Met klank gebuisd... (deel 2)
(Frans Depeuter)xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Een alinea verder luidt het nogmaals: Ook een overzicht van de auteurs die tussen 1945 en 1960 met de belangrijkste prozaprijzen bekroond werden, laat een breed spectrum zien. () Samen vertegenwoordigden zij () zowel de oorlogsliteratuur als de historische roman, zowel de streekroman als de probleemroman, zowel het autobiografische genre als de psychologische roman. Het bekroonde werk van schrijvers die kort voor, tijdens of na de oorlog debuteerden, is al even divers: van het oorlogsdagboek () tot het existentialistische (), van het speels-humoristische () tot psychologische probleemromans (), naast een historische roman. In Vlaanderen werden zowel de katholieke probleemromans () bekroond als streekromans (), de psychologisch-autobiografische roman () en de enigszins bizarre filmroman. Enkele verschijnselen en kwesties die typerend waren voor deze periode, en die niet al eerder aan de orde kwamen, verdienen aparte aandacht: het magisch-realisme, het proza van vrouwelijke auteurs en de reacties daarop, de koloniale en postkoloniale literatuur, beginnende experimenten met de vorm van de roman in samenhang met discussies over de roman als genre, en de explosieve doorbraak van de moderne roman in het begin van de jaren zestig. (163-164)
De grote diversiteit die wordt aangekondigd, wordt dus uiteindelijk beperkt tot vijf verschijnselen en kwesties die aparte aandacht krijgen, de andere worden gewoon aan de kat gevoerd. Bovendien worden de vijf in de index en de verdere tekst vlotjes voorzien van een andere titel:
-magisch-realisme →(in iindex en verdere tekst) Magisch-realisme
-proza van vrouwelijke auteurs →(in index en verdere tekst) Vrouwelijke schrijvers
-koloniale en postkoloniale literatuur →(in index en verdere tekst) Koloniale en postkoloniale literatuur
-experimenten met de vorm van de roman →(in index en verdere tekst) Een crisis van de roman?
-de moderne roman →(in index en verdere tekst) Experimenten met de roman
Prozaoogst van 1945 tot 2005
Als we mogen aannemen - en dat mogen we, - dat de titels van de boeken die vermeld worden in een literatuurgeschiedenis, door de auteur van die geschiedenis als belangrijk en richtinggegevend worden beschouwd, dan zou volgens professor Brems de keur van de Vlaamse prozaoogst van 1945 tot 2005 er als volgt uitzien:
10 titels voor
§ Ivo Michiels: Het afscheid, Het boek alfa, Dixi(t), Exit, Journal brut. Boek een, Journal brut. Ikjes sprokkelen, Orchis militaris, Schildwacht schuldwacht, Het vonnis, De vrouwen van de aartsengel
9 titels voor
§ Hugo Claus: De geruchten, De hondsdagen, In geval van nood, Het jaar van de kreeft, De Metsiers, Paal en perk, Het verdriet van België, De verwondering, Wreed geluk
8 titels voor
§ Louis Paul Boon: Het geuzenboek, Het jaar 1901, De Kapellekensbaan, Menuet, Mijn kleine oorlog, Pieter Daens, Zomer te Ter-Muren, De Zwarte Hand
§ Paul de Wispelaere: Het beroep van dichter, Brieven uit Nergenshuizen, Een eiland worden, Mijn huis is nergens meer, Mijn levende schaduw, Paul-tegenpaul, Tussen tuin en wereld, Het verkoolde alfabet
7 titels voor
§ Leo Pleysier: De dieven zijn al gaan slapen, De kast, Kop in kas, De razernij der winderige dagen, Waar was ik weer?, De weg naar Kralingen, Wit is altijd schoon
6 titels voor
§ Tom Lanoye: Alles moet weg, Boze tongen, Het goddelijke monster, Een slagerszoon met een brilletje, Van oor tot oor, Zwarte tranen
§ Daniël Robberechts: Aankomen in Avignon, De grote schaamlippen, De labiele stilte, Open boek, Praag schrijven, Tegen het personage
5 titels voor
§ Jef Geeraerts: Gangreen 1 Black Venus, Gangreen 3 Het teken van de hond, Ik ben maar een neger, Het verhaal van Matsombo, De zaak Alzheimer
4 titels voor
§ Stefan Hertmans: Francescos paradox, Kopnaad, Naar Merelbeke, Steden. Verhalen onderweg
§ Walter van den Broeck: Aantekeningen van een stambewaarder, Het beleg van Laken, Brief aan Boudewijn, In beslag genomen
§ Johan Daisne: De man die zijn haar kort liet knippen, De neusvleugel der muze, De trap van steen en wolken, De trein der traagheid
§ Hubert Lampo: De heks en de archeoloog, Kasper in de onderwereld, De komst van Joachim Stiller, Terugkeer naar Atlantis
§ Joris Note: Kindergezang, Timmerwerk, De tinnen soldaat, Het uur van ongehoorzaamheid
§ Koen Peeters: Bellevue, Bezoek onze kelders, Conversaties met K., De postbode
§ Peter Verhelst: Otto. De juwelen het geweld het geweld de juwelen, Het spierenalfabet, Tongkat, Vloeibaar harnas
§ Gerard Walschap: Het avondmaal, Het gastmaal, Oproer in Kongo, Zwart en wit
3 titels voor
§ Piet van Aken: Alleen de doden ontkomen, De blinde spiegel, De duivel vaart in ons
§ Herman Brusselmans: De droogte, De man die werk vond, Het zinneloze zeilen
§ Jan Emiel Daele: Je onbekende vader, Lieve oma, De moedergodinnen
§ Pol Hoste: High key, De veranderingen, Vrouwelijk enkelvoud
§ Mark Insingel: Een meisje nam de tram, Mijn territorium, Wanneer een dame een heer de hand drukt
§ Eric de Kuyper: Aan zee, De hoed van tante Jeannot, Een tafel voor één.
§ Monika van Paemel: Amazone met het blauwe voorhoofd, Confrontatie, De vermaledijde vaders
§ Yves Petry: Gods eigen muziek, Het jaar van de man, De laatste woorden van Leo Wekeman
§ Hugo Raes: Een faun met kille horentjes, Hemel en dier, De vadsige koningen
§ Ward Ruyslinck: De ontaarde slapers, Het reservaat, Wierook en tranen
§ Julien Weverbergh: Bokboek, Een dag als een ander, Het dossier Jan
2 titels voor
§ Fernand Auwera: We beginnen de dag opgeruimd en lopen rond de tafel, Zelfportret met gesloten ogen
§ Saskia de Coster: Jeuk, Vrije val
§ Geertrui Daem: Boniface, Een vader voor Elisabeth
§ Christine Dhaen: Het huwelijk, Zwarte sneeuw
§ Maurice Dhaese: De heilige gramschap, De witte muur
§ Marnix Gijsen: Het boek van Joachim van Babylon, Er gebeurt nooit iets
§ Frans van Isacker: Maar er is een uitweg, De wereld verandert
§ Geert van Istendael: Altrapsodie, Het Belgisch labyrint
§ Paul Koeck: Opgemaakt in zoveel exemplaren als er partijen zijn, Het plantenoffensief
§ Paul Mennes: Soap, Tox
§ Anne Provoost: Mijn tante is een grindelwal, Vallen
§ Herman Portocarero: Het anagram van de wereld, Door de naamloze vlakte
§ Willy Roggeman: Blues voor glazen blazers, Gnomon
§ Jos Vandeloo: De muur, De vijand
§ Jan Walravens: Negatief, Roerloos aan zee
1 titel voor
§ Marc van Alstein: Het uitzicht op de wereld
§ Kamiel van Baelen: De oude symphonie van ons hart
§ Benno Barnard: Uitgesteld paradijs
§ Claude van de Berge: De oever
§ Aster Berkhof: Het huis van Mama Pondo
§ Bertien Buyl: Glanzend was mijn haarwrong
§ Paul Claes: Het hart van de schorpioen
§ André Demedts: De levenden en de doden
§ Astère Michel Dhondt: God in Vlaanderen
§ Maurice Gilliams: Winter te Antwerpen
§ Luuk Gruwez: Het bal van opa Bing
§ René Gysen: Met andere woorden
§ Kristien Hemmerechts: Donderdagmiddag. Half vier
§ Albert van Hoogenbemt: Winst en verlies
§ Valeer van Kerckhove: De bungalow
§ C.C. Krijgelmans: Messiah
§ Julien Kuypers: Donderkoppen
§ Hector-Jan Loreis: Is de boelijn over de nok?
§ Richard Minne: In twintig lijnen
§ Bart Moeyaert: Suzanne Dantine
§ Erwin Mortier: Marcel
§ Tom Naegels: Los
§ Pierre Plateau: School nummer 1
§ Jean Ray: Malpertuis
§ David van Reybrouck: De plaag
§ Maria Rosseels: Dood van een non
§ Clem Schouwenaars: De seizoenen
§ Hedwig Speliers: Wij galspuwers
§ Willy Spillebeen: Steen des aanstoots
§ Herman Teirlinck: Zelfportret of het galgemaal
§ Kamiel Vanhole: Bellevue
§ Annelies Verbeke: Slaap!
§ Paul Verhaeghen: Omega minor
§ Eriek Verpale: Alles in het klein
§ Johnnie Verstraete: Maria, een vrouw van deze tijd
§ Laurent Veydt: Het lichamelijk onderscheid
§ Erik Vlaminck: Wolven huilen
§ Staf Weyts: Sneeuw en zonde
§ Chris Yperman: Een heel klein scheepje
Brems prozakeus is op zijn minst aanvechtbaar, niet alleen voor wat de keuze/omissie van bepaalde auteurs, maar ook voor wat de titelselectie betreft. Hoe verklaar je bij voorbeeld het ontbreken van juist de belangrijkste titels van sommige geciteerden, zoals
§ Mathias t Kofschip, van Fernand Auwera
§ De woedende Christus, Toen wij allen samen waren, Mijn huis in de verte, van Aster Berkhof
§ De eer van ons volk (4 delen), van André Demedts
§ Klaaglied om Agnes, van Marnix Gijsen
§ Elias of het gevecht met de nachtegalen, van Maurice Gilliams
§ De stille man, van Albert van Hoogenbemt
§ Homunculus, van C.C. Krijgelmans
§ De arkvaarders , van Anne Provoost
§ Wacht niet op de morgen, van Maria Rosseels
§ Emily Beyns, of het Heilig Zwijgen, van Clem Schouwenaars
§ Aeneis, Cortés of De val, van Willy Spillebeen
§ Maria Speermalie, van Herman Teirlinck
§ Houtekiet, Nieuw Deps, Een mens van goede wil, van Gerard Walschap
Frans Depeuter
