Onze greyhound en galgo in Spanje Hun voorgeschiedenis
-------------------------------------------------------------------------------- Om een klein beetje te begrijpen wat er in het kopke van ons geliefkoosd ras omgaat, is het belangrijk om te weten hoe deze honden in Spanje behandeld worden. Dat het geen aangenaam leven is, dat hoeft niet meer uitgelegd te worden. Anders zouden wij geen hondjes moeten redden. Elke organisatie heeft als doel om zoveel mogelijk (wind)honden te redden en een degelijke, liefdevolle thuis te bieden. Daarnaast hoopt elke organisatie evenzeer dat hun werk met de tijd overbodig zal worden. Dat de Spaanse bevolking zelf haar verantwoordelijkheid zal opnemen en dergelijke wantoestanden niet meer zullen voorkomen.
Maar laten we beginnen bij het begin ...
De Galgo Español.
Galgo is het Spaans voor windhond. De Galgo Español is dus letterlijk: de Spaanse windhond. Een typisch Spaans ras. Laten we eens teruggaan naar de roots en de geschiedenis van dit magnifiek ras.
De Keltische windhond.
Enkele eeuwen voor Christus jaagden de Kelten met middelgrote, fijne windhonden. Deze honden waren in oorsprong wit en ruwharig, zoals oude overleveringen ons vertellen. De Keltische windhonden jaagden op zicht, waren zeer snel en behendig en zeer gewaardeerde jagers. Tijdens hun veroveringstochten door heel Europa verspreidden de Kelten deze windhonden die hen overal vergezelden. Zo kwam deze windhond tegen het eind van de 6de eeuw voor Christus op het Iberisch schiereiland terecht. Eeuwen later, wanneer de Kelten verjaagd waren door de Romeinen, zetten de Romeinen deze traditie van jagen met windhonden verder. Dit getuigen de oude Romeinse tekeningen en muurschilderingen, vooral in Spanje en Italië.
In de Romeinse provincie Hispania werd de windhond Canis Gallicus genoemd (de Keltische windhond). Er wordt algemeen aangenomen dat het woord galgo van deze benaming werd afgeleid, in de eerste plaats is galgo het Spaanse woord voor de aanduiding van alle windhonden.
De Galgo Español is de rechtstreekse afstammeling van de Keltische windhond. Door de eeuwen heen werd de Spaanse windhond met andere rassen gekruist, voornamelijk met de Noord-Afrikaanse windhond (de sloughi), maar ook met de Egyptische Pharaohond en de Podenco Ibicenco. Deze honden werden in het Spaanse binnenland geïntroduceerd door de Moren, die van de 8ste tot de 15de eeuw een groot deel van Spanje overheersten.
De Galgo Español in de Middeleeuwen.
In de Middeleeuwen was de windhond hét statussymbool voor de westerse aristocratie. Het jagen met deze honden was een privilege, enkel voorbehouden voor de hogere klasse. Het gewone volk werd zelfs verboden om een windhond te bezitten. Behalve in Spanje. Daar was de Galgo Espanõl het jachtmiddel bij uitstek, ook voor de gewone bevolking. Zij gebruikten de galgo enkel voor hun broodwinning: de galgo jaagde op hazen, konijnen en zelfs everzwijnen, de maaltijden voor de gewone bevolking. Naast het jagen werden later ook coursings georganiseerd, als tijdverdrijf, de zogenaamde carreras en campo. De regels van deze Spaanse coursings vinden zelfs hun oorsprong in het Romeinse Rijk. De honden werden beoordeeld op hun moed, kracht en jachttechniek (in tegenstelling tot de greyhound, die vooral beoordeeld werd op snelheid: zie verder).
De jagers reden met de honden mee te paard, het wild werd opgestoten en de honden vingen de hazen. Of de honden werden op een groot open veld losgelaten en mochten jagen op het daar aanwezige wild.
De galgueros vandaag.
Deze traditie bij de galgueros (jagers met galgos) is bij het gewone volk blijven bestaan als een typisch Spaans gebruik. Vaak worden er coursings en wedstrijden tussen de galgos georganiseerd in smalle achterbuurten van kleine dorpen en stadjes, of op velden net buiten het dorp. Om de snelheid van de galgo te verhogen werd de greyhound erin gefokt. Echt raszuivere galgos zijn maar erg moeilijk meer te vinden en voor een leek is het onderscheid tussen een galgo en greyhound niet altijd even duidelijk, toch zeker niet wat het uiterlijke betreft. De oorspronkelijke galgo was ruwharig. Maar door de kruisingen door de eeuwen heen, met sloughis en greyhounds, ontstonden ook de beter gekende gladharige galgos en hebben de honden nu alle mogelijke kleurslagen.
Helaas leeft er bij de Spanjaarden nog een ander gebruik. Wanneer een galgo niet goed presteert tijdens de jacht, wordt de hond mishandeld (poten of ogen doorgeschoten of uitgehaald met messen, messteken in de hond, stenigen, ). De overlevering wil dat hoe harder de hond lijdt in dit leven hoe beter de volgende galgo van de Spaanse jager zal zijn. Op het eind van het jachtseizoen (september maart) worden de honden afgedankt. Het kost immers teveel om de honden te onderhouden tot het volgende seizoen. Honden die slecht gepresteerd hebben, worden brutaal mishandeld (ook vaak door kinderen op de straat) en daarna levend opgehangen aan een tak van een boom. Hun achterpoten raken nog de grond maar als de galgo wil zitten om uit te rusten, hangt hij zichzelf op. Zo sterft de hond een trage, vreselijke dood. Honden die daarentegen goed gepresteerd hebben worden onmiddellijk aan een hoge tak opgehangen en sterven snel na de ophanging. Teefjes die goed gejaagd hebben, blijven vaak nog een seizoen leven om pups ter wereld te brengen. De volgende generatie galgos voor de Spaanse jagers. Af en toe worden de honden ook na het jachtseizoen verkocht aan zigeuners die deze honden gebruiken om te coursen en te jagen. Waarbij ook weer grof geld vergokt wordt.
Sinds een tiental jaar zijn er steeds luidere stemmen die opgaan om deze agressieve tradities een halt toe te roepen. Een aantal Spaanse opvangcentra openden hun deuren om afgedankte galgos op te vangen en hen dit vreselijke lot te besparen.
Dankzij de steun van diverse organisaties uit binnen- en buitenland vinden deze galgos hun verdiende rust in een gezin. Vaak zijn dit nog jonge honden, zon 2 à 3 jaar, aangezien de galgos al na één jachtseizoen afgedankt worden.
De Greyhound
Ontstaan en herkomst.
Omstreeks 4000 voor Christus waren de greyhound-achtigen in het Midden-Oosten al bekend. Hiervan getuigen de muurschilderingen in de graftomben van de Egyptische koningen. Zelfs in het oude Testament vinden we bij De Spreuken van koning Salomo, hoofdstuk 30, vers 31: een windhond van goede lendenen of een bok en de koning die niet tegen te staan is. De afkomst van da naam heeft door de eeuwen heen al velen beziggehouden. In de Arabisch betekent gry ergens heensnellen. In het Latijn vond men gradus wat graad bij de edelen betekent. Ook Greekhound kwam als oorspronkelijke naam in aanmerking, want men ging ervan uit dat de Grieken de eersten waren die de greyhound voor de jacht en coursing gebruikten.
Griekse vazen met de afbeelding van windhonden
In ieder geval blijkt uit oude geschriften dat de greyhound als oudste en meest oorspronkelijke hondenras ook het meest gevreesde was Gevreesd omwille van zijn grote snelheid (65 km / uur), zijn grote jachtdrift en het doden van de prooi. Hij deed (en doet) dit helemaal alleen, in tegenstelling tot de niet-windhonden (op enkele Afrikaanse rassen na). Een zelfstandige hond dus, die in tomeloze vaart achter zijn prooi aangaat, is niet te dirigeren, te commanderen of terug te roepen. The Kill (het doden van de prooi) gebeurt vaak buiten het zicht van de baas. Rond 395 voor Christus kwam de greyhound door de handeldrijvende Feniciërs in Engeland en Ierland terecht.
De greyhound in de Middeleeuwen.
In 1014 stelde de Deense koning Knut een jachtwet vast waarin het bezitten van een greyhound beperkt werd tot de stemgerechtigde edelen. Dit werd door andere koninkrijken in Europa overgenomen.
Middeleeuws wandtapijt door de Engelse kunstenaar Phoebus Wandtapijt door de Franse kunstenaar Froissart
De jacht alleen gaf de edelen echter niet voldoende afleiding. Ze dachten iets uit als een soort tweekamp om te zien wiens greyhound het snelst en intelligentst de prooi achtervolgde en doodde. Dit tijdverdrijf, ontstaan in Engeland en alleen toegankelijk voor de greyhounds, noemde men Coursing. Aan het begin van een terrein, dat ruw, glooiend en lichtbegroeid moest zijn, van ongeveer 800 m lang, wordt een haas losgelaten. Na 50 meter worden twee greyhounds tegelijk losgelaten. Deze twee achtervolgden het wegrennende haasje tot het werd ingehaald en gedood. Soms kan het haasje zijn schuilplaats op het einde van het terrein bereiken en was het veilig voor de honden. De jury reed te paard met de greyhounds mee om te controleren of de honden volgens de regels de prooi goed volgden. Aan het einde van de course stak hij een witte of rode vlag omhoog om te tonen dat de greyhound met de rode of witte halsbang gewonnen had.
De greyhound tot op heden.
In de 18de eeuw werd de bulldog in de greyhound gefokt om de hond nog feller te maken en het dodende instinct op te wekken. Ondertussen deden ook andere windhondenrassen hun intrede in Europa en werden deze tevens toegelaten om zich te meten aan de snelheid van de Britse nationale trots: de greyhound.
Met het begin van de 20ste eeuw kwamen de renbanen op, waarop ook de greyhounds zich in groep mochten meten wie de snelste was, naar analogie met de paarden. Terwijl deze sporten vroeger voorbehouden waren voor de hogere klasse werd dit geleidelijk aan het vertier voor de gewone mens. Ook het gokken op de snelste hond kende een steeds grotere opkomst. Nu nog steeds is het racen met de greyhounds in Engeland en Ierland een echte sport en worden de honden specifiek voor dit doel gefokt.
De renbaan in Spanje
In de overige Europese landen brak deze sport nergens echt door, en bleef dit een tijdverdrijf voor de liefhebbers. Behalve in Spanje. De Spanjaards hadden immers hun eigen traditie met hun Galgo. Ook daar kwamen de renbanen voor de windhonden op en werd er grof geld vergokt op de snelste hond. Omdat de greyhound in Engeland heel specifiek gefokt werd om zo snel mogelijk te lopen op korte afstanden (renbaan) werden de greyhounds naar Spanje geëxporteerd. De bedragen voor dergelijke honden rezen werkelijk de pan uit en de Spanjaarden kochten afgedankte greyhounds uit Engeland, wat een stuk goedkoper was en lieten deze honden op hun renbanen nog enige tijd verder rennen. In Engeland en Ierland rennen de greyhounds tot ongeveer de leeftijd van 3 jaar, dan worden ze te oud en verhuizen ze richting Spanje. Daar wacht hun nog een rencarrière tot ongeveer de leeftijd van 6 jaar, sommige zelfs tot 8 jaar.
De greyhound werd handelswaar. Over goede verzorging en het opwarmen van de spieren en dergelijke had men blijkbaar niet veel kaas gegeten. 23 uur in een kleine ruimte of een donkere kennel opgesloten, 1 uurtje de renbaan op Onnodig te zeggen welke gevolgen dit heeft op vlak van hun gezondheid. Deze honden hebben vaak een zeer ernstige vorm van artrose en chronische spierontstekingen.
De hond moest rennen. Zakte hij door zijn poten of had hij een ernstige blessure werd hij eenvoudig weg afgedankt, gedood of op straat gegooid. Enkele dagen later kwam er wel een nieuwe vracht greyhounds uit Engeland aan en kon men opnieuw aan wedstrijden deelnemen met zijn nieuwe hond.
Ook nam men het in Spanje niet altijd even nauw met het muilkorven van de rennende honden. Deze muilkorf beschermt de andere hond want in het heetst van de strijd tijdens het achtervolgen van de kunsthaas (de echte hazen werden in de 20ste eeuw vervangen door kunsthazen, de eerste kunsthaas werd gebruikt in 1912, in de Verenigde Staten) gebeurde het regelmatig dat de hond hapte en snauwde naar de andere rennende hond, uit frustratie dat de haas ontsnapt was Dit met vaak lelijke en ernstige verwondingen tot gevolg. De gewonde hond werd afgedankt. Want hij kon niet meer lopen. Verzorging zijn extra kosten waarbij de eigenaar niet zeker is of die hond ooit nog perfect zal lopen op de renbaan. Deze extra kosten worden niet gemaakt. Geld is om te verdienen, niet om uit te geven. Wanneer de hond geld begint te kosten, moet hij weg. Er zijn er toch genoeg
Dit zijn de greyhounds die in de opvangcentra in Spanje belanden en waarvan er een aantal vandaag in een zetel liggen te soezen en nu pas genieten van hun leven.
