Mijn meer dan 50 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik meedelen en zelf nog bijleren. Doch de wereld is groter dan de tuin. Daar is eveneens veel te zien en te beleven.
03-06-2015
Een healing Giant.
Een healing Giant.
Daniel
blijkbaar heb je in een ver verleden ook nog je roets evrdiend in de Dodoenstuin te schilde
intussen onderhouden wij met een groep vrijwilligers een openbare Dodoens kruidentuin in Schilde sinds een 3 tal jaar, nadat we hem compleet verwaarloosd en onder het onkruid overgeërfd hadden
De Dodoens kruidentuin in park Schildehof heeft er sinds het Pinksterweekend , naast de openbare kruiden Tuin, een nieuwe attractie bij: een healing giant. Dat is een reus afgebeeld op de grond op meer dan 80 vierkante meter. In de reus zijn een tachtigtal kruidensoorten geplant op de plaats waar ze werkzaam zijn. Zo staat er in het hoofd bijvoorbeeld pepermunt tegen hoofdpijn en Sint-Janskruid als antidepressivum, of vinden we ter hoogte van de buik het spijsverteringbevorderende venkel of maagversterkende salie. Over de hele lengte van het lichaam, meer dan 75 lopende meter, staan nog kruiden geplant die goed zijn voor de huid.
Als voorzitster‘ kreeg ik het idee toen ik in Engeland de Kew-garden bezocht, waar ze al zo’n reus hadden liggen’. Weliswaar gemaakt met duurdere materialen, maar de inhoudelijke kruiden waren veel beperkter als in onze reus. We zijn hier in Schilde een 4 tal weken bezig geweest om de reus, opgebouwd uit compostbakken, klaar te krijgen. We zijn wel van plan elk jaar wat kruiden te vervangen door nieuwe soorten om het interessant te houden voor de vaste bezoekers. Er zijn immers veel meer geneeskrachtige planten dan we in onze reus krijgen.’
Deze reus werd volledig opgebouwd door vrijwilligers en daarmee zijn wij wel een uniek gegeven in europa, het is trouwens ook een openbare kruidentuin die volledig gratis te bezoeken is.
We zouden dit educatief project ook graag willen voorstellen aan een breed publiek en daarom was onze vraag of er jij via seniorennet deze mooie, gratis toegankelijke tuin aan een heel breed publiek wil voorstellen
Ingesloten enkele foto’s en een You tube filmpje dat gemaakt werd tijdens de opbouw, intussen is de reus volledig klaar en ook volledig ingepland cfr foto op de facebookpagina Herboristenforum vind U nog meer foto’s van de opbouw
“De planten waar je van houdt, komen vanzelf naar je toe”
“De planten waar je van houdt, komen vanzelf naar je toe”
(Artikel in De Gazet van Antwerpen naar aanleiding van de VELT-OPENTUINDAGEN op zat. 6 en zo 7/6. )
HALLE-ZOERSEL Daniel stond mee aan wieg van Velt
In een boerderij aan de Lage Weg in Halle-Zoersel, vlakbij het Zoerselbos, stond in 1974 de wieg van Velt. Daniel Willaeys en zijn vrouw Aleide Lagrou waren mede-oprichters.
Aleide overleed vorig jaar aan kanker. Een hard lot voor iemand die altijd zo gezond geleefd en gegegeten heeft, want ze was een van de grote pleitbezorgers van de bio-ecologie. “De dood hoort bij het leven”, zegt Daniel (80). “Genetische aanleg mag je niet onderschatten. Aleides moeder overleed al op haar 49ste aan kanker”, vertelt hij in de hoeve waar twee grote portretten van zijn echtgenote de muur sieren. De 80-jarige Daniel bleef niet bij de pakken zitten. Hij gaat geregeld op uitstap, bezoekt tuinen en musea in binnen- en buitenland. Voor de rest legt hij nog altijd met even grote overgave zijn ziel in zijn tuin. “Fruitamateur”, staat op zijn visitekaartje, wat veel te bescheiden is, want Daniel is eigenlijk een fruitencyclopedie. Bij elke struik en boom hoort een verhaal. Hoe hij ze meebracht uit Polen of Londen. “Het is een droog voorjaar. Ik ben content, want dat betekent weinig schurft. Vorig jaar was een catastrofaal fruitjaar. Normaal pers ik 3.000 kilo appelen voor sap, maar vorig jaar bijna niets. Kwam het door de vorst? De bloesemknopkevers? 2015 ziet er in ieder geval een pak veelbelovender uit. De bomen en struiken dragen heel veel vruchten.” Wie tijdens de opentuindagen van Velt de tuin van Daniel bezoekt, zal versteld staan van de soortenrijkdom. Zo heeft hij braambozen staan, een kruising tussen braambessen en frambozen. En gele kornoelje, “niet meteen lekker om te eten maar wel om in te leggen.” Daniel wijst waar hij zijn zoete suikermaïs heeft gezaaid. “In september is dat heerlijk, gestoofd met wat boter, en dan een glas cava erbij!” Op seniorennet houdt Willaeys een veelgelezen fruit- en tuinblog bij. “Ik vertel over de bosuil in mijn schouw en mijn lievelingsbraamstruik die vlak naast het huis is opgeschoten, spontaan uitgezaaid. De planten waar je van houdt, komen vanzelf naar je toe.” Dank aan Europa Eén keer in zijn hele leven heeft hij “gespoten.” “Ik weet het nog goed, het was in het jaar 1962. Mijn vrouw las de bijsluiter op het ’pakske’ en steigerde. Het was de periode dat de eierschalen van de roofvogels zo dun waren geworden door onder andere het gebruik van DDT in de landbouw, dat die dieren bijna geen kuikens meer kregen uitgebroed. Een welgemeende dank aan Europa, voor alle milieuwetgeving op het gebruik van bestrijdingsmiddelen die er sindsdien gekomen is.” (kma)
Sinds een paar weken zie ik hier en daar spinselnesten. Veel zijn het er niet. De schade is echt verwaarloosbaar.Toen ik de eerste spinsels uitplukte, zaten de rupsjes er meestal nog in. Een week daarna waren die al leeg. Vandaag zag ik een paar spinsels op de Notarisappel en de rupsjes zaten er nog in.
Blijkbaar zijn er een achtal soorten stippelmotten die eerst verschijnen als spinselrupsen. Op appel en peer (doch op peer nog niet gezien) is de Yponomeuta matinelles. Ooit heb ik, ik meen meidoorn gezien die helemaal ingesponnen en kaalgevreten was.
Ik fotografeerde 2 nesten. Op het eerste zicht is er verschil tussen de rupsjes. Hangt het van de leeftijd af of is het toch een andere soort?
De kleine zilverwitte motvlinders met zwarte stippels en donkergrijze achtervleugels, die in juli en augustus op lamplicht afkomen, zijn de ouders van de rupsjes.
Vorige week sprong vogelfotograag Marcel Couwels (85) nog eens binnen. In het gazon bemerkte ik een mooie bloem. Vogelmelk wist hij. Ze groeit ook in zijn tuin te Oelegem. ’s Avonds vouwen de bloemblaadjes zich toe en ontvouwen zich terug in de voormiddag. Foto’s van 27 mei.
Deze blijkbaar zeldzame plant groeit hier uitstekend. Ik bracht die mee van Schildehof, toen we de plaats voor de Dodoenstuin klaar maakten in 1975. De blauwe bloemen hebben een eigen charme.
De jonge bladeren kunnen gegeten worden als spinazie
Goed weer, twee bussen. Stop voor koffie-taart op wegrestaurant Hendrik-ido-ambacht (Dordrecht). Over een hele infrastructuur van autowegen rijden we aan de westkant van de Rotterdamse haven. Ik herinner mij vooral de kms lange petroleumbedrijven, de ertsen terminal en de containers. De gids weet heel veel te vertellen.
Rotterdam heeft meer dan dubbel zoveel trafiek dan Antwerpen en blijft bij de grootste wereldhavens. In oppervlakte is de haven van Antwerpen wel nog iets groter dan Rotterdam, ook na de uitbreiding met 1 vijfde door de Maasvlakte 2.
We slaan links af naast het stadje Brielle, waarvan we enkel de massieve kerktoren zien uitsteken. Wellicht hebt u het gezegde “Op 1 april verloor Alva zijn bril” nog gehoord! In 1572 verloren de Spanjaarden hier de slag tegen de watergeuzen en ontstond meer en meer de scheiding tussen het zelfstandige, protestantse noorden en het door de Spanjaarden bezette, katholieke zuiden. Zeer veel ingezetenen van hier vluchtten toen naar het noorden. Tachtigjarige oorlog 1568 – 1648 (Vrede van Munster).
Te Oostvoorne gaan we het ‘Oldtimermuseum De Rijke’ bezoeken: 4 grote hallen, volgestouwd met glimmende, precies spiksplinternieuwe oldtimers, waarvan vele nog kunnen rijden. We worden verwelkomd met deuntjes van een Antwerps Decap orgel.
Na de broodlunch rijden we naar de ‘Maasvlakte 2’, een gebied van 2000 Ha, helemaal veroverd op de Noordzee en beveiligd door een 14 m hoge dam. We bezoeken eerst het infocentrum ‘Frutureland’ en daarna rijden we het gebied rond. Nu nog zeer grote vlaktes, het zou hier tegen 2035 volgebouwd zijn.
In de toegangsvaargeul (20m diep) voor de haven van Rotterdam zien we een groot containerschip vertrekken. Dergelijke boten kunnen tot 14 000 containers vervoeren en in de komende jaren komen er nog grotere vaartuigen. We rijden weer wat verder en hebben vanop de dijk een uitzicht over het langgerekte, smalle strand aan de voet van de dam. Zelfs een naaktstrand is voorzien. Aan de andere kant ligt in een dok van de nieuwe haven het grootste schip ter wereld voor verdere afwerking: de ‘Pioneering Spirit’: 382m lang en 123m breed.(dubbele breedte van de huidige, grootste containersschepen). Oppervlakte van het dek: vier voetbalvelden groot! De boot werd ontworpen om boorplatformen, die moeten ontmanteld worden, in hun geheel op te nemen met zijn hefkracht van 48.000ton en aan wal te brengen voor de verdere sloop.
Aan de Grevelingendam – na het doorrijden van de Polder van Goeree-Overflakkee met zijn vruchtbare akkerlanden met tarwe, aardappelen, ajuin, tulpenbollen...- is er nog een stop. We zien er de hangende vaten voor de mosselkweek.
In ‘Familyland’ te Hoogerheide hebben we nog een uitstekend 4 gangenmenu.
FOTO’S
Ingang Oldtimrtmuseum De Rijke
Een Decap-orgel van de Antwerpse firma
Ford van 1910? De oudste wagen van het museum dateert van 1904
Uitleg over de T-Ford, de eerste volkswagen, auto voor alleman.
Rolls- Royce
Een van de melkwagens waarmee de heer De rijke succesrijk zijn vervoersimperium startte.
Een Daf, de Nederlandse wagen. De Antwerpse Minerva heb ik er niet gezien
Eigen vrachtwagens. Let op de tanker die maar eventjes 1 656 817 km op de teller heeft staan
Een Rus van 1973, behoorde toe aan de Veiligheidsdienst
Werd in 1921 aangekocht door de Provincie en in 1923 opengesteld voor het publiek. Toen we in Deurne woonden in 1961 gingen we er wandelen met Peter, onze eerstgeborene.
Zaterdag (23/5) hadden we er een wandeling met de Koninklijle Vlaamse Dendrologische Vereniging met als gids Peter Verdyck, directeur van het Rivierenhof.
Op de tien jaar dat hij er het roer in handen heeft is er veel geëvolueeerd en er zal nog er veel veranderen. De sportinfrastructuur bv zal verhuizen naar een randlocatie.
In het park wordt vanaf dit jaar niet meer gespoten met chemische middelen. Wellicht zal dit een probleem zijn voor het behoud van sommige rozen. Anderzijds heeft men op passende plaatsen wilde rozen aangeplant die kunnen uitgroeien tot ganse bosjes.
De labeling van bomen en struiken zal extra aandacht krijgen zodat geïnteresseerde bezoekers zelf verdere info kunnen gaan opzoeken.
De Canadese ganzen, die een echte pest werden op de vroegere roeivijver zijn verwijderd.
Zeer onlangs werd de doolhof, in groene en rode beuk (7800 planten, goed voor 2 km) op draadwerk, ingehuldigd.
Het arboretum kreeg meer ademruimte.
Een dreef, haaks op de Turnhoutsebaan met 150 jaar oude beuken, waarvan er al veel uitvielen werd gekapt en er komen jonge bomen.
Vorig jaar werd de fijne tuin Albert De Raedt met Harde Gentse Azalea’s aangelegd. Het Rivierenhof herbergt aldus een bijzonder stuk levend, Vlaams erfgoed. De collectie, bijeengebracht door Albert De Raedt werd in 2014 aangekocht en overgebracht naar het Rivierenhof.
FOTO’S
Peter Verdyck, directeur van het Rivierenhof
Jonge moeraseik
Oud exemplaar
Oxyodon, een exoot begint met een rood blad
Pas uitgeplante wilde roos
Metasequoia, watercypres
Idem
Gert Dessoy wees op een geheugensteuntje voor het herkennen van deze bomen via hun bladeren:telkens letten op de tweede letter in de naam e= equal (gelijk of overstaand blad), de tweede letter in Metasequoia, watercypres. a = alternate (alternerende bladstand), de tweede letter in Taxodium, moerascypres, bekend van de luchtwortels.
Te Ternat heeft Luc Pauwels zijn bedrijf biologische groenten en aardbeien Ter Loft, 15 Ha. Hij is ook imker en verhuurt 2 vakantiewoningen. Hij organiseert ook zelfpluk.
De frambozen staan er uitstekend bij in tegenstelling met vorig jaar. Toen richtten de talrijke wormen van de taxuskever door wortelvraat de aanplanting ten gronde.
Idem
Rassenproef
Idem
Rijpe vruchten
Cornus mas Schönbrunner. Dit ras moet ik absoluut nog aanscaffen want de bessen zouden tot de smakelijkste behoren
Om de 2 jaar gaat hier in het Pajottenland op het Proefcetrum Biologische Teelt Aardbeien en Kleinfruit van de Provincie Brabant ‘De Dag van de Aardbei’ door. Volgend jaar in het Hageland te Diest.
We maakten eerst het besrijfsbezoek bij de familie De Deyn te Strijtem-Roosdaal mee
FOTO’S
Aardbeientunnel met bijen
Als laat ras-doordrager telen zij ook Favory omwillevan de uitstekende smaak. We kregen de kans om de allereerste vruchten te proeven! Men kon het rijpe, eveneens smakelijke ras Eve’s Delight aanschaffen.
Frambozen vormen echter de hoofdbrok (6,5 Ha), vooral met het ras Kwanza.
Wouter De Deyn runt samen met zijn kozijn Peter het bedrijf. Deze was hun prijs met tentoongestelde aardbeien gaan afhalen.
Stekelloze Braam nog halflevend. De rechtse stengel is wel afgestorven. Dit verschijnsel heb ik nog nooit gezien bij mijn stekelloze bramen; wel bij de gestekelde. Bij mij sterven de stekelloze bramen helemaal af. Ik veronderstel dat de nieuwe scheuten vorig jaar allemaal werden verwijderd en alle energie ging naar de dragende ranken die daardoor half in leven bleven.
Rode bes Augustus, een laat ras met zeer veel en zeer lange trossen
In ’t midden Guy De Kinder, oud-leraar Rechts Frans Nauwelaerts, oud-voorzitter NBS Mechelen en Guido De Hollander
Alblasserwaard met OKRA Halle-Kempen (13/5) Uilenshow
Alblasserwaard met OKRA Halle-Kempen (13/5)
Uilenshow
Dit is een groot poldergebied ten zuiden van Rotterdam. Een waard is een gebied dat omringd is door water.
Onze eerste bestemming is de bovenzaal van ‘In ’t Wapen van Ameide’ te Ameide, een stadje aan de Lek, een vervolg van de Rijn. Na de koffie met een lekker fruitgebakje volgt de uilenshow.
Drie uilen komen aan bod: de Siberische Oehoe, de Sneeuwuil en de Europese Oehoe. Van deze laatste leven een 30 tal paren in Nederland en een 100 tal hoofdzakelijk in de Ardennen.
Gerrit de Boom heeft een 30 tal uilen waarmee gekweekt wordt. De jongen komen terug in de natuur. Dieren worden regelmatig uitgewisseld met andere kwekers om inteelt te voorkomen. Er is enkel ruilhandel, geen verkoop. Vooral voor de Siberische Oehoe is de kweek belangrijk, want deze soort dreigde uit te sterven in Rusland wegens de vergiftiging door pesticides. Dit is de grootste uilensoort. Heeft 40kg kracht in zijn nagels. Hij kan prooien tot 25 kg aan. Vossen zijn voor hem niet veilig. De jonge vogels worden eerst in Frankrijk verzameld en daarna overgevlogen naar het hoge noorden. Hun instinct zegt wel daarheen te vliegen, maar dat vraagt te veel van hun krachten.
Voor de domesticatie, het tam maken van de uilen wordt het jongste en zwakste jong genomen en het moet dan nog een mannetje zijn. De geslachten zijn op ’t eerste zicht gelijk. Na 6 maanden volgt de eerste rui en dan ziet een goede observator het verschil. Het kan en moet nog vlugger. Met de laatste methode, DNA bepaling, heeft men na 1 dag al zekerheid. Bij sommige soorten vergt het tam maken honderden uren trainen. In eerste instantie betreft dit het niet echt gebruiken van de klauwen. Gerrit werkt als enige met blote handen, zonder handschoenen. Hij is hierbij zeer attent hoe het dier zich gedraagt en merkt wanneer een uil het moe is. Een tamme vogel schrikt niet van plots licht of geluid. Ze worden er op getraind. Zij verpinken niet bij flitslicht. Eén training is onmogelijk: zindelijk worden. Zij stinken ook omwille van geuren die zij door de huid afscheiden als vleeseters. Door het Harry Potter-effect worden in Nederland 700 uilen als huisdier gehouden, wat hij sterk betreurt.
Uilen beginnen te broeden vanaf het eerste ei. Om de 2 dagen wordt een ei gelegd. Meestal een viertal, zeer uitzonderlijk 8, zodat er een groot verschil is in ontwikkeling is tussen de oudste en jongste. De eileg staat in verband met de hoeveelheid voorradige prooien, meestal muizen. Praktisch alle uilensoorten zijn uitsluitend vleeseters. Ze drinken niet, behalve de sneeuwuil die ook sneeuw eet. Na een volle portie lemmingen kan hij het meer dan dertig dagen uithouden. Dan heeft hij 3 cm vetreserve. Voor de vochtvoorziening eet hij sneeuw. De andere uilen hebben als drank het bloed van hun prooien. Voedsel voor zijn uilen: eendagshaantjes, muizen en muskusratten. Alles gaat er met haar en huid in: sterke maagsappen; het onverteerbare, vooral de botjes worden als braakballen uitgespuwd.
Is er onvoldoende voedsel dan dienen de eigen jongen als prooi voor de oudste. Verongelukt het mannetje, die zorgt voor het eten, dan sterven de jongen.
Bij uilen staan de ogen vast in de kop. Dank zij de 14 nekwervels kan hij zijn kop 270° draaien en met de 15 de botwervel kan hij ook naar links buigen.
Het gehoor is 50 keer scherper; bij de laplanduil zelfs 100maal scherper. De oren staan assymetrisch ingeplant aan weerszijden van de kop. Om een prooi te localiseren buigt de kop naar links met minder gehoor daar. Met de rechter weet hij dan tot op de cm een prooi enkel op het gehoor te vinden.
Jongen blijven 6 weken op het nest en krijgen dan van de moeder een zetje om op een tak te vliegen.
Een uil is niet precies een nachtdier. In het stikdonker ziet hij ook geen zier. In heldere nachten is dat anders. Veel natuurliefhebbers zullen al naar de betoverende roep van bosuilen geluisterd hebben tijdens winterse nachten. Uilen met gele ogen zijn dagdieren: vooral de velduil, die weer flink toegenomen is in Nederland na het verdwijnen van de ergste pesticides. Steenuil en Ransuil hebben ook gele ogen Uilen met oranje ogen als Europese Oehoe en kerkuil zijn schemerjagers. Zwartogigen als bosuil en kerkuil zijn avond- en nachtjagers.
We vernemen nog veel meer wetenswaardigheden.
Een van de spreuken: iedereen denkt zijn uil een valk te zijn.
We gaan een luchtje scheppen langs de Lek. Daarna is het tijd voor de lunch.
In de namiddag staat een rit met gids Kees door de omgeving op het programma. We rijden op de hoge dijk die nog 2 m verhoogd dient te worden. Daar de ondergrond uit veen bestaat liggen op sommige plaatsen 15 m lange palen om eerst in te kloppen om een vastere bedding te verkrijgen. We zien nogal wat oude hoeven, gebouwd tegen oude waterlopen, want daar ligt een vaste strook zand. Iets verder is het veen en daardoor verzakt gedeeltelijk op de duur de bouw. In de polder hoofdzakelijk weiden, soms ook fruitteelt. Er zijn restanten hoogstam boomgaarden, die in ere worden gehouden. Op sommige plaatsen worden halverwege de dijken nieuwe bomen geplant. Voor de vele wilgen vond men een oplossing door een groepering van vrijwilligers op te richten die zorgen voor het tijdig kappen of beter zagen: met de kettingzaag gaat het veel vlugger en gemakkelijker.
Dit doet mij aan een annecdote denken. In 1972 volgde ik op de toenmalige volkshogeschool De Blankaart te Woumen een boomchirurgisch weekend. Ik leerde er .Vanoverbeke kennen, een van de medeoprichters te Beveren- Roeselare, het jaar voordien, van de VZW ‘Vrienden van de Biologische Land en Tuinbouw’. Ik maakte mij direct lid. In 1973 richtten we de 2 de afdeling op ‘Antwerpen-Voorkempen’. Dat jaar ontstonden nog meerdere afdelingen en drong samenwerking zich op. Op de 5de samenkomst, nu bij ons op 20 januri 1974 kwam bij ons thuis te Halle-Kempen de ‘Vereniging voor Ekologische Land- en Tuinbouw’ als VZW tot stand. De huidige naam: Vereniging Ecologisch Leven en Tuinieren VZW, een grote vereniging met 15.000 leden, verspreid over meer dan 100 afdelingen in Vlaanderen maar ook in Nederland.
Er was nog een stop bij een ijsboerderij. doch we waren veel te vlug terug voor de laatste broodmaaltijd.
Vandaag (11/5) hoorde ik vanaf half 12 een tijd de welluidende geluiden van een wielewaal-doortrekker. Het was al een heel aantal jaren dat ik de vogel nog gehoord had.
Tot een 25 jaar geleden broedde hij steeds in de Schijnvallei.
Als kind heb ik eenmaal zijn nest gezien in onze boomgaard op De Reiger te Ichtegem. Hij had zijn nest kunstig opgehangen in een mik van 3 takken. Rond elke tak had hij/zij een draagband gevlochten. De dialectnaam daar is klanknabootsend ‘Wrongeldewei’.
