Mijn meer dan 50 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik meedelen en zelf nog bijleren. Doch de wereld is groter dan de tuin. Daar is eveneens veel te zien en te beleven.
28-09-2016
VERVOLG
VERVOLG
Nestkast voor de steenuil met verlengde buis om de boommarter weg te houden.
Marc bij een nieuwe proef om met de behulp van de lamp erboven de nachtelijke fruitmotten weg te vangen. Men zoekt naar een lijmstof om enkel deze vlindertjes weg te vangen.
Affiche
Idem
Idem (plus de 1100 poires Belges)
Reinette de Waleffe, een van de laatste RGF rassen.
Mijn boom werd geplant in 1963. De onderstam ken ik niet. Ik schat de hoogte +/- 4,5m. Hij groeit opvallend gezond. De vruchtbaarheid is niet zeer groot, maar hij staat ook wat afgezonderd ver van andere peren. Ik vind het een zeer gezonde en zeer lekkere peer. Evenwel is deze peer blijkbaar zeer zeldzaam aangeplant. Zij verdient veel beter.
Gegevens uit de literatuur: A russet sport of Gorham which originated in the W.F. Shannon orchard in Hood River, Oregon, in 1936. Fruit resembles Gorham in size, and form. Skin very smooth, deep gold in color, overspread with uniform 'cinnamon' russet. Attractive. Very resistant to friction and pressure bruising. Flesh white, fine, juicy, buttery, but somewhat firmer than Gorham in texture. Sweet, rich, vinous flavor, rates among the best in dessert quality. Appears to keep a little longer than Gorham. Tree identical with that of Gorham in vigor, form productivity, and blight (bacterievuur) susceptibility. Grand Champion appears outstanding among comparatively new pear varieties. -- H. Hartman 1959. Grand Champion (PI 541197).-Originated in Hood River, Oregon, by W.F. Shannon. Introduced in 1943. Plant patent 585; 18 May 1943; assigned to Stark Brothers Nurseries & Orchards Co., Louisiana, Missouri. A russet sport of Gorham discovered in 1936. Fruit: skin overspread with attractive golden russet, does not show bruises; flesh white, juicy, flavor spicy; dessert quality good; keeping quality good, storing well until late December; ripens about 2 weeks after Bartlett. Tree: blooms late; identical to Gorham. Late blooming, precocious, heavy bearing, susceptible to fire blight. -- Brooks and Olmo Register of Fruit and Nut Varieties, 1950.
Joan Morgan ‘Book of Pears’ :
Grand Champion blijkt een bruine mutatie van Gorham ( 1910 Geneva , New York state) in de staat Oregon VS. ‘more handsome, covered in fine golden russet, often appearing richer eating quality.’
Vandaag staat deJardin du Luxembourg op het programma, eerst de fruittuin en daarna de verkenning van het park.
De huidige fruittuin vindt zijn oorsprong in de fruitcollectie van het vroegere klooster der Karthuizers. Die hadden veel baat toen een boomkweker zich bij hen in 1640 aansloot. Hij legt een boomkwekerij aan. Zo werden in 1712 14 000 fruitbomen geteeld. Met de Franse revolutie wordt het klooster opgeheven. Gelukkig krijgt de Jardin des Plantes van elke variëteit 2 bomen toegewezen. In 1802 beslist Chaptal, minister van Binnenlandse Zaken er terug een kwekerij aan te leggen. Vanaf 1809 worden er gratis openbare cursussen fruitteelt gegeven door tuiniers van het park. Jules-Alexandre Hardy doet dit van 1816 tot 1859. Van hem komt de Beurré Hardy.
Vandaag telt de boomgaard meer dan 600 variëteiten appel en peer. In het totaal staan er net geen 1000 rassen. Men kweekt er in leivormen: enkelvoudige en dubbele U’s tot espaliers en dubbele palmetten en zelfs in een bootvorm.
Dra was Johan Baecke van Balen, specialist ter zake, in druk gesprek gewikkeld met de hoofd-tuinier gids! Misschien wordt hij aangeworven als buitenlandse expert?
Alle fruit is zorgvuldig in zakjes ingepakt tegen mogelijke beschadigingen. Het komt op tafel in de Senaat die gevestigd is in een gebouw verder in de tuin. Ook op grote tentoonstellingen zijn ze met een prachtige fruitstand aanwezig.
Ik had de indruk dat de bomen te lijden hadden onder bodemmoeheid na al die jaren op dezelfde plaats. Betere compostverzorging en het gebruik van gesteentemelen als basalt – en lavameel zouden wellicht verbetering kunnen brengen?
Met gids maken we daarna een wandeling door het grote park. We komen voorbij de bijenhal, merkwaardige bomen, bloemengroepen en hier en daar een beeld, o.a. een kopie van het Vrijheidsstandbeeld van New York van Bartoldi. We lopen zoveel mogelijk in de beschaduwde dreven, want het is warm. Voor de orangerie staan oude appelsienbomen en aanverwante in grote bakken. De toegang tot de senaat is afgesloten en bewaakt.
Het is nog een flink eind rijden naar het hotel Kyriad Tours Sud.
FOTO’S
Inleiding
Kaki met vruchten (Plaqueminier Dyospiros kaki, variëteit Costata, rijp eind november)
Verte Longue Panachée
Johan Baecke
Bijenstand Vanaf 1856 stond er een bijenhal in het park
Het vrijheidsstandbeeld van New York. Ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling van 1900 schonk de beeldhouwer August Bartholdi dit beeld dat in 1906 een plaats kreeg in de Jardin du Luxembourg.
Het laatst gebouwd kasteel in de Loirestreek in Renaissancestijl, niet zover van Tours.
Villandry is vooral bekend voor zijn tuin en dan speciaal de moestuin bestaande uit negen vierkanten in verschillende patronen beplant. Jaarlijks wordt hier op grote schaal aangeplant: de lenteaanplant die staat tot juni en dan vervangen wordt door de zomeraanplant die staat tot november. Ons vielen de verschillende vorm en kleurpatronen op. Hier en daar staat ook een kleine fruitboom.
We wandelden ook in de doolhof in haagbeuk: plezant. We zoeken de lommerte op want het wordt 35°.
In de schaduw van de dreef wandel je omhoog, naast de waterpartijen naar het bosgedeelte boven het kasteel. Je hebt mooie uitkijkpunten.
Vandaar rijden we naar deabdij van Fontevraud, gesticht in 1101. Aan het hoofd stond steeds een abdis. In de loop der tijd werden priorijen voor monikken opgericht en groeide er een kleine stad rond. In de kapel zie je 4 graftombes: Hendrik, die ook koning van Engeland werd. Eleonara van Aquitaine, zijn echtgenote. Verder Richard Leeuwenhart die zijn vader opvolgde. En tenslotte Isabella van Angoulême., de echtgenote van hun jongste zoon, Jan zonder Land.
Bij de rondgang komt als laatst het speciaal ogende keukengebouw aan bod in Byzantijns aandoende stijl gebouwd. De achthoekige vorm valt op en de vele schoorstenen in het schubbige dak.
Met de Franse revolutie worden de kloosterlingen verjaagd. Vanaf de Napoleontische tijd wordt het een beruchte gevangenis tot 1963. Dan begint de restauratie.
Toen ik in Zoersel, meer dan 50 jaar geleden kwam, kocht ik mijn halfstam appelbomen bij Mampay in Viersel. Hij kweekte zijn bomen op M7, “De beste onderstam voor appelbomen in de Kempische zandgrond” zei hij.
Met mijn ladder van 7,5m geraak ik niet in de top van de meeste bomen.
Ik krijg de plantactie van de NBS aan en wat lees ik daar:
2-4m voor struikvorm op M9, M7 (zandgrond), M26, MM106
2-6m voor halfstam of struik op MM106.
Tussen haakjes: ik ben blij dat de NBS de vergeten M7 onderstam terug opvist, maar men weet blijkbaar nog niet dat de M7 nog een stuk forser groeit dan de MM106, die bij mij ook een stuk hoger torent dan de vermelde 6m.
‘Iedere volkstuinder weet hoe moeilijk productie is zonder chemicaliën’
(De Standaard 22 sept. P 32 Louise o. Fresco)
Moeilijk voor een volkstuinder vind ik een dooddoener.
Ik tuinier al 54 jaar op een natuurlijke manier en zonder met wat men onder ‘chemicaliën‘ verstaat en dat was al die tijd niet moeilijk.
Een van de eersten die kwam kijken was een directeur-landbouwingenieur die dacht dat natuurlijk telen niet meer mogelijk was en zijn idee daarover wijzigde door wat hij zag.
Je mag dan al prof. dr. ir. Landbouw en voedserldeskundige zijn en voorzitter van de Raad van Bestuur van de Universiteit Wageningen, doch nog geen tijd gehad hebben om naar een natuurlijke tuin te kijken.
Vanmorgen staat Chateau de Talcy op het programma.
Talcy ligt niet zo ver van Blois, middenin een landbouwgebied met uitgestrekte graanvelden. Het kasteel van Talcy beheerde meerdere boerderijen en vele gronden.
Heden is het domein een historisch monument in eigendom van de Franse staat.
Op weg naar Talcy rijden we aan de kant van het Loiredal. In de kalksteenwand zijn leefruimten en bergplaatsen uitgehakt. Ik zag ook ergens grotten aangekondigd.
We worden ontvangen door de hoofdtuinier, ambtenaar van de Franse staat die nog 2 andere domeinen onder zijn beheer heeft. Op een onderhoudende manier leidt hij ons rond.
We staan op de binnenkoer. De mooie vormgeving van alles valt op. Hij wijst op de vroegere woning van de tuinier en neemt ons mee naar het gebouw met de monumentale, houten pers voor de wijnbereiding. We zijn onder de indruk.
Aan de andere kant staat de imponerende duiventoren met 900 nestplaatsen. Als je weet dat duiven per paar leven kom je wellicht aan 2000 duiven en meer. Enkel de bezittende klasse mocht duiven houden. Deze gingen wel fourageren op de velden van de boeren die met de schade zaten en toch hun tienden aan de kasteelheer moesten leveren. Ik moest denken aan de vele houtduiven nu waartegen meerdere moestuingewassen moeten afgeschermd worden en die al vroeg van de nog onrijpe bessen beginnen te snoepen. Bij mij zijn ze bv een pest voor de zwarte bessen die niet beschermd buiten de fruitkooi staan, maar ook in de kooi dringen ze soms binnen en veroorzaken grote gaten. Ze snoepten ook alle rijpe vlierbessen weg op de hoek van het huis. Ze leren bij want ook de onrijpe, pitloze druivenbessen Lakemont die ernaast staan werden gesavoureerd! De eerste maal dat dit gebeurt.
Een pad afgezoomd door een mooie bloemenborder voert naar de fruittuin. Men kweekt leifruit in horizontale en schuine palmetten.
De zetting laat echter te wensen over. Zonde van al de tijd die dit vergt. Ik zou het houden bij de haagvorm, gepropageerd door door de rasboomkweker Willy Mahieu van Jabbeke die zijn systeem propageerde in het boek ‘Appels en Peren voor de Liefhebber’, werk dat al een hele tijd uitgeput is.
De gids wijst nog op een lege put, een ‘vivier’. Hierin bewaarde men tijdelijk de vis voor de keuken die in andere vijvers gevangen was.
Het domein wordt afgesloten door een randbos.
Dit bezoek was voor mij een bezonder fijne belevenis.
FOTO’S
1. Bergplaatsen en leefruimten in de kalkrotswand van de Loirevallei.
2. Idem
3. Idem
4. Aankomst
5. Op de 1de binnenkoer.Jean-Pierre geeft nog wat toelichting
Vandaar rijden we naar het in tuinmiddens gerenommeerde Chateau Chaumont sur Loire
Voor het kasteel staan een prachtige ceders met takken op de grond. Het lijkt of ze er wortel geschoten hebben, maar dit is niet zo.
Met gidse bezoeken we het kasteel en daarna neemt een andere gidse ons mee op het terrein.
Chaumont sur Loire is al 25 jaar bekend voor zijn jaarlijkse wedstrijden onder landschapsarchitecten. Dit jaar is het thema “Jardins du siècle à venir”. We gingen enkele projecten bekijken. Mij charmeerde vooral de drijvende tuin door een Nederlander. Terwijl ik de groene kikker fotografeerde kwam een rinslangetje aanzwemmen. Helaas geen foto.
Het was vandaag weer 37° en een afdaling naar de mistvallei was heerlijk. Wel oppassen geblazen om niet uit te schuiven.
Er was nog veel te zien op dit domein. Slechts enkele moedigen gingen op stap.
Dimanche 25 septembre : journée portes ouvertes des activités du CRA-W pour la sauvegarde et la valorisation des anciennes variétés fruitières de nos régions : Depuis une quarantaine d’année, le CRA-W mène des travaux de recherches en vue de sauvegarder et valoriser le riche patrimoine fruitier de nos régions. Grâce à l’appui très motivé du public et des médias, les prospections dans les campagnes et les anciennes collections ont permis de rassembler l’une des plus riches collections de ressources génétiques soit près de 1000 variétés et sous-types de pommes, 800 de poires, 300 de prunes, 90 de cerises, 75 de raisins et une trentaine de pêches. Activités proposées : Visites commentées des collections et des vergers d’évaluation des anciennes variétés (basse-tige et hautes tiges, vergers pâturés), exposition pomologique de fruits de Wallonie et du Nord de la France, « Réseau des Vergers Conservatoires », pressage et dégustation de jus, informations sur la conservation et la transformation de ses fruits (chips de fruits, listes de transformateurs…), identification de vos variétés, aide au choix de variétés à planter, conduite et entretien des vergers, filière de qualité en pépinières, choix des pépiniéristes et revendeurs (RGF-Gblx, CERTIFRUIT), diversité des anciennes variétés de légumes (tomates,…). Présentation des projets de recherches en cultures fruitières et maraîchères biologiques, mesure de la qualité des fruits, création de variétés,… Horaire : de 10h à 18h. Deux visites commentées des vergers et collections prévues à 10h30 et 15h. Adresse : CRA-W, Bâtiment Emile Marchal, rue de Liroux, 4 - 5030 GEMBLOUX – 081/620 333 – p.dupont@cra.wallonie.be
Limelight is een appel van Hugh Ermen, die na zijn pensionering als onderezoeker op Brogdale, verder actief bleef met het ontwikkelen van nieuwe appelrassen.
Limelight werd samen met Red Devil in 2000 op de markt gebracht. Het is een kruising tussen Discovery en Greensleeves, met de smaak van de eerste en de gele kleur van de laatste, een lekkere appel die een paar maanden bewaart.
Mijn boompje kocht ik in Wisley en het stikte later van de kanker. IK heb het ras overgeënt op M26 op MM106? doch de kankergevoeligheid bleef. Na het oogsten werden nu meer dan 5 takken tot na de kanker teruggeknipt. Een tak vertoonde zelfs 3 kankerplekken. De hoofdtak vertoonde gelukkig maar een kleine aantasting en die werd uitgesneden.
In Brogdale zagen we hetzelfde ras, volgeladen en geen plekje kanker te bespeuren.
Vanmorgen zeggen we vaarwel aan hotel Kyriad Sud te Tours.
We rijden naar Veigné voor een ontmoeting met deafdeling Touraine van de Croqueurs de Pommes. Zij tellen 187 leden van de 8 000 leden van het geheel. Onze NBS telt er 2000. Zelf was ik een aantal jaren aangesloten bij de afdeling Nord Pas de Calais. Pierre De Meulenaere, die onlangs overleed was de vertegenwoordiger voor Vlaanderen. Het bestuur dat ons ontving was vrij bejaard.
Op grond van de gemeente Veigné hebben zij een verzamelboomgaard met oude rassen aangelegd en er is ook een bouwsel opgericht door de gemeente, Maison de la Nature. Ze hebben er accomodatie om (school)groepen te ontvangen. Telkens de eerste do van de maand is het open deur.
De boomgaard staat er tamelijk gezond bij met enkele rassen in beurtjaar, na de grote dracht van vorig jaar. Vandaag is het opnieuw 37°. In het hete 2003 bezochten we ook een meer zuidelijk gelegen boomgaard van de Croqueurs. Bodem en bomen waren toen totaal uitgedroogd.
De Croqueurs de Pommes de Touraine hebben een eigen webstek:
Gids Op een bepaald moment deed hij een test:”Wie van jullie heeft er zakmes bij?”
Reinette du Mans, een zeer lang houdbaar ras. Lang geleden kreeg ik een ent van een fransman uit de streek bij Kassel. De enting slaagde, doch er kwam nauwelijks groei. Anderzijds bekwam ik ook een Baujade, een resistent ras met een van de ouders een Granny Schmith, mijn langste bewaarappel, soms tot juni, eerst een donkergroene appel met een matige smaak.
Op de middag worden we verwacht te Montlouis sur Loire op hetChateau de la bourdaisiérevoor de lunch en daarna voor het bezoek aan de tuin. Die herbergt le Conservatoire national de la tomate met 650 oude rassen. De gids vertelt hoe eerst warm voorgezaaid en gekweekt wordt in de serre. Daaena worden ze meestal per twee buiten uitgeplant er wordt bij problemen enkel ingegrepen met in de bioteelt toegelaten producten, vooral koper en bordelese pap. De tomaten staan geplant per kleurgroep. Het ras coeur-de-boeuf staat er met een heel aantal mutaties.
Verder in de tuin heeft men ook nog een uitgebreide collectie dalia’s. Tegen de muren staan vele druivelaars die in mijn ogen het kweken niet waard zijn: een zeldzame tros en dan nog van bedenkelijke kwaliteit.
Vooraleer naar het hotel te rijden bezoeken we de gothischekathedraal van Orleans(1278)
Kathedraal
Interieur
Koor
Orgel
Kathedraal
Idem
Idem
Idem
Idem
Het Ibishotel ligt schuin tegenover het Centraal station van Orleans. Voor het avondmaal gaan we door het station en dan nog trappen op naar een restaurant in een bovenbouw; We zitten op een zeer ruim terras in openlucht. Het blijft nog lekker warm. Op de middag was het weer 37° geweest.
In de avond wandelde ik tot de Place de Martoi, het centrum van de stad met het grote ruiterstandbeeld van Jeanne d’Arc. Op 8 mei 1429 werd de stad onder leiding van Jeanne d’Arc bevrijd van de Engelsen, het keerpunt in de honderdjarige oorlog.
