Mijn meer dan 50 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik meedelen en zelf nog bijleren. Doch de wereld is groter dan de tuin. Daar is eveneens veel te zien en te beleven.
Jef Peeters, Vincent Turkelboom en ik bezochten Op-goede-Grond te Rijsbergen bij Zundert. Het was er opendag. Je komt er in een hippie paradijs: 2 Ha grond in een laagte gelegen en nat in de winter. Op het einde van de straat kom je vanzelf in de plantage en volgt een begroeid, kronkelend pad tot het onthaal.
Naast het pad telkens rijen, vrij dicht bij elkaar geplant , oude (Nederlandse) rassen van appelen, stoofperen en eetperen, telkens een rij van elk ras, geënt op zaailing. Een serieus werk zoveel entingen. In de toekomst zou men M26 verkiezen. Sinds de planting zijn ze helemaal overwoekerd door gras en andere onkruiden zodat ze veel moeite hebben om te groeien door de grote wortelconcurentie. Ze zijn bestemd voor de afzet, maar er is slechts weinig vraag. Daarbij heb ik de bedenking dat ze wellicht blijvend geknakt zijn in hun groei. Dat is een nadeel, maar misschien ook een voordeel: alhoewel op zeer sterke onderstam, zullen ze toch een meer beheersbare, kleinere boom vormen?
De beste boom die ik zag, een Ecolette - mijn favoriet - stond op de kop van een rij.
Men is niet lui want men verzet tonnen aarde voor creatieve projecten; energie die men in mijn ogen beter zou besteden aan de aanplant.
Toch ook een paar percelen gezien met groenbemesters die klaar liggen voor beplanting die op mij een betere indruk maakten. Een voer groencompost ligt ter beschikking voor verdere bodemverbetering. Het is de bedoeling hier aanplanting te doen voor eigen fruit. Momenteel leek mii dat zero dit jaar, mede door de grote vorstgevoeligheid van dit perceel.
Enkele Nederlandse vrienden teruggezien. We zijn volgende zondag 22/10 te gast op hun fruitfeest te Liempde , halverwege Eindhoven en ’s Hertogenbosch .
Jan Woltema, een van de oprichters van Frederiksoord, was er voor de determinatie. Hij had nogal wat van zijn oude rassen uitgestald, maar veel nuttigs kon hij er niet over vertellen.
Een ander beeld krijg je op hun moderne en goed uitgewerkte website.
Terug te Halle vroeg ik mijn nieuwe zaailingpeer ( eerste jaar dat die draagt, ondanks de vorst die de meeste andere peren fataal werd.) te beoordelen. Ze zijn nog hard, doch er zit al wat smaak in. De refractometer werd bovengehaald: 12,5 ° Brix.
De Brix-waarde is een maat voor de hoeveelheid opgeloste suiker in een waterige vloeistof en geeft aan hoeveel massaprocent van de vloeistof uit sacharose bestaat.
Vervogens de appelen geproefd en de Brixwaarde gemeten. Jef Peeters van Geel, destijds medeoprichter van de Wijngildes en nog steeds fruitwijnmaker was verwonderd over de hoge Brixwaarde van mijn appelen.
Ecolette 14° De eerste appelen beginnen pas te vallen.
Reinette Hernaut 12,5°
Ashmead’s Kernel 17,5° Zo’n hoge waarde had Jef nog nooit gezien
Nelens Rode Winterappel , nog zuur betoond 12,5°
Groninger Kroon 15°
Reinette de Flandre 15°
Ijzeappel , Marie Joseph d’Otthé 13°
Court pendu Rosat, was verwonderd hoe droog hij al was 17°
Vorige week woensdag had ik mij opgegeven om mijn fruit te laten persen te Schoten. Vorig jaar was ik er ook geweest. Man perste er toen 2 dagen. Dit jaar kon men echter geen dag gevuld krijgen: zo weinig fruit.
In plaats daarvan werd ik uitgenodigd te Broechem.
Kai Burger, vroeger kapitein ter lange omvaart op fruitschepen uit Zuid-Amerika, kwam aan wal en startte voor twee jaar de persmobiel Kempenland. Daar het gezin terug naar Duitsland trok werd de persmobiel overgenomen door Kurt Notelteirs, Moorstraat 9 te Broechem-Ranst. Volgende zondag 22/10 gaat op zijn bedrijf ook een appelfeest door.
Toen ik er kwam was men appelen van een kweker uit het Waasland aan het persen. Allemaal reuzengrote Da Costa Jonagold appelen. Dergelijke, overgrootte appelen nog nooit gezien. De man vertelde mij dat dit kwam omdat er slechts 30% aan de bomen hing en ze daardoor zo groot uitgroeiden, nu minstens 110 gram, tegenover anders 80-90 gram, onverkoopbaar. Gelukkig kan men er sap van maken. De vruchten waren ook te groot en moesten eerst gevierendeeld worden.
Kurt Notelteirs vertelde dat hij de persmobiel al verbeterd had. Op het bedrijf komt het fruit eerst in een fruitlkist van 350 kg. Ik had er zoveel mee. De persing bracht 210l op van zeer lekker sap. De appelen worden over een lange transportband aangevoerd. Dichter bij het machien op de leesband heb je een goed overzicht. Slechte vruchten pik je er zo uit. Een uitstekende verbetering. Het wassen gebeurt in een cylinder.
Samen met Nijmegen, de oudste stad van Nederland. Al een Keltische nederzetting 500 V Chr.
Aan de Romeinen herinnert de brug over de Maas.
Door het verdrag van Londen (19 april 1839) reikte België overal tot tegen de Maas. Vier jaar later een correctie: een kanonschot ver, 2,3 km over de Maas, kwam terug bij Maastricht.
Bij het binnenrijden vangen we een glimp op van het Bonifantenmuseum aan de andere kant van de Maas.
Na de vrije lunch komen we samen op het Vrijthof. De Maastrichtse Harmonie komt ons vervoegen. Die gaf er een feestelijk tintje aan.
Daarna maakten we een knappe, lange, verkenningswandeling met veel deskundige uitleg. O.a. door de Hellepoort kwamen we buiten de stadsmuren en een eind verder weer binnen in autentieke straatjes zonder toeristen.
In de resterende vrije tijd ging ik de oude, Romaanse kloosterkerk St. Servatius bezoeken.
Dit was weer een authentieke Davidsfondsreis dankzij de onderlegde en welbespraakte gids Paul Koop en de goede organisatie van Walter Vereycken.
Ik verneem dat Jules Vandecasteele plots overleden is. Samen met Miel Kint organiseerde hij als bestuurslid van het Davidsfonds Halle de jaarlijkse dagreizen. Meerdere verslagen kunt u terugvinden op mijn eerste blog. Bv Antwerpen Noord op 23-06-2009. Dan zie o.a. hoe de gebouwen van het huidige Red Star museum er toen uitzagen. Door bij zoeken Davidsfonds in te tikken zie je er nog andere. Ons bezoek aan Maastricht destijds viel echter danig in het water wegens de aanhoudende, gulle regen! Op dit punt hebben we gedurende deze reis veel geluk gehad, ondanks de regenrijke periode.
Voor mij was dit het tweede bezoek aan Maastricht met Paul Koop. Het eerste ging door met de VOC, de Verenigde Oostindische Compagnie Kamer Antwerpen ook met Paul, toen in de hoedanigheid van voorzitter. (Blog van 02-05-2017)
FOTO’S
1. Glimp op het Bonifantenmuseum (Op een andere keer nog te bezoeken).
2. Voor de St. Jans - en de Romaanse Servatiuskerk
In de voormiddag bezoeken we Echternach, de oudste stad van Luxemburg
Het begin was weer een abdij (698).
Bekend is de springprocessie van de dinsdag na Pinksteren. Nu springt men afwisselend op linker - en rechtevoet. Het vroegere ritme van 3 stappen vooruit en 2 achteruit wordt niet meer toegepast omdat de grote menigte voor chaos zorgde en er meer op elkaars tenen werd getrapt dan wel erlangs.
We wandelen in het verkeersvrije centrum tot de markt met het gothisch stadhuis (15de eeuw) en de kerk, met ernaast de abdij en maken daarna nog een verkenning.
FOTO’S
1. Voor het stadhuis (15de eeuw)
2. Romaanse basiliek
3. Interieur
4. Dat het een basiliek is zie je aan het conopeum, baldakijn-paraplu, afwisselend rood geel, de pauselijke kleuren.
Kom kennismaken met de smaken en smaakverschillen van okkernoten,walnoten,hazelnoten en pecannoten.
Groendekorwil U met een tentoonstelling en een proeverij van meer dan 50 verschillende soorten walnoten de vruchten van de okkernootboom leren waarderen. *Dit weekend presenteren wij ook nieuwe rassen zoals de geselekteerde streekvariëteit :”IRMA”:een smakelijk en productief ras met goedgevulde noten die lang bewaren.
*Walnoten hebben een fantastische smaak en textuur en zijn daarom ideaal om mee te experimenteren in de keuken. De notensmaak wordt versterkt met ingrediënten zoals rode biet, rucola, honing en vijgen. Walnoten zijn zeer voedzaam en verlagen de cholesterol.
*Wij laten U dit weekend proeven van heerlijke notenwijn , zuivere notenolieennotenpasta
ZOERSEL - De wereldberoemde pianist en componist François Glorieux, die vijftien jaar in Zoersel woont, werd ter gelegenheid van zijn 85ste verjaardag gehuldigd door het gemeentebestuur met een concert.
Uitvoerders waren vier jonge muzikanten, van rechts af: violist Jonathan Dhondt (15), celliste Marlies Basstanie (15) en de pianisten Elias Van Dyck (22) en Simon Thielens (17). Ze vertolkten werk van Glorieux (zittend) en van andere componisten.
De gelauwerde prees in zijn dankwoord het talent en de inzet van de jongelui. Daarna gaf de grootmeester zelf een miniconcert. Zijn oeuvre bestaat uit meer dan driehonderd composities.
(Bij een van de nummers vroeg hij het publiek 4 noten op te geven. Daarna improviseerde hij er een gans stuk rond. Glorieux bracht zijn muziek met nog heel veel vitaliteit. Je zou nooit denken te luisteren naar een 85 jarige!).
Na het muzikale gedeelte zetten burgemeester Liesbeth Verstreken (links, N-VA) en cultuurschepen Katrien Schryvers (tweede van links, CD&V) hem in de bloemen. (Zie foto 1)
Nieuwsblad 2/10
Zaterdag intens genoten in De Bijl, cultuurzaal van de gemeente.
Voor de pauze speelden 4 jonge Zoerselse muzikanten waaronder Jonathan Dhondt, de jongste van mijn 14 kleinkinderen en hij speelde alles uit zijn hoofd. Hij leerde vanaf zijn 5 viool spelen met de Susuki-methode. Zaterdag luisterde ik in vervoering naar zijn zingende viool.
FOTO’S
Foto uit Het Nieuwsblad
De muzikanten rond de gevierde
François Glorieux met mijn jongste dochter Tinneke, die deze week 50 wordt. Jonathan is haar zoon.
Zoals de moestuin, is ook het groot-fruit aan een revival bezig: er was een opkomst van een 25tal geïnteresseerden aanwezig in de tuin van Daniël, die daar terecht vereerd mee was.
Vincent Turkelboom werd prompt tot voorzitter gepromoveerd en mocht de bende door de rijke tuin van Daniël leiden.
Alvorens de rondleiding te starten kon iedereen zich voorstellen en daar waren enkele ware pomologen , alsook een beroepsteler bij, de kennis was dus verzekerd.
WALNOTEN
Als inleiding gaf Vincent info over het stijgende onderzoek over walnoten in Vlaanderen, deels te wijten aan de verminderde handel in appelen en peren.
De kennis van walnoten, welke vroeger in onze streken aanwezig was, is de laatste decennia grotendeels verloren gegaan. De laatste jaren is er terug meer interesse naar inlandse variëteiten. Tuincentrum Groendekor organiseert trouwens op 11/12 november een beurs over walnoten te Sint-Pieters-Leeuw.
Een interessant weetje: vroeger werden de walnoten gezaaid op een bedekte steen zodat er zich geen penwortel kon vormen, maar er zich een oppervlakkig wortelgestel ontwikkelde. Dit had als gevolg dat de bloemvorming later plaatsvond en er daardoor minder kans op nachtvorst was.
Jacques Bosschaerts liet een smaakvolle noot proeven, gemakkelijk te kraken, die ook nog na twee jaar goed te genieten is.
RONDLEIDING IN DE BOOMGAARD
En dan de rondleiding door de tuin, hoeveel fruitbomen er staan is moeilijk te achterhalen maar het zijn er veel.
Daniël heeft bij het merendeel van de bomen wel een eigen verhaal dat wordt aangevuld door verschillende deskundige aanwezigen.
Te veel om te noteren, hierbij enkele notities:
Door de nachtvorst in het voorjaar zijn er enorm veel bloemknoppen bevroren, ook in de gangbare teelt is er in sommige boomgaarden tot 70% verloren. Een gevolg hiervan is dat de fruitmot zich met alle geweld op al het overblijvende fruit heeft gestort, waardoor het overblijvende fruit werd aangetast.
Volgens Daniël is er echter hoop, de boom met de appelvariëteit ‘Ecolette’ is quasi niet aangetast, toeval of niet, en hing boordevol met rode appelen, bovendien een zeer smaakvolle appel, voor de helft Elstar, maar veel gemakkelijker te telen. Het was de eerste resistente appel van Wageningen. De resistentie is er nog steeds in tegenstelling bv met Pinova. Spijtig dat Ecolette nog zo weinig bekend is.
Enkele rassen van Hugh Ermen (Red Devil, Scrumptious, Limelight : lekker, doch gevoelig voor kanker
Collina: goede vroege bio appel
Ontario: late appel, goed te bewaren, geschikt voor zandgrond
Sterrenet: best enkel hoogstam
Schöne von Nordhausen, door de Fransen benoemd als Belle de Nordhausen. Lekkere gele appel.
Court penduRosat kleine, latere appel
Svatava, een grote, rode Tjechische appel werd zeer lekker bevonden.
En zo wandelden we van boom naar boom, elk met zijn eigen verhaal…
Vincent gaf de opmerking dat het zeker de moeite zou lonen om alle bomen uit deze boomgaard te archiveren.
Het weer zat mee, hetgeen er fijne namiddag van maakte.
Het moet lukken. Vanmorgen ging het op het Velt Facebook waarschijnlijk over de rups van het geaderd witje. Net zag ik dit rupsje op het raam klimmen, beter dan op mijn kolen die er ver vandaan staan.
Enkele dagen terug heb ik de kweeperen geoogst. Slechts 1 boom droeg dit jaar: Leskovacka of toch Leskovacz? De appelvormige kwee. Het is de meest gezond groeiende en blijkbaar de laatst bloeiende en daardoor ontsnapt aan de vorst van 19 en 20 april. Geen Vranja, Rea’s mammoth, Champion, Kramer.
We rijden Luxemburg door naar de abdij van Orval die beneden in België ligt, niet ver van Virton. Met een charmante gidse gaan we op stap naar de ruiïnevan de eerste kerk. We steken een pleintje over met een 300 jarige zomereik, een van de reuzen van België. Ernaast ligt de kruidentuin.
In 1132 stuurt Bernardus van Clervaux 7 monniken naar Orval. In 1793 wordt de abdij door de Fransen totaal verwoest. Pas van 1926 begint de heropbouw.
Middagmaal in de Brasserie ‘à l’Ange Gardien’, vergezeld van oude Orvals. De regen kan ons niet deren.
Het eerste gebouw is het restaurant.
De voorlaatste en de laatste foto betreffen de gravin Mathilde bron(1076)
Een forel viste haar verloren ring uit de bron. Zij riep "Dit is werkelijk een gouden dal", maar dan in het lLatijn: aurea vallis, Or-val.
Als we naar Avioth rijden, net over de grens in Frankrijk, wacht ons een parel: een grote, nog originele Vroeg Gothische Basiliek voor de pelgrims op weg naar Santiago de Compostella. De regen is al een tijdje opgehouden.
Merkwaardig is dat deze kerk (rond 1250), in een nu onogelijk klein dorpje, haar oorspronkelijke staat behouden heeft; een belevenis.
In maart was er een samenkomst op Hoebenschot te Lichtaart als start voor een Velt Werkgroep Fruit Kempen. Om interesse te wekken en dit bekend te maken plande ik 2 samenkomsten. Een in het kader van het kleinfruit (15/7). Zie verslag van Werner Pauwels http://blog.seniorennet.be/fruit2 op 24/7. Zaterdag was de dag voor het Grootfruit met een opkomst van meer dan 25 personen. We verwelkoomden o.a.de groep Fruitcultuur Noord Brabant met Toon Geerts, Marcel Rutten, Ger van Santvoort, Jan Zandbergen en zijn vinnige Jeanne. Op 22 okt hebben zij hun Fruitfeest te Liempde, halverwege Eindhoven en 's Hertogenbosch. Verder Jacques Bosschaerts, de pionier voor fruit bij ons met twee grote Fruittentoonstellingen begin de tachtigerjaren in het Arboretum te Kalmthout. In tegenstelling met op veel andere plaatsen is bij mij wel veel fruit te zien, ondanks de vorst van 19 en 20 april. (-3,9° volgens het Weerstation Zoersel). Gezien de kans op late vorst in nde Kempen ging mijn aandacht naar late bloeiers. Daarnaast zagen velen haast 100% uitval door wormstekigheid. Toen we bij de volgeladen Ecolette kwamen viel mijn frank: hier geen wormstekigheid! Wat is de verklaring? Het werd een leerrijke en gezellige namiddag en genieten van het zonnige herfstweer.
Op zondag hield de Velt werkgroep Menen-Wevelgem zijn tweejaarlijks fruitfeest in hun Poelenboomgaard naast een basisschool te Wevelgem. Van de twee initiatiefnemers schiet enkel nog Bart Vanden Hove over. De grote fruitkenner Pierre Demeulenaere, een jaargenoot van mij, overleed 2 jaar terug. Hij was een oudleerling (tuinbouwschool Roeselare) van Jan Heyman, stichter- voorzitter en erevoorzitter van Velt vzw. Spijtig zette Pierre niets op papier. Een vijftal jaar terug kwam er versterking, o.a. Dieter Dewitte is op vele markten thuis. Ze kregen een harde opleiding van Pierre vertelde Bart. Er was een stand van de Croqueurs de Pommes Nord, Pas de Calais, Belgique. Pierre was destijds een van hun bestuursleden. Uit het verre Frederiksoord, Drente, kwamen Tammo Katuin (voorzitter) en Marianne van Lienden, van de Noordelijke Pommologische Vereniging. Tussen haakjes, ze hebben een uitstekend ledenblad Pomospost. Tammo gaf drie lezeingen over stoofperen. Hij had ook nieuwe naamplaatjes voor fruitboomrassen bij, €7,5 & 8,5 De plaatjes worden met een laserprinter gemaakt . In de boomgaard hield Bart Vanden Hove de rondleidingen. Ik heb een pertinente opmerking: waarom hier geen halfstammen, een stuk gemakkelijker in onderhoud en evenzeer mooie of voor deze situatie nog mooiere bomen. De hoogstammen worden boven toch ook een stuk ingekort. Er lopen enkel kippen onder. Die hebben het nu wel moeilijker om in de bomen te gaan slapen! Spijtig kennen de ambtenaren van de provincie enkel hoogstammen en zijn enkel deze toegelaten. Naast de eigen stand van de werkgroep met ook nogal wat vondelingen had ook Patrick Heyerick zijn fruitstand met fruit uit de Vlaamse Ardennen. Ik was getroffen door de grootte van zijn vruchten. Goede grond, goede voeding. De werkgroep heeft in zijn bestuur ook een ferme druivenamateur met meer dan 100 rassen, Diego Nayaert. Verder was er de stand van het wijnmakerskoppel Dirk Bulcaen en echtgenote die een gedeelte van hun wijnstokken ook op Poelenboomgaard hebben staan. Ik proefde hun zeer te genieten Johaniter en Solaris en ook een wijn van 2006 met bijvoeging van Aroniabessen.
Mede dankzij het weer zat een goede opkomst te genieten van de fruitsappen, taarten en bio-biertjes Saison van Dupont of een Leireken.
FOTO’S
1. Ecolette
2. Idem
3. Paneel hoogstamboomgaard Poelenbos met hulde aan Pierre Demeulernaere
4. Dieter Dewitte
5. Links Jean Michel Dambrine van de Croqueurs N. P. de C. B.
In de namiddag staat de wandeling door Trier – al gesticht in 17 v C. - op het programma. En weer hebben we geluk: droog, net als op alle wandelingen tot nogtoe. Het grote complex (4de eeuw) van de Kaisar Thermen staat gedeeltelijk in steigers.
Vandaar is het niet ver wandelen naar de indrukwekkende Basilika van 310, nu protestanse kerk. Er is een dienst zodat we de enorme binnenruimte niet kunnen zien. Er tegen aangebouwd is het weelderige, barokke, keurvorstelijke Renaissance - en Rococopaleis van de de aartsbisschoppen. Er achter ligt de Roter Turm. We nemen even een kijkje in een gothische parochiekerk. Iets verder ligt de prachtige Hauptmarkt met imposante, grote huizen. Er staat een mooie fontein (Petrusbrunnen uit 1595) en een kolom, Marktkreuz, 958. Op weg naar de door de tijd zwarte Porta Nigra (2de eeuw) treft ons een voorname woning (vroeg gothisch) met Moorse invloed. Op de terugwandeling bezoeken we de Romaanse Dom (+/- 1100). Zelf ga ik nog een kijkje nemen in de ernaast gelegen Lievevrouwenkerk, de oudste gothische kerk van Duitsland, opgericht tussen 1227 en 1260. Daarna tijd om wat uit terusten bij een Benediktiner Weissbier. In Trier werd Karl Marx op 5 mei 1818 geboren.
Trier maakte op mij een grootse indruk.
Na het avoneten hebben we de muziek – en zangavond. Gids Paul zet de toon met zijn hoorn. Ik wist niet dat die zoveel vocht verzamelt. Daarna zijn het de gitaren van Lut en Walter die de zang begeleiden. Blijkbaar zijn er meerdere koorzangers onder de medereizigers.
