Werken aan je depressieve klachten met technieken uit de cognitieve gedragstherapie
07-05-2007
verhaal
Een professor bezocht een bekende Zen meester.Terwijl de meester de professor een kopje thee inschonk, bleef de professor maar aan een stuk door praten over wat Zen volgens hem was. De Zen meester schonk het kopje vol tot aan de rand en bleef maar gieten. De professor reageerde verbaasd en geïrriteerd: "Stop!Het kopje is vol, er kan niets meer bij! "Je bent net als dit kopje", antwoordde de meester, "hoe kan ik je iets leren als je niet eerst je kop leegmaakt."
Cognitieve gedragstherapie is een van de best onderzochte niet-medicamenteuze behandelingen van depressie. Hoofdstuk 2 beschrijft in korte lijnen wat cognitieve gedragstherapie is. Gedragstherapeuten hebben ook zo hun eigen visie op hoe depressie ontstaat en vooral onderhouden wordt. Want hoe ernstiger een depressie, hoe meer gedragstherapeuten zich zullen bezig houden met wat de patiënt aan zijn depressie zelf kan doen. In de praktijk bleek dat ook te werken: als depressieve patiënten zich anders gaan gedragen en anders leren denken knappen ze daar een heel eind van op. Gedragstherapie is dus iets helemaal anders dan praten over je depressie of over mogelijke oorzaken. Kort gezegd denken gedragstherapeuten dat door problemen die mensen hebben en die ze niet goed opgelost krijgen, mensen ervaren dat hun leven aan kwaliteit inboet. Er zijn op dat moment meer negatieve situaties in ons leven of we beleven ze negatiever. Daardoor krijgen mensen minder energie, ontwikkelen ze een sombere stemming en negatieve gedachten. Al snel ervaren ze dat wat ze doen niet veel plezier meer oplevert en in gezelschap zitten wordt al helemaal een opdracht. Mensen trekken zich terug en zullen meer en meer situaties gaan vermijden waardoor de levenskwaliteit nog verder daalt en depressie toeneemt. Verder bekijken we in dit hoofdstuk hoe onze gedachtenwereld in elkaar zit en op welke manier een depressie en onze gedachten elkaar beïnvloeden. Het hoofdstuk eindigt met enkele praktische weetjes : wanneer je best hulp zoekt bij een cognitieve gedragstherapeut en waar je die therapeut kunt vinden. Mensen die nu al eens een kijkje willen nemen op de website van de vlaamse vereniging voor gedragstherapie kunnen surfen naar www.vvgt.be Op die website kun je ook nakijken waar er in je buurt gedragstherapeuten zijn. Cognitieve gedragstherapie werkt met huiswerkopdrachten . Wat er precies dient te gebeuren en in welk tempo wordt uiteraard afgesproken tussen patiënt en therapeut. Je zou de therapeut kunnen vergelijken met een coach, de patiënt met een atleet. Succes vraagt - net als in sport- een inspanning van de atleet. No Pain No Gain is hier dan ook zeker op zijn plaats.
In het eerste hoofdstuk beschrijft Dr. Dirk Van den Abbeele ondermeer hoe artsen een depressie diagnosticeren. Een depressie is een ziekte en verschilt wel duidelijk van een slechte dag. Een ziekte omdat het depressieve brein ook anders werkt. En net die biologische veranderingen verklaren dan weer waarom je het soms zo moeilijk hebt om alledaagse problemen nog te overzien of oplossingen te bedenken. We zijn dan ook overtuigd dat depressie geen aandoening is van het niet willen maar wel een aandoening van het NIET KUNNEN! Aan welke criteria je moet voldoen om van een depressie te spreken vind je terug op http://www.seniorennet.be/Pages/Gezond_leven/gezondheid_depressie.php. In dit hoofdstuk gaat de auteur ook in op de verschillende vormen van depressie die we onderscheiden Eens mensen weten waaraan ze lijden, willen ze vanzelfsprekend weten hoe ze aan deze klachten komen. Bij een depressie is dat een samenwerking tussen verschillende factoren: biologische, psychologische en relationele/sociale die aangrijpen op kwetsbaarheden die mensen hebben. Dr. Van den Abbeele schetst dan het verloop van psychologie (de stresserende situaties) naar de biologische ontregeling.Ook de scheikundige processen in onze hersenen en de rol van de verschillende neurotransmitters wordt daarbij uit de doeken gedaan. De conclusie is dat zoeken naar die ene oorzaak voor je depressie onbegonnen werk is (en ook niet nodig om er iets aan te doen). Een hoofdstuk over de biologie van de depressie vraagt natuurlijk ook om een bespreking van de biologische behandelingen. Daarbij komen de verschillende soorten antidepressiva en bijvoorbeeld ook de plaats van electroshocktherapie aan bod. Het hoofdstuk sluit af met het beantwoorden van enkele veel gestelde vragen over medicamenteuze behandeling. We geven je graag de kernboodschappen van dit hoofdstuk mee: depressie is een ziekte en verschillend van een slechte dag zowel psychologische, sociale, relationele als biologische factoren spelen een rol de behandeling is gericht op biologisch en op psychosociaal herstel een ernstige depressie wordt best medicamenteus en niet-medicamenteus behandeld een goed begrip omtrent de aandoening en de behandeling is van belang voor de therapietrouw
Omtrent die antidepressiva citeer ik graag een bijzonder mooie beeldspraak van één van mijn patiënten. Ze zei hieromtrent: een berg opwandelen (ze bedoelde hiermee je depressie overwinnen) moet je zelf doen, er is niemand die voor jou wandelt of je draagt. Maar het maakt wel een verschil uit of je dat moet doen met een paar stevige bergschoenen of blootsvoets. Voor mij zijn mijn antidepressiva mijn bergschoenen."
Een oude Cherokee vertelde zijn kleinzoon dat er in elke mens een strijd woedde tussen twee wolven. "De ene is Slecht. het is kwaadheid, afgunst, jaloersheid, spijt, arrogantie, zelfmedelijden, schuldgevoel, wraak,minderwaardigheid, leugens, ijdelheid, superioriteit en egoïsme", zo sprak hij. En hij vervolgde: "de andere is Goed. Het is vreugde, liefde, waarheid, nederigheid, mildheid, empathie, generositeit, waarheid, mededogen en vertrouwen." De kleinzoon dacht hier even over na en vroeg aan zijn grootvader: "en, wie wint?" waarop de oude Cherokee antwoordde: "diegene die je voedsel geeft".
inhoud: 1. wat is een depressie? (inclusief de medicamenteuze behandeling) 2. de niet medicamenteuze behandeling van depressie interludium: waar sta jij in je veranderingsproces? 3.anders leren doen 4.anders leren denken 5.anders leren omgaan met piekeren 6.de gedachten aan de dood en de neiging tot zelfmoord 7.het voorkomen van terugval 8.de familie en depressie 9. meer info
Op de CD staan oefeningen en luisteropdrachten uitgegeven bij globe, brussel,2006, 271 pp. 22,90 euro ISBN 90 8679 010 0 www.roulartabooks.be
Depressieve mensen kiezen niet voor hun depressie. Ze kunnen echter wel kiezen om anders om te gaan met hun depressieve gedachten en depressief gedrag. In het zelfhulpboek "Je Kan Anders" willen wij een aantal van de technieken en ideeën die we meegeven in onze cursus, verspreiden onder een groter publiek. Daarbij willen we ook benadrukken dat dit boek geen vervanging wil zijn voor therapie. Wie depressief is lijdt aan een ziekte. Deskundige hulp zoeken is dan een must.
Wie zijn de auteurs? Roland Rogiers (psycholoog en gedragstherapeut), Dirk Van den Abbeele (psychiater en psychotherapeut Kortdurende Oplossingsgerichte Therapie) en Johan Van de Putte (psycholoog, gedragstherapeut en tevens opgeleid in de mindfulness based cognitive therapy) werken alledrie in de Kliniek voor Angst- en Stemmingsstoornissen van het Universitair Ziekenhuis Gent.
