Mijn meer dan 50 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik meedelen en zelf nog bijleren. Doch de wereld is groter dan de tuin. Daar is eveneens veel te zien en te beleven.
28-09-2017
15/9 Orval, Avioth
15/9 Orval, Avioth
We rijden Luxemburg door naar de abdij van Orval die beneden in België ligt, niet ver van Virton. Met een charmante gidse gaan we op stap naar de ruiïnevan de eerste kerk. We steken een pleintje over met een 300 jarige zomereik, een van de reuzen van België. Ernaast ligt de kruidentuin.
In 1132 stuurt Bernardus van Clervaux 7 monniken naar Orval. In 1793 wordt de abdij door de Fransen totaal verwoest. Pas van 1926 begint de heropbouw.
Middagmaal in de Brasserie ‘à l’Ange Gardien’, vergezeld van oude Orvals. De regen kan ons niet deren.
Het eerste gebouw is het restaurant.
De voorlaatste en de laatste foto betreffen de gravin Mathilde bron(1076)
Een forel viste haar verloren ring uit de bron. Zij riep "Dit is werkelijk een gouden dal", maar dan in het lLatijn: aurea vallis, Or-val.
Als we naar Avioth rijden, net over de grens in Frankrijk, wacht ons een parel: een grote, nog originele Vroeg Gothische Basiliek voor de pelgrims op weg naar Santiago de Compostella. De regen is al een tijdje opgehouden.
Merkwaardig is dat deze kerk (rond 1250), in een nu onogelijk klein dorpje, haar oorspronkelijke staat behouden heeft; een belevenis.
In maart was er een samenkomst op Hoebenschot te Lichtaart als start voor een Velt Werkgroep Fruit Kempen. Om interesse te wekken en dit bekend te maken plande ik 2 samenkomsten. Een in het kader van het kleinfruit (15/7). Zie verslag van Werner Pauwels http://blog.seniorennet.be/fruit2 op 24/7. Zaterdag was de dag voor het Grootfruit met een opkomst van meer dan 25 personen. We verwelkoomden o.a.de groep Fruitcultuur Noord Brabant met Toon Geerts, Marcel Rutten, Ger van Santvoort, Jan Zandbergen en zijn vinnige Jeanne. Op 22 okt hebben zij hun Fruitfeest te Liempde, halverwege Eindhoven en 's Hertogenbosch. Verder Jacques Bosschaerts, de pionier voor fruit bij ons met twee grote Fruittentoonstellingen begin de tachtigerjaren in het Arboretum te Kalmthout. In tegenstelling met op veel andere plaatsen is bij mij wel veel fruit te zien, ondanks de vorst van 19 en 20 april. (-3,9° volgens het Weerstation Zoersel). Gezien de kans op late vorst in nde Kempen ging mijn aandacht naar late bloeiers. Daarnaast zagen velen haast 100% uitval door wormstekigheid. Toen we bij de volgeladen Ecolette kwamen viel mijn frank: hier geen wormstekigheid! Wat is de verklaring? Het werd een leerrijke en gezellige namiddag en genieten van het zonnige herfstweer.
Op zondag hield de Velt werkgroep Menen-Wevelgem zijn tweejaarlijks fruitfeest in hun Poelenboomgaard naast een basisschool te Wevelgem. Van de twee initiatiefnemers schiet enkel nog Bart Vanden Hove over. De grote fruitkenner Pierre Demeulenaere, een jaargenoot van mij, overleed 2 jaar terug. Hij was een oudleerling (tuinbouwschool Roeselare) van Jan Heyman, stichter- voorzitter en erevoorzitter van Velt vzw. Spijtig zette Pierre niets op papier. Een vijftal jaar terug kwam er versterking, o.a. Dieter Dewitte is op vele markten thuis. Ze kregen een harde opleiding van Pierre vertelde Bart. Er was een stand van de Croqueurs de Pommes Nord, Pas de Calais, Belgique. Pierre was destijds een van hun bestuursleden. Uit het verre Frederiksoord, Drente, kwamen Tammo Katuin (voorzitter) en Marianne van Lienden, van de Noordelijke Pommologische Vereniging. Tussen haakjes, ze hebben een uitstekend ledenblad Pomospost. Tammo gaf drie lezeingen over stoofperen. Hij had ook nieuwe naamplaatjes voor fruitboomrassen bij, €7,5 & 8,5 De plaatjes worden met een laserprinter gemaakt . In de boomgaard hield Bart Vanden Hove de rondleidingen. Ik heb een pertinente opmerking: waarom hier geen halfstammen, een stuk gemakkelijker in onderhoud en evenzeer mooie of voor deze situatie nog mooiere bomen. De hoogstammen worden boven toch ook een stuk ingekort. Er lopen enkel kippen onder. Die hebben het nu wel moeilijker om in de bomen te gaan slapen! Spijtig kennen de ambtenaren van de provincie enkel hoogstammen en zijn enkel deze toegelaten. Naast de eigen stand van de werkgroep met ook nogal wat vondelingen had ook Patrick Heyerick zijn fruitstand met fruit uit de Vlaamse Ardennen. Ik was getroffen door de grootte van zijn vruchten. Goede grond, goede voeding. De werkgroep heeft in zijn bestuur ook een ferme druivenamateur met meer dan 100 rassen, Diego Nayaert. Verder was er de stand van het wijnmakerskoppel Dirk Bulcaen en echtgenote die een gedeelte van hun wijnstokken ook op Poelenboomgaard hebben staan. Ik proefde hun zeer te genieten Johaniter en Solaris en ook een wijn van 2006 met bijvoeging van Aroniabessen.
Mede dankzij het weer zat een goede opkomst te genieten van de fruitsappen, taarten en bio-biertjes Saison van Dupont of een Leireken.
FOTO’S
1. Ecolette
2. Idem
3. Paneel hoogstamboomgaard Poelenbos met hulde aan Pierre Demeulernaere
4. Dieter Dewitte
5. Links Jean Michel Dambrine van de Croqueurs N. P. de C. B.
In de namiddag staat de wandeling door Trier – al gesticht in 17 v C. - op het programma. En weer hebben we geluk: droog, net als op alle wandelingen tot nogtoe. Het grote complex (4de eeuw) van de Kaisar Thermen staat gedeeltelijk in steigers.
Vandaar is het niet ver wandelen naar de indrukwekkende Basilika van 310, nu protestanse kerk. Er is een dienst zodat we de enorme binnenruimte niet kunnen zien. Er tegen aangebouwd is het weelderige, barokke, keurvorstelijke Renaissance - en Rococopaleis van de de aartsbisschoppen. Er achter ligt de Roter Turm. We nemen even een kijkje in een gothische parochiekerk. Iets verder ligt de prachtige Hauptmarkt met imposante, grote huizen. Er staat een mooie fontein (Petrusbrunnen uit 1595) en een kolom, Marktkreuz, 958. Op weg naar de door de tijd zwarte Porta Nigra (2de eeuw) treft ons een voorname woning (vroeg gothisch) met Moorse invloed. Op de terugwandeling bezoeken we de Romaanse Dom (+/- 1100). Zelf ga ik nog een kijkje nemen in de ernaast gelegen Lievevrouwenkerk, de oudste gothische kerk van Duitsland, opgericht tussen 1227 en 1260. Daarna tijd om wat uit terusten bij een Benediktiner Weissbier. In Trier werd Karl Marx op 5 mei 1818 geboren.
Trier maakte op mij een grootse indruk.
Na het avoneten hebben we de muziek – en zangavond. Gids Paul zet de toon met zijn hoorn. Ik wist niet dat die zoveel vocht verzamelt. Daarna zijn het de gitaren van Lut en Walter die de zang begeleiden. Blijkbaar zijn er meerdere koorzangers onder de medereizigers.
In de namiddag bezoeken we de burcht van Sedan, de grootste van Europa, een oppervlakte van 35000 m2 en 7 verdiepingen, begonnen in het begin van de 15de eeuw. Graaf van Turenne, kleinzoon van Willem van Oranje en later veldheer van Lodewijk XIV werd er in 1611 geboren. Napoleon III capituleert er in 1870 tegen de Pruisen. In Parijs breekt een nieuwe revolutie uit en begint de Derde Republiek.
Ons hotel en uitvalbasis is hotel Deutscher Hof te Trier. De bus met chauffeur Marco van De Arend van Arendonk kan vlak voor de deur parkeren.
FOTO'S
Bij het binnenrijden zien we de Moezel en de Romeinse brug, de oudste van Duitsland.
De Römerbrücke De brug maakt deel uit van de werelderfgoedinschrijving Romeinse monumenten, Dom en Onze-Lieve-Vrouwekerk van Trier. De eerste houten Romeinse brug op deze locatie dateert uit 17 v. Chr; de palen konden in 1963 op hun oudheid worden onderzocht. De eerste stenen brug dateert uit 45 n.Chr. De pijlers van de huidige stenen brug werden tussen 144 en 152 n. Chr gebouwd. In de jaren 1700 werd de brug hertbouwd.
We bezoeken de volledig heropgebouwde Romeinse villa Borg te Perl. In de vruchtbare streek Moezel-Saar waren veel Romeinse nederzettingen. Dat de streek geschikt was voor wijnbouw zal wel een pluspunt geweest zijn. We worden er gegidst. Vooral de badvertrekken, de thermen krijgen de meeste aandacht.
Vandaar gaat het naar het pittoreske Saarburg met mooie vakwerkhuizen en het riviertje dwars door het centrum met door de vele regen felle waterval.
Om 6u vertrokken in de regen, met een stop langs de autoweg. Net als vorig jaar is Paul Koop onze gids. Hij zorgt voor een grondig inzicht in de geschiedenis en kunstgeschiedenis. Nog in de voormiddag bezoeken we Charleville-Mézière, de stad van de marionetten. De grote markt is haast een copie van het Place de Vosges in Parijs. Daar is de kleur rood, hier geel. De avontuurlijke dichter Arthur Rimbaud werd hier op 20 oktober 1854 geboren. Middageten.
In het kader van de Velt Fruitwerkgroep Kempen gaat hier (Lage Weg 60 Halle-Zoersel) volgende zaterdag 23/9 om 14u een namidaag over grootfruit door. Ik verheug mij op de komst van de Nederlandse Pomologen die mee waren naar Engeland.
Al meer dan 50 jaar teel ik suikermaïs. Vroeger waren dit de zaadvaste rassen als bv Golden Bantam, maar nu zijn de hybride, suikerzoete rassen nog beter.
De Cornus mas leerde ik kennen op reis in augustus in Duitsland, op een Raststätte, snelwegrestaurant langs de autoweg.
Ik heb mijn eerste Kornoeljekers van een zekere imker De Blieck uit het Waasland op de eerste en enige Tuinbeurs die we met de pas gestichte Velt in 1974 op Lima te Sint- Martens- Latem hielden.
Het is een boom van een 5 tal meter geworden, die practisch elk jaar overvloedig draagt met kleine vruchten met een redelijke smaak. Een paar weken geleden waren ze rijp en vielen af, maar de hitte van toen deed ze vlug verdrogen zodat van verwerking niets in huis kwam.
In maart bloeit de boom helemaal in het geel en de eerste bijen en insecten komen er het stuifmeel halen.
Ik heb verschillende kornoeljekersen staan.
Een van de struiken heeft nu rijpe vruchtjes, lekker, echt om te snoepen. In vergelijking met de grote Jolico vruchten valt hun maat nog best mee.
Van de Jolico eet je er enkel een paar. De smaak valt iets wrang uit.
Schönbrunner, die de naam ‘Gourmet kers’ meekreeg draagt zijn eerste vruchten, doch die zijn nog niet rijp. Het formaat ligt wel duidelijk onder dit van de Jolico.
Zoals je in de vorige blog kon lezen heb ik nu enkele veel belovende rassen van de Zoetewei kwekerij te Putte (Mechelen).
De laatste dagen heb ik gezwoegd en gezweet om een netelwoud onder antiworteldoek te krijgen om ze mee in de rij een plaats te kunnen geven.
Deze kwekerij heeft waarlijk een fantastische collectie!
Mijn nieuwe aanwinsten:
Kweepeer Miagkoplodnaja Kan ook rauw geproefd worden.
Russische selectie met peervormige vruchten. Zeer winterhard. Uitzonderlijk voor kweeperen levert deze variëteit vruchten die rauw kunnen gegeten worden. Korte bewaartijd. Rijp eind september.
Vruchtmeidoorn Anomala - x Crataegus anomala 'Zbigniew'
Zelfbestuivende struik of kleine boom tot 4 meter hoogte uit Ukraïne. Trossen met oranje-rode vruchten die rijpen in augustus. Vooral voor bereidingen gebruikt vanwege de opvallende pitten, maar ook zeer goed van smaak om vers te eten. Als jonge plant al vroeg vruchtbaar. Aanrader.
XINJIANG PEER - Pyrus x sinkiangensis
Zeldzame peer in onze streken. Waarschijnlijk een complexe hybride tussen gewone peer en nashipeer. In het noorden van China meer geteeld. Zoeter en van meer economisch belang dan andere (nashi)peren. Boom met mooi rood blad. Kleine peer met goed aroma
Cornus mas Panchavero
Grootvruchtige selectie genoemd naar de Bulgaarse regio Panchavero. Helderrode en zeer dikke, tot 2,5 cm lange kornoeljekersen met een zure smaak als kersen. Eén van de soorten met de grootste vruchten (10g) in onze collectie.
Cornus mas Jantarnyj
Gele bessen. Iets kleiner van formaat (4g), maar uitzonderlijke friszure smaak. Rijpt in augustus en de vruchten vallen niet zo snel af bij rijpheid. Redelijk hoge opbrengst. Voor vers gebruik, vruchten bewaren goed.
Cornus mas Pionier
Grote peervormige bessen (8g). Donkerrood, sappig, zoet en aromatisch. Rijpt in augustus en de vruchten vallen niet meteen af bij rijpheid. Kornoeljes zijn als vruchtplant hier nog relatief onbekend. Wordt in Oost-Europa geprezen om het lekkere fruit. Rijpt laat af september
Twee personen brachten de oplossing. Waarvoor mijn dank
Geert Van de Wiele van de univ. Gent
“Ik herinner me uit mijn jeugd, waarin ik tijdens een scoutskamp nog moederkoren zag op onbespoten graanvelden in de Ardennen, dat Claviceps purpurea er meestal uitziet als dunne zwarte steeltjes. Ik heb ze toen nog in de hand gehad...
In uw geval denk ik eerder aan Ustilago maydis. Je kan dit googelen voor beelden. In Mexico wordt dit blijkbaar gegeten als delicatesse. Toch zou ik het zelf niet proberen vooraleer ik de schimmel door een specialist heb laten determineren “
Mycologe Lieve Deceuninck
“Mooie foto’s maar dit is geen moederkoren doch Maïsbrand. Ustilago maydis, ook wel builenbrand genoemd.
Zonet een rijpe suikermaïskolf ontdekt met paddenstoelachtig uitgroeisel.
Wellicht is dit het gevreesde moederkoren?
Moederkoorn (Wikepedia)
Moederkoorn (Claviceps purpurea) of moederkoren is een schimmel uit de klasse van de Sordariomycetes, die op de aren van granen als rogge en tarwe en andere grassen als kropaar groeit. De schimmel groeit zelden op gerst en haver. De naam is afgeleid van het gebruik door vroedvrouwen om weeën op gang te brengen met behulp van deze schimmel. Verder is in 1909 het aminozuur ergothioneïne ontdekt in deze schimmel.[1]
De goudbes groeit van nature in de bovenste staten van de Verenigde Staten. Nog in de tijd van de zeilvaart werden ze opgemerkt om hun vitamine C en maanden bewaarbaarheid.
Daarom werden ze massaal gezaaid in Zuid-Afrika rond de kaap De Goede Hoop om ze mee te nemen op de zeilboten tegen de scheurbuik. Vandaar de naam Cape Goosberry (kruisbes).
Vandaag kon ik de eerste bessen oogsten. De rijpe bessen vallen namelijk af.
Bij mij zaait de soort zich uit sinds 2.000., biozaad van Terre de Semences. Dit gebeurde feilloos tot voor een 5 tal jaar. Toen stierven de planten af door een (nieuwe?) schimmelziekte. Een paar jaar terug schoten er toch een paar over. Vorig jaar al enkele meer.
Dit jaar bleef een groot stuk onbewerkt en vrij veel planten konden zich ontwikkelen, mede dankzij de zonnige voorzomer.
Beschrijving Hoed bolvormig, dan gewelfd tot vlak, Ø 4-10 cm, glad, ivoorwit tot bleek citroengeel in het centrum, vaak bedekt met witte tot gelig-bruine plakjes. Lamellen wit. Steel 6-8 cm x 8-12 mm, gestreept boven de vliezige, witte ring, ivoorwit met gelige top, met een brede, door een beurs omgeven knolvoet. Vlees wit. Geurt naar rauwe aardappels. Verdacht.
Zijn broer de groene Knolamaniet is wel dodelijk giftig.
Deze paddenstoel al een drietal weken terug opgemerkt in het aardbeienbed van vorig jaar. Vandaag 3 uitgegroeide exemplaren opgemerkt. Opgemeten: 12cm en 15cm. De schede rond de voet van de knol ontbrak grotendeels. Ook geen plakjes op de hoed.
Vandaag en morgen 13/08 is het open deur bij deze gespecialiseerde kwekerij van Dimitri Jacobs.
Ze waren al ver op het veld en ik sloot mij aan. Ze hadden het over de vijgen, doch aan de andere kant troffen mij de Gojibessen zoals ik die nog nooit gezien had. Dimitri kweekt die als eentakkers op en zorgt voor kruisbestuiving.
Nog meer trok ik mijn ogen open als we bij de Kornoeliebessen(Cornus mas) kwamen: een hele rij toprassen. Bij enkele konden we de afgevallen, rijpe vruchten proeven: enorm grote, goedsmakende bessen.
Ook een meidoorn met lekkere, grote vruchten wist mij te bekoren.
Ik schafte mij ook een Ukraïnse kweepeer aan die zelfs rauw te eten is.
Hij heeft ook nog tal van andere gewassen waaronder zoete aardappel enz.
