagen pizzicato en gestreken bas over elkaar heen legt. Ze speelt ook akoestische gitaar op Wake Me Up, een langzaam en ontroerend nummer, waarop Alexander lap steel speelt. Opmerkelijk is, dat het openingsnummer van het album, Wish I Could, geen piano bevat. Het is een melancholisch nummer in walstempo met Harris op gitaar en Zeigler op cello.
Hoewel ze graag liefdesliedjes schrijft en zingt, zegt Jones, dat ze voorbij dat thema wil gaan. ‘Ik schrijf graag nummers, die niet zo geijkt zijn. Nummers met een twist. En het is moeilijk niet beïnvloed te raken door het nieuws.’ Vandaar dat Wish I Could refereert naar een voormalige geliefde, die naar een oorlogsgebied wordt gestuurd en Jones op het sombere My Dear Country zingt over veel engere zaken dan Halloween. Ook op het zachte, romantische The Sun Doesn’t Like You, waarvoor Jones de basis legde in Brazilië, doordringt een gevoel van intrige de tekst:

We can build a fire
In the open field past the razor wire
Sneak by the dogs when they go to sleep
Bring part of yourself that you’ll let me keep.

norah jones - are you lonesome tonight

Niet alles werd op tournee geschreven. Het melodische Not My Friend kwam tot stand, nadat Jones een film had gekeken in bed. ‘Volgens mij had ik nooit eerder zo gedaan’, zegt ze. ‘Meestal blijf ik na een film even zitten en nadenken, maar dit keer begon ik te schrijven.’ Achteraf keek ze de film opnieuw, om er zeker van te zijn, dat ze niet een melodie van de soundtrack had overgenomen. ‘Dit nummer was bovendien leuk om op te nemen, omdat we de band omdraaiden, om dat achterstevoren geluid van Adams gitaar te krijgen.’
Eén van de 1^e nummers, die Jones schreef voor het nieuwe album, is Be My Somebody, een mid-tempo nummer, dat een writer’s block doorbrak, terwijl ze alleen thuis zat, omdat Alexander aan de productie van het debuutalbum van Amos Lee bezig was. ‘Ik was neerslachtig en kon niet schrijven’, vertelt Jones. ‘Een vriend gaf me goed advies en zodra dat nummer klaar was, volgde de rest een stuk makkelijker.’ Eén van de laatste nummers die werd afgerond, was de titelsong, een hoopvolle boodschap voor veel mensen om te veranderen, ondanks doodgebloede harten of zwartgeblakerde longen. Jones schreef de muziek en een groot deel van de tekst een paar jaar geleden, maar pas tegen het einde van de sessies voor Not Too Late legde ze de laatste hand aan het nummer, met hulp van Alexander.
Hoewel Jones het leeuwendeel van de muziek schreef, komt het Kurt Weill-achtige Sinkin’ Soon, het meest ongewone nummer op het album, uit de koker van Alexander, terwijl Jones de brug aandroeg. ‘Het lukte ons niet het nummer helemaal te spelen om het op te nemen, dus gingen we uit eten en dronken wat bier’, aldus Jones. ‘Blijkbaar hadden we wat van die ‘dronken zeeman’-vibe nodig, want toen we terugkwamen, namen we het in één poging op.’ J. Walter Hawkes verzorgt de trombone solo. ‘We vroegen hem langs te komen, omdat het een oude vriend van ons is en een echt apart figuur. Zijn solo was perfect voor dit nummer.’ Later werden achtergrondvocalen toegevoegd van M. Ward en Tom Waits-achtige pot en pan percussie, waaronder Jones’ theepot, die de sessie niet heelhuids doorstond.

norah jones - lover man 

Twee nummers op Not Too Late zijn geworteld in Jones’ vroege schrijfcarrière. Het prachtige Thinking About You met Wurlitzer-vibe dateert uit 1999, toen Jones het schreef met Ilhan Ersahin van Wax Poetics tijdens haar periode met die band. ‘Dat nummer zat altijd achter in mijn hoofd’, zegt ze. ‘Ik vond het teveel een popliedje voor mij. Ik dacht, dat misschien iemand anders het kon opnemen. We probeerden zelfs nog een versie te maken voor mijn vorige album, maar het klonk té country-rock. Ik ben blij, dat we nu een manier hebben gevonden om het te laten werken. Als er 7 jaar voorbij gaan en je het nummer nog steeds mooi vind, is dat een goed teken.’
Een ander oudje uit Jones’ notitieblok is het korte, wispelturige Little Room. Ze schreef het voor haar 1^e album, toen ze in een ‘teensy’ studio in de New Yorkse buurt East Village woonde, met tralies voor het enige raam.’Het was een funky, kleine kamer’, zegt Jones, en het was ook, zoals de tekst uitwijst, een klein rustpunt voor grote liefde. Oda levert de fluitsolo in het nummer.
Not Too Late is de volgende stap in de artistieke evolutie van Norah Jones. Met het album heeft ze het vluchtige scenario verslagen, dat zich afspeelde bij veel van haar tijdsgenoten, die van het ene op het andere moment verschenen en even zo snel weer verdwenen. Jones is een blijver en Not Too Late is verder bewijs van de groei van haar carrière.