Weetjes over oud en nieuw

Als eerste is het wel interessant om te weten dat we al héél lang oud en nieuw vieren. Hoelang we dit precies al doen is niet duidelijk, maar onderzoekers zijn er wel van overtuigd dat de jaarwisseling ongeveer 4 duizend jaar geleden werd gevierd in Babylon. Zij vierden dit echter niet in januari, maar in maart; bij de eerste volle maan na de equinox. Ze hielden toen wel een feestje, want daar destijds werd de jaarwisseling met een festival gevierd dat maar liefst 11 dagen lang was.

Champagne: hét oud en nieuw drankje

Met oud en nieuw is er natuurlijk een drankje dat we traditioneel drinken en dat is champagne. Ook deze traditie is al eeuwenoud en is waarschijnlijk ontstaan in Frankrijk. In de 17e eeuw dronk de Franse elite al een soortgelijk drankje, inclusief de bubbels en spuitende flessen.

Toen kon alleen de elite champagne nog betalen, maar in de 19e eeuw werd de drank een stuk beter betaalbaar en daardoor werd deze ook beschikbaar voor de middenklassen. Vanaf dat moment werd champagne steeds vaker gebruikt voor het vieren van mooie en bijzondere gebeurtenissen, waaronder ook oud en nieuw.

Vuurwerk 

Oud en nieuw zonder vuurwerk is eigenlijk ook ondenkbaar, want ook deze traditie bestaat al een tijdje. Wanneer vuurwerk werd uitgevonden is niet helemaal duidelijk, maar deze uitvinding is waarschijnlijk ergens tussen de 7e en 10e eeuw gedaan in China.

In welk land is het als eerste nieuwjaar?

Veel mensen denken waarschijnlijk dat landen zoals Australië of Nieuw-Zeeland als eerste het nieuwe jaar mogen inluiden, maar toch zijn deze landen niet als eerste aan de beurt. 31 december loopt namelijk als eerste af op kersteiland. Op Kiritimati hebben ongeveer zevenduizend mensen om 11.00 uur Nederlandse tijd als eersten het nieuwe jaar ingeluid. Vervolgens komen andere landen in Oceanië en Azië aan de beurt. Dan vieren ze oud en nieuw in Europa en Afrika, en daarna in Zuid-Amerika en Noord-Amerika.

Mix tradities van verschillende Europese landen. Kies uit deze soms bizarre feestgewoonten…

Eet 12 druiven, zoals de Spanjaarden.

Eén druif bij elke klokslag die aftelt naar middernacht, nieuwjaar. Het brengt hen geluk het komende jaar.

Hang ajuinen aan de deur, zoals de Grieken.

Deze ajuinen aan de voordeur zijn het symbool van hergeboorte in het nieuwe jaar. Ze kloppen er ook hun kinderen mee op het hoofd om hen wakker te maken voor de kerkdienst.

Eet een enorme cake en gooi borden stuk, zoals de Denen.

De Kransekage is een steile schuine kegelvormige cake versierd met voetzoekers en vlaggen. De borden mag je de volgende dag bij je vrienden kapot gooien, om hen van veel vrienden te verzekeren.

Eet 12 maaltijden, zoals de Esten.

7 of 9 maaltijden zijn ook goed. Elke maaltijd geeft je extra mankracht het komende jaar. Laat wel over voor de geesten van je voorouders die op bezoek komen.

Voorspel de toekomst met tin, zoals de Finnen.

Ze gooien gesmolten tin in ijskoud water. Het metaal wordt vervolgens geanalyseerd in het kaarslicht. Zo wordt de toekomst voor het nieuwe jaar voorspeld.

Kijk zwart-wittelevisie, zoals de Duitsers.

Eens ze een klein marsepeinen varkentje hebben gegeten dat hen geluk brengt, nestelen ze zich voor de televisie. Op het scherm de komedie Der 90. Geburtstag uit 1963 in zwart-wit.

Vier nog eens kerst, zoals de Serven.

Met een kerstboom en cadeautjes van de Kerstman. Volgens de juliaanse kalender vieren ze nieuwjaar op 13 januari.

.

Dankzij dít trucje blijft een kerstster veel langer mooi

Een beetje gek in deze donkere tijd, maar de kerstster heeft veel daglicht nodig. Wanneer-ie in een donker hoekje staat, zullen de bloemen snel verwelken. Zet de kerstster dus op een lichte, zonnige plaats maar nooit in direct zonlicht.

Niet in de hal

Als je een kerstster in huis haalt, is het belangrijk dat-ie op een plekje staat waar het niet te koud is en waar het niet tocht. Zet ’m dan ook niet in de hal. Plaats ’m liever op een plek waar de temperatuur aangenaam en constant is.

Water

De kerstster heeft niet veel water nodig. Mocht je twijfelen, dan kun je heel makkelijk checken of-ie al toe is aan nieuw water of niet. Stop je vinger diep in de aarde. Is de aarde nog flink vochtig? Dan heeft de plant nog genoeg water en hoef je voorlopig niks te geven. Let wel op dat de wortels níet in het water staan, want dan houdt je kerstster het niet lang vol. Merk je dat de aarde juist enorm droog is? Zet ’m dan in de gootsteen, laat de aarde vollopen met water en laat ’t daarna gelijk uitlekken. De bloemen zuigen het nodige water op en de rest kan netjes weglopen. Doe de kerstster daarna weer terug in de bloempot.

Heeft je kerstster de winter overleefd? Dan kan-ie in de zomer naar buiten. Zet ’m in dat geval op een beschutte plek.

Hoe lang eten we al oliebollen tijdens oud en nieuw?

Het oudste bekende oliebollenrecept komt uit 1667

Wie precies de eerste hap uit een oliebol nam, zullen we nooit weten. Maar oliebollen, of oliekoeken, bestaan al minstens sinds de zeventiende eeuw. Het oudste bekende oliebollenrecept komt uit 1667 en stond in het boek De Verstandige Kock of Sorghvuldige Huys-Houdster. Wie zijn neus optrekt bij het idee van krenten of (de horror!) appelstukjes in zijn gefrituurde deegbal, zou hier niet gelukkig van zijn geworden.

Het recept vermeldt niet alleen rozijnen en appels, maar ook gestampte amandelen, kaneel, gember en kruidnagel. Ze zijn dus heel wat kruidiger dan de moderne variant. En er zaten rozijnen in. Maakt dat de oliebol mét authentieker dan die zonder? Lizet Kruyff, culinair historicus, vermoedt van wel.

Oliebollen waren vroeger veel platter

De oliebol zal vroeger sowieso een beetje anders gesmaakt hebben. ‘Hij werd veel gemaakt in raapolie, dat is relatief goedkope olie’, vertelt Kruyff. Daarin werden ook nog wel roggebrood en appel uitgebrand, om de olie op smaak te brengen. Wie meer geld had, kon duurdere oliën gebruiken, van noten of zaden.

De frituurpan lekker bijvullen om je oliebollen te bakken, ging dus ook nog niet. Volgens de website van Het Smaakmuseum, dat oude recepten verzamelt en uitvoert, bakte je ze in ongeveer een liter olie. De oliebollen hadden daardoor niet de ruimte om te dobberen en bleven platter. Dat zou ook kunnen verklaren waarom ze nog oliekoeken heetten.

Of ze nu bol waren of niet, net als nu zal lang niet iedereen ze zelf gebakken hebben. Pas rond 1900 kregen veel huizen een fornuis, daarvoor kookte men nog veel
op open vuur. En daarin een grote pan kokende olie hangen, is levensgevaarlijk

Oliebollen horen sinds de negentiende eeuw bij Oud en Nieuw

Of om ze allemaal zelf op te eten, want de kortste dagen vielen precies tussen de vastenperiodes in. Rond de negentiende eeuw begonnen die lekkere, vette oliebollen en de jaarwisseling echt bij elkaar te horen.

Hierom moet je een beetje zout in je waxinelichtjes strooien

Gezouten waxinelichtjes

Door voor het aansteken wat zout over je waxinelichtjes te strooien, gaan ze een stuk langer mee. De korrels absorberen overtollig kaarsvet, waardoor vervelende druppels en ongewenste kuilen worden voorkomen. De kaarsjes branden zo geleidelijker op, waardoor ze er egaler uitzien én je er een stuk langer van kan genieten. Fijn!

Ook vermindert zout eventuele roetvorming. Dat komt soms vrij wanneer het kaarsvet niet volledig opbrandt en strijkt dan in deeltjes rondom de kaars neer. Best vervelend, want dit tast de luchtkwaliteit in huis aan én kan leiden tot zwarte vlekken op muren, plafonds en meubels.

Pas op! Deze lekkere etenswaren zijn heel gevaarlijk voor je hond

Met kerst heb je vaak het hele aanrecht en de tafel vol staan met allerlei eten en drinken. Misschien ben je uren van tevoren al aan het koken en laat je per ongeluk wat ingrediënten slingeren. Nu is dat natuurlijk niet heel erg, behalve als je een huisdier hebt. Sommige voedingsmiddelen kunnen namelijk slecht zijn voor je hond. We weten al dat chocola er eentje van is, maar ook de volgende dingen kunnen gevaarlijk zijn voor je trouwe viervoeter.

Jus is totaal niet goed voor je hond. Sommige mensen doen zelfs wat jus door de brokken van hun hond, maar dit kan heel gevaarlijk zijn. In jus zit namelijk heel veel zout, wat honden niet gewend zijn. In hondenbrokken zit namelijk nooit zout. Honden eten dus van nature geen zout, waardoor ze zoutvergiftiging kunnen krijgen als ze ineens veel jus met zout oplikken. Deze zoutvergiftiging kan ernstige gevolgen hebben. Goed oppassen dus!

Druiven kunnen er volgens dierenartsen voor zorgen dat honden ernstige nierschade oplopen. Sommige honden reageren er heftiger op dan anderen, maar dat neemt niet weg dat het voor geen enkele hond gezond is. Ze raden dan ook aan om geen druiven of rozijnen aan je hond te voeren.

Uien kunnen een maaltijd net even wat meer smaak geven. We gebruiken ze dan ook rijk tijdens de kerstdagen. Echter, je kunt ze beter uit de buurt houden van je huisdier. Uien (maar ook sjalotten, prei en knoflook) zijn giftig voor je hond. Wanneer honden dit eten, kunnen ze gaan overgeven of diarree krijgen. En in het ergste geval kunnen de rode bloedcellen zelfs beschadigd raken. Geef de restjes van het diner dus niet zomaar aan je hond!

Je hond is misschien wel dol op een lekker blokje kaas, maar dit is helemaal niet goed voor een hond. Veel honden hebben namelijk een lactose-intolerantie. De meeste baasjes weten niet dat hun hond dit heeft. Daarom kun je maar beter het zekere voor het onzekere nemen en zuivel uit de buurt van je hond houden. Anders kan je huisdier flinke buikpijn en diarree krijgen.

Waarom je vanaf nú keukenpapier op je kasten moet leggen 

Bij een wekelijkse of dagelijkse schoonmaakbeurt worden de hoge oppervlakken vaak overgeslagen, omdat je er niet goed bij kunt én omdat dingen die boven je ooghoogte zitten nu eenmaal vaak worden vergeten. Toch kun je maar beter wel regelmatig dit soort oppervlakken schoonmaken, want zo’n dikke stoflaag is allesbehalve gezond.

Hack met keukenpapier

Om het afstoffen een stuk makkelijker te maken, hebben wij een handige tip voor je gevonden. Het enige wat je hiervoor nodig hebt, is een rol keukenpapier. Zorg ervoor dat je eerst het oppervlak schoonmaakt met een nat doekje en bedek het schone oppervlak vervolgens met wat vellen keukenpapier. Zorg ervoor dat alles goed aansluit, zodat er geen open oppervlakken overblijven. De laag stof die zich normaal gesproken op de kast vormt, zal vanaf nu op het keukenpapier liggen.

Niemand die het ziet

De eerstvolgende keer dat je aan het schoonmaken bent, hoef je alleen maar de vellen keukenpapier te vervangen door schone vellen. Je zal zien dat het daaronder dan nog helemaal schoon is. En ook niet onbelangrijk: omdat de oppervlakken hoog zijn, hoef je niet tegen lelijke vellen keukenpapier aan te kijken; het zal niemand opvallen!

Last van vriesbrand? Dít kun je eraan doen

Trek je je vriezer open, zijn de aardbeien voor in je smoothie compleet gehuld in een laag ijs. En je doperwtjes zie je door de hoeveelheid bevroren water haast niet meer. Je hebt er vast wel eens last van gehad: vriesbrand.

Brood met vriesbrand

Vriesbrand in brood? Dan kun je er altijd nog deze zalige recepten mee maken. Je behandelt het brood met vriesbrand gewoon als ‘oud’ brood. Tosti's, wentelteefjes, broodpudding, croutons of als bindmiddel voor gehaktballen... hartstikke lekker én je gaat verspilling tegen. Dat scheelt weer centen.

Fruit met vriesbrand

Voor een smoothie maakt het niet uit of je fruit is aangetast door vriesbrand, en je zou er ook een jam of gelei van kunnen maken. Lekker in de yoghurt of de broodpudding die je van je brood met vriesbrand hebt gemaakt. Of verwarm het aangetaste fruit kort in de magnetron (eventueel met een schepje suiker) en serveer bij pannenkoeken. Mmmm!

Groenten met vriesbrand

Omdat je diepvriesgroenten zelden rauw eet, zul je er na bereiding weinig van merken als delen ervan zijn aangetast door vriesbrand. Het kan de smaak wel enigszins beïnvloeden, maar in een soepje gecombineerd met andere groenten proef je daar niks meer van!

Vlees met vriesbrand

Tenzij het om stoofvlees gaat, is het beter om de aangetaste stukken weg te snijden na het ontdooien en het vlees dan als gebruikelijk te verwerken.

Voorkomen

Uiteraard is voorkomen een stuk beter dan genezen, dus hoe voorkom je vriesbrand? Verpak je etenswaren luchtdicht voor je ze in de vriezer stopt, bijvoorbeeld in een bakje dat je goed kunt afsluiten of een zakje waaruit je overtollige lucht duwt voordat je het sluit. Laat je eten ook goed afkoelen voor je het invriest. Zo voorkom je waterdamp en ijsvorming.

Deze zeldzame orchideeën lijken op aapjes wanneer ze bloeien

De “apensoort” werd in 1978 gedoopt door botanicus Carlyle A. Lueren. Dracula simia vertaalt zich naar “kleine draak aap”, verwijzend naar zijn lange slagtandachtige bloembladen. Ondanks de duidelijke gelijkenis met apen zijn de bloemen eigenlijk geurig met de geur van een rijpe sinaasappel.

Deze exotische bloemen gedijen in diepe schaduw, houden van vochtigheid en, in tegenstelling tot wat men zou denken, geven de voorkeur aan koude temperaturen. Denk je eraan om er zelf een te kweken? Welnu, voordat je begint, zijn hier de feiten:

Het is inderdaad mogelijk om online verkopers te vinden die Dracula-zaden verkopen. Wees echter gewaarschuwd dat het kweken van deze zaden niet wordt aanbevolen voor beginners in orchideeën. Apenorchidee-zaden zijn bijna als stof en vereisen gespecialiseerde zorg om goed te kunnen groeien. Zelfs onder optimale omstandigheden duurt het drie tot acht jaar voordat ze bloei-klaar zijn.

Als je denkt dat je over de kennis en de juiste omgeving beschikt, zijn dit enkele Dracula-orchideeën die gemakkelijker te kweken zijn: Dracula erythrocheate, Dracula bella en Dracula cordobae. Zorg er wel voor dat je zaden koopt bij een betrouwbare dealer, aangezien er veel oplichters zijn die online apenorchidee-zaden adverteren.

Dingen die je absoluut niet door de gootsteen moet spoelen

Koffiedik

Koffiedik – het restproduct van je gemalen koffie uit een koffiefilter of espressoapparaat – lijkt onschuldig, maar kan in combinatie met water flink gaan klonteren in je leidingen. Gooi koffiedik dus altijd in de afvalbak. Verwijder eventuele koffieresten met keukenpapier voordat je het filter of de uitklopbak afspoelt.

Rijstkorrels

Restjes rijst die tijdens de afwas in de gootsteen belanden, kunnen je leidingen ernstig verstoppen. Rijst heeft een sterke waterabsorberende werking en zwelt tot vier keer zijn grootte. Gevolg? Een kleverige massa die zich vastzet in je afvoer. Gooi achtergebleven rijstkorrels – gekookt en ongekookt – gewoon in de prullenbak.

Eierschalen

Dun en broos als ze zijn, kunnen eierschalen toch een hardnekkig probleem veroorzaken in je leidingen. Door het membraan aan de binnenkant blijven de schalen plakken, vooral als ze nat worden, waardoor andere afvalresten gemakkelijk blijven hangen en de afvoer verstopt raakt. Het beste is om ze direct in de afvalbak te gooien.

Vezelige groenten

Aardappelschillen, wortelschillen, stukjes maïs en asperges zijn erg vezelig en lossen niet op in water. In plaats daarvan blijven ze in de afvoer hangen, waar ze zich kunnen ophopen en voor verstoppingen zullen zorgen. Gooi deze groenteresten liever in de prullenbak of op de composthoop.

Ontdek de kracht van pindakaas: redenen om het elke dag te eten

Bloeddruk op peil houden: Pindakaas zit vol eiwitten, vezels, magnesium en kalium, voedingsstoffen die een positief effect hebben op je bloeddruk. Controleer altijd het etiket en kies voor de soort die geen toegevoegd zout bevat.

 Gezondheid van de hersenen: Het eten van pindakaas kan de hersenactiviteit en het geheugen stimuleren. Het bevat voedingsstoffen zoals vitamine E, zink, magnesium en niacine, die belangrijk zijn bij het voorkomen van cognitieve achteruitgang.

 Spierherstel: Pindakaas is rijk aan eiwitten, die het lichaam nodig heeft om spieren te herstellen en op te bouwen na een zware training.

Voordelen tijdens zwangerschap: Pindakaas helpt het risico op neurale buisdefecten bij baby’s te verminderen vanwege de rijke bron van foliumzuur.

 Betere slaap: Pindakaas is rijk aan tryptofaan, dat de slaap en serotonine bevordert. Daardoor kan het je helpen om meer ontspannen en dieper te slapen.

Zó krijg je de rode aanslag uit je vershoudbakjes

Wat heb je nodig?

• Water

• Afwasmiddel

• Keukenpapier

• Vieze bakjes

Zó doe je dat

1. Vul je bakje met warm water

2. Voeg vervolgens wat afwasmiddel aan het water toe

3. Scheur een vel keukenpapier af, vouw deze dubbel en stop het in het bakje

4. Doe de deksel op het bakje en schud er één minuut mee

5. Doe het deksel weer open, spoel het bakje af en het is weer helemaal schoon!

Pasta niet te lang bewaren

Wist je dat je gekookte pasta maar twee dagen kunt bewaren? Als je het te lang in de koelkast laat staan, bestaat de kans dat je er ziek van wordt. Voordat je jouw favoriete gerechten verdeelt in allerlei bakjes, is het goed om vooraf even te checken hoelang je de gerechten eigenlijk kunt bewaren.

Voordelen van zout in de koelkast

Zout wordt al sinds de oudheid gebruikt voor het bewaren van allerlei voedingsmiddelen en om hun natuurlijke smaak te versterken, maar het is ook erg nuttig buiten de keuken, ter ondersteuning van ons welzijn, maar ook voor het schoonmaken van het huis. Zout is altijd aanwezig in de voorraadkast en daarom ook beschikbaar als vervanger voor meer klassieke schoonmaakmiddelen. Vooral in de keuken is zout erg nuttig om oppervlakken schoon en hygiënisch te houden, vaak in combinatie met andere natuurlijke middelen.

Er zijn twee belangrijke voordelen die het gebruik van zout in de koelkast je kan geven:

• het absorbeert overtollig vocht, wat zorgt voor een betere werking van het apparaat en een gezondere omgeving voor het voedsel;

• het elimineert onaangename geuren die binnen kunnen ontstaan en voorkomt dat ze op andere voedingsmiddelen terechtkomen en hun smaak veranderen.

Je kunt deze truc heel eenvoudig toepassen door 3 eetlepels fijn zout in een plastic of keramisch schaaltje te doen en het in de koelkast te laten staan; voor een nog effectiever resultaat kun je meerdere bakjes plaatsen, één op elk schap van je koelkast, om onaangename geuren sneller te elimineren op de plek waar ze zijn ontstaan.

Waar is de pannenkoek uitgevonden?

De uitvinder van de pannenkoek verdient een standbeeld: het gerecht bestaat al vele eeuwen en gaat nog zeker eeuwen mee.

Toch zullen we nooit weten wie de eerste pannenkoek bakte. Daarvoor is het gerecht te eenvoudig. Iemand warmde ooit een mix van meel, water en eieren op boven een vuurtje. En voilà: de pannenkoek was geboren.

Mensen van over de hele wereld eten pannenkoeken

Pannenkoeken worden over de hele wereld gebakken. Soms in hartige vorm, zoals in Afrika, soms in zoete vorm, zoals in België en Nederland. Er zijn veel varianten van de pannenkoek, die allemaal hun eigen geschiedenis hebben.

In Rusland heb je blini’s, pannenkoekjes van boekweitmeel met een hartige vulling. In Frankrijk heb je de crêpe, in Duitsland dePfannkuchen. Naar verluidt was de pannenkoek (de Franse versie dan) het favoriete gerecht van Lodewijk Napoleon, koning van Nederland en de jongere broer van de beroemde keizer.

Het oudste recept voor pannenkoeken komt uit 1439

Het oudste geschreven recept voor pannenkoeken is terug te vinden in een kookboek uit 1439. Maar pannenkoeken zijn dus veel ouder. Voedselhistorici zijn het er over eens dat ze in elk geval al sinds de Romeinse tijd bestaan en waarschijnlijk al sinds de steentijd. Ook toen waren meel, water en eieren voorhanden. Pannenkoekenmix, misschien wel de belangrijkste pannenkoek-innovatie, is uitgevonden in 1889 in de VS.

Waarom mislukt de eerste pannenkoek altijd?

Bij aanvang van het bakken, weet je een ding al zeker: de eerste pannenkoek mislukt. Waarom gaat dat altijd fout?

Omdat ’t Pannekoekhuis Hoenderloo in 2011 het NK pannenkoeken bakken won, denken we voor het antwoord op deze vraag bij kok Edwin Veneman aan het goede adres te zijn. Volgens hem moet je een pan exclusief voor pannenkoeken gebruiken en hem nooit met zeep afwassen. Heet water is voldoende. Verder moet de pan niet te warm zijn als je begint met bakken, en doe je er goed aan je baksel pas om te draaien als de bovenkant gestold is.

Geen groene vingers? Dan is de marimo moss ball ideaal

Marimowatte?

Vergis je niet in de naam, de 'moss ball' (Cladophora aegagropila) bestaat niet uit mos maar is daarentegen een zeldzaam levende algensoort. Hij groeit op de ondiepe bodem van Lake Akan en rolt en stuitert daar wat rond door de bewegingen van het water. Hierdoor behoudt hij zijn bolvorm. De naam Marimo betekent dan ook stuiterende waterplant.

Verzorging

Ondanks dat de moss ball in Japan groeit kan ook jij deze algenbal in huis halen. De bal is gewend om door de meren te rollen en dus is het ten eerste noodzakelijk 'm in water te houden, maar ook om hem af en toe voorzichtig rond te rollen om zijn vorm te behouden.

Verder is de verzorging heel eenvoudig. Het algenballetje heeft maar weinig licht nodig, dus plaats hem vooral niet op een zonnige plek. Daarnaast is de bal eens in de twee weken toe aan vers, koud (kraan)water. Tijdens warme zomerdagen zal het water sneller verdampen. In dat geval is het raadzaam om het water elke week te verversen. Met de juiste verzorging gaat de moss ball wel meer dan 100 (!) jaar mee.

Als jouw Marimo geen mooie groene kleur meer heeft dan kan het zijn dat hij ziek is geworden. Dit is in de meeste gevallen ook gemakkelijk op te lossen. Een bruine kleur geeft aan dat het balletje meer beweging nodig heeft en toe is aan een schoonmaak. Spoel de bal voorzichtig onder water en ververs de kom. Indien nodig kun je nog wat zout toevoegen aan het water. Lichte plekken op de bal betekenen vaak dat de bal te veel licht of zon heeft gehad. Hier is de moss ball natuurlijk niet dol op, dus zet hem in dat geval op een donkerder plekje.

Zelfs wanneer een deel van de bal zwart van kleur is, valt hij nog te redden. In dit geval knip je de zwarte stukken gewoon weg en rol je het gezonde deel weer tot een kleinere bal. Wacht hier alleen niet te lang mee, want het balletje is dan aan het afsterven.