Rit naar het zuiden : plantages, plantages, plantages... Uitgestrekte velden suikerriet, ananasplanten, sinaasappelbomen en rijst. Maar ook weiden met wit-bruin gevlekte koeien, zwarte stieren en magere paarden. Rammelende karren maken ongegeneerd rechtsomkeer op de autopista. Ook fietsers en voetgangers bevolken de autosnelweg in alle richtingen. Het zuiden is een bittere tegenstelling : het rijke koloniaal verleden is nog steeds merkbaar aan de paleisachtige woningen van de suikerbaronnen tegen de hutten van palmhout of eenvoudige betonnen hokken van de dorpsbewoners.De eerste stopplaats is Ciénaga de Zapata : een moerasachtig gebied van 285.000 ha. De mangroven,tropische bomen met enorme bovengrondse wortels, zomen de waterdoorgangen af. Het is een echte jungle ; de zwermen muskieten inbegrepen... ; een andere wereld, impressionant bedreigend. Precies of er zal een krokodil onverwachts opduiken. En dat gebeurt ook, maar dan in La Boca. Hier is de 2de grootste krokodillenfarm ter wereld : 15.000 van die lieve beestjes. Een verzorger staat te pronken met een jong exemplaar in zijn armen. Netjes achter de omheining. Hij steekt het dier vooruit als om te zeggen : pak mij als je durft... Dat is iets voor mij ! Ik stap op de man af. Zijn tandenloze mond grijnst mij toe. Even controleert hij nog het touw rond de bek van het dier, dat toch 1.50m lang moet zijn. Nu pas merk ik dat de opziener enkele vingers mist... Toch geen beet gehad zeker ? Verstand op nul zetten (ik kan toch niet meer terug nu). Als hij het dier in mijn gestrekte armen duwt, beginnen overal camera's te flitsen en te zoemen... Die naakte onderbuik van dat dier geeft mij toch een raar gevoel... zacht, lauw, blubberig... Als de man mij zijn bananenhoed opzet en een mini-exemplaar op dat van de krokodil, wordt er hier en daar geapplaudiseerd. Ik voel mij macho... tot de staart van het dier plots heen en weer begint te zwiepen... Straks breekt dat touw nog... Hilariteit in de groep en het sein voor de man om de krokodil weer over te nemen. Oef... met alle vingers nog aan mijn handen stap ik door het hek. Dat moest mijn moeder gezien hebben... ik zal het haar maar niet vertellen. Schouderklopje hier en woordje daar... de adrenalinestoot zit erop voor vandaag. De rest van de dag ben ik maar braaf geweest...
Rit naar Trinidad, stad van 36.000 inw. Alles oogt pronkerig door de gerestaureerde paleizen van de voormalige suikerbaronnen. Niet verwonderlijk want Unesco financiert de renovaties. Hoge houten deuren... tralies in kunstig smeedwerk voor elk raam... zuilengallerijen... de sfeer is ireëel. Precies of de tijd is er blijven stilstaan - een sluimerende stad. Volwassen Cubanen kijken weemoedig vanachter de tralievensters ; kinderen bedelen... Schoonheid en ellende ; dat is Trinidad. De Plaza Mayor is een vierkant plein in koloniale sfeer.Vergane glorie. Bij de beklimming van de toren van de plaatselijke kerk, eigenlijk meer een ruïne, ontdek ik onder steen gruis en duivenuitwerpselen een pak (eeuwenoude ?) geschriften. Ze liggen op een hoop weg te teren onder het open klokkengat. Zouden er hier geen historische geschriften liggen ? De verleiding is groot om er even in te graaien... Maar ik hou er beter mijn handen vanaf ; Cuba is nog altijd een "politiestaat". 's Avonds proef ik in La Canchanchara, een plaatselijke bar, zuivere rum... Amai, nooit zoiets straf gedronken. Deze rum zuiver drinken is als zelfmoord plegen... Ik zal er dan ook de tol voor betalen. Mijn maag brandt bij elk slokje, maar als een koppige ezel weiger ik alle toevoegingen... Ondertussen wordt er vrolijk gedanst en gezongen door een live-combo. Omdat mijn aanleg voor salsa-dansen niks betekent, blijf ik maar genieten van het spektakel... en van de blik van een "mulattinneke". Die zit mij precies te viseren. Beetje flirten... de rum doet ook zijn duit in het zakje... de blikken worden intenser... Als er naast mij een stoel vrijkomt, zie ik het zwartje heupwiegend naderen. Ze vraagt of de stoel vrij is... (allé, ik denk dat toch)... Ze geeft een hand en vertelt in een soort Frans dat ze zangeres is en straks nog moet optreden. Heel subtiel raakt ze mijn dij en vraagt met van die grote bruine ogen of ze iets van mij mag drinken... Mooi zangeresje of mooi hoertje... Enfin, ik heb haar een glas rum aangeboden en in het Westvlaams gezegd : gie zie een sjieke madam ! En dan maar opgestapt... 't Leven kan schoon zijn. Toch een mooi einde van de dag, hé ? En de rest was dromen... (van dat mulatje, jaja).
Bergrit door het Escambray-gebergte ; één van de mooiste gebieden van Cuba met dichte bossen, zachte lucht en heerlijk klimaat. De tocht gebeurt in de laadbak van open vrachtwagens (op houten banken) : 2 Russische en 1 Europese. Ik kies voor de laatste, Mercedes, omdat ik die aftandse Russische camions niet vertrouw... Het convooi doorkruist het gebergte, netjes op afstand, anders zitten je longen vol stof en benzinedampen... Er wordt even halt gehouden in een bergdorpje. Enkele betonnen huizen, wat slenterende kinderen met gitzwarte ogen, een oude Cubaan met dichtgeplakte triplexgitaar die met versleten stem "Guantanamera" murmelt... Maar de natuur is overweldigend mooi ! Plots komt uit de begroeiing en ruiter te voorschijn : fier rechtop gezeten, de toeristen geen blik gunnend, grote machete aan het middel, nauwelijks bewegend niettegenstaande de snelle draf van het paard... Hij dwarst de aardenweg en verdwijnt opnieuw in de begroeiing. Onwezenlijk mooi moment. De tocht slingert verder door het bergmassief van El Nicho - een weg afgeboord met koffie- en bananenplantages - naar de waterval El Sante de Caburni. Aan de voet van de 18 m hoge waterval is het heerlijk zwemmen. Het stof spoelt zo van je lijf. Als ik mij echter wat te dicht aan de voet van de waterval waag, krijg ik een ferme waterslag op mijn onderrug, waardoor mijn zwembroek een duik neemt naar mijn voeten en ik met mijn gat bloot sta in één van de prachtigste landschappen van Cuba... ontbloot van alle beschavingskledij... zalig gevoel. Na het middagmaal (kip... véél keuze is er niet... ofwel kip ofwel varkensvlees) bezoek aan de Jardin Botanico : honderden cactussoorten, honderden palmsoorten, exotische bomen - zoals de kauwgomboom, waarvan het hout zwaarder is dan water en de strychnineboom, waarvan de giftige strychnine in de bladeren zit - vele geneeskrachtige kruiden en de zunzuncito : een piepklein vogeltje (6,3 cm) - dat allemaal badend in een subtropisch klimaat. Het konvooi zet de terugweg in. Als matchbokskes klauteren de vrachtwagens tegen de bergen op. Plots valt de onze stil ! die Deutsche Gründlichkeit van de Mercedes wordt voorbijgestoken door de 2 Russische mastodonten ! Blijkt iets met de "bobijn" van de motor te zijn. Daar sta ik dan . Een gsm hebben die Cubaanse chauffeurs niet ! Maar wèl een hoop technisch talent. Zij slagen er zowaar in met een stukje plakband (gelukkig dat dames van alles in hun "sacoche" zitten hebben) een nieuw kabeltje te plakken en de motor weer aan de praat te krijgen. Als een gek wordt de achtervolging ingezet : niemand kan nog van het landschap genieten ; je vasthouden is de boodschap. Velen zullen pijnlijke billen hebben... en ik een pijnlijk hoofd door de harde windstoten tegen mijn kale knikker... Onverantwoord... maar heelhuids bereiken we het vertrekpunt ! De chauffeur grijnst. Hij zal zijn gedacht wel gehad hebben over de toeristen. Geradbraakt kruipen we op de bus waar we in de fluwelen zetels en met een goedwerkende airco en Cubaanse muziek op de achtergrond, naar het nachtverblijf rijden... Genoeg voor één dag.
Wakker worden met uitzicht op de bergen, eigenlijk prehistorische heuvels die eruit zien als olifantenruggen, is een prima start voor een nieuwe dag ! De rit gaat naar Santa Clara. Hier rust het lichaam van de vermoorde Che Guevara die in 1958 met zijn rebellen de troepen versloeg van dictator Batista. Er staat dan ook een groot monument op de Plaza de la Revolucion. Che - wat eigenlijk "kameraad" betekent - is heilig voor de Cubanen. Nooit heb ik een fierder volk ontmoet ; aan de revolutionaire geest valt niet te ontkomen. Tijdens de wandeling door Santa Clara word ik aangeklampt door een Cubaanse die met de meest mooie glimlach van de ganse Cariben probeert mijn Nike-petje af te bedelen. Als ze mij maar blijft achtervolgen, geef ik toe en zet het petje op haar gitzwarte haren. Ze kirt van contentement... Thuis liggen er nog genoeg, denk ik... Of ben ik zo vlug te verleiden ? Enfin, ze kon ook zo mooi glimlachen... Langzaam voel ik de zon branden op mijn kale knikker. Straks slaat die zwart uit. Daarom ga ik op zoek naar een ander hoofddeksel. Aan één van de vele straatstalletjes zetten ze mij een hoed van bananenbladeren op. Precies een witte pater uit de Congo ! Dan haalt de verkoopster een bruine soldatenmuts met vuurrode ster boven... Ze klapt in haar handen en zegt dat ik lijk op Che Guevara. Allé, vooruit dan maar. De rest van de dag heb ik zo rondgelopen tot groot jolijt van de Cubanen. "El Comandante..." riepen ze mij toe. Soldaatje spelen is blijkbaar van alle leeftijden. Iemand uit de groep komt mij stilletjes vragen of ik revolutionaire ideeën koester... de sukkelaar ! De dag eindigt als een sprookje : een vuurrode lucht van de ondergaande zon waarin palmbomen hun bladeren als penselen naar de hemel uitstrekken met hier en daar rondcirkelende zwarte gieren. Precies of de lucht kleurt rood van het bloed van de revolutie. "Hasta siempre, Comandante !"... tijd om mijn soldatenmuts in de valies te steken, samen met de herinneringen van de dag. Tevreden om zoveel opgedane vriendelijkheid heb ik geen moeite om in slaap te vallen, ondanks het gerammel van de airco. Revolutie voeren is vermoeiend !
Ik word wakker met barstende hoofdpijn. Eén hoopje ellende... dat zal het gevolg zijn van die "wilde" bergrit doorheen El Nicho op de 3de dag. Er zit niets anders op dan een halve dag achter te blijven om te herstellen. Trouwens, er liggen nog 2 mannen ziek vanmorgen... één zelfs met hoge koorts. Als de groep vertrokken is naar een fabrica de tabacos in Pinar del Rio, dool ik wat rond. Weemoedig denk ik eraan dat ik iets zal missen : die meisjes die sigaren rollen op hun billen... maar voorlopig ben ik de sigaar ! Een frisse duik in het zwembad zal mijn hoofdpijn misschien doen dalen... of nog doen toenemen : want op de bodem zie ik een enorme zwarte spin liggen ! Een lijf van méér dan 5 cm en enorme lange poten. Eek ! Is die nu dood of niet ? Mijn zwemlust is in elk geval over. Beter wat over de weg wandelen. Alhoewel, veel is er niet te zien. Wat aftandse oude Dodges tuffen voorbij...gevolgd door een ossenspan waarvan de beesten er apathisch bijlopen.... Place of nowhere. Als ik terugkom op het domein ligt de spin op het tegelpad naast het zwembad. Een dienstertje ziet mijn nieuwsgierigheid en zegt : "Arangua.... morte !" Ze pakt de spin bij een poot en houdt ze in de hoogte. Ze lacht als ze zegt : "Piek... piek..." en over haar onderarm wrijft. Allé, de spin is dood maar levend kan zo een exemplaar blijkbaar flink bijten. Het zwembad ga ik toch niet meer in ; een frisse pint zal mij ook wel deugd doen, zeker ? Tegen de middag is de hoofdpijn over en kan ik weer met de groep mee naar een prachtige vallei : Valle de Vinales. Alles is hier toegegroeid ; tot over de toppen heen. Bizarre vormen, ontstaan door de regen op de kalksteen, oefenen een sterke aantrekking uit. In de nevel lijkt alles wat luguber... Ook luguber is de Cueva del Indio - de indianengrot. Na de komst van de blanken zouden de indianen de grot als schuiloord gebruikt hebben. Het boottochtje, in het halfduister, over de ondergrondse rivier, doet de gesprekken verstillen. Nu en dan een onderdrukt gilletje van iemand die denkt iets te ontwaren... het zijn slechts fossielen van dieren en planten in de muren... beetje kil en somber allemaal. Schril in tegenstelling wat later met de Mural de la Prehistoria : een rotswand van 120 m hoog en 180 m breed, in felle kleuren beschilderd. Het stelt de evolutie voor van de amoebe via de dinosaurus tot de homo sapiens. Grot en muur : 2 tegenstellingen ; beetje zoals geheel Cuba is. Je valt van het ene uiterste in het andere. Van exotische palmstranden naar onhergbergzaam platteland ; van stinkend rijk naar luisarm ; van vrijheid naar dictatuur... het is allemaal een klein stapje. Geen probleem voor de toeristen en die schaarse Cubanen die werk vonden in de toeristische sector. De overgrote meerderheid is echter te beklagen in hun bewegingsvrijheid. Fidel Castro, je communisme is nog niet alles !
Vandaag gaat de rit van Soroa naar Havanna.Midden de Sierra del Rosario, een beschermd natuurgebied, ligt een uitgestrekte botanische tuin van 35 ha. Bomen uit alle hoeken van de wereld werden er 20 jaar geleden aangeplant door een Spaanse grootgrondbezitter. Zevenhonderd (700!) soorten orchideeën groeien in de Orquidareo. Spijtig is augustus niet de bloeiperiode ; van maart tot april zijn ze op hun mooist. Reden om eens terug te komen... De 2de locatie is de waterval "El Salto de Soroa" (20 m). Honderden stenen trappen beklimmen in een subtropisch klimaat garanderen een gewichtsverlies van zeker 1 kg door het zweten. Voor velen mooi meegenomen. De geneeskrachtige werking van het zwavelhoudend water wordt aangewend in een naburig kuuroord. We verlaten het gebergte op zoek naar de "Oude Dame van de Cariben" : Havanna. Een stad met een vervallen verleden en een stilstaand heden. Prachtige koloniale villa's naast halfingestorte huizen... wolkenkrabbers naast betonnen blokkendozen... mondaine landhuizen naast door palen gestutte barakken... 's Avonds is het aangenaam kuieren door het oude Havanna. De vele stalletjes met eetwaren verspreiden een zinnelijk genot : van de bittere geur van gebrande koffie tot de zoete aroma's van tropische vruchten. Eén soort zal ik zeker niet meer vergeten : de papaja. Luister... Terwijl ik een vruchtenstalletje bekijk, word ik aangeklampt door een "plaatselijke schone". Ik begrijp niet wat ze wil... Ik wijs naar een hoop vruchten en vraag aan de verkoopster : papaja's ? Die glimlacht precies eigenaardig... De jenetera die mij nog altijd aanklampt, neemt mijn arm en zegt : si... si... Met felle ogen kijkt ze mij aan en maakt een gebaar van 10 peso's...terwijl ze wijst naar een gebouw aan de andere kant van de straat. Ik geraak er niet wijs uit en vervolg maar beter mijn weg. Later loste de gids het raadsel op ! Met papaja bedoelen de Cubanen "het meest intieme deel van de vrouw ". Tegen de vrucht zeggen ze : frutta bomba ! Ja wadde. die jenetera zal gedacht hebben dat ik wat plezier zocht... Aantrekkelijke vrucht, die papaja...
Laatste dag van de rondrit... nog even vertoeven in Havanna. De stad uit de 16de eeuw was een verzamelplaats voor de Spaanse Zilvervloot op haar terugweg. Suiker en slavenhandel maakten er de mooiste stad van de Cariben van. In de 20ste eeuw kwam het geld van Amerikaanse miljonairs en allerlei maffiosi. Havana werd een poel van seks en drugs en casino's. Al wat daar nu nog van rest zijn oldtimers : Buicks, zo groen als munt, bonbonroze Chevrolets enz... die verhuurd worden voor een ritje, terwijl uit de transistorradio Nat King Cole een gevoelig liedje kweelt. Het wordt een dagje slenteren : *naar de Plaza de Armas : het oudste plein van Havanna ; *naar het Castillo del Morro : een monsterlijke vesting met prachtig uitzicht ; *naar de Plaza de la Revolucion : soms staan hier 1,5 miljoen Cubanen de urenlange redevoeringen van Fidel Castro te aanhoren ; *naar la Bodeguita del Medio : één van de stamkroegen van schrijver Hemingway die 20 jaar op Cuba verbleef en er heel wat mojito en daiquiri proefde ;*naar de Catedral : een barokke kerk met 2 ongelijke torens en een geheel dat eerder plomp aandoet. Daarentegen : ultraslank in hun veelkleurige rok, de sneeuwwitte tanden schitterend in hun chocoladegezicht, zijn de meisjes op het plein, die in afwachting van argeloze toeristen, ijverig hun bloedrode lippen nog wat bijverven... Een kus voor 1 peso ! Daar kan niemand aan weerstaan. Het mooiste van de 3 smakt mij met veel enthousiasme en decibel een pakkerd op mijn bruine kale knikker. Een pracht van een afdruk is het resultaat. Meteen de mooiste afscheidskus, want de rondrit zit erop. Morgen wacht nog een weekje strand en sport in Varadero : witte stranden met ritselende palmen... warme tropenwind op je huid... dobberen op een turkooizen zee... 's Avonds onder de douche spoelt het lippenrood in fijne straaltjes langs mijn lichaam. Maar op mijn hart zit een onuitwisbare stempel : "Cuba ? Si ! Claro!" Zeg maar ja tegen Cuba, de parel van de Cariben... Einde van de verslagen. Bedankt voor het lezen en mail maar eens... Groetjes van Avonturier.
willen de 3 toekomstige Cuba-reizigers ("grijze vijftigers...") mij nog eens mailen, daar ik hun email-adres niet meer bezit ? (was een vraag om tips over Cuba).
Vreemdgaan...
