Mijn meer dan 50 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik meedelen en zelf nog bijleren. Doch de wereld is groter dan de tuin. Daar is eveneens veel te zien en te beleven.
27-01-2017
Internationale Planzen Messe Essen
Internationale Planzen Messe Essen
Deze week weer de IPM Essen bezocht; wellicht de grootste plantenbeurs. 1547 standen uit 49 landen op een oppervlakte van meer dan 10 Ha. Slechts een gedeelte gezien. Te vermoeiend voor mijn oude leden.
Vanzelfsprekend hadden de standen met fruit mijn interesse. Bij de meeste zie je de gangbare rassen, mooi verpakt voor de tuincenta. Bij sommige is al geen rasnaam meer vermeld. Soms tweevoudig , zelfs drievoudig geënt. Veel aandacht gaat naar zuil- en compact fruit. Bij de nieuwe rassen is gelet op smaak en robuustheid. Op de stand van Artevos met vooral robuust en resistent fruit, waren meerdere, goedsmakende appelen te proeven en je kon ook je voorkeurappel aanduiden. Elk ras kreeg stemmen. De roodkleurigen krijgen natuurlijk de meeste aandacht. De gele appel Sirius, een bewaarappel kreeg wel mijn voorkeur. Dit is een Tjechische kruising, Golden Delicious en Topaz, goede zuurzoet verhouding, zeer sappig, knappend, lichte ananassmaak, bewaart tot maart. Een nadeel is wel de gevoeligheid voor regenvlekkenziekte.
Een mooie appel is Karneval, geel-rood gevlamd; eveneens een Tjechisch ras, kruising tussen Vanda x Pink Lady. Goede smaak. Bewaart tot januari.
Vorig jaar (2016) is trouwens door Ulmer Verlag van Franz Reuss ‘Resistente en Robuste Obstsorten’ uitgegeven.
Verder was er een opmerkelijke kwee uit Turkije , rasnaam Ayva die rauw te proeven is, maar vooral een lekker moes geeft.
Bij de Cornus mas bestaat er ook al een Big Ben, beter van smaak dan Jolico. Van deze laatste heb ik genoeg met een paar rijpe bessen.
Er is ook een aanbod van vruchtbare, goed smakende (de bitterstoffen zijn eruit gekruist) Gojibessen, Natascha, een vroeg (sept.) en Synthia, een laat (okt) ras.
Op een stand met Haskapbessen (honingbessen) vernam ik dat de Amerikaanse rassen beter smaken dan de andere, meestal Oosterse rassen.
Bij de kiwibessen waren er ook exentrieke: een banaankiwi en ook een met appelvormige vruchten!
Op de stand Schrijnwerkers Plants, de pioniers van de blauwe bessen te Horst, niet ver van Venlo waar ik eindjaren tachtig het grootste gedeelte van mijn collectie vandaan heb, hebben ze de nieuwste, zeer interessante Amerikaanse licentierassen Draper, Liberty, Aurora, Huron, nu ook Osorno.
Op vrijdagmorgen (13/1/2017) stond ik verrast te kijken naar de grote plas water voor de inrit van de schuur. Dit is zeer ongewoon. Ik schat dat er een 30mm gevallen is. Tijdens de uitzonderlijke, zeer zware regenval in mei vorig jaar stond het water maar enkele cm hoger en overstroomde de schuur.
Ik zie op het Weerstation Zoersel dat er sinds Niuwjaar in het totaal 48mm gevallen is. Helemaal geen verklaring voor de nieuwe wateroverlast.
Ik berichtte over de uitzonderlijke meiregens 2016 iop de blogs van 31/05, 1-06 en 2/06.
In het verleden was dat maar eenmaal gebeurd, in de beginjaren 2000. Toen viel er begin september wel 100mm met veel overstromingen tot gevolg bv op het Goudveld te Zoersel. Daarvoor heeft men o.a. de zigzaggende bypas van het Schijn aangelegd.
Sinds vorig jaar schort er dus duidelijk een en ander aan de waterafvoer op de Bunthoek te Halle.
De foto’s werden op zaterdagmiddag 14/1 genomen en maken veel duidelijk. Sinds dondernacht is er weinig nattigheid gevallen. Toch is er nog meer water van hogerop aangevoerd. De afvoer was zeer onvoldoende.
Foto’s+ uitleg
1. Plas voor de schuur op de oprit aan de Lage Weg
2. Ook de achterkant staat onder water
3. Buur dhr Bel heeft er nog het meest last van.
4. Idem
5. Het overstroomd hoekperceel van Hooidonkeinde en onverhard gedeelte van de Lage Weg.
6. De linkerzijde van Hooidonkeinde langs de Lage Weg.
7. Links van de Lage Weg
8. Het tussenliggend perceel is helemaal overstroomd en vormt een verbinding tussen het waterbekken van het Schijn en dit van de Nete via grachten en de Tappelbeek.
9. De plas aan de oprit. Gelukkig staat het huis hoger op de richel van de vroegere linkeroever van het Schijn.
10. De overstroomde boomgaard. De drie grote bomen zijn okkernoten, 2 Coenen (geënte bomen) en een zaailing. Dit is niet bevorderlijk voor hun gezondheid. Op dit ogenblik (bomen in winterrust) kan het wel iets minder kwaad.
11. Idem
12. De overstroomde toegangsweg van buur Bel.13
13. De linkergracht, niet ver van de koker onder de Lage Weg die moet zorgen voor de afvoer.
14 Iets verder, voorbij de koker, is duidelijk te zien dat het water hier terugvloeit naar de koker.
15. De landbouwweg die haaks op de Lage Weg staat. Deze weg geeft uit op de Berkemei. In het verlengde ligt de verharde Landweg. Het water van de beide kanten staat blijkbaar niet evenhoog. Waar loopt het water heen? Een gedeelte van de linkerkant loopt naar het Schijn via de koker onder de Lage Weg.
16. Dit is de monding van de koker onder Lage Weg. De verdere afvoergracht naar het Schijn is dichtgegroeid met riet.
17. idem
18. idem
Hier dient dringend gebaggerd te worden.
Aan de andere kant scheelt ook iets aan de grachten die naar de Tappelbeek leiden.
Gisteren 7 Jan. had ik het genoegen de kern van de Velt Fruitgroep Menen-Wevelgem, Dieter Dewitte, Bart van den Hove, Diego Nayaert, buitendruivenspecialist en Luc Pinoy te ontvangen. Vanaf Gent lagen de wegen er besneeuwd bij, gevaarlijk op de binnenwegen in de Kempen..
Veel info uitgewisseld en buiten interessante stekken en enten geknipt.
In de namiddag trokken we naar Berlaar bij Herwig en Gerald Vereyken met hun enige, grote hoogstam boomgaard. Te oordelen naar de grootte van hun vruchten is de grond er toch beter dan bij mij. Ik stond vooral te kijken naar hun grote, gave Mutsu’s, een kruising met Golden Delicious: prachtige, gave, grote vruchten (wel een beetje uitgeselecteerd), anders een zeer schurftgevoelige appel.
Is dit te danken aan de schapenkudde die een gedeelte van de bladeren eten en zorgen voor bemesting, waardoor de bladeren ook vlugger verteren en er aldus minder schurftbesmettingssporen zijn in het voorjaar?
Ik zit met mijn (commerciële)appelaanplant op een zuiderhelling met een doorwortelbare toplaag van 15 cm, daaronder 30 tot 40 meter ondoordringbare groene klei.
Op de beste plaatsen kan ik met M9 werken voor de diploide rassen. Een groot deel van mijn bomen (ook jonge), voornamelijk triploide, staan echter op M7, gegriffeld op 50-70 cm hoog. De groei is stevig maar beheersbaar. De hardheid, bewaarbaarheid en stipgevoeligheid van de appels op M7 is beduidend beter. Bovendien kan ik werken met minder stikstof en is de tolerantie tegenover ondergroei beter. Lode
Ik ben zeer blij dat het fruitboek er eindelijk is. Dankzij Crowdfunding is het gelukt!
De onervaren Jasmien Wildemeersch, bioingenieur heeft het voortreffelijk gemaakt.
Het boek zal ongetwijfeld bijdragen tot aanplant van meer fruit.
Ik hoop dat velen het kopen. De huidige gebreken zullen deze mensen niet of nauwelijks opmerken.
Aan de enkele, meer ervaren mensen zou ik willen vragen ook hun opmerkingen en aanvullingen aan Velt over te maken.
Een deel van de tekortkomingen zijn wellicht te wijten aan de tijdsdruk waarin het werk moest klaar zijn.
Velt kent een opmerkelijke groei in Nederland. Ik merk dat zij echter niet betrokken werden bij deze uitgave.
Ik zag graag een ruimere kijk. Bv bij de boeken die verwijzen naar rassen ontbreken de belangrijkste : New Book of Apples (meer dan 2000 rassen en het recente Book of Pears, beide van de Engelse Joan Morgan.
Dit boek zou ik catalogeren als een consumptieboek, een boek voor de doorsnee. ‘en gevorderde fruitliefhebber’ op de achterflap is met een ferme korrel zout te lezen.
Velt heeft al het beste handboek voor de groenteteelt. Zou men, nu men goed begonnen is, met medewerking van fruitenthoesiasten - over enkele jaren - niet kunnen komen tot een echt handboek (al of niet in samenwerking met de Nationale Boomgaardenstichting?).
Verder verwijzen we u naar de Veltafdeling van uw streek. In het boek kon u een degelijke uiteenzetting lezen over snoeien. Nu de praktijk. Meerdere afdelingen organiseren met veel succes snoeidemonstraties.
Vooral in West-Vlaanderen zit u goed. De afdelingen Beernem en Menen –Wevelgem hebben een fruitwerkgroep die nog meerdere activiteiten inrichten. Bij hen kan u zeker terecht om via enten te zorgen voor eigen fruit. Al tientallen jaren zorgt Velt West-Vlaanderen voor een samenaankoop van fruitbomen.
Wellicht kan uw afdeling u ook in contact brengen met een fruitkenner voor verder advies.
Vele afdelingen werken al samen met de streekorganisaties van het Regionaal Landschap en Natuurpunt. Men krijgt weer oog voor kleine landschapselementen en zaait bloemen als voedsel voor de (wilde) bijen en nuttige insecten. Ook in de beroepsteelt dringt dit door. Het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen had vele jaren een Fruithappening.
Ga kijken naar de grote, jaarlijkse fruittentoonstelling van de Nationale Boomgaardenstichting.
In Nederland heeft men al twee Biologische (dynamische) vruchtboomkwekerijen, o.a. ‘De Vrolijke Noot’ te Wapserveen (BD). Het Louis Bolk instituut te Driebergen verrichtte pionierswerk voor de biologische fruitteelt.
Te Frederiksoord, op de arme Drentse zandgrond van Bartje, bevindt zich de grootste verzamelboomgaard door liefhebbers aangelegd. Om de twee jaar is er de Expo ‘Souvenirs van Eeuwen’.
In het noorden was Auke Kleefstra de wegbereider. Nog in het noorden situeert zich de ‘Noorderlijke Pomologische Vereniging’ met Pomospost als zeer interessant ledenblad. Hoofdredacteur Jan Veel bracht de interessante adressen in verband met fruit samen in de publicatie . http://www.vriendenvanhetoudefruit.nl/wp-content/uploads/2015/01/pomologische-reisgids.pdf
‘Fruit yn Fryslan’ legt op 2Ha te St. Nicolasga (St. Nyk) een verzamelboomgaard aan, waar ook de Friese rassen een plaats krijgen.
De ‘Noord- Hollandse Pom’ heeft te Middenbeemster haar te bezoeken boomgaard. Verder kan men contact nemen met de ‘Pomologische Gemeenschap Limburg’.
In Brabant steekt men de koppen bij elkaar rond de veelzijdige Ger van Santvoort te Someren (Hier ook een collectieboomgaard) en medewerkers rond Eindhoven.
Slechts 1 lijst voor appel en 1 lijst voor peer: zeer ontgoochelend!
Eerder in het boek. Bij een boomkweker: ”Vraag een Schone van Boskoop”. Kreeg geen plaats op de lijst!
Ook kent men de Collina niet: een kruising tussen Elstar en Priscilla (Amerikaans ras). Deze appel van Mart Vandewall van Eckelrode, Biologische teler, is veruit de lekkerste en mooiste zomerappel, geteeld in West-Europa. Deze appel is zeer resistent, in tegenstelling met Elstar, een van de kruisingsouders. Onvergefelijk dat die ontbreekt in de enige lijst.
Elstar: die doet het bij mij totaal niet in mijn natuurlijke teelt. Met Jonagold heb ik af en toe meer succes.
Ik begrijp daarom niet waarom Elstar wel en Ecolette geen plaats kreeg. Opnieuw een gebrek aan kennis. Ecolette is een kruising van Elstar met het Amerikaanse ras Prima. Ecolette is een lekkere appel en probleemloos te kweken en daarbij ten dele zelfbestuiver. Ecolette is de eerste resistente appel van Wageningen. Men dacht er een clubras van te maken, enkel voorbehouden voor gecontracteerde beroepstelers. Wegens wat beurtjaarneiging en iets te kleine maat zag men er vanaf.
Bij de peren zou er geen Jefkespeer mogen staan, doch de Seigneur Esperen. Beide rassen zijn op hetzelfde moment rijp. Ik heb ze allebei staan. S.E. is van een duidelijk hogere kwaliteit. Voeg daarbij dat het een veel gemakkelijker boom is, meer gedrongen van vorm, in vergelijking met de zeer hoog opschietende, spichtige takken van de Jefkespeer (Beurré Chaboceau).
Nog iets in verband met de bewaarbaarheid. Op p. 127 staat terecht 'Zomerrassen zijn in de regel niet te bewaren.' Docxh in de tabel gaan Clapp's en Kriekpeer 1 maand mee. Ik zou bij Clapp's 1 week(en dan nog) en bij kriekpeer 2w gezet hebben. Het toppunt is wel de Jefkespeer (2 maanden): 2 w zal al een maximum zijn!
Ik hoop dat men bij een latere herwerking meerdere rassen zal vermelden. Waar bleven de Bellefleurs? Tegen die tijd zullen er weer meerdere interessante rassen zijn. Bv de Belgica, nu nog een clubras. Op vele plaatsen is men volop aan ’t zoeken naar resistente rassen. Vroeger kon men naar hartelust spuiten; nu niet meer. Misschien een resistent ras van de eigen kweek van Gembloux ? Misschien krijgt het Tjechische ras Otava, wat ik beschouw als mijn topras een plaats? Ook Relinda en Rewena?
Een nieuw Nederlands, schurftresistent bewaarras Natyra kan Topaz , waarvan de resistentie al ergens doorbroken werd, opvolgen?
‘Verdraagzaamheid is een sleutelwoord om succesvol Ecologisch fruit te telen’
Proficiat voor deze paragraaf.
Ik zou er nog graag iets aan toevoegen over NATUURLIJKE TEELT.
Hier grijpt men niet in met de toegelaten biologische behandelingsmiddelen die uitgebreid beschreven zijn in het boek.
De rassen die er staan hebben meestal een zekere resistentie.
In een ecologische fruittuin is er meestal een vorm van ecolgisch evenwicht. Het ene jaar zal al gunstiger uitvallen dan het andere. Na een droog voorjaar bv blijven de vruchten uitzonderlijk gaaf. In sommige najaren krijgen de late vruchten, het ene ras al meer dan het andere, een onesthetische, donkere schimmellaag. Je kan die ten ten dele wel afwrijven, de smaak van de vrucht blijft wel intact.
Voedselvoorziening, snoeien en verwijderen van kankertakken blijft vanzelfsprekend.
Als voorbeeld van natuurlijke teelt kan ik Gembloux aanhalen. Ze hebben er honderden, onbehandelde rassen staan en kweken sinds vele jaren telkenjare ook nieuwe rassen. Wellicht komt er een van de volgende jaren wel iets op de markt. De grote verdienste van Gembloux is dat men sedert de tachtigerjaren resistentere rassen geselecteerd heeft die vermeerderd worden door gecontracteerde boomkwekers.
Hallo Daniël, ik heb een 30-tal zuilappels om mijn huis heen staan. Het kan prima langs de straatkant en levert leuke reacties op. Velen vallen qua kwaliteit wat tegen, maar er zijn ook een paar zeer lekkere bij, zoals Golden Gate, Red River, Red Cats, Star Cats, Rondo en Rhapsody. Bij zowel Zuilappels, maar zeker bij Zuilperen, blijft snoei toch wel belangrijk, omdat je anders ipv vruchthout, wel redelijke scheuten groei krijgt, wat niet wenselijk is bij de zuilbomen. Bij de appels zijn alle soorten uit één mutatie van de McIntosh Rogers gekweekt, dit zijn dus allemaal nieuwe rassen. Bij de peren is dat niet het geval, en wordt teruggegrepen op vaak oude rassen die toevallig goede leibomen zijn: veel vruchtspurren, weinig lange groeischeuten, en dus makkelijk te leiden als een spil. Vandaar de opmerking dat er alleen "echte"zuilappels zijn. Hartelijke groeten, Nynke Zijlstra
We stonden met Comité Zoersel Going op de kerstmarkt met 2 luiken duurzame producten: uit het hoge noorden van Kameroen, in het dorp zelf bereide neemolie ( * ) en neemzeep, gefabriceerd in het buurdorp Lara en anderzijds appelsap en kweesap uit mijn natuurlijke tuin met meer dan 100 rassen.
De Neemolie was uitverkocht. Normaal zal schoonzoon Aminou een voorraad meebrengen tegen het Afrikaans Tuinfeest hier op zaterdag 8 juli.
17 cartons appelsap van 5 l. Ik had niet verwacht dat zoveel personen de last van 5 kg zouden meedragen!
(*) De neemboom is een tropische boom uit India die veel aangeplant staat in het droge, hoge noorden van Kameroen. Het wordt een grote, groenblijvende boom die 9 maand zonder water kan. Men schuilt eronder tegen de zon. Uit de pitten van de vruchten bereidt men de geneeskrachtige neemolie.
Dochter Leen, die elk jaar in Kameroen komt, meestal nog in het gevaarlijk regenseizoen, smeert gezicht en handen al 10 jaar in met dit product en heeft sindsdien geen malaria (overgedragen via muggensteken) meer opgelopen. Hier eveneens efficiënt tegen muggen en nog veel meer.
Neemolie Puur (=Azadirachta Indica )
"zeer veelzijdige olie, voor mens, dier & plant! "
bij huidproblemen bv. rode, jeukende & droge of gesprongen huid, acne, psoriasis,...
ideaal tegen huisstofmijt, muggen en andere insecten
natuurlijk antisepticum(ontsmettingsmiddel), fungicide(tegen schimmels), insecticide en antihistaminicum (tegen allergiën)
neemolie is 100% natuurlijk
koudgeperste neemolie uit zaden van de neemboomvruchtjes
van nature rijk aan Azadirachtine (minimaal 300 ppm) (natuurlijk insecticide)
geen hulpstoffen, parabenen (conserveermiddelen) of parfum, niet getest op dieren
geen petrochemische bewerkingen of ingrediënten (paraffine, siliconen,...)
planten: afwerend tegen schimmels, spint, stekende insecten, mijten en slakken o.a. in de biologische, ecologische landbouw.
(huis-)dieren: natuurlijk afwerend middel bij vlooien, teken en (stekende-) insecten & natuurlijke huidverzorging
bewaren in donkere, droge plaats bij kamertemperatuur
In het Fruitboek lees ik: …’kolombomen enkel voor appelen beschikbaar en heb je tot nog toe weinig keuze in variëteiten’.
Meer dan 20 jaar geleden was Velt de grote pionier voor de Ecologische Siertuin.
Toen zag ik in een dergelijke tuin de sierlijke kolomappels van de eerste generatie. De bewoners waren zeer tevreden over hun bomen.
In de catalogus van Proeftuin.eu Zomergem met zijn fantastisch kleinfruit tel ik ook een aanbod van zuilfruit: 11 rassen appel, 2 peren, 2 kersen, 1 kriek en 1 pruim.
Ook in ‘Gemakkelijk Fruit’ van tuinbouwleraar Guy De Kinder, tevens de man achter www.houtwal.bekomen kolombomen van de diverse fruitsoorten zeer goed aan bod. Daarnaast vermeldt hij ook dwergrassen.
In plaats van te leuteren over hoogstammen in een stadstuintje had men beter wat opzoekingswerk verricht over zuilfruit ten bate van de (stads)siertuin.
Ik ben op het verkeerde been gezet. Bij de beschrijving van de onderstammen: hoogstam, halfstam (zeer ongenuanceerd) en laagstam (of struik, doch dit woord gebruikt men niet), vond ik niets over de gebruikelijke rassen en niet de minste verwijzing naar verder in het boek! Derassen appelonderstammen komen pas beperkt aan bod op pagina 103/104 voor appel en op pagina 125 voor peer.
Het gedeelte over appelonderstammen voldoet mij niet. De B9, in plaats van de M9, waarvoor Willy Mahieu vurig pleit, vindt men niet de moeite om te vermelden. In de Okinaganvallei in British Columbia heb ik op een biologische fruitfarm een groot perceel op deze onderstam gezien. Ik hoor dat fruitenthoesiasten bij ons deze onderstam – sterker dan M9 - met succes gebruiken.
Men vermeldt wel M7 voor laagstam en halfstam, maar geen verdere uitleg. Tussen 1962 en 1980 plantte ik mijn meeste appelbomen op M7, de enige onderstam die de plaatselijke boomkweker Mampay te Viersel gebruikte. Het waren meestal iets hoger geënte halfstammen. Dat was, naar zijn ondervinding, de beste onderstam voor de Kempische zandgrond zei hij. Wellicht werden deze bomen eveneens bij liefhebbers op de goede gronden van het belendende Broechem aangeplant?
Ten tijde van de eerste Veltwerkgroep-Fruit in het Antwerpse gebruikten we bijna uitsluitend de MM106. De groeikracht van de M7 gaat er boven. Je kan er gerust een hoogstam mee vormen. De paar bomen op MM111 die ik heb blijven er ook onder, maar dat kan ook aan het er op geënte ras (Falstaff, interessant, tot dec.) liggen.
Nog een anecdote: ik heb een reuzenhoge (mijn ladder van 8m schiet een stuk tekort) Schone van Boskoop, gekocht als struik. Op een 30tal cm ontsproten 3 stammen. Jaren later heb ik er 1 behouden. De onderstam was duidelijk een zaailing, doch geënt als een laagstam of struik!
Wellicht gebeurt dit nu niet meer.
Marc Geens pleit ervoor dat de onderstam standaard op het naamplaatje van een appelboom zou vermeld worden.
Ik heb nu 50 blz. Van het Velt fruitboek doorgemaakt.
De foto’s met kinderen kan ik zeer waarderen.
Fruit is al van in mijn kindertijd een van mijn hobby’s. Zij het toen ook om de eieren uit de hooinesten van huismussen in de hoogstam appelbomen te roven. Die hooinesten zaten een zeldzame keer eveneens in een meidoornhaag.
De mussen zijn al lang deze manier van nestenbouw vergeten.
Met vanaf het 6de leerjaar op internaat te gaan ben ik dan meer geciviliseerd geworden.
Toen de vogelvangers rond het begin van de jaren ’70 onze Wielewaalavonden kwamen storen, zei ik hen dat ik hen begreep. “Het is een kwestie van civilisatie. De landen in het noorden, waar de vogelvangst afgeschaft is, hebben al twee generaties voor ons leerplicht!”
Naar de Schone van Boskoop. Op blz 25 lees ik : ‘Je vraagt bij de kweker niet zomaar ‘een appelaar’, je zult moeten specifiëren of je bijvoorbeeld een Trezeke Meyers, Boskoop, Jacques Lebel of President van Dievoet wilt (zie blz 113). Op die blz is de Schone van Boskoop echter verdonkeremaand!
www.weersstationzoersel.be mat -6.3° en aan de grond is het dan dicht tegen -10°. Het zou tijdelijk wat warmer worden maar volgende maandag kan al een nieuwe winterprik volgen.
Op de laatste Jaarvergadering van Velt Voorkempen schafte ik mij het boek aan, doch omdat er ook een andere gegadigde was gaf ik het door.
Een eerste doorbladering geeft een goede indruk. Een bestuurslid vroeg wat ik dacht van haar aankoop van een perzik Benedicte. Mijn antwoord: “Beslist het beste ras dat je kunt aankopen.” Ze vond het in onze streek. Ik controleerde dat Meer in het boek: geen Benedicte!
Ik heb het boek net ontvangen. Benieuwd om er verder kennis mee te maken.
