Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest. Vervolg “De Ramp van Willemstad”.

BEGRAVEN 

Op zaterdag 1 juni 1940 vond in het kleine rooms-katholieke kerkje van Willemstad een requiemmis plaats voor de drie eerste Belgische militairen die bij de ramp waren omgekomen. Nadien werden ze te Willemstad begraven waarbij Duitse militairen een ere-escorte vormden en drie salvo’s afvuurden.

Er wachtten nog trieste dagen : de berging van de vele lijken. 
Om het afdrijven van de lichamen te voorkomen gingen dagelijks een aantal personen op zoek naar verdronkenen.
Om deze onaangename karwei uit te voeren werden ploegen samengesteld.
Een ploeg spoorde op het water naar lijken en maakte die vast aan hun bootjes om ze vervolgens naar de wal te brengen.
Een tweede ploeg aan land recupereerde de persoonlijke bezittingen en naamplaatjes van de slachtoffers. Die werden gereinigd, afzonderlijk verpakt en aan het Rode Kruis bezorgd.
Een derde ploeg moest de graven delven.
De stoffelijke overschotten spoelden niet alleen aan in Willemstad maar ook in bijna alle gemeenten langsheen het Hollands Diep.
Dagelijks trokken, onder begeleiding van politie, vissers er op uit in dorpen als Oolgentsplaat, Den Bommel en Numansdorp om lichamen te bergen.

Eén van de schippers die lijken ging opvissen vertelde onder meer : “Ik herinner me nog een keer dat we 7 lijken tegelijk moesten slepen en dat we niet tegen de stroom op konden… Het gezicht van de man die met open ogen naar mij toegewend lag, zal ik nooit vergeten, ook weet ik nog dat ik tegen hem praatte.
Het werk dat de anderen moesten doen was ook verre van gemakkelijk. Denk je maar eens in : uren door het riet om er te komen. Op het laatst werd het vinden vergemakkelijkt door de meeuwen en de kraaien, en eenmaal dichterbij gekomen door de wolken vliegen…”

Op 4 juni werden er 9 en de dag nadien 15 lijken begraven.
Enkelen daarvan werden nog gekist, de overigen vonden hun laatste rustplaats in een massagraf.
Op 6 juni 31 lijken en op 7 juni bereikte men het trieste record van 32.

Al snel raakte het massagraf op het algemene deel van het Nederlandse Hervormde kerkhof vol, maar bovendien was het met het oog op de volksgezondheid niet meer verantwoord om de lichamen door de stad te vervoeren.
Na overleg verbood het gemeentebestuur het verder begraven van slachtoffers op het kerkhof en gelastte het een tweede massagraf aan te leggen buiten de Waterpoort langs de oever van het Hollands Diep, gelegen naast de aanlegsteiger.
Bij het bergen van de “Rhenus 127” einde augustus 1940 -het voor- en achterschip waren in twee delen uiteengeslagen als gevolg van de ontploffing- werden nog 22 zwaar verminkte lichamen gevonden waaronder dat van de Duitse schipper.
Vijf onder hen konden niet meer worden geïdentificeerd.
Ze werden niet gekist, met twee op elkaar gestapeld, vervolgens bestrooid met ongebluste kalk en begraven in het tweede massagraf.
Die lichamen hadden, in volle zomer, een drietal maanden in het water gelegen.

Na de oorlog werd onderzocht of het mogelijk was de stoffelijke overschotten over te brengen naar België, maar dit stuitte op grote praktische problemen.
Ook bleek het in stand houden van twee afzonderlijke massagraven te bezwaarlijk, ook met het oog op te plaatsen monumenten en te houden herdenkingen.
Daarom besloot men om diegenen die met elkaar stierven ook met elkaar te begraven in het massagraf aan het Hollands Diep.
Dit oorspronkelijke kerkhof buiten de Waterpoort was echter te klein en moest dus opnieuw worden aangelegd.
Op 14 april 1950 werd het ingewijd en op 29 mei van dat jaar, Tweede Pinksterdag, werd een monument van Franse kalksteen onthuld ter nagedachtenis van de 134 slachtoffers die er begraven liggen.
De steen is 1 meter hoog, 3 meter breed en 3 meter diep.
In 1963 werden er twee gedenkstenen aan het monument toegevoegd.
Links onder het kruis staat vermeld : HIER RUSTEN 134 BELGEN, gevallen voor hun vaderland en het onze 30 mei 1940.
Aan de rechterkant onder het kruis staat deze zelfde beschrijving in de Franse taal geschreven.
Ook de namen van de gesneuvelden staan vermeld op het monument.

Uiteindelijk kwamen er 167 Belgische militairen om bij deze scheepsramp en raakten er 276 personen licht of zwaar gewond.
Voor de 134 dodelijke slachtoffers die begraven liggen op het Erehof in Willemstad is er jaarlijks op Tweede Pinksterdag een herdenking.
Tegen het middaguur is er dan een kerkdienst in de grote kerk en daarna gaan de genodigden naar de erebegraafplaats bij het havenhoofd in Willemstad waar de kranslegging volgt en de volksliederen van België en Nederland worden gespeeld. Vervolgens gaan de genodigden dan per boot het Hollands Diep op om daar een krans neer te leggen.

Na de berging en herstelling kwam de “Rhenus 127” opnieuw in de vaart onder verschillende namen en rederijen.
In 2013 voer het als Athos voor een eigenaar uit Giurgu (Roemenië).

Vervolgt.

Foto’s :
-Het kleine katholieke kerkje van Willemstad is thans in privé-handen.
-De eerste lijken werden nog individueel begraven.
-De ingang van het Erekerkhof. 
-Het monument is omzoomd door een mooie tuin en verfraaid met prachtige bloemen.
-"Hier rusten 134 Belgen, gevallen voor hun vaderland en het onze. 30 mei 1940."
-Rechts op de voorlaatste kolom de naam van Emiel Van Winghe.

09-10-2017 om 07:40 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen - Aanvullingen

1940 – 30 mei : Schip met Belgische krijgsgevangenen gezonken. 167 doden waaaronder Leestenaar Emiel Van Winghe

De ramp met de Rhenus 127 te Willemstad

Wijl honderdduizenden Belgen naar Frankrijk of via Duinkerken naar Engeland gevlucht waren drong de Belgische regering er bij de koning op aan om hetzelfde te doen maar Leopold III weigerde, omdat het hem beter leek in het land te blijven en te proberen een neutrale politiek te voeren.
Hij tekende op 28 mei de onvoorwaardelijke overgave van het Belgische leger en zou trachten een regeling te treffen met nazi-Duitsland waarbij hij het land zou blijven leiden en met het Belgische leger de orde zou handhaven.
Deze houding zou na de oorlog leiden tot de zogenaamde “koningskwestie”, waardoor hij in 1951 afstand deed van de troon ten gunste van zijn zoon Boudewijn.
Het zou anders lopen, want na de capitulatie werden de Belgische soldaten krijgsgevangen genomen. Een groot deel werd naar Duitsland gebracht.
Zo vertrokken in de laatste dagen van mei ook grote groepen soldaten, die krijgsgevangen waren gemaakt in de omgeving van Gent, naar het Zeeuws-Vlaamse dorp Axel om daar op konvooi te worden gesteld naar kampen in Duitsland.
Onder hen ook de 20-jarige Leestenaar Emiel Van Winghe (°Leest 24/10/1919), soldaat bij het 7de linieregiment en een klein aantal Franse krijgsgevangenen.

In Axel werden de mannen ingeladen in een viertal rijnaken om over het water naar Duitsland getransporteerd te worden.
De mannen waren nog vermoeid van de strijd en hadden zich enkele dagen niet kunnen wassen en scheren.
Aan boord kregen ze een brood per twee man en moesten ze staand in het diepe ruim plaats nemen.
Drinkwater was er nauwelijks.
De tweede rijnaak van het konvooi was de “Rhenus 127”, die aan een kabel de derde rijnaak sleepte.
In dat derde schip bevonden zich ruim 1000 krijgsgevangen Belgen.
De dekplanken van dat schip waren te slecht, waardoor alle soldaten gedwongen waren benedendeks te blijven. Dit in tegenstelling tot de “Rhenus 127” waar honderden soldaten op het dek zaten.
Met het oog op de komende gebeurtenissen had dit feit een groter drama voorkomen.

Op donderdag 30 mei 1940 rond 9 u ’s morgens vertrok uit Walsoorden (Zeeuws-Vlaanderen, thans een deelgemeente van Hulst) het konvooi bestaande uit 4 schepen. Tegen de avond van diezelfde dag voeren de schepen het Hollands Diep op.
Omstreeks 19u20, langs de kleine binnenhaven van Willemstad (Noord-Brabant), klonk er plotseling een vreselijk luide knal die alle huizen in het stadje deed daveren.
Een magnetische mijn, in de eerste oorlogsdagen afgeworpen door Duitse vliegtuigen in het Hollands Diep, had de “Rhenus 127” aan de kiel gespleten.
Men had de Duitse Ortskommandant van Willemstad er voordien op gewezen dat er op 13 mei 1940 Duitse magneetmijnen waren afgeworpen in het Hollands Diep maar hij had hieraan geen gevolg gegeven.
De “Rhenus 127” zonk op vrij korte tijd zo’n 700 meter ten noorden van Willemstad en circa 300 meter uit de wal.
De honderden vermoeide Belgen, veelal gekleed in dichtsluitende soldatenjassen en loodzware schoenen, waren in het water geraakt.
Tientallen verdronken voor de ogen van hun kameraden die nauwelijks in staat waren om hulp te bieden.
Al snel kwamen Duitse mariniers die het Hollands Diep bewaakten en ook bewoners van Willemstad met hun boten ter plaatse.
Maar het grootste leed was in de eerste ogenblikken van de ramp al geschied.
Tientallen soldaten waren beklemd geraakt in de compartimenten waaronder de mijn was ontploft en stierven een verschrikkelijke verdrinkingsdood.
In de minuten daarna probeerden anderen het vege lijf te redden, maar het verwrongen ruim bemoeilijkte dit aanzienlijk. Bovendien raakten velen besmeurd met stookolie die uit het getroffen schip wegvloeide.
Door de snelle tussenkomst van de inwoners van Willemstad is echter een nog grotere ramp voorkomen.
Aan wal werd het eerste groot alarm gegeven door de Nederlandse Luchtbeschermingsdienst en vervolgens door de Duitse Kommandant van Willemstad.
Met militaire motorbootjes werd ter hulp gesneld.
Ook de vissers en andere mensen uit Willemstad schoten met hun boten en scheepjes ter hulp.
De drenkelingen waren helaas zo talrijk dat redding een haast hopeloze zaak scheen.
Vaak moesten ze aan hun kleren worden opgeheven omdat de uitgestoken handen te glad (te vettig van de olie) waren om hen zo in een boot te hijsen.
Er speelden zich heroïsche taferelen af.
Zo hield een Duits soldaat een van de gevangenen bij de haren vast, onderwijl de kleren van een andere gevangene tussen zijn tanden klemmend, opdat ze niet zouden verdrinken.
Sommigen van de redders gingen zo in hun taak op dat zij overboord sprongen om de schipbreukelingen het hoofd boven water te houden.
Met ladders, deuren en karren werden de drenkelingen naar de hoofdstraat van Willemstad gebracht, alwaar ze op stro te ruste werden gelegd.
Zwaargewonden werden binnenshuis verzorgd.
Kleer- en linnenkasten werden leeggemaakt om de soldaten droge en propere kleding te geven en de inwoners zetten koffie en thee, smeerden boterhammen à volonté en deelden sigaretten uit.
Ook uit naburige gemeenten was al snel hulp gekomen, een tiental dokters uit de regio snelden ter hulp en van overal kwamen verpleegsters en helpsters hun diensten aanbieden.
Rond middernacht arriveerden de eerste ziekenwagens om gewonden naar omliggende ziekenhuizen te vervoeren.
Tot diep in de nacht werden drenkelingen uit het koude water gehaald.
De volgende dag werden diegenen die geen letsel hadden overgehouden aan de ramp ingescheept in de andere rijnaken en vertrokken richting Duitsland.
Daar geen inschepingslijsten werden opgesteld is niet geweten hoeveel Belgische militairen aan boord waren. Men kan geredelijk aannemen per schip circa 1200 personen.

Getuigenissen

Een getuige : “Het was een hels tafereel, de “Rhenus 127” de kiel opengereten, richtte zich met de voorsteven even op en vormde met de achtersteven als het ware een rechte hoek. Er ontstond grote paniek op het overvolle, zinkende schip : geschreeuw, gekrijs, angstkreten en daar bovenuit het aanhoudend gehuil van de scheepssirene…”

Een andere getuige : “De brancardiers op het andere schip zagen nu een bruine massa rondspartelen in het schuimende en golvende water : tientallen soldaten waarvan er sommigen poogden te zwemmen. Maar het koude water, de dichtsluitende soldatenjassen en de loodzware schoenen beletten een langdurige inspanning, zij spoelden verder mee met de verschillende stromingen van de watergeulen. Men stond machteloos : er was geen hulp te bieden. De aalmoezeniers prevelden herhaalde malen de woorden : ‘Ego te absolvo’. Touwen of reddingsboeien waren er niet. De militairen op de andere schepen moesten hulpeloos toezien hoe hun kameraden verdronken”.

Alfons Leyssens die aan boord van de “Rhenus 127” was, verwoordde later het drama aldus : “Een verschrikkelijk schouwspel dat geen mens, zelfs geen overlevende van de ramp, in staat is te beschrijven. Ik stond op het dek toen het schip met een hevige slag in twee is gescheurd en door de ontploffing vloog ik meters hoog in de lucht om, met een kleine boog, in het water terecht te komen. Ik ging zo diep dat ik juist op tijd aan de oppervlakte verscheen om te ademen. Maar daar zag ik dat ik een dijbeen in handen had : heel waarschijnlijk van een Duitse wachter die zich op het schip had bevonden, want rond het been bevond zich een stuk grijs uniform. Uit vrees voor verdere ontploffingen ben ik van het schip weggezwommen intussen uitkijkend naar een balk of stuk hout waaraan ik me zou kunnen vastklampen om wat uit te rusten. Maar niets, niets dan splinters hout die op het water dreven. Ik was op 1 km van de oever en moest blijven rondzwemmen om boven te blijven. Tot eindelijk een vissersboot naderde en een reddingsboei uitwierp naar een soldaat die in mijn nabijheid was. Juist als deze de boei wilde grijpen, zonk hij en verdween. De boei werd ingehaald en naar mij geworpen. Zo werd ik gered…”

Adriana Groen (93 in 2005 tijdens de herdenking), die langs het water fietste toen ze een knal hoorde : “Ik was verpleegster en werkte bij het Rode Kruis. Ze vertelden me dat er een binnenschip ontploft was. In de schemering zag ik honderden mensen rond de romp drijven. Een uur later lag de hoofdstraat vol lichamen. Ik heb talrijke mond-op-mondbeademingen en hartmassages moeten toepassen. Ik wist niet waar je moest beginnen, overal hoorde je gejammer. De volgende dag kwamen ze ons alleen nog doden brengen, met buiken die opgezwollen waren door het water”.

Vervolgt.

Foto’s :
-Rijnaken vol met Belgische krijgsgevangenen.
-Emiel Van Winghe.
-De “Rhenus 127”.
-De rijnaak enkele dagen na de ramp.

01-10-2017 om 08:42 geschreven door Marcel Van Hoof

Vervolg : De orde van de redemptoristinnen te Leest 

Lijst der zusters Redemptoristinnen van Mechelen die te Leest begraven zijn, met kloosternaam, ‘in-de-wereld’-naam en datum van overlijden.
Eddy Apers wees me op een aantal fouten in de oorspronkelijke lijst van G. Herregods.Hij baseerde zich op de officiële geboorte- en overlijdensakten.
Hierna de verbeterde namenlijst, hier en daar aangevuld met bijkomende gegevens.

-Moeder M. Alphonse – stichteres – Jeanne Abel Eugenie Gauvenet Dijon – Dochter Jean Lazare Gauvenet Dijon Strasburg en Agathe Jeanne Crelé Lorient. Ze was geboren te Lorient (Frankrijk-departement Morbihan) op 3/1/1793 en overleed te Mechelen op 23 maart 1869. (foto onderaan)

-Moeder M. Gabrielle – medestichteres – Marie Victoire Eder – Dochter van Antoon Eder en van Maria Clinton. Ze was geboren te Waehring (Währing) (18 Distr van Wenen – Oostenrijk) op 23 december 1808 en overleed te Mechelen op 1 februari 1888. (foto onderaan)

-Zr Marie Michelle – Charlotte Bicquet Marie Charlotte Biquet °St-Truiden 27 januari 1801 (7 pluviose an IX) +Mechelen 26 januari 1861. Dr van Dieudonné Leonard Biquet en Anne Marie Waettens

-Zr Antoinette – Anna Smeets - Anne Catherine Smeets, geboren Voerendaal (NL) 22 april 1814 – overleden te Mechelen 11 juni 1879. Dr van Jean Pierre Smeets en Anne Marie Rutten .

-Zr Joseph – Anna Elisabetha Torfs, °Berlaar 07 februari 1821 - +Mechelen 20 maart 1864 Dr van Petrus Franciscus Torfs, landbouwer °Wiekevorst en Theresia Schoeters °Berlaar

-Zr Scholastique – Maria Agatha Peters °Boxmeer (NL) 07 april 1817 - +Mechelen 19 april 1882 Dr van Petrus Marianus Peters en Anna Francisca Hoctin. 

-Zr Marthe – Virginie Moerkerke – °Beveren (bij Roeselare-Ieper) 21 juli 1833 -+Mechelen 20 februari 1866 Dr van Josephus Moerkerke, herbergier °Heule en Helena Saenen.

-Zr M. Stephanie – Elisabeth Maria Josephina Ludovica t’Serclaes °Noorderwijk 05 juli 1824 - Mechelen 10 januari 1868. Dr van Victorinus Gislenus Nicolaus t’Serclaes, particulier °Brussel en Theresia Agatha Gabriel Godfriaux °Thienen.

-Zr M. Victoire – Emma Theresia Maria Gislena de Moerman d’Harlebeke °Gent 20 oktober 1827 - +Mechelen 23 juli 1868. Dr van Carolus Maria Gislenus Burggraaf de Moerman d’Harelebeke en van Désirée Pycke de ten Aerden.

-Zr Joseph – Marie Rose Gillet ° Flamierge (Prov. Lux) 30 oktober 1835 - +Mechelen 25 mei 1883. Dr van Pierre Joseph Gillet, cultivateur en Marie Françoise André.

-Zr Marie Agnès –Josephine Eugenie Dupont °Luik 09 maart 1822 - +Mechelen 25 dec 1890. Dr van Servai Josephs Dupont, hoedenmarchand en Marie Elisabeth Laloux.

-Zr Marie Thérèse – Leonia Maria Josephina Ghislena Desmaisieres de Wault °Brussel 08-07-1830 - +Mechelen 16 okt 1879. Dr van Desiderus Franciscus Desmaisieres Burggraaf de Wault, grondeigenaar en Leopoldina Josephina Ghislena de Lichtervelde, beiden wonende te Rijsel (Fr).

-Zr Marie Gonzague – Emma-Marie Maus °Huddersfield ( graafschap York - GB) 13 juli 1837 - +Mechelen 25 jan 1867. Dr van Michel Joseph Eugene Maus en Colette Catherine Vanden Berghe.

-Zr M. Anne Joseph – Baronne Amelie Van der Straten-Waillet (Maria Hyacintha Amelia van der Straeten Waillet) °Waillet (Prov. Namen) 26 juni 1834 - +Mechelen 8 maart 1895. Dr van Hendrik Baron van der Straeten-Waillet en Lauris de Bex.

-Zr M. Mechtilde – Celina Norbertine Octavie Urbain ° Paturages (Prov. Henegouwen) 16 augustus 1825 - + Mechelen 2 nov 1876. Dr van Norbert Urbain, employé en Anastatia Delattre.

-Zr M. Francoise – Eulalie de Cambry de Baudimont Eulalie Pauline Josephine Ghislaine Decambry De Baudimont °Doornik 14 december 1841 - +Mechelen 10 aug 1867. Dr van Alberic Réné Joseph Decambry De Baudimont, eigenaar, en Josephine Caroline Françoise Vanden Branden De Reeth.

-Zr Marie Cécile – Cornelie Marie Josephina Peyrot °Antwerpen 25 mei 1836 - +Mechelen 12 april 1898. Dr van Jean Daniel Peyrot, handelaar en Pauline Marie Antoinette Van Bommel.

-Zr Philomène – Henriette Josephe Robert °Luik 30 oktober 1831 - +Mechelen 16 jan 1894. Dr van Henri Robert, dagloner en Margarithe Radoux.

-Zr Séraphine – Elisa Marie Louise De Schrijver °Elsene 10 november 1844 - +Mechelen 26 dec 1891. Dr van Jean François Joseph De Schrijver, schrijnwerker en Marie Catherine Hallon.

-Zr Jeanne Berchmans – Catharina Julia Van Gompel °Ramsdonk 17 juli 1850 - +Mechelen 18 juni 1876. Dr van Philippus Van Gompel, landbouwer, °Ramsdonk en Maria Catharina Lauwers °Tisselt.

-Zr Alphonse Thérèse – Marie Reine Antoinette Breidenbend °Mayence (Mainz – D) 20 april 1847 - +Mechelen 13 mei 1877. Dr van Pierre reidenbend en Margeurithe Elisabeth Heydt.

-Zr Augustine – Anna Helena Ramakers °Vliermaal (Prov Limb.) 15 januari 1838 - +Mechelen 14 juni 1897. Dr van Gerard Jozef Ramakers en Catharina Jannette.

-Zr Raphaël – Maria Catharina Vanzonhoven °Paal 27 mei 1832 - +Mechelen 13 febr 1899. Dr van Augustinus Vanzonhoven, wever en Maria Catharina Vanwetswinkel.

-Zr M. Gonzague – Elise Augustine Godtschalck (als eerste naam – zie geboorteakte) Charlotte Louise Godtschalck (als tweede naam – zie geboorteakte) °Warneton (Waasten) 26 juni 1831 - +Mechelen 7 sept 1903. Dr van Louis Jacques Godtschalc, Notaire public,°Warneton en Elise Françoise Van Elslande ° Wervik.

-Zr Mechtilde – Celine Urbain – + 2 nov 1876. -Zr M. Séraphine – Marie Angèle Aubepin ° Châteauroux (Fr) 02 oktober 1843 - +Mechelen 23 juni 1871 Dr van Silvain Auguste Hippolite Aubepin en Charle Louise Angeline Pellerin.

-Zr M. Paul – Octavie Galbaud du Fort Aurelia Eugenia Maria Octavia Galbaud du Fort °Colommiers (Fr) 24 oktober 1834 - +Mechelen 2 nov 1901. Dr van Frans Amazan Galbaud du Fort en Francisca Eugenia Perrin.

-Zr M. Jeanne – Josephina Maria Elisabeth Crielaers °Heusden (NL) 18 april 1838 - +Mechelen 31 dec 1898 . Dr van Corneel Jozef Crielaers Heusden en Adriana Norberta van de Wiel +Brussel.

-Zr M. Clémentine – Silvia Catharina Petronella Rowijs °Antwerpen 27 maart 1828 - +Mechelen 9 dec 1903 Dr van Joannes Henricus Rowijs, kommissionaris, °Gent en Barbara Maria Josephina Buys °Brussel.

-Zr Alphonsine – Adelia Celina Demarlier (Celine Adele Demarlier)°Bauffe (Prov. Henegouwen) 05 december 1864 - +Mechelen 9 sept 1906 Dr van Frederic Demarlier, herbergier en Florentine Soudans.

-Moeder M. Alphonse – Comtesse M. Louise de Villégas de St Pierre Marie Louise Charlotte Ghislaine Devillegas Comtesse de St Pierre Jette °Brussel 14 juni1835 - +Mechelen 12 december 1913.Dr van Louis Alexandre Gustave Joseph Ghislain Devillegas Comte de St Pierre Jette en Anna Marie Josphine Pangaert.

-Zr Marie Rose – Baronne Maria Coppens – +27 april 1915.

-Zr M. Liguori – Laure Desmet Laure Josephina Eudozie Desmet °Lessines (Prov. Henegouwen) 27 augustus 1835 - +Mechelen 27 dec 1912. Dr van Albert Desmet, zonder beroep en Lucie Henriette Lequoin.

-Zr M.Mechtilde – Caroline Jacobs Caroline Josephina Emilie Jacobs °Antwerpen 6 januari 1835 - +Mechelen 5 jan 1913. Frederic François Charles, bankbediende en Marie Josephe Jeanne De Ley.

-Zr M. Marguerite – Léonie Desimpel (Philomene Leonie Barbe Marie Ursule Desimpel) °Warneton (Waasten) 15 februari 1842 - +Mechelen 17 jan 1914. Dr van Bruno Desimpel, Koninklijk Notaris, °Ieper en Marie Claire Ludwine Ghesquiere °Warneton.

-Zr Madeleine – Marie Vanvelthoven (Anna Maria Elisabeth Vanvelthoven) °Antwerpen 25 november 1842 - +Mechelen 28 juli 1897 Dr van Petrus Vanvelthoven, beenhouwer, °Brecht en Maria Theresia Van Gehuchten °Antwerpen.

-Zr M. Aloyse – Comtesse Marie de Calonnes Marquise de Courtebourne – 25 aug (onleesbaar) (noot : zij was een kleindochter van gravin de Courtebourne, die te Oostakker de grot liet bouwen in haar tuin).

-Zr M.Séraphine – Judith Plasschaert (Judith Marie Colette Jeanne Plasschaert) °Brugge 18 augustus 1855 - +Mechelen 10 april 1914 Dr van Charles Auguste Plasschaert, meester broodbakker en Jeanne Therese Ardenois.

-Zr Alphonsine – Melania Cheyns °Petegem 3 april 1847 - +Mechelen 22 dec 1909. Dr van Lodewijk Cheyns, metser en Rosalia Schamp, spinster.

-Zr Joseph - Anna Maria Lauwers °Grimbergen 12 maart 1855 - +Mechelen 25 juni 1901. Dr van Franciscus Lauwers, landbouwer en Maria Elisabeth verhaegen.

-Zr M. Gabrielle – Marie Demeumeruse – 16 okt 1925.

-Zr M. Anne Joseph – Alix Karel – +12 jan 1925.

-Zr M. Christine – Joséphine Dormal –+ 25 juli 1921.

-Zr Célestine – Adele De Craeke (Adele Rosalia de Craeke) °Brugge 16 april 1827 - +Mechelen 3 december 1907. Josephus Franciscus de Craeke, dienstbode, °Leffinge en Adele Adelaide Batalje, °Leeuwarden (NL)

-Zr Francoise –Anna Sophia Philips °Amsterdam 05 juni 1841 - +Mechelen 18 maart 1900 Dr van Jan Ferdinand Philips en Joanna Catharina Harms.

-Zr Alphonse – Eugénie Queroy (Maria Apolina Queroy) °Charleville (Fr) 15 augustus 1829 - +Mechelen 9 april 1904. Dr van Pieter Queroy en Maria atharina Delvaux.

-Zr M. Clément – Gabrielle Gillis – 27 jan 1929. -Zr Marthe – Joséphine Van der Beck – 3 sept 1929.

-Zr Véronique – Marie Goossens – 1 okt 1921.

-Zr Brigitte – Céline Haulot – 1 juni 1926.

-Zr Thérèse – Barbe Preudhomme – 15 sept 1927.

-Zr Marie Claire – Maria Albrechts – 18 sept 1931.

-Zr M. Pia – Maria Terwaghe – 26 april 1927.

-Zr M. Thérèse – Marie Castelain – 29 jan 1922.

-Zr Marie Berchmans – Prudence Galle – 7 dec 1931.

-Zr Clément – Hortense Verhagen – 29 mei 1934.

-Zr M. Gabriel – Elodie Strybol – 29 sept 1961.

-Zr Joséphine – Phareïlde De Rey – 23 juli 1964.

-Zr M. Anne Joseph – Flore Faglin – 4 jan 1962.

-Zr Alphonse – Pauline Erkens – 20 maart 1972.

-Zr Michaël – Anna Kalytiak – 3 juni 1974.

-Zr Dominique – Rosalie Van den Hemel – 31 mei 1927.

-Zr M. Francoise – Maria Confin – 6 maart 1930.

-Zr M. Jeanne – Hélène Daman – 26 maart 1913.

-Zr M. Fajelia – Anna Druwé – 23 febr 1937.

-Zr M. Madeleine – Julia Rademakers – 17 maart 1938.

-Zr M. Augusta – Julia Van Rijmenant – 13 jan 1938.

-Zr M. Raphaël – Marie Van Loo – 26 dec 1932.

-Zr M. Dominique – Marie De Hertoghe – 2 april 1938.

-Zr M. Joseph – Augusta Bléville – 13 jan 194(?).

-Zr M. Lutgarde – Martha De Clerck – 13 dec 1940.

-Zr M. Julienne – Victorine Erneste – 31 mei 1941.

-Zr M. Bernard – Antoinette Roberti – 25 feb 1941.

-Zr M. Aimée – Marguerite Wijnants – 25 jan 1942.

-Zr M. Aloyse – Gabrielle Balette – 28 jan 1942.

-Zr M. Lamberta – Léonie Lamal – 1 maart 1941.

-Zr Raphaël – Angela Bindinger – 1 maart 1941.

-Zr Eligia – Jeanne Joosen – 26 feb 1942.

-Zr M. Alphonse – Marie Van den Abeele – 14 mei 1942.

-Zr M. Gerard – Alida Vets – 8 jan 1943.

-Zr Géraerd – Rosine Van hée – 22 maart 1954.

-Zr Marguerite – Emma Amants – 1 okt 1953.

-Zr Gabriël – Gertrude Kwanten – 19 juni 1953.

-Zr M. Xavier – Felicie Roba – 18 mei 1946.

-Zr M. Jean – Alice Genin – 19 juli 1945.

-Zr M. Stanislas – Louise Wigny – 31 juli 1952.

-Zr M. Agnès – Valérie Francken – 24 juni 1950.

-Zr M. Paul – Ida Cappe – 13 dec 1957.

-Zr M. Liguori – Marie Vervaeke – 28 maart 1958.

-Zr Antoine – Eugénie Bernimoulin – 3 jan 1958.

-Zr M. Michaëla – Victoire De Marré – 28 maart 1961.

-Zr M. Augustin – Jeanne Polanska – 8 sept 1961.

Foto’s :
-Stichteres Moeder M. Alphonse (Jeanne Abel Eugenie Gauvenet Dijon).
-Medestichteres van de orde : Moeder M. Gabrielle (Marie Victoire Eder).

26-09-2017 om 10:02 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1566 – 28 april – Notaris Jan De Munter :

“Bartholomeus De Lathouwer oude kleerkoper 38 j. ; getuige voor de pastoor van Leest”. (f° 149 -Gemeentearchief Willebroek)

1577 – 11 maart – Notaris Jan De Munter :

“Clara Gillis weduwe Jan Cokelbergs Gillis De Wille beiden v. Leest hebben elkaar kwijtgescholden van comerschap als waarbij voors. Cokelbergs 22/11/1574 verkocht vs Gillis van woonstede met schuur onder Heffen. Gerard had deel betaalt aan Aerden Cokelberg en voors. Jan.” (f° 58V° - Gemeentearchief Willebroek)

1578 – 14 april – Notaris Jan De Munter :

“Msr Gillis Van Borre verkoopt Aerde Van Wiele bos “den Torfpoel” 9-1/2 bunder te Leest tegenover de Theunscluys in de Theunscluysestraat tussen kinderen Wilderlants eertijden en Lodewijk Van Heyst.” (f° 230 - Gemeentearchief Willebroek)

1913 – 12 december : Overlijden van barones Maria Louisa Charlotta Ghislena DEVILLEGAS.

Ze werd op het kerkhof van Leest begraven bij haar zusters van de Orde van de Redemptoristinnen.

Het geslacht De Villegas (ook De Villegas de Clercamp en De Villegas de Saint Pierre – Jette) is een Zuid-Nederlandse adellijke familie afkomstig uit Spanje.

Maria Louisa is een dochter van Louis Alexandre G.J. de Villegas de Saint Pierre Jette (°Brussel 1783-1867) en van Anne-Marie Pangaert die hem acht kinderen schonk.
In 1859 vroeg hij erkenning aan voor zijn adellijke status, die hij bekwam in 1866, enkele maanden voor zijn dood.

“Het jaar duizend negen honderd dertien, den twaalfden dag der maand december ten vier ure des smorgens voor Ons Albert Gabriel Hertsens, Afgevaardigden Schepen, afgevaardigde van den Burgerlijke stand der stad Mechelen, provincie Antwerpen, zijn verschenen : Jan Corneel Vervliet, schrijnwerker oud negen dertig jaren en Jan Jozef De Bondt, metser, oud acht en dertig jaren, beiden te Mechelen gehuisvest, kennissen der overledene. Dewelke Ons verklaard hebben dat den twaalfden dezer maand december ten vier ure des morgens OVERLEDEN is te Mechelen Bleekstraat 6, Maria Louisa Charlotta Ghislena Devillegas, Comtesse De St.Pierre Jette Kloosterlinge, geboren te Brussel, den veertienden juni achttien honderd vijf en dertig; gehuisvest te Mechelen zelfde huis ; ongehuwde dochter van Lodewijk Alexander Gustaaf Jozef Ghislenus Devillegas, Comte de St.Pierre Jette en van Anna – Maria Josephina Pangaert, beiden overleden. Van dit alles hebben Wij onmiddellijk dezen Akt in dubbel opgemaakt, ten stadhuize, en na er lezing van gegeven te hebben aan de verschijners, hebben Wij met de beide verschijners, dezen Akt geteekend. J.C.Vervliet J. De Bondt A.Hertsens.”

“Le Comte et la Comtesse De VILLEGAS de St-PIERRE-JETTE; Madame Joséphus De VILLEGAS De St-PIERRE-JETTE, chanoinesse régulière au monastère de Berlaymont. Les Comtes Fernand et Albert De VILLEGAS De St-PIERRE-JETTE; la Comtesse Marguerite De VILLEGAS De St-PIERRE-JETTE; Madame Héléne De VILLEGAS De St-PIERRE-JETTE,religieuse de Sacré-Coeur; Madame Mathilde De VILLEGAS De St-PIERRE-JETTE, chanoinesse réguliére au monastère de Berlaymont; le Comte et la Comtesse Albèric LE GRELLE, leurs enfants et beau-fils; le Comte et la Comtesse Oscar LE GRELLE, leurs enfants et belle-fille; la Comtesse Engelberte LE GRELLE; le Comte et la Comtesse Henry LE GRELLE, et leurs enfants; la Comtesse Maria LE GRELLE, le Comte et la Comtesse Vincent LE GRELLE, et leurs enfants; le Comte et la Comtesse Alfred LE GRELLE, et leurs enfants; Monseigneur Comte Stanislas LE GRELLE; Madame Martine LE GRELLE, chanoinesse régulière au monastère de Berlaymont, le Comte et la Comtesse Oswald MORETUS De BOUCHOUT et leurs fils; le Comte et la Comtesse Arnold LE GRELLE, et leurs enfants; Monsieur John MACCARTHY O’LEARY; Monsieur et Madame Charley CHICESTER, et leurs enfants; le Vicomte De CONNY, et sa fille. Le Lieutenant-Général Chevalier De SELLIERS De MORANVILLE, commandant la Gendarmerie Nationale; Madame la Douairière Alphonse De SMET De NAEYER, ont l’honneur de vous faire part de la perte douloureuse qu’ils viennent de faire en la personne de Mademoiselle MARIA-LOUISE-CHARLOTTE-GHISLAINE DE VILLEGAS DE St-PIERRE-JETTE en religion Mère Marie-Alphonse du Très-Saint Sacrament Religieuse Rédemptoristine Leur soeur, belle-soeur, tante, grand’tante et cousine, germaine bien aimée, née à Bruxelles, le 14 juin 1835 et pieusement décédée au monastère de Saint-Alphonse à Malines, le 12 décembre 1913, munie des sacrements de notre mere la Ste-Eglise. Le service funèbre dans la chapelle du monastère de St-Alphonse et l’inhumation à Leest ont eu lieu. Priez Dieu pour elle. Malines, le 16 Décembre 1913.” (Met dank aan Eddy Apers)

De orde van de redemptoristinnen te Leest

De orde van de redemptoristinnen is een contemplatieve orde die in 1731 gesticht werd door de heilige Alphonse de Liguori. De bakermat van de orde ligt in Italië, meer bepaald in de stad Scala. In België werd het eerste huis van de redemptoristinnen gesticht te Brugge in 1841 door Eugén Dijon.
De kloostergemeenschap groeide snel en in 1855 werden twee nieuwe huizen gesticht, één te Dublin (Ierland) en één te Brussel. Dat laatste klooster verhuisde in 1858 naar Mechelen.

De redemptoristinnen droegen een rode habijt met blauw schapulier en werden om die reden ‘rode nonnen’ genoemd.
Tegen de kerkhofmuur van Leest staat een grafmunument : ‘Rustplaats van de Monialen Redemptoristinnen van het klooster Sint Alfonsius Mechelen”.
De orde liet hun dode zusters begraven op het kerkhof van Leest.
Zo werden tussen het jaar 1861 en 1974 te Leest 94 ‘rode nonnekes’ begraven. De grafsteen bevatte vroeger de Franse tekst : ‘Sepulture des Religieuses de l’ ordre du T.S. Red. du monastère de St Alphonse à Malines.Rip’ en was in verhakkelde toestand.
Na overleg tussen de pastoor en de stad Mechelen werd overeengekomen dat deze steen, terug gerestaureerd, zijn plaats zou krijgen tegen de muur van het kerkhof, als een blijvende herinnering aan deze kloosterzusters die hier hun laatste rustplaats kregen.

Georges Herregods publiceerde de historiek in 1977 in ‘De Band’ :
‘Rond het midden van voorgaande eeuw had het klooster van de Redemptorinnen te Brugge meer nonnekes dan voorzien door hun heilige regel. De toenmalige kardinaal Sterckx nam in 1854 het voorstel van de bisschop van Brugge aan, om enkele van deze zusters over te nemen die te Brussel een nieuw klooster zouden beginnen. Op 18 april van dat jaar trok Moeder Marie Alphonse met zuster Marie Gabriel als vicares en 12 andere zusters naar de hoofdstad, en namen voorlopig hun intrek in de Josaphatstraat te Schaarbeek. Oorspronkelijk wilden ze zich vestigen te Elsene, maar op voorstel van de kardinaal, vertrok de communauteit ten slotte op 6 oktober 1858 naar Mechelen, in de Bleekstraat nr 8. Ze verbleven daar tot 1966.
In het jaar 1959 reeds had kardinaal Van Roey hen een stuk grond aangewezen te Bonheiden, waar ze een nieuw klooster konden zetten. Het duurde echter nog tot oktober 1966 vooraleer de sleutel op de deur zat.
Zoals hierboven vermeld werden tot 1974 al hun overleden zusters te Leest begraven.

Hierna de lijst der zusters Redemptoristinnen van Mechelen die te Leest begraven zijn, met kloosternaam, ‘in-de-wereld’-naam en datum van overlijden. Eddy Apers wees me op een aantal fouten in de oorspronkelijke lijst van G. Herregods. Hij baseerde zich op de officiële geboorte- en overlijdensakten. Hierna de verbeterde namenlijst, hier en daar aangevuld met bijkomende gegevens.

Vervolgt.

Foto’s :
-De laatste rustplaats van de “rode nonnen” op het kerkhof van Leest.

25-09-2017 om 08:42 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

Jaak Bernaerts is 25 jaar burgemeester en dat werd voor het nageslacht vastgelegd. De foto dateert van 2 mei 1913. Het feestvarken staat midden vooraan op de eerste rij.

1913 – Zondag 20 april : Jaak BERNAERTS 25 jaar burgemeester.

“FEESTZITTING VAN 20 APRIL 1913 TER GELEGENHEID DER VIERING VAN HET 25-JARIG BURGEMEESTERSCHAP VAN MIJNHEER JAAK BERNAERTS RIDDER IN DE LEOPOLDSORDE EN BURGEMEESTER DER GEMEENTE". 

Zo blokletterde “De Band” in maart 1958 toen ze een uittreksel uit de verslagen van de gemeenteraad uit 1913 publiceerde.
Op 8 maart dat jaar had de Gemeenteraad een speciaal krediet gestemd van 300 frank als toelage aan het “Feestcomiteit”, tot viering van het 25-jarig burgemeesterschap van Jaak Bernaerts. “Ten acht ure en half voormiddag vergaderen de gemeenteraadsleden ten Gemeentehuize namelijk MM Diddens Victor, Lodewijk Wauters, Schepenen. Theofiel Verschueren, Frans Beullens, Karel Lodewijk Van Aken, Jan Baptist Verbergt, Karel Laurent Van den Branden, Joseph Selleslagh, raadsleden en August Van den Bossche, secretaris.

Zij begeven zich ten huize van den achtbaren Jubilaris, en vergezellen hem ter Kerk, alwaar om 9 uren, eene plechtige H.Mis van dankzegging gezongen wordt, waarna hij stoetsgewijs huiswaarts gebracht wordt.
Rond twee uren voormiddag wordt den Jubilaris aan de Capellebaan ontvangen door den Gemeenteraad, secretaris, ontvanger weldadigheidsbureel en E.H. Pastoor en Onderpastoor, en het Kerkfabriek, en welkom gezegd door den Schepen Diddens, en vervolgens voorafgegaan van den praalstoet naar het gemeentehuis geleid.
Aldaar wordt de feestrede uitgesproken door schepen Diddens, hem een prachtig Kruisbeeld aangeboden als gift van al de inwoners, en den Eerewijn den Jubilaris, zijne familieleden en vrienden aangeboden.
Den achtbaren Jubilaris dankt de inwoners voor hunne gift en genegenheid, alsook de Feestkommissie.
Er worden vervolgens bloemtuilen aangeboden door :
I. Mr Dumont, hoofdonderwijzer, namens de leerlingen en het schoolpersoneel.
II. De fanfaren maatschappij “Arbeid Adelt”, door Mr Antoon Moyson,voorzitter.
III. Mr Jn F. Cnops, namens de oud soldaten maatschappij.
IV. Mr Jn Fr. Busschot, namens de St. Sebastiaensgilde.
Bij ieder van welke aanbiedingen, den achtbaren Jubilaris eene dankende aanspraak doet.
Tenslotte doet Heer Van den Bossche, secretaris, eenen gelukwensch aan den Jubilaris, waarin hij den onvermoeibaren iever van den Jubilaris bij zijn Burgemeesterschap der gemeente voordraagt en de diensten door dezen tot welvaart der gemeente bewezen, waarop den heer Burgemeester ook eene dankrede uitsprak.
Daarna wordt den Jubilaris stoetsgewijs ter kerk vergezeld, alwaar hij aan den ingang verwelkomt wordt door den E. H. Pastoor Beuckelaers.
Na het Te Deum van dankzegging wordt de Jubilaris huiswaarts geleid alwaar een eetmaal de familie, gemeenteraad, armenbestuur, H.H.Geestelijken, kerkfabriek, onderwijzers en feestkommissie aangeboden wordt.
Het feest werd gesloten met eene algemeene verlichting.”
(Uittreksel uit de verslagen van de gemeenteraadszittingen in 1913-DB 1958)

Gazet van Mechelen wijdde er op 21 april ook een artikel aan :
“Uit Leest – Zilveren jubelfeest. Zie, laat het ons rechtuit bekennen, de Leestenaren zijn met den helm geboren!..
Sinds weken was er aldaar sprake van het zilveren jubelfeest van burgemeester Bernaerts, maar het weder was toch zo wisselvallig en...men besloot van de feestelijkheden te verdagen tot betere dagen.” ...

Er werd geopteerd voor zondag 21 april en dat bleek een uitgelezen dag.
“Van in de verte ontwaarden wij reeds de fladderende en wapperende vreugdevanen welke ons een hartelijk welkom schenen toe te roepen. Al de wegen, leidende naar de kom van ’t dorp brachten tal van bezoekers aan; ...
De plechtige Mis van Dankzegging des voormiddags in de parochiale kerk opgedragen was door eene samengepakte, ingetogene menigte bijgewoond.
De feeststoet om 1 uur in de Capellebaan gevormd en bevattende niet minder dan 53 afwisselende nummers, was flink en puik eene treffende getuigenis gevende van de innige verknochtheid welke de Leestenaren hunnen burgemeester toedragen.
Alleman, elke groep, iedere maatschappij of vereniging der gemeente was daar vertegenwoordigd.
Kort na vier ure, kwam de stoet op de Dorpplaats en stapte de achtbare Jubilaris gevolgd door gemeente- en andere besturen de rijtuigen uit, om zich tot de plechtige ontvangst op het gemeentehuis te begeven.
Hier kwamen beurtelings aan het woord de heeren Diddens, eerste schepen, welke namens de gemeente de heer Bernaerts huldigde en hem een rijk geschenk, door de bijdragen van elkeen bekostigd, aanbood. Daarna de Voorzitter van de katholieken Kiezersbond, dan de hoofdman der Sint Sebastiaensgilde, vervolgens den heer hoofdonderwijzer Dumont, daarna de voorzitter der fanfaren “Sint Cecilia”, de aanvoerder der Oud-Soldaten en tenslotte de gemeentesecretaris.
Allen loofden en huldigden de eerste magistraat voor zijne bijzondere gaven en voortgebrachte werken en brachten hem prachtige bloemengarven.
Zichtbaar bewogen wist de heer Jubilaris nochtans voor allen een zeer gepast antwoord te vinden en te geven.
Eens de feestzitting op het gemeentehuis geëindigd, begaf zich de feesteling en zijn gevolg naar de kerk, alwaar een dankend “Te Deum” den Allerhoogsten ter eere werd aangeheven.
De reeds op zich zelf genomen prachtige dorpskerk was netjes versierd. ...
Zegden wij hierboven dat Leest waarlijk krioelde van ’t toegestroomde volk ; wij moeten er ook bijvoegen dat de hoofden der omliggende gemeentens daar waren om hunnen goeden ambtgenoot en vriend te huldigen, zoo ontmoetteden wij er de heeren burgemeesters L. Lefebvre van Blaesvelt, Graaf de Buisseret de Blarenghein van Breendonck, Fr. Verschueren van Heffen, L. Peeters van Hombeeck; zooook de heer H. Claes, lid der Bestendige Deputatie van Mechelen, enz., enz.”

In de editie van 19 april van Gazet van Mechelen vonden we de samenstelling van de stoet :

“...1. Postillons, 2. Hoornblazers te paard, 3 Vaderlandsche kleuren, 4. Ruiters te paard, 5. Gemeentemaagd, juffer te paard, 6.De doelschutters, 7.St. Cecilia, maagd te paard, 8.Fanfare Sint Cecilia, 9. De drie Goddelijke deugden, 3 vrouwen te paard, 10.Koekbakkers, wagen, 11. De Edele Graanoogsters, twee vrouwen te paard, 12. De Bolgilde, 13. De Jachtgodin, vrouw te paard met gevolg, 14. Ambachtswagen, 15. Veloclub, 16. Duivenmelkers, wagen, 17. Katholieke Bond, 18. Fanfare Willen is Kunnen,groep, 19.De Vier Gebroeders, 20. Melkhandel, 21. De Congregatie van Sint Joannes Berchmans, 22. De Kupidos te paard, 23. St Sebastiaensgilde, 24. De liedjeszangers, wagen, 25. De negen Provinciën, 26. Opsinjoorken met lijfwacht en gazetdragers, 27. De Aalmoes, vier vrouwen te paard, 28. De Zottigheid,groep te voet, 29. Herderinneke te paard, 30. Landbouwwagen (Bist), 31. Koningin Elisabeth van Hongarië, maagd der Rozen, 32. De Dorpsherberg, wagen, 33.De Fortuin, maagd te paard, 34. Koningin Elisabeth, met gek vooraan, 35. Jonkheid der gemeente, 36. De Vriendschap, twee vrouwen te paard, 37. Maatschappij “Hoop en Troost”, 38. Beenhouwerswagen, 39. De Schoolkinderen, 40. Bestuurbare ballon, 41. Heilige Barbara, vrouw te paard, 42. Fanfare “Arbeid Adelt”, 43. Maagdekenswagen, 44. St. Nokolaas en St. Pieter, met gevolg, 45. Hoveniersbond, 46. H.H.Koning Albert en Elisabeth, 47. De Heer Burgemeester, omringd van Eerewacht, 48. De Gemeenteraad, 49. De Geestelijke Overheid, 50. De Kerkfabriek, 51. Armbestuur, 52. Het rad van avontuur, 53.Maatsschappij Oud-Soldaten.De ontvangst van den stoet vond plaats Capellebaan, nabij den Steinen Molen, stipt om 13 uu en men ging langs de Bist, Kleine Heide, Boulevard, Thisseltbaan naar ’t Dorp. ’s Avonds algemeente verlichting en prachtig vuurwerk, bal in al de zalen.”

23-09-2017 om 09:10 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1913 : Bouw van de SINT-ANNAKAPEL

De Sint-Annakapel

Op de plaats waar voordien reeds een kapelletje stond -op een oude kaart van 1777 stond al een aanduiding van een kapel op dezelfde plaats- aan de grenslijn met Battel, in de Pastoor De Heuckstraat, werd in 1913 de Sint-Annakapel gebouwd.
De steen op de voorgevel geeft volgende details prijs : “St Anna Kapel, gebouwd in het jaar 1913, gift van de heer Benoit Van Ingelgem. Bouwmeester Cyriel Van den Bergh.”

De kapel herbergde jaren geleden een wondermooi Sint Annabeeldje uit de 16de eeuw, uit hout gesneden en in typische Mechelse stijl.
De stalen deur en de zware ijzeren stangen voor het kijkgat konden niet beletten dat het beeldje werd gestolen.
Dat gebeurde tijdens de nacht van 1 op 2 februari 1974 : de stangen waren doorgezaagd. Het beeldje werd voordien in de pastorij bewaard.

Tijdens de zomer van 1977 (“Actie Veldkapelleken”) werd de kapel door enkele jonge vrijwilligers grondig aangepakt : in de plaats van de zware brandkastdeur kwam er een hekje in smeedwerk, een gedeelte van de vroegere koorafsluiting uit de kerk.
Het plaksel werd van de muur geslagen en de schone baksteen die er van onder kwam werd opgekuist, gevoegd en verder onaangeroerd gelaten.
Op de muur werd een keramiek aangebracht voorstellend Sint Anna ten Drieën, een realisatie van Georges Herregods.
Het altaar werd opnieuw in de verf gezet en kreeg een kleurtje.
De buitenkant van de kapel werd volledig gereinigd en om haar meer toegankelijk te maken werd de omgeving gesnoeid en opgekuist en een kasseibaantje aangelegd.
Een steen aan de binnenkant van de kapel verwijst naar de diefstal van het oude Sint-Annabeeldje en naar de restauratie van 1977.

De leeftijd van de aanpalende lindeboom is onbekend, mogelijk is de boom zo oud als de eerste kapel.
Van oudsher was de kapel de startplaats van de voettocht van de “Kompagnie van Scherpenheuvel”.

Albert Huysmans naar mondeling relaas van zijn tante Zelica (LG blz.203,204)

“Bij valavond half december 1888 keerde mijnheer Van Ingelgem huiswaarts naar Mechelen na een bezoek aan zijn pachters.
Zijn koets kwam in afgrijselijk stormweer tot stilstand aan de pastorij, voor het door een giertij tot daar gestegen Zennewater en een uur later zou er nog een springvloed zijn.
Met hem reed ook zijn meid mee, tante Zelica, de meter van mijn vader.
Ze was op bezoek geweest bij haar thuis, wijk De Knip.
Nu waagt de koetsier zich tussen het zichtbare kreupelhout en de leuning der onder water kreunende houten brug. Hij schat hierbij naar de ligging van de onderwater verdwenen boordstenen van het beekbrugje.
Van op hun vensterdorpels verwijzen de buren, nu wat links, dan wat rechts. En plots stopt het gerij, vervaarlijk links hellend.
Het paard en het rechterwiel zijn wel op het brugje gekomen, maar het linkerwiel is naast de buitenkant van de boordsteen gerold en de koets is met haar as daarop blijven hangen. Luidkeels galmt de biddende Zelica en Van Ingelgem roept de koetsier om naar de verdere hoeve hulp van volk met paarden te vragen.
Boeren tot aan de heupen in ’t water brengen met twee paarden het gerij op vaste bodem tot de hogere Battelbergen.
Tante Zelica kreeg van haar meester een reis naar Lourdes en bracht een beeld van O.L.Vrouw mee, waarmee ze mijn vader in haar testament bedacht, en dat nu de nok van ons huis siert. (Kouter 5 Leest)
Mijnheer Van Ingelgem liet later bij de beek op Leest een kapel bouwen als dank aan Sint-Anna.”

Georges Herregods in “De Band” van mei 1977 :

Iets meer over Sint Anna Wie was die Sint Anna die wij zo dikwijls treffen in onze veldkapellen en kerken.
Sint Anna was de moeder van Maria, de grootmoeder van Jezus bijgevolg.
Het feest van Sint Anna was destijds het feest van onze moeders (voor de consumptie om commerciële doeleinden de moederkensdag had uitgevonden).
Historisch gesproken weten we heel weinig over Sint Anna.
Wat we er over weten is pure legende : dat ze opgevoed werd in de tempel en zo…
Deze gegevens komen uit het “apocryfe” evangelie van Jacobus, een geschrift uit de 2de eeuw dat door de kerk niet als authentiek werd erkend en dat de vrucht was van veel verbeelding om tegemoed te komen aan de nieuwsgierigheid van het volk.
Over de voorouders van Jezus geven de evangelies enkel de naam.
Sinds de 6e eeuw werd Sint Anna vereerd in het Oosten en sinds de 8e eeuw in Rome.
Het duurde echter tot in de middeleeuwen vooraleer zij ook in onze streken een ereplaats kreeg.
Op het einde van de 16e eeuw werd hier bij ons haar feest ingevoerd en het moet uit die tijd zijn dat dit beeld uit onze kerk dateert.
Alhoewel de verering tot St Anna hier tamelijk laat werd ingevoerd kwam de devotie tot Sint Jozef nog veel later : de naam Jozef bijvoorbeeld vond men heel weinig bij onze mensen.
En archieven uit de 15e eeuw bevatten spreuken als : “Jezus, Maria, Anna”…
Later werd dit : “Jezus, Maria, Jozef !”

Foto’s :
-De Sint-Annakapel in de Pastoor De Heuckstraat, aan de grenslijn met Battel.
-In de zomer ligt ze ietwat verscholen achter de enorme lindeboom.
-Het inwendige van de kapel met het gestolen Sint-Annabeeldje uit de 16de eeuw voor de diefstal en de restauratie. Rechts een detailopname van het beeldje. Het was in hout en veelkleurig beschilderd en in goede staat : alleen de rechterhand van de heilige ontbrak.
-De kapel na de restauratie van 1977.
-De tekstplaat links in de kapel : “St.Anna Kapel gebouwd in het jaar 1913. Gift van den heer Benoit Van Ingelgem. Bouwm. Cyr. V.D.Bergh”.
-De tekstplaat rechts is ook werk van Georges Herregods.
-Mooie aquarel van Stef. De Laet.

16-09-2017 om 10:35 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1935 – Zondag 29 december : Optreden "Rust Roest“

"Zondag 29 december en 5 januari e.k., zullen we hier een paar puike toneelavonden kunnen meemaken, in de zaal Teughels, waar er telkens ten 5.30 ure zal opgetreden worden door de toneelvereniging ‘Rust Roest’.
Er zal voor het voetlicht gebracht worden : ‘Veva’, spel in drie bedrijven, door Jozef Crick, gevolgd door : ‘Als Amor regeert’, revueklucht in 1 bedrijf, van Willem Van den Berg.

De gekende kluchtzanger Jef Van Hoof zal het al nog afwisselen door klucht en zang, terwijl het orkest der maatschappij ‘Arbeid Adelt’, onder leiding van heer Willem Andries, zijne mooiste stukjes zal ten gehoren brengen.
Heer Alfons Hellemans heeft het toneelgedeelte onder zijn beheer.
Prijzen der plaatsen : 5 en 4 frank.” 

1908 – 22 februari : Alweer brand

Er ontstond opnieuw een brand in de gemeente. Ditmaal was de landbouwer Victor Corneel De Greef uit de Tisseltbaan het slachtoffer.
Zijn woning, schuur en stal werden gedeeltelijk vernield. (GA)

“Het huis van onze gebuur De Greef brandde af op 22 februari 1908 en een klein stukje van ons huis er bij. Maar bij ons werd er rap geblust dank zij de hulpvaardigheid van de geburen…” (Zuster Melanie -Christine De Laet- in “De Band” van januari 1955)

1908 – 14 juni : Provinciale Verkiezingen

De kieslijst van het Kanton Mechelen-Zuid werd geleid door Jaak Bernaerts (foto onderaan) de burgemeester van Leest en uittredend provinciaal raadslid. (GvA, 1/6)

Hij had blijkbaar niet zo slecht geboerd want Gazet van Antwerpen schreef op 21 juni : “Hulde aan de heer Bernaerts van Leest, welke reeds zoovele en onschatbare diensten aan zijne stielgenoten, de landbouwers, bewezen heeft. Altijd en overal staat hij voor de buitenbelangen op de bres, en geene moeite is hem te groot of te zwaar wanneer hem zijne medewerking of onderneming gevraagd worden…”

1908 – 31 augustus : Mechels gemeenteraadslid en provinciaal raadslid Pieter T. Miller overleden en te Leest begraven.

“Miller Pieter Theophiel, geboren op 10 november 1850, werd op 16 oktober 1887 voor de eerste maal als gemeenteraadslid gekozen, mandaat welk hij tot in 1906 vervuld heeft.
Op 14 juni 1908 werd hij als provinciaal raadslid gekozen.
Hij was steeds een voorbeeld van plichtsbesef, en overal was hij te vinden waar er moest in de bres voor het goede gesprongen. Hij overleed op 31 augustus 1908 en werd te LEEST begraven.”(GvM, 8/12/1939)

1908 – Woensdag 11 november : Gaston Busschot van kar gestort

“De genaamde Gaston Busschots (foto onderaan), landbouwer, wonende in Leest,was woensdag naar Mechelen geweest om eene kar drafvoeder voor zijne beesten te halen. In het huiswaarts keeren, nabij de woning van de weduwe Van den Heuvel, op ’t grondgebied van Leest, stuikte Busschots van het gerij en kwam met het hoofd terecht op de straatsteenen. Inmiddels ging het paard met de kar op de loop en liep een 400 m verder in eene gracht waar het door slagen, stampen en rukken zich van zijn getuig ontmaakte, gansch los uit de gracht opsprong en weg liep. Wat den gekwetste betreft, deze werd in erbarmelijken toestand opgenomen en naar zijne woning gedragen. De schedel van het hoofd lag bijna gansch open en niet minder dan drij geneesheren werden bijgeroepen om hem de noodige hulp toe te dienen, namelijk de heeren Gilles van Mechelen, Van Asch van Hombeek en de geneesheer van Thisselt. Zijn toestand is zeer gevaarlijk.” (GvA, 14/11/1908)

1909 – 15 augustus : “Kieken gestolen bij Theophiel Verschueren (foto onderaan)

Brief van het gemeentebestuur naar de Procureur de Konings van 17 augustus : “Bij deze doen ik u kennen dat er op zondag 15 oogst laatst, in den vooravond, ten nadeele van den landbouwer Theophiel Verschueren, alhier Scheerstraat, een kieken gestolen is in het kiekenkot dat zich in het karhuis bevindt. Op zondag 8 augustus laatst zijn er aldaar nog twee kiekens gestolen geweest, en dergelijke ontvreemdingen hebben zich bij gemelden landbouwer meermaals voorgedaan. Den diefstal zou gepleegd zijn door zekeren Piet Jozef S., landbouwer Scheerstraat te Leest. S. Zou, bij het passeren der woning Verschueren, gezegd hebben aan eenen jongeling van Sempst, wiens naam niet kan opgegeven worden, hier wonen wij, ik zal eens om een kieken gaan ! Den jongeling van Sempst is teruggeloopen naar het dorp, en heeft dit voorval daar gezegd. In het dorp alhier was alsdan ook zekeren Leebeeck Willem, metser te Sempt, Brusselschesteenweg, dewelkde de naam zou kunnen opgeven van den jongeling…”

1909 – 22 augustus : Geboorte van Rozalia PEPERMANS, zuster Juliana.

Geboren te Kalfort hielp Rozalie er in de kruidenierswinkel bij haar overbuurvrouw Maria Verbruggen. Nadat die laatste getrouwd was (Van Huynegem-Verbruggen), kwam ze met het koppel mee naar Leest en woonde bij hen in. Ook na het hertrouwen van Maria (Adriaensens-Verbruggen) woonde Roza nog even in bij dat paar (Juniorslaan 72). Dan trad ze in bij de zusters apostolinnen te Mechelen (1935) waar ook haar tante Anna non was, ze werd er zuster Juliana.
Haar beroep -ze was gediplomeerd kleuterleidster- oefende ze uit in de school van de zusters apostolinnen te Mechelen (Sint-Jansstraat) maar om gezondheidsredenen slechts tot ca. 1960.
Toen haar congregatie in 1967 werd opgeheven, ging ze met nog vijf andere medezusters apostolinnen uit Mechelen over naar de zusters van Sint-Antonius van Padua te Sint-Pieters-Leeuw (21/7/1967).
De laatste jaren verblijft ze als residente in het klooster-rusthuis en verplaatst ze zich in een rolstoel. (“De St-Niklaasparochie in Leest”, Wilfried Hellemans)

1911 – Florentine Moyson deed haar plechtige communie in het zwart…

Florentine Moyson (foto onderaan), de dochter van Antoon en Virginie Wouters van het kasteeltje in de Kouter, deed haar plechtige communie in 1911.
Het was meteen haar eerste communie en het laatste jaar dat de kinderen moesten wachten tot ze 12 waren eer ze voor het eerst ter heilige tafel mochten.
Het jaar daarop gebeurde dit reeds op zeven jaar.

‘We moesten van Pastoor Beuckelaers allemaal in het zwart zijn. Hij was zijn eerste jaar op de parochie en hij wilde geen luxe. Daar werd nogal over gemekkerd en het jaar nadien draaide hij bij…” (‘LG’ blz.247)

Florentine zou later huwen met Jef Stoppie en het echtpaar vestigde zich in Hombeek, in het herenhuis tegenover de kerk, een wat kleinere kopie van het kasteeltje waar ze opgroeide.

1912 – Henriette TROCH werd onderwijzeres in de meisjesschool

Henriette Troch (foto onderaan) woonde te Tisselt en kwam dagelijks per fiets naar Leest om er les te geven. Dat gebeurde van 1912 tot 1923, de oorlogsjaren echter niet meegeteld. Ze vluchtte het land uit en verbleef in Londen waar ze doorging met lesgeven. Na haar huwelijk in 1923 verliet ze de streek en trok naar Gemmerich. (LG, blz. 139 en GA, 4/3/1919)

1912 – 17 mei : Brief voor meester Dumont. (foto onderaan)

“Mijnheer, hierbij doen wij u geworden 10 boekdelen van de Levensbeschrijving van Hendrik Conscience om als prijzen mede uitgedeeld te worden aan de leerlingen. Het gemeentebestuur, bij bevel, de secretaris Vandenbossche.”

Foto’s :
-Jaak Bernaerts.
-Gaston Busschot.
-Theophiel Verschueren.
-Florentine Moyson deed haar plechtige communie in het zwart.
-Links Henriette Troch naast haar collega’s Mathilde Hellemans en Irma Ackermans.
-Meester Dumont.

07-09-2017 om 08:47 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1905 – 14 juni : Zilveren bruiloftsfeest Frans Van Hoof – Wiske Huys.

“Op 14 juni a.s. zal Leest volop in feest zijn bij het zilveren bruiloftsfeest van Frans VAN HOOF en Louise HUYS. De feesten zullen aangekondigd worden door grof geschut. Om 2 ure namiddag groote stoet. Om 8 ure ’s avonds, prachtig vuurwerk en algemeene verlichting. Feesten in verschillende zalen der gemeente. Als het weer gunstig is, zal Leest dien dag volop kermis vieren. De Mechelaars zijn er vriendelijk op uitgenodigd”.
(GvM, 11/6/1905)

Frans “Sooi” Van Hoof, landbouwer en herbergier van "In den groene Linde" op het Leestse dorpsplein, werd geboren te Leest op 8 juli 1854 als oudste zoon van Joannes Baptist (°Leest 22/9/1822, +Leest 4/4/1874) en van Seraphina Coeckelbergh (°Leest 29/8/1820, +Leest 22/5/1900).
Hij huwde op 10 juni 1880 op 25-jarige leeftijd te Leest met Maria Ludovica “Wiske” Huys. Getuigen waren de stiefvader van de bruid Josephus Moortgat, de schoonkozijn van de bruidegom Petrus Joannes Cnops, evenals Petrus Bernaerts en Carolus Ludovicus Moons.
Wiske was 19 jaar oud, landbouwster en geboren op 3 december 1860 te Leest als dochter van de landbouwer Petrus Joannes Huys en de dagloonster-landbouwster Maria Josepha (Josephina) Verbeeck.
Uit dit huwelijk van Frans Edward Van Hoof en Maria Ludovica Huys ontsproten :

1.Hortentia VAN HOOF, geboren op 12 juni 1881 te Leest.

2.Clothildis (Tille) VAN HOOF, landbouwster, geboren op 05 juni 1882 te Leest. Gehuwd met Felix DE SMEDT, 44 jaar oud, geboren op 13 05 1877 te Zemst.

3.Emilius Florentinus (Emiel) VAN HOOF, geboren op 10 mei 1884 te Leest, overleden op 27 april 1911 te Leest op 26 jarige leeftijd.

4.Joanna Maria (Maria) VAN HOOF, geboren op 12 september 1885 te Leest. Gehuwd op 22 jarige leeftijd op 30 november 1907 te Leest met Josephus Alphonsus CROES, 23 jaar oud.

5.Petrus Joannes (Pieter Jan) VAN HOOF, geboren op 21 september 1887 te Leest. Gehuwd op 31 jarige leeftijd op 15 februari 1919 te Hombeek met Elisabeth VERRIJKEN. Pieter Jan overleed te Hombeek op 7 juni 1957.

6.Pelagia Alida VAN HOOF, geboren op 11 juni 1890 te Leest. Zij overleed te Brussel II op 21 juni 1939 en werd begraven in de kerk van St-Jozef te Battel.

7.Ferdinandus Albertus Theophilus VAN HOOF, landbouwer, geboren op 11 januari 1892 te Leest. Overleden op 16 oktober 1917 te Diksmuide op 25 jarige leeftijd. Gesneuveld in de eerste wereldoorlog. (Zie foto en gedachtenisprentje onderaan)

8.Petrus Alphonsus VAN HOOF, geboren op 06 mei 1894 te Leest. Ook “Fons” vocht aan het front. Hij werd slachtoffer van een gasaanval waaraan hij op 26-jarige leeftijd op 15/3/1921 te Leest overleed.
Albert Huysmans noteerde over deze oorlogsinvalide : “Nog zie ik Fons, bij een hete zomerdag, hijgend zitten, in het lommer van hun lindenboom…” (Zie foto en gedachtenisprentje onderaan)

9.Maria Melania (Melanie) VAN HOOF, geboren op 22 november 1896 te Leest, overleed op 10 augustus 1899 te Leest op 2 jarige leeftijd.

10.Joseph VAN HOOF, geboren op 15 januari 1899 te Leest. Gehuwd met de 21-jarige dienstmeid Maria JACOBS uit Battel.
Jef Van Hoof was een geliefd amateur-toneelspeler : “…Vijf jaar na de oorlog was Jef Van Hoof, hier en omliggende,voor een, vanaf het podium tot achteraan, en op toog en vensterdorpels saamgedrumde publiek in de zalen, hun favoriet, wiens humoreske rollen ze jaren lang wilden zien…” (“Van Oorlog en Vrede”,J.A. Huysmans in “De Band”)

11.Anna Melania (Melanie) VAN HOOF, geboren op 28 augustus 1901 te Leest. Gehuwd op 21 jarige leeftijd met Aloysius Robertus VERELST.

12.Joanna Eugenia (Eugenie)VAN HOOF, gedoopt op 15 november 1903 te Leest. Gehuwd Josephus VAN LIERDE, 35 jaar oud, geboren op 28 augustus 1893 te Battel. Zij overleed te Mechelen op 6 september 1986.

13.Constantinus VAN HOOF, geboren op 07 september 1908 te Leest en overleden in de Sint-Elisabethkliniek te Mechelen op 27 november 1962. Gehuwd met Marie-Louise Guerre.

Van Oorlog en Vrede

“Tegen den noen aan, op een zonnige laatste maartse zaterdag, komt Sooi (Noot : Frans) Van Hoof, de baas der herberg “In de Groene Linde”, met de door zijn witte paard getrokken speelkar, achteraan geladen met een aantal door kleurvlagjes versierde plantfruitboomkens, zelf uitgedost in zijn met rozen getooide beste kostuum, monkelend onder een hoge hoed en met een vol linten kletsende karwats, onder de reeds bottende takken van de voor zijn huis staande mooie lindenboom gereden. Buren schuiven bij, en klanten en Wiske, de bazin met een part van haar vijf zonen en zes dochters, komen buiten en Wiske gromt verwonderd : “Wel zot, wat scheelt er u nu ?” Waarop Sooi met een feestlach het zijn vrouwke aanwijst : “Ik ga straks die 25 boomkens in onzen hof steken, omdat wij vandaag de jaren zijn getrouwd van de helft die wij ons samen wensen. Kom hier, dat ‘k u kusse !...En zie, ‘k heb een kasje haring bij om dat te vieren, begin die maar te braden !” In die tijd was het bij de gewone mensen nog nooit opgekomen zich aan zulke feesten te wagen. Toch buigt Wiske, enigszins blij verrast, zich morrend naar hem toe met zoet verwijt : “Bedankt vent…maar och God…die takskens groot…’t ventje…”
“Stop !” zei Sooi, “wij halen het wel !”

Begin augustus 1914 zijn er Duitse troepenbewegingen aan onze grens, en gaan er geruchten over een Ultimatum aan België en worden reservisten opgeroepen. Alfons Van Hoof, tweede oudste zoon, wordt gemobiliseerd, en een week later, na een inval der Duitsers, melden de kranten : “De forten van Luik houden stand”, en Theophiel, de broer, meldt zich als vrijwilliger. Half augustus wordt er al hard gevochten in Eppegem, Weerde en Elewijt, getuige daarvan het Belgisch soldatenkerkhof op Eppegem. Twee dagen later vervoegen onze dorpelingen zich met die van Hombeek en Stuivenberg komende stroom vluchtelingen, richting Heffen, Willebroek…Pastoor Beuckelaers was daags voordien naar Antwerpen afgereisd. Bij Stienes vertrekt Fons en familie, doch hun Sooike wil niet mee, en heeft een paar uur later al twee volle manden flessen wijn uit de kelder der pastorij naar zijn hooizolder verhuisd. Wijl hij smakkend aan een fles tuttert, en door het gevelvenster de beweging beneden volgt, draait daar de speelkar van Sooi Van Hoof met zijn gezin, deels er op en er achter, met Jef als laatste, de Molenstraat in. Sooike wenkt meermaals naar Jef, die eigenlijk liever daar bleef, waar hij vele zomers het hooi hielp tassen…Later zei Wiske dat ze ergens te Willebroek Jef misten…”O onze Jef !” Doch nu zit Jef met Sooi van Stienes, tot ’s anderendaags ochtend onder de pannen op den hooital en ze ledigen fles na fles, wijl er reeds bommen en houwitsers vanaf het fort van Walem, beantwoord door Duitse artillerie, afwisselend rond en bij het dorp ontploffen…Sooike, die als spraakgebrek geen R kon maken, zattekulde tussenin : “Laat ze maa…ologen Jef !...” Maar plots een “Bonk en gekraak”, met golven stof en rook, uit de als een vuurzee dadelijk brandende schuur…De twee beroette verstekelingen waren half ontnuchterd de dans ontsprongen, en verschuilden zich op de pastorij, tot ze drie dagen later gevluchte buren hoorden toekomen, die door de hen overspoelende Duitsers waren teruggedreven…

Bij ons thuis (Noot : café “In de Proef”) had zonder brand een bom de halve keuken vernield. In een eiken tuinhekpaal puilen daarvan nog zichtbaar zeven loden knikkers uit. In de Molenstraat was het huis van Jef Neutiens evenals de schuur van Stienes totaal uitgebrand, en het grootste deel der hoeve ingestort. In de kerk had een Duitse bom in de rechter zijbeukmuur een dubbelmeter gat geslagen, de biechtstoel verbrijzeld, stoelen, beelden en vensters met schroot doorzeefd…
Vier jaar later is bij Sooi Van Hoof een bericht toegekomen dat zoon Theophiel was gesneuveld…en wat later, werd Fons, die door het oorlogsgas was aangetast, uit een hospitaal naar huis gebracht, en is er een jaar later gestorven…
Nog zie ik Fons, bij een hete zomerdag, hijgend zitten, in het lommer van hun lindenboom… …

Vijf jaar na die oorlog was Jef Van Hoof, hier en omliggende, voor een, vanaf het podium tot achteraan, en op toog en vensterdorpels saamgedrumde publiek in de zalen, hun favoriet, wiens humoreske rollen ze jaren lang wilden zien…

Vader Sooi Van Hoof heeft geen tweede feestplanting van 25 boomkens mogen herhalen, hij is in zijn 49ste huwelijksjaar bij ons Heer geroepen. De herberg werd gesloten. De eeuwenoude van binnen uitgeholde vermolmde lindenboom werd uitgekapt voor brandhout. De laatste kinderen waren uitgezwermd naar andere horizonten en Wiske bleef op haar eentje in haar woonst. Dagelijks kwam ze bij ons, om een glas bier, en een babbeltje met ons moeder en de klanten. Zekeren dag zegt ons moeder : “Wiske, raad nu eens, wie hier daarstraks is buit’en gegaan”… “En wie ?” vraagt Wiske… “Wel mens, de Pikke en Zeise !” Dat was een Duitser, die meermaals al jaren voor de oorlog 1914, hier in de streek, vanaf de trein te Mechelen, per velo bij boeren en ambachtslui, hun bestelling kwam opnemen of afgeven, van : graanpikken, zeisen, rieken, kapgerief, en voor het gezin : messen, eetvorken, lepels, scharen, enz…
“Oei, oei,” schrikt Wiske. “Dan wordt het straks weer oorlog !...Ge weet toch dat ze die spion in ’14 ergens meenden gezien te hebben als ‘nen officier van de Uhlanen !”…
En telkens Wiske daarna kwam, riep ze al van in de deur : “Mensen, mensen, het wordt oorlog ! Ge zult het zien ! Ja, ge zult mij later wel gelijk geven !”
Een ander maal komt ze met die voorspelling tot bij mijn vader : “Zie Jan !” en ze duwt een vinger onder de snor van een vuistmakende Hitler op de foto in haar meegebrachte gazet van de zomer 1935.
Helaas, Wiske heeft dat “later wel” niet meer beleefd, doch wij hebben haar “wel gelijk” in 1940 moeten ervaren." 
(J.A. Huysmans in ‘De Band’, december 1978)

Uit een brief van de Leestse burgemeester Bernaerts aan de Kommissaris van ’t Arrondissement Mechelen van 16 augustus 1927 : (het betrof een aanvraag voor onbepaalde uitstel van de militieverplichting van Constant Van Hoof) “…uitstel gevraagd op grond van art. 10 der militiewet, door eenen militieplichtige der lichting 1928, gehad hebbende 5 broeders en 6 zusters. Van de 5 broeders zijn er 3 die dienst volbrachten. De oudste volbracht diensttermijn, maar is overleden, de tweede trok bij de loting ondienstplichtig numero; de derde, vrijgesteld als hebbende broeder die diensttermijn volbracht had, nam dienst als oorlogsvrijwilliger bij het 6e Linieregiment en sneuvelde te Diksmuide 16/10/1917. De vierde volbracht dienst tijdens den oorlog als Militiaan der lichting 1914, bij het 14e Linieregiment en is overleden 15/3/1921. De vijfde, militiaan der lichting 1919, werd vrijgesteld als hebbende 3 broeders die dienst volbrachten. De 6 zusters van den aanvrager zijn in leven evenals zijne ouders die 60 jaren oud zijn.”

Leest, den 12 mei 1917. Aan mijnheer de Procureur des Konings te Mechelen. Heden wordt mij door vrouwe Frans Van Hoof-Huys, landbouwer dorp, Leest, volgende klacht gedaan : “Op 11 mei 1917, omtrent 10 uren voormiddag, ging mijn zoon Jozef Van Hoof , landbouwer, naar ons land, en in den Kauter, heeft zekeren Coeckelbergh Edward, landbouwer te Leest dorp, die in den Kauter aan ’t werk was, mijn zoon toegeroepen, wacht ik moet u spreken. Bij mijn zoon gekomen, wilde Coeckelbergh hem doen kennen, dat hij Van Hoof, den dader was, van de teekeningen en smaad op de poort van Coeckelbergh geschreven geweest. Mijn zoon loochende, en Coeckelbergh heeft verwondingen toegebracht aan mijn zoon zijne hand en aan zijn oor, met een aspergiemes. In de nabijheid waren : Frans Boonen, Spruyt August, Verlinden Jozef en Vloebergh Isidoor, alle landbouwers te Leest.” Deze wordt u medegedeeld om te weten wat er te doen staat voor dit feit. De Burgemeester van Leest J. Bernaerts. (Uitgaande briefwisseling gemeente Leest)

Frans Van Hoof overleed op 17 oktober 1929 op 75-jarige leeftijd te Leest waar hij op 21 oktober begraven werd.
Wiske overleed op 24 november 1941 op 80-jarige leeftijd te Battel-Mechelen waar ze op 27 november werd begraven.

Foto’s :
-De vroegere herberg ‘In de Groene Linde’ op het dorpsplein van Leest. Rechts nog een stukje van het gemeentehuis. Sooi en Wiske woonden hier met hun 13 kinderen. Oorspronkelijk was het een tweewoonst, in 1723 bewoond door Bertel Vermijlen (links) en Jan Ditens (rechts). Later stond de woning op naam van de ouders van Sooi : Jan Baptist Van Hoof en Serafina Coeckelbergh. In die tijd stond er een mooie linde voor de deur evenals een mestput die zich voor het huis bevond, zoals dat vroeger algemeen de mode was. Het huisje werd in 1976 afgebroken.
-Theofiel Van Hoof sneuvelde te Diksmuide.
-Fons Van Hoof was ook een slachtoffer van de eerste wereldoorlog. Hij was slachtoffer van het oorlogsgas.
-Graf van Jef Van Hoof en zijn echtgenote Maria Jacobs.
-Gedachtenisprentje van Sooi Van Hoof.

01-09-2017 om 06:40 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1903 – Woensdag 28 januari : Loting voor het Arrondissement Mechelen

Op het gemeentehuis van Willebroek om 9 uur voor de gemeenten Heindonk, Heffen, Blaasveld, Hombeek, Leest, Ruisbroek, Tisselt en Willebroek.

1903 – 3 maart : Echtelingen Jacobs-Permentiers zagen af van nalatenschap

Uit een brief van het gemeentebestuur (Openbare Bijstand) van Leest naar de Gouverneur : “Tot gevolg van uw schrijven van den 27 februari laatst, zoo doen wij Uld hiergevoegd geworden eene verklaring onderteekend door de echtelieden Jacobs-Permentiers, waarbij zij volkomen afzien van de nalatenschap van Permentiers Frans Edward overleden in het krankzinnigen gesticht van St Niklaas op 17 februari laatst. Wat den fortuintoestand betreft der echtlieden Jacobs-Permentiers, dezen bevat een huis op grond van derde personen gebouwd, drij koeien, meubelen vruchten en landbouwgereedschap. Derhalve dient in aanmerking te komen dat Jacobs tot werken onbekwaam is, en dat den handenarbeid dier landbouwerij verricht wordt door eenen neef van dezen, bij hem inwoonende.”

“De ondergeteekende Maria Catharina Permentiers, bijgestane en bemachtigde echtgenote van Jan Anselmus Jacobs, landbouwers, wonende te Leest, Thisseltbaan nr 10, verklaren bij deze vrijwillig te renonceren aan hetgene afhangende is en toekomen zou aan gemelde vrouw Jacobs geboren Permentiers in de erfenis der nalatenschap van Frans Edward Permentiers, overleden in het krankzinnigen gesticht te St Niklaas op den 17 februari 1903. Verders verklaren zij geen de minste aanspraak te willen maken op de kosten der stad Brussel door den overledene nagelaten en de waarde ervan vrijwillig af te staan aan : het Gemeenzaamfonds van onderstandwoonst, de provincie Brabant en het Staatsbestuur..”

1903 – 5 maart : Krankzinnige thuis opgesloten.

Verzoek om financiële steun. Die dag stuurde Secretaris Vandenbossche op bevel van de burgemeester een brief naar de Gouverneur waarin hij stipuleerde dat : “…de behoeftige Goovaerts Hendrik Frans, geboren te Leest den 14 october 1871, zonder beroep, wonende te Leest Winkelstraat nr. 3, ongehuwd, zoon van Alexander en van Maes Hendrika, zijne onderstand woonst in de gemeente hebbende, ten gevolge van krankzinnigheid, krachtens art. 25 der wet van 28 december 1873 en 25 januari 1874 in zijne familie opgesloten is geworden dan 3 meert 1903. Het tegenwoordig bericht is U gegeven opdat het gemeenzaak fonds, de provincie en den staat zouden tusschen komen in de kosten gedaan voor voormelde behoeftige…” (GA)

1903 – 26 mei : Financiële steun voor Remi Polspoel

Remi Polspoel, toen verblijvende Avenue Dailly 196 te Schaarbeek ontving van de burgemeester van Leest volgend bericht : “Als gevolg van uwe vraag van 25 mei, doen ik u kennen dat de gemeente Leest de kosten zal betalen van het in plaaster leggen van uw been tot beloop van fr : 15,00 zoo als in uw schrijven gezegd. Deze som kan na behandeling ontvangen worden bij de heer Joseph Wauters, ontvanger van ’t Armenbestuur, hetzij per post kwittantie of anders”. (GA)

1903 – 18 juli : Eretekens voor daden van moed en zelfopoffering

Uit een brief van 10/3/1904 van het gemeentebestuur gericht aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Openbaar Onderwijs Brussel : “Mijnheer de Minister, bij Koninklijk besluit van den 18 juli 1903 is de medailie van 3e Klas toegestaan geweest aan :

1) Jan Briat, metser, wonende te Leest en

2)Pieter Jan Teughels, smid, wonende te Battel onder Mechelen, voor het redden van eenen drenkeling in den loop van 1903 te Leest.

Voor eerstvermelden persoon hebben wij het Eereteken ontvangen doch voor Teughels is er ons niets overgemaakt en dezen laatste heeft tot heden zijn eereteeken niet ontvangen. Het zou ons aangenaam zijn te kennen of het eereteeken toegestaan aan Teughels Pieter Jan overgezonden is naar het plaatselijk bestuur der stad Mechelen, woonst van den belanghebbenden.

Het gemeentebestuur van Leest, bij bevel de sekretaris Vandenbossche.”

1904 – 25 april : Staat inlichtingen fortuintoestand Emiliana Lauwens

Brief van secretaris Vandenbossche ivm ‘Staat van inlichtingen betrekkelijk den Fortuintoestand van Vrouwe Emiliana Lauwens kinderlooze weduwe van Jan Frans De Prins.’

Onroerende goederen hoorende aan genoemde weduwe De Prins – Lauwens.
1.bouwland te Leest Bist groot 1 hekt 41 aren 20 c, waarde fr. : 8.000
2.dito te Leest Bist groot 94 aren 15c waarde fr : 4.500
3.dito te Leest Bist groot 38 aren 85 c waarde fr : 1.200
4.werkmans huis te Leest Capellestraat, waarde fr : 500
5.meubelen mobiliaire voorwerpen, waarde fr : 400
6.de helft van de volgende landen gelegen te Leest :
a) 52 aren gelegen in de Bist en
b) 50 aren land gelegen in de Bist samen begroot voor het geheeld op fr 5.600 de helft dus fr 2.800.
c) 99 aren gelegen Zevenbunders begroot voor het geheel op fr 5.400 de helft dus 2.700.
Totaal fr. : 20.100 fr.

Inlichtingen betrekkelijk den fortuintoestand van den eenigen vermoedelijken en wettigen erfgenaam der weduwe De Prins Lauwens zijnde deze broeder der geefster met naam Pieter Jan Lauwens zonder beroep te Leest, ongehuwd.
1)de wederhelft van de landen hierboven vermeld onder nr 6 latters a, b en c hetzij fr. : 5.500
2)perceel land gelegen te Breendonk groot 87 aren begroot op fr 4.000.
Te Leest, den 28 april 1904, bij bevel de sekreetaris Vandenbossche. (GA)

1905 – Zondag 19 maart : Bloedig gevecht te Leest.

“Gisteren zijn een ploeg jongelingen met opzet van Blaesvelt naar de gemeente gekomen om te twisten. Gansch den namiddag hadden hier en daar opstootjes plaats gehad. Rond 10 ure werden de vechters buiten eene herberg gezet en nu begon de groote slag. Al spoedig lag een slachtoffer ten gronde. Briat, 27 jaar oud, die door een messteek in den onderbuik getroffen werd. Het vechten was uit ! Het slachtoffer verkeert in bedenkelijken toestand. Het parket is verwittigd.” (GvA, 20/3/1905) 

“…ziehier hoe de ruzie is aangekomen. Zondagnamiddag waren 5 personen van Blaesvelt naar de gemeente Leest gekomen, met opzet om er ‘revanche’ te nemen over onenigheden die reeds van over lang dagteekenen. Op het gehucht Boulevard gekomen, begonnen zij in verschillende herbergen aldaar twist te zoeken…Zij waren gekomen met het inzicht te vechten. Rond 7 ½ ure verlieten zij de herberg van Victor Geerts en ontmoetten zekeren jongeling Hendrik Steemans, oud 16 jaar. Zij grepen dezen aan, smeten hem ten gronde, rukten zijn uurwerk en ketting af, na hem nog een goed pak slagen te hebben toegediend. Van daar trokken zij naar de herberg van Jan Geerts, broeder van den reeds genoemde en begonnen daar tegen de verbruikers krakeel te maken. De klanten lieten de ruziemakers betijen en daar deze laatsten zagen dat hier hunne haring niet braadde, verlieten zij de woning en gingen terug naar Victor Geerts. Hier zochten zij twist tegen de genaamden Briat, metser, wonende te Leest die per velo daar was aangeland. Een der rumoermakers sprak van den band van den velo over te snijden. Dit was gehoord door de dochter van den huize, die Briat verwittigde. Dezen hierover in woede ontstoken, smeet twee der kerels op de straat. Wanneer hij een derde wilde vastgrijpen, ontving hij enen messteek in de linkerheup; toegebracht door Fierens, wonende te Blaesvelt. Hierop namen de kerels de vlucht. De man verloor zoodanig veel bloed dat men hem me eene hondenkar naar zijn woning heeft moeten overbrengen. Hij is verzorgd geworden door den geneesheer Van Assche van Hombeeck. Proces-verbaal is tegen Fierens opgemaakt, en zij zullen met het gerecht af te rekenen hebben.” (GvA, 22/3/1905)

1905 – Zondag 19 maart : Vechtpartij met messteek 

“Mijnheer de Procureur des Konings. Bij deze doen ik u kennen dat op zondag 19 maart dezer maand rond 9 ure ’s avonds, alhier aan de herberg van Victor Geerts, Kleinheidestraat, den genaamden Jan Briat, metser, wonende alhier Thisseltbaan, gesteken is in het linkerbeen. Als vermoedelijken dader wordt opgegeven zekeren August Fierens, fabriekwerker, wonende te Blaesvelt, Broekstraat, geboren te Leest den 10/9/1879. Den gekwetsten wordt verzorgd door Mijnheer doktor Van Assche van Hombeek. Fierens was in gezelschap van Jan Frans Van Loock, werkman, wonende te Leest, Grooteheidestraat nr 8, van den zoon van de weduwe Antoon De Maeyer-Leen van Blaesvelt en van een tot nu onbekenden. De burgemeester van Leest.” (Brief van 21/3/1905)

1905 – 23 maart : Brief van gemeentebestuur ivm Burgerwacht

Deze door gemeentesecretaris Vandenbossche ondertekende brief was bestemd voor : “Mijnheer de Kommissaris” “Bij deze doen wij u kennen dat het Hoofd onzer niet werkdadige Burgerwacht benoemd en aangesteld heeft :
1)als Sergeant-Majoor, Lauwers Viktor Jaak, landbouwer te Leest wonende.
2)als tamboer, Huybrechts Joseph Frans, werkman, ook te Leest wonende. Het gemeentebestuur van Leest, Bij bevel, de secretaris Vandenbossche.”(GA)

31-08-2017 om 18:32 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1901 – 24 oktober : Brief naar de Procureur des Konings.

In opdracht van zijn burgemeester schreef secretaris Vandenbossche volgende brief naar de Procureur : “Hierbij gevoegd hebben wij de eer u te doen geworden 2 processen verbaal opgemaakt lastens Frans Emiel Nuytkens, het eene voor vrijwillige slagen, en het tweede voor bedreigingen tegen den heer Burgemeester van Leest, met verzoek voor wat het tweede feit betreft te willen doen verschijnen voor d. heer Onderzoeksrechter, de genaamde : Petrus Fierens, landbouwer en houtzager Thisseltbaan en 2e Jan Joseph Vloeberghen, herbergier Koeistraat beiden te Leest wonende.” (GA)

1901 – 27 november : Jan Baptist Edmond Bernaerts uit Blaasveld huwde met Maria Josephina “Fien” Lauwers, dochter van de maalder Bonifacius uit Leest.

Jan Baptist had de “hofstede met erf en hof en aanhoorigheden, plaats Molenvelden wijk B nummers 657c en 658c des kadasters, groot vijftien aren vijf en dertig centiaeren” geërfd van zijn ouders Petrus Joannes Bernaerts (°Blaasveld 27/1/1832, +Blaasveld 14/12/1908) en Ursula Maes (°Blaasveld 20/11/1830, +Blaasveld 7/9/1913).
Petrus Joannes was gemeenteraadslid en later ook voorzitter van het Armbestuur, nadien het Weldadigheidsbureel, te Blaasveld.

In de Heihoek aldaar liet hij in 1901 de kapel van O.L.Vrouw van Gedurige Bijstand oprichten.
Jan Baptist Bernaerts had er zich toe verbonden zijn ouders te laten inwonen en “hen te verschaffen de noodigte levensbehoeften, benevens diensten en zorgen die een goed kind aan zijne ouders verplicht is te verleenen, uitgezonderd de kosten van geneesheer en geneesmiddelen.”
Het gezin bleef niet van tegenspoed gespaard.
Zoon Edmond stierf op 17 augustus 1918 aan de gevolgen van de Spaanse griep.
Na de dood van Jan Baptist hertrouwde zijn weduwe op 22/2/1920 met zijn broer Jaak Alfons Bernaerts, die weduwnaar was.
Na het overlijden van Josephina in 1935 werd overgegaan tot de kaveling tussen haar kinderen. (“Vaertlinckcontact” april 2016)
Onderaan foto’s van “de Heivelden” de hofstede van de familie Bernaerts, van de kapel en van de familie Lauwers uit Leest.

1902 – 23 januari : Loting voor het Arrondissement Mechelen.

Dit vond plaats om 9 uur te Willebroek voor de gemeenten Blaasveld, Heffen, Heindonk, Hombeek, Leest, Ruisbroek, Tisselt en Willebroek.

1902 – 20 maart : Gemeenteraad verzocht om Buurtspoorweg

“De Gemeenteraad “Overwegende dat een Buurtspoorweg van Bornhem naar Mechelen langs Leest goede diensten zou bewijzen, (…) Besluit de Nationale Maatschappij te verzoeken om zoo spoedig mogelijk eenen buurtspoorweg van Bornhem naar Mechelen te bestuderen”. (“DB”,maart ‘1958)

1903 – 1 januari : Overlijden van Bonifacius Lauwers

Op nieuwjaarsdag 1903 overleed de Leestse molenaar Bonifacius Lauwers.
Bonifacius ‘Bon’ Lauwers, was te Hombeek geboren op 13 mei 1820 als zoon van Jean en van Petronilla Bulens.
Hij had zijn molen in de Juniorslaan op de plaats waar later zijn kleinzoon en burgemeester August Lauwers zich zou vestigen.
De molen verdween in 1914 tijdens de eerste oorlogsmaanden.
Na de dood van zijn eerste vrouw Anna Catarina Van Loock hertrouwde Bonifacius in 1870 met Francisca Pelagie Ceulaerts uit Heffen. Hij was toen vijftig en zijn echtgenote 25 jaar jonger.
Acht van hun elf kinderen werden volwassen : Fons (1871), Fien (1873, zie bovenaan), Victor (1874), Frans (1879), Leonard (1881 en de vader van August), Jan (1883), Marie (1887) en Kato (1890). Deze laatste huwde met burgemeester Emiel Verschueren.

Foto’s :
-De “Heivelden” op de Heihoek te Blaasveld, vroeger en nu.
-De kapel van O.L.Vrouw Gedurige Bijstand werd gebouwd door de schoonvader van Josephina Lauwers.
-Het interieur van de kapel.
-Molenaar Bonifacius Lauwers met decoraties tussen zijn familieleden. Uiterst links op de bovenste rij staat Jozefien (Fien),de oudste dochter.

24-08-2017 om 00:00 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1900 – 22 maart – GvM : ARBEID ADELT “

Maandag namiddag bracht de fanfaren maatschappij Arbeid Adelt van Leest, die het puik der gemeente tusschen hare leden telt, aan den Z.E.H Pastoor, ter gelegenheid van zijn naamfeest St. Jozef, eene prachtige serenade. In hartelijke woorden dankte de Z.Eerw. Herder, het bestuur en de leden van de maatschappij Arbeid Adelt, voor dezen blijk van hoogachting en toegenegenheid, en hij drukte de hoop uit dat de maatschappij nog lange jaren, in vooruitgang en in bloei, tot ieders genoegen mocht blijven voortbestaan. Na nog eenige vroolijke aria’s te hebben uitgevoerd, trokken de muzikanten onder het uitvoeren van pas redublés naar hun lokaal, alwaar ze nog gezellig, op de meest vriendschappelijke wijze zich vermaakten.” (GvM-22/3/1900)

1900 – Zondag 9 december : Hevige vechtpartij te Leest

Het Nieuws van den Dag :

Bloedige vechtpartij.

“Leest. – Zondag was het alhier kermis. Rond 9 ure ’s avonds bevonden zich eenige mannen van Battel in de herberg en danszaal van De Backer. Eenige personen van Heyndonck en Willebroeck kwamen binnen. Er ontstond twist, weldra gevolgd door eene vechtpartij. Een Heyndonckenaar werd met een bierglas op het hoofd geslagen en zoo erg gekwetst dat hij moest weggedragen worden. Een half uur later kwamen de mannen van Willebroeck en Heyndonck, die de vlucht genomen hadden, in grooter getal naar de danszaal terug en de vechtpartij herbegon. De messen werden getrokken en twee jongelingen van Battel vielen kermend ten gronde; de eene, zekere J. Huyghe, landbouwer, had buiten verscheidene andere wonden eene snede over den buik bekomen zoodat de ingewanden uit de ijselijke wonde kwamen; de andere, zekere Frans Neutjens, 28 jaar oud, had eveneens gevaarlijke messteken bekomen. De pastoor en een dokter werden ontboden, alsook de plaatselijke politie. Huyghe kon nog slechts de H. Olie toegediend worden; wat Neutjens betreft, deze zal nog kunnen gered worden. Maandag morgend, rond 7 ure, is Huyghe overleden. Het parket zal mogelijk reeds ter plaats geweest zijn.”

Het Nieuws van den Dag : Vervolg van de vechtpartij.

Aangehouden.

“Leest. – Het is niet in de danszaal van De Backer dat de jongelingen van Battel gekwetst werden, maar wel in het midden van de straat recht voor de herberg De Zwaan, en het is ook in deze herberg dat de twee gewonden door den dokter van Thisselt verzorgd werden.
Een derde jongeling, zekere De Vos, van Heyndonck, werd ook zwaar gekwetst in het aangezicht. Wat den ergst gekwetste, J. Huyghe betreft, deze is nog niet dood zooals eerst het gerucht verspreid werd, doch de geneesheren hebben schier alle hoop opgegeven hem nog te redden. Een der vechters is aangehouden en naar het gevang van Mechelen gebracht. Drie groote veermessen werden door de gendarmen in den omtrek der plaats van het gevecht gevonden.”

Een man doodgestoken

“Eene hevige vechtpartij heeft zondag namiddag in onze gemeente plaats gehad. In het hevige van de worsteling werden de messen getrokken, en de genaamde Huygen, broeder van den ‘garde’ van den Leuvenschesteenweg alhier, werd door verscheidene messteken getroffen en is eenigen tijd nadien, aan de bekomen wonden overleden. Verscheidene der vechters zijn aangehouden en hebben den nacht in den bak te Leest doorgebracht. Heden morgen, Maandag, is het parket in onze gemeente afgestapt om een onderzoek ter plaatse in te stellen.” (GvA, 10/12/1900)

“Maandag morgen vertelde men ten allen kante dat verscheidene personen, in een gevecht te Leest, doodelijk waren gesteken en dat één der aangeranden ’s nachts was overleden. In den voormiddag werden deze geruchten tegengesproken, verdraaid of wel verzwaard, zooals dit meestal in dergelijke gevallen gaat, en om der waarheidsliefde begaven wij ons rond den middag naar het kleine vreedzame dorpje, om zelf ooggetuige te zijn van van de bloedige worsteling, aldaar geplogen. Onderweg meldt men ons nogmaals het overlijden van Jan Huyghe, en een duizend meter verder, nabij den molen, over de brug van Battel, ontmoetten wij een achttal dragers, voorzien van eene draagberrie waarop een bed was uitgespreid, en waarop men den dodelijk gekwetste had neergelegd, die anders niet kon vervoerd worden, om naar zijne woning te Battel te dragen. Al weenend ging zijn broeder, politieagent in onze stad, achter de dragers, en sprak ons een oogenblik over den hopeloozen toestand van het slachtoffer, voor wiens leven men geen oogenblik instaat. Het was aandoenlijk om zien, hoe die brave buitenlieden eene helpende hand toestaken, om den lijder te ondersteunen, en behoedzaam en voorzichtig, eene halve uur verre, die zware en lastige taak met liefde volbrachten. Achteraan, sukkelde een tweede gekwetste, Frans Neutiens, langzaam en traag met gebogen hoofd voort. Ook dezen had eenen messteek bekomen onder de ribbenkas, doch niet gevaarlijk.

In het dorp

Het was hier St Niklaaskermis. Op de markt, nabij de kerk, staan een vijftal kramen en een paardjesmolen, links en rechts groepen te redekavelen over het verschrikkelijk gevecht van Zondag avond, en wij begeven ons regelrecht naar de herberg De Zwaan, gehouden door de Wed. Quintidi, alwaar de verschrikkelijke worsteling was voorgevallen. 

In de herberg ‘De Zwaan’

Wanneer we binnen treden, zaten een viertal personen met de oude weduwe bedroefd rond de brandende stoof, gansch vermoeid half te slapen ; want zij waren van gansch den nacht niet te bed geweest, en binst den dag overlast van bezoeke gehad, zelfs meer dan zij verlangden, om hen over het gebeurde te ondervragen. In den beginnen hadden wij ook groote moeite om van hen iets te weten te komen, edoch na een weinig dralen vertelde men gansch de toedracht der zaak en ziehier hun verhaal : 

De oorzaak van het gevecht.

Zondag namiddag hadden jongelieden van Battel een koppel van Heijndonck op hunnen weg ontmoet, en het meisje erg afgeslagen en mishandeld. Zij vermochten niets tegen deze zeven of acht personen; doch zij vervorderden hunne weg in de richting van Leest, en onderweg maakten zij kennis met een tiental personen van hunne gemeente, waaraan zij hun wedervaren vertelden en deze zwoeren zich te wreken. Rond 10 ure ’s avonds was men volop aan het dansen in de herberg De Zwaan. Een der dansers was met de mouw van zijne kiel, waaraan zeker een haak stond, in eenen vrouwenhalsdoek geraakt van een meisje en sleepte het kledingstuk mede. Men beweerde dat hij de halsdoek wilde robberen, en zie, dit was het signaal voor den aanval. Oogenblikkelijk was den twist aan den gang en stond de herberg overhoop. De bewoners uit De Zwaan deden al het mogelijke om de ruzie te stillen, doch het was vergeefsche moeite. Zij gelukten er in de oproermakers aan de deur te krijgen, en hier begon nu het spel eerst voorgoed.

De bloedige aanranding

Op den steenweg vocht men links en rechts ; de mannen van Heyndonck tegen die van Battel. Men ging als razenden te werk en men vreesde voor ongelukken, daar er reeds was gezegd, dat de dag maar aardig zou afloopen. Opeens hoorde men gesmoorde kreten slaken. Het was Jan Huyghe die uitriep : ‘Ik ben gestoken !’ En inderdaad , het slachtoffer zakte ineen en viel ten gronde. Hij had eene gapende wonde van meer dan vier centimeter lang, onder de ribben in den buik bekomen. Ook Neutiens was gestoken en voelde het bloed over zijn lichaam stroomen. Op het geschreeuw van bloed, was de verslagenheid algemeen, en men zorgde vooreerst, voor den doodelijk getroffen Huyghe, die alle oogenblikken kon den geest geven, met hem terug in de herberg De Zwaan te dragen. Deze verloor machtig veel bloed, en het is aan Juffrouw Hellemans, dat Huyghe, alhoewel nog in stervensgevaar verkeerende, nog in het leven is. Meer dan 2-1/2 ure heeft deze edelmoedige dame de gapende wonde, waaruit de ingewanden te voorschijn kwamen, gedurig toegenepen, om de bloedstorting zooveel mogelijk te beletten. Intusschen liep men naar Thisselt om den geneesheer en deze kwam rond 2 ure op de plaats der misdaad. Ook de geestelijken van Leest waren dadelijk in de Zwaan en dienden het slachtoffer de H. Olie toe. Terwijl men hier binnen al de mogelijke hulp verleende aan de twee gekwetsten, bleef men buiten niet onledig met de laffe aanranders op te zoeken en de veldwachter, bijgestaan door de gendarmen, deed al het mogelijke om de daders op te sporen. Een der hevigste twistzoekers, de genaamde De Keyzer, van Heyndonck, werd gevat en in het gemeentehuis opgesloten. Een der gendarmen ging op zoek met eene lantaarn, en vond nabij de school twee lange puntig geslepen messen vol bloed. Deze verschrikkelijke moordtuigen zijn aan het gerecht overhandigd. De Keyzer is Maandag middag naar het gevang van Mechelen overgebracht. Het parket is ter plaatse geweest en zet het onderzoek voort. Jan Huyghe, oud 22 jaar, zal zijne wonde niet overleven. 

Een derde slachtoffer

Er is in dit verschrikkelijke messengevecht nog een derde slachtoffer, de genaamde De Vos, van Blaasveld. Deze heeft eene snede ontvangen, dwars over het gezicht, neus en oogen. De toestand van Huyghe blijft hopeloos en men vreest dat hij alle oogenblikken zal sterven. De geneesheer Tambuyser, van Mechelen, heeft hem thans zijn zorgen toegediend. Gisteren liep het gerucht in de stad dat De Keyzer volledige bekentenissen had gedaan. Welnu, tot hiertoe is daar nog niets van waar. Het parket is met hem ter plaatse geweest, vergezeld van verscheidene getuigen van Battel. Ook heeft het een bezoek gebracht te Blaasveld. (GvA, 12 en 13 december 1900) 

“De Keyzer, van Heyndonck, die als een der bijzonderste aanvallers beschouwd wordt in deze laffe aanranding, blijft nog altoos zijne plichtigheid loochenen, en dit niettegenstaande de bevestiging der slachtoffers en van verschillende getuigen. Op het oogenblik zijner aanhouding door een der gendarmen, riep het volk tegen den gerechtsdienaar die hem wilde vastgrijpen : ‘Pas op, voor zijn mes !’ Het moet alsdan geweest zijn, dat hij het heeft weggesmeten, om alle plichtigheid van zich te weren, doch Jan Huyghe ook, heeft in De Keyzer zijnen aanrander herkend. Huyghe heeft dinsdag nacht erge koorts en gehad en fel geleden, doch Woensdag morgen was zijn toestand iets beter. Men wint tijd, en, zolang er leven is, bestaat er hoop ; laat ons dus het beste hopen. Het onderzoek duurt nog altoos voort.” (GvA, 14/12/1900)

1901 – 24 januari : Militiekantoor Willebroek – Loting

Het militiekantoor van Willebroek telde in totaal 234 lotelingen waarvan 43 uitgestelden van vorige jaren. Het hoogste getal was dus 277. Het laagste 44. Voor Blaasveld waren er 15, voor Heffen 18, Heindonk 7, Hombeek 23, Ruisbroek 25, Tisselt 17, Willebroek 110 en Leest 19 lotelingen. (GvA, 26/1/1901)

1901 – 25 april : Buitengewone toelage door barre winter

“Overwegende dat de Winter van 1900-1901 langdurig is geweest en ingezien den prijs der kolen zeer hoog was, besluit de Raad een buitengewone toelage te verlenen te weten aan den Heer Dumon 50 franks en aan jufvrouw Nees 25 franks.”

1901 – 6 maart : Woning uitgebrand

“Bij deze doen wij u kennen dat de militaire kleedingsstukken en het livret van den verlofganger Karel Loudewijk Geerts, militiaan van 1894, van het 8e Linie regiment, op 6 meert laatstleden vernield zijn bij het afbranden van zijne woonplaats. Dien tengevolge zal dezen verlofganger, de heerschouwing slechts in burgerkleederen en zonder livret kunnen bijwonen. Het gemeentebestuur van Leest, bij bevel VandenBosch secretairs.”
De brief van 7 november 1901 was gericht aan ‘Den Heere Bevelhebber van het Krijgsdistrikt te Mechelen’.

23-08-2017 om 10:20 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

Vervolg Isidoor Constant Van Hoof werd veldwachter.

Isidoor Constant Van Hoof en Maria Theresia Geerts kregen tien kinderen :

1.Carolus Ludovicus (Louis) VAN HOOF, kasseier, geboren op 30 07 1891 te Leest en overleden te Mechelen 14/11/1962 waar hij begraven werd op het stedelijk kerkhof.

2.Franciscus Edouardus (“Frans) VAN HOOF, geboren op 29 10 1892 te Leest. Hij huwde op 27-jarige leeftijd met Melania MARCX (°Tongeren 23/1/1894). In augustus 1911 verbleef Frans Van Hoof ogenschijnlijk te Antwerpen (Kipdorp nr. 15).
Het gemeentebestuur van Leest stuurde op 5/8 dat jaar een uitnodiging naar dat van Antwerpen om Frans Eduard voor de militieraad te laten verschijnen.
In februari 1914 verhuisde hij opnieuw naar Leest.
Als beroep werd toen beenhouwersgast genoteerd. Frans Van Hoof overleed in 1977.

3.Jan Baptist Leopold (Leopold) VAN HOOF, geboren op 28 05 1894 te Leest. Gehuwd met Leontine ALEWAETERS, geboren te Heffen.

4.Jan Theophiel (Theofiel) VAN HOOF, geboren op 27 06 1895 te Leest. Gehuwd voor de kerk op 32 jarige leeftijd op 21 02 1928 te Blaasveld met Antonia Clementina (Clementine) CAUWENBERGH, 28 jaar oud, geboren op 15 10 1899 te Blaasveld, dochter van Petrus Franciscus CAUWENBERGH en Maria Theresia VAN BREEDAM.
Theofiel Van Hoof overleed te Willebroek op 8 februari 1965.
Uit “Blaasveldse commercanten” van 2009 van Fons De Bondt : “Mechelsesteenweg 170 (later huisnr 70-72). Bij “Leires”. Zij deden aan tuinbouw, waarvan de geteelde groenten en vruchten te koop lagen achteraan hun woning. Hiervoor zorgden Jan Theofiel Van Hoof (°Leest 27/6/1895, +Willebroek 8/2/1965) en Antonia Clementina (Tinne) Cauwenbergh (°Blaasveld 19/10/1899, +Willebroek 16/7/1994). De zoon Frans (Swatje) Van Hoof, (°Blaasveld 13/9/1928, +Willebroek 8/10/1993 en Tinne’s broer Andreas (Dré) Cauwenbergh, (°Blaasveld 17/11/1892) beiden ongehuwd overleden, hielpen eveneens in de familiezaak.”
“Zijn goede inborst won hem veel vrienden en de edele gevoelens van zijn hart, gepaard met een minzame gespraakzaamheid verwierven hem de algemene achting. Door zijn levenswandel die zo stil, zo minzaam en eerbiedig was had hij de genegenheid gewonnen van al degenen die hem naderden…”(Uit zijn gedachtenisprentje)

5.Jan Eduard (Eduard) VAN HOOF (“Waar v.d. garde”) was te Leest geboen op 1/8/1896 en huwde op 24-jarige leeftijd met Florentina (“Tien”) DE SCHOENMAEKER, 22 jaar oud, landbouwster, geboren op 14 03 1898 te Heffen.
Zij was een dochter van Victor en van Joanna Cartharina Verdickt, beiden landbouwers.
“Waar” overleed op 6 oktober 1953 op 57-jarige leeftijd te Tisselt na een smartelijk ongeluk.
“Tien” hetrouwde met Louis Diddens en overleed te Mechelen op 25/6/1991.

6.Hortentia Josepha VAN HOOF, geboren op 28 06 1898 te Leest. Zij huwde op 26-jarige leeftijd met de 25-jarige Jozef Leopold JACOBS uit Battel.
Zij overleed in 1964.

7.Clotildis VAN HOOF, geboren op 02 09 1899 te Leest. Z
ij huwde op 28-jarige leeftijd met Joannes Baptista BUELENS uit Zemst. Zij overleed in het ’s Gravenkasteel te Lippelo op 5 mei 1990, op 90-jarige leeftijd.

8.Veronica Juliana (Julia) VAN HOOF, geboren op 23 07 1901 te Leest. Julia bleef ongehuwd.
Toen ze naar Mechelen ging ‘dienen’ bij de exploitanten van een koffiebranderij raakte ze ongewenst zwanger en bracht een dochter ter wereld : Simone Van Hoof.
Julia bleef tot haar dood bij haar dochter en schoonzoon te Mechelen inwonen en overleed er op 1 maart 1988.
“Een zacht en goed mens is van ons heengegaan. Haar leven is voorbijgegaan in eenvoud en toewijding aan haar gezin. Moeder, wij danken u voor alles wat gij voor ons hebt gedaan, voor uw zorg, voor uw bezig zijn. Wij danken u voor uw sterke liefde. Wij zullen u echt missen. Maar we weten en geloven dat gij in God verder leeft.” (Mooie woorden uit haar gedachtenisprentje)

9.Maria Stephania (Stefanie) VAN HOOF, geboren op 14 12 1902 te Leest. Gehuwd op 25-jarige leeftijd met Alfons Egied (Alfons) VAN CAMP (°Hombeek 18/5/1899).
Stefanie overleed te Leest op 30 oktober 1966, ze was 63.

10. Alphonsus VAN HOOF, geboren op 27 05 1905 te Leest, overleden op 29 05 1905 te Leest, 2 dagen oud.

Foto’s :
-Frans Edward Van Hoof en echtgenote Melanie Marx.
-Leopold Van Hoof en Leontine Alewaeters.
-Theofiel Van Hoof en Clementine Cauwenberghs.
-Eduard Van Hoof en Florentine De Schoenmaeker (mijn grootouders).
-Hortense Van Hoof.
-Doodsprentje van Clotilde Van Hoof.
-Julia Van Hoof.
-Stefanie Van Hoof met echtgenoot Alfons Van Camp.

19-08-2017 om 10:52 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1900 – Isidoor Constant Van Hoof werd veldwachter

Hij volgde Jan Baptist Bauwens op.
Constant werd te Leest geboren op 13 maart 1865.
Hij was de jongste zoon van Jan Baptist (°Leest 22/9/1822, +Leest 4/4/1874) en van Seraphina Coeckelbergh (°Leest 29/8/1820, +Leest 22/5/1900).
Hij huwde op 24-jarige leeftijd op 23/1/1890 met de 22-jarige dienstmeid Maria Theresia Geerts eveneens uit Leest “zij werd door iedereen zeer geacht omdat eene groote vrees Gods haar bezielde en niemand sprak van haar eenig kwaad”, dixit haar doodsprentje.
Zij was te Leest geboren op 22/1/1868 als dochter van Carolus Ludovicus Geerts en van Josepha Vervaeck, beiden landbouwers.

Van Constant Van Hoof vertelt men dat hij het ambt van veldwachter bekomen had na zijn spontane bijstand aan burgemeester Bernaerts, toen “die van Stuyvenberg” hier op een kermis waren komen ruzie zoeken en vechten.
De burgemeester bemoeide zich ermee, maar stond weldra op het punt het onderspit te delven.
Toen riep hij tot de omstanders : “In de naam der wet : wie wil mij helpen ?” Constant Van Hoof sprong hem bij en kreeg als beloning de functie van veldwachter.
Burgemeester Bernaerts was nochtans voorzitter van de concurrerende fanfare “Arbeid Adelt”, de zogenaamde “Sussen” terwijl mijn overgrootvader de eerste muzikant was van de Blekken.
Het eerste openbaar optreden van de fanfare St.-Cecilia vond overigens -op 6 december 1899- in zijn café “Het Kruispunt” (kruispunt Juniorslaan-Vinkstraat) plaats waar thans (2017) Paul Van Roy met zijn gezin gehuisvest is.
Zijn interventie moet indruk gemaakt hebben.
Isidoor Constant overleed op 3 oktober 1924. Hij was 59.
Enkele maanden voordien was zijn been ‘tot onder de knie’ afgezet. Na die amputatie zou hij “volgens zijne uitdrukking na herstel nog dienst willen doen…” dixit een brief van augustus 1924 van burgemeester Bernaerts naar de provinciegouverneur.
In de gemeenteraad van 20 november 1924 werd een speciaal krediet gestemd van 700 frank, zijnde de operatiekosten van wijlen veldwachter Van Hoof, ten voordele van zijn weduwe. Maria Theresia Geerts overleed te Leest op 20 mei 1926. ”Hij was een man van wijzen overleg, eenvoudig en rechtveerdig. Hij wandelde in vreedzaamheid en gerechtigheid en aanvaardde goedwillig al wat hem overkwam”, dixit zijn doodsprentje.

In 1954 werd zijn kleinzoon Victor de laatste veldwachter van de autonome gemeente Leest.

Vervolgt.

Foto's : 
-Isidoor Constant Van Hoof.
-Maria Theresia Geerts.
-Zijn handtekening.
-Hun doodsbriefjes.

19-08-2017 om 10:39 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen - Aanvullingen.

1893 – 21 maart : Zitting Landbouwfonds
Voor Van den Branden uit Leest was een vergoeding van 191 fr voorzien. (GvA, 25/3/1893)

1895 – 5 Oktober : Uit het Staatsblad “Buurtwegen.-
De gemeente Heffen wordt gemachtigd tot het aankoopen der noodige gronden voor de uitvoering van het plan, betreffende het leggen, op haar grondgebied, van eenen buurtweg bestemd om Leest en Blaasveld te verbinden.
Aan deze gemeenten worden toelagen verleend voor werken aan de buurtspoorwegen…”

1895 – 10 oktober : Correctionele Rechtbank van Mechelen Zaak der gebroeders Stroobants.
Talrijke diefstallen -  “Gisteren morgen zijn voor de rechtbank verschenen de gebroeders Stroobants, twee gevaarlijke kerels.
Zij waren vervolgd wegens menigvuldige diefstallen gepleegd op de kerkhoven van Mechelen, Leest, Catelijne Waver, Lier, enz. Stroobants Jan Frans is veroordeeld tot één jaar gevang.
Stroobants Jan Baptiste is veroordeeld tot drie jaren gevang en tot vijf jaren waakzaamheid der policie.
Zij waren beiden meermaals voor diefstallen gestraft geweest.”

1896 – Jozef Edward DE WIN werd onderwijzer te Leest.
Jozef Edward De Win was te Tisselt geboren op 4/10/1877 en hij overleed te Blaasveld op 27/4/1966. 
Hij gaf les te Leest in de jongensschool van 1896 tot 1898, werd dan onderwijzer te Tisselt tot 1908 om dan de functie van schoolhoofd waar te nemen te Blaasveld tot 1938.
Edward De Win was gehuwd met Bertha Boon, zuster van de beroemde Blaasveldse Kannunnik Arthur Boon. Hun zoon Xavier De Win, priester-professor en directeur van het Sint-Stanislasinstituut te Berchem werd bekend als vertaler van het omvangrijke oeuvre van Plato uit het Grieks. (“Blaasveld en de zuivelfabriek Sint-Jozef” – Karel De Decker)

1897 – 11 oktober : Kerkdiefstallen
“Te Puers, Leest, Bornem, Battel…- Aanhouding te Mechelen… De laatste week werd er in de kerk van Puers binnengebroken en gestolen. Onze lezers weten dat er tot eene aanhouding overgegaan is geweest. De plichtige blijft nog altijd opgesloten in de celgevangenis van Mechelen.” (GvA)

1898 – 19 oktober - Gazet van Antwerpen : Inhuldiging nieuwe fanfare
“Verleden zondag is in ons vreedzaam dorp de nieuwe fanfarematschappij ingehuldigd, of beter gezegd heeft zij haar doopsel ontvangen. Als meters en peters traden de maatschappijen van Thisselt, Cappellen o/d Bosch, Blaesveld, Hombeeck en Heffen op. Menig glaasje is er op de kloeke gezondheid, de krachtige ontwikkeling en het lang leven der nieuwe spruit gedronken. Vreugdevol, ondanks dat de hemelsluizen geopend waren, hebben de blijde, opwekkende tonen der muziek geheel den namiddag weerklonken.
In plechtige optocht doorkruisten de verschillende verenigingen het dorp, om daarna op de dorpsplaats hunne schoonste stukken te laten hooren.

Echt broederlijk was het feestje, zoowel de vreemde bezoekers als de Leestenaars zullen het nooit vergeten. De meeste vriendschap heerschte daar alom en met een waar genoegen zagen wij M. Alb. Lefebvre, volksvertegenwoordiger en M. Bernaerts, provinciaal raadslid, de vreugde der opgeruimde menigte deelen.
Geene uitzonderingen; allen broederlijk gefeest ; dat was de leuze der Leestenaars.
Zulke vriendenfeestjes zijn doeltreffende middelen om de vriendschapsbanden der buitengemeenten vaster en vaster aaneen te snoeren en om eensgezind te werken tot heil der dorpen.

Vooruit, vrienden van Leest, eensgezind gewerkt tot vooruitgang van broedermin en kunst ; gij kent uwe vrienden ; zij zullen u steeds steunen, maar rekenen ook op uwe hulp. Lang leve de nieuwe fanfaremaatschappij van Leest !”

1898 – 22 oktober – GvA : Botsing van twee treinen te Leest bij Mechelen
“Wij ontvingen gisteren, te laat om het nog te melden, het volgende telegram : donderdag morgen rond half acht is een reizigerstrein te Leest-Heide op eenen goederentrein gebotst. Ziehier in welke omstandigheden.
Rond 7 ure vertrok een goederentrein uit de statie van Mechelen in bovengemelde richting; doch deze was op de hoogte van Leest-Heide eensklaps blijven steken, daar er iets aan het machien was gesprongen. Deze trein was opgevolgd door dien der reizigers, en deze door den mist misleid en niet intijds kunnende stoppen, liep op den goederentrein, waarvan drij wagons het onderste boven werden gesmeten. Al de reizigers zijn er met de schrik van af geweest. Een weinig vertraging en wat stoffelijke schade, dit is al wat deze botsing heeft veroorzaakt.

Een gerucht was ’s morgens in omloop te Mechelen dat er verscheidene personen erg gekwetst waren. Van dit alles is geen woord waar. Dank aan de koelbloedigheid van den conducteur M. Van Waes, zijn er geene ongelukken te betreuren.”

1899 – 8 mei – G.v. A. : LEEST – KINDERMOORD
“Donderdag morgen begaven zich eenige werklieden aan den arbeid, wanneer zij in eene gracht, waar zij aan ’t arbeiden waren, het lijk ophaalden van een pasgeboren kind, dat in eenen zak gestoken en aldaar verborgen was. Uit de lijkschouwing is gebleken dat het kind eenige dagen geleefd heeft en met eene koord is verwurgd geworden. Het parket van Mechelen is ter plaatse geweest om een onderzoek in te stellen.
Verscheidene personen zijn ondervraagd, doch men heeft de plichtige tot hiertoe nog niet kunnen ontdekken.”

Foto’s :
-Jozef Edward De Win en Bertha Boon.
-Zijn doodsprentje.

06-08-2017 om 10:38 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1888 – Huwelijk postbode Emiel Van der Elst met Melania Quintidi
Hombekenaar Emiel Van der Elst (°1863, +1920) trad in het huwelijk met de Leestse Melania Quintidi (°Leest 1961, +1923).

’t Ridderke nr. 3 van juli-september 2006 : “Emiel Van der Elst is postbode geweest. Voor zover we kunnen nagaan de tweede postbode in Hombeek, na Frederik Meulemans. Emiel droeg brieven uit zowel in Hombeek, LEEST, als in Zemst-Laar. Op zijn identiteitskaart staat ‘bakker’. Na zijn pensionering had hij in in de tuin een oventje gebouwd waarin hij ook voor anderen brood bakte. (“De metamorfose van ons dorp” ’t Ridderke nr.3 juli-september 2006)

1889 – 19 september : Burgemeester van Mechelen te Leest begraven
“Burggraaf Eugeen de Kerckhove, geboren te Antwerpen den 6 december 1817 kwam tot het ambt van burgemeester den 24 december 1884. Burggraaf de Kerckhove woonde Lange Hairgracht 2, waar thans adv. Van Kesbeeck verblijft. Hij vroeg zijn ontslag in mei 1889 en overleed 19 september van hetzelfde jaar. Hij is te Leest begraven.”
(‘De burgemeesters van Mechelen sinds 1830’, GvM 22/11/1934)

Eugène de Kerckhove was de oudste zoon van Joseph de Kerckhove een militair geneesheer die in 1842 tot de adelstand verheven werd. Eugène trouwde in 1853 met Emilie de Penaranda de Franchimont die hem dertien kinderen schonk. Hij promoveerde in 1841 tot doctor in de rechten aan de Rijksuniversiteit Gent en werd diplomaat vanaf 1841 als Belgisch zaakgelastigde of ambassadesecretaris in Stockholm, Parijs en Istanboel.
Hij verliet de Belgische diplomatie in 1849 en trad in dienst van het Ottomaanse Rijk, als gevolmachtigde minister in Brussel en in Madrid. In 1860 vestigde hij zich in Mechelen waar hij een van de organisatoren was van de katholieke congressen van Mechelen.
In 1867 werd hij verkozen tot katholiek volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Mechelen en oefende dit mandaat uit tot 1884. In de Kamerdebatten speelde hij een belangrijke rol.
In 1885 werd hij burgemeester van Mechelen, een ambt dat hij tot kort voor zijn dood zou bekleden.

1891 – 25 maart : Leestse vroedvrouw Florentina Buelens
De vroedvrouw, Florentina Buelens, 40 jaar oud, geboren te Leest maar wonende te Willebroek, deed de geboorteaangifte van Maria Victorina “Victorine” Segers (alias Van Moer), de latere echtgenote van Philemon Van Cauteren, een soldaat uit de Eerste Wereldoorlog die begraven ligt in Frankrijk. (Vaertlinck contact, nr.3 van 2016)

1891 – 29 juni : Inhuldiging pastoor Jozef Verbist.
Jozef Verbist was te Herselt geboren op 6 oktober 1843. Hij werd te Mechelen priester gewijd op 8 maart 1868 en op 19 maart datzelfde jaar onderpastoor te Sint Pieters Leeuw.
Op 1 oktober 1870 werd hij onderpastoor te Leest en 21 jaar later pastoor in dezelfde parochie waar hij Jan Frans Vanddercruyssen opvolgde.
“Pastoor Verbist was een graaggeziene figuur te Leest, een plezante kerel, de fratsen zaten hem in ’t bloed. Als hij naar een zieke trok, stak hij eerst stiekem een fles wijn in zijn toog. Ook de kinderen hadden hem graag, hij had voor hen steeds wat bij : “Ik herinner mij uit mijn kindertijd, vertelt Alfons Hellemans, ons huis paalde achter aan het kerkhof, hoe hij af en toe wat speelgoed of een bal over de muur wierp…Eens was mijn vader een hennenkot aan ’t plaatsen in de hof van de pastorij, vertelt hij verder, en als kleine jongen hielp ik hem bij het opleggen van de pannen. En toen kreeg ik enkele centen van onze pastoor, wat in die tijd iets formidabels was…”
Zijn gezicht was geschonden door de pokken, maar ook daar kon hij moppen over tappen : “Daar kan geen enkele vlieg over mijn kaken kruipen, placht hij te zeggen, want ze vallen allemaal in de putten, en zonder hun poten te breken…” (LG, blz 98)

Frans Moyson in “De Band” van augustus 1957 : “Pastoor Verbist was de jovialiteit in persoon : grappen vertellen en farcen uitsteken was zijn specialiteit. Het staat op zijn grafzerk gebeiteld : “Hij was de vreugde zijner vrienden”. Zekere dag had de vrouw van de koster de lakens die ze gewassen had, op het gras van het kerkhof te bleken gelegd (er stonden in die tijd zoveel zerken en kruisen niet op ’t kerkhof als tegenwoordig). s’Avonds komt ze de lakens wegnemen…Pastoor Verbist had niet beter gevonden dan zich onder één van de lakens weg te steken. Toen vrouw koster naar het laken kwam, kroop hij langzaam recht, er kwam beweging in dat laken en ’t ging in de halve duisternis als een wit spook lopen…Onnodig te zeggen hoe die vrouw met de schrik op het lijf halfdood naar huis is gevlucht en nooit meer op ’t kerkhof is durven komen als ’t donker begon te worden… Pastoor Verbist zag in alles de humoristische kant van het leven. In heel het bisdom was hij onder de geestelijkheid gekend als “de Jef van Leest” en de confraters die hem kenden waren altijd op hun hoede om niet door hem op een of andere wijze beetgenomen te worden.”

“Op 29 juni 1891 vierde de gemeente Leest in de beste eenstemmigheid en buitengewone geest de blijde inhuldiging van haar nieuwe herder, den Z.E.H. Verbist, welke er sedert 1870 het ambt van onderpastoor had waargenomen. De feesten prachtig en bijzonder gekenmerkt door het uithangen van dozijnen en dozijnen jaarschriften en gelegenheidsrijmen, waarop we in ons nummer van zaterdag-zondag wel eens terugkomen.” (GvM, 29/6/1932) “…

Vandaag geven we enkele jaarschriften en rijmpjes, welke toen zoo leuk als veelvuldig in dat Zennedorp waren uitgehangen.

Enkele jaar schriften : ‘Alle inwoners van Leest, wenschen hunnen kloeken herder welkom’.

Op de Tisseltbaan, in de herberg ‘Frascati’ : ‘Geachte Verbist, elk gehucht weergalmt van uwen lol’.

Bij Bal, nevens den ijzerenweg : ‘Mocht u vast, achtvolle herder Verbist, uw Leest besturen’.

Bij Van den Bosch : ‘Juicht luide Leestenaars, juicht volop, uw onderpastoor is herder !’

In het Nieuwe Huis : ‘Gij achtbare herder, weest welkom bij allen in uwe parochie’.

Bij den veldwachter : ‘Wij wenschen Verbist, Leestschen herder, insgelijks welkom’.

Op het gemeentehuis : ‘Wij wenschen dat echte eenheid, rust, vrede, heerschappij voeren in Leest’.

Bij Meulemans : ‘Leef nu vele jaren met uwe schapen, gewenschte herder van Leest’.

Bij Teughels : ‘Gansch Leest wenscht hunnen ieverigen herder Joseph Verbist welkom’.

Bij de weduwe Hellemans : ‘De eerwaarde Josephus Verbist is herder van Leest. Alleluja ! Alleluja ! Wij achtten u hier als onderpastoor, ja dubbel achten wij u als herder. Bravo ! Hellemans huysgenooten wenschen u nu, herder, oprecht geluk !’

Bij Van Moer : ‘Joseph Verbist, moget gij lange jaren uwe trouwe Leestsche schapen leiden’.

Bij Frans Selleslagh : ‘Hier woont wittekop Selleslagh, die wenscht den herder Verbist proficiat !’

Dan nog het rijmpje : ‘Reeds een en twintig jaren Zijn er nu heengevaren Dat men in ’t weekblad las Dat heer Verbist hier onderpastoor was. Van dan af steeds heeft hij ons onderwezen, In ’t goede ons onderricht, zijn liefde is nooit volprezen. En ziet daar breekt de blijde dag nu aan, Dat hij van elke parochiaan, Als herder wordt gegroet, als herder nooit volprezen, Dus Leestenaars, al gelijk van aan de Brug tot in de Biest, Roept heden uit met mij, lang leve Mijnheer Verbist !’

Tot slot nog dit, dat op ’t pachthof van Ch. De Greef prijkte : ‘Vrienden, ’t vaandel opgeheven, Alle werk van kant gesteld ! Heden vieren wij vol leven, De inhuldiging van eenen held, Die sinds lang ons weet te leiden Op het pad van eer en deugd. Spijts van hen die ons benijden ! Ze is dus red’lijk, onze vreugd ! Want hij is de vriend er armen, Niemand vraagt hem een stuk brood, Of Verbist met dies erbarmen Helpt hem seffens uit de nood, Daarom ook dat we nu ons vertoonen Arm en rijk, het hart vol moed. Want wij zijn al saam zijn zonen, Hij begeert niets dan ons goed. Zij die God en plicht verachten, Onrust zaaien in het land. D’ondergang van ’t volk betrachten, Worden hier verjaagd met schand. Ziet, zo spreekt hij wat genoegen, Men hier in ons midden smaakt Als men na zes dagen zwoegen, Zich in eer en deugd vermaakt ! Wees dan welkom, weerde herder, Die ons allen zo bemint ; Blijft voor ons wat ge waart vroeger Aller steun en menschenvriend !’

Bij De Win : ‘Leef lang, ware herder Verbist, u wenscht heel Leest, welkom !’

Bij Fl. Troch : ‘Nu met vollen luister voor Josephus Verbist’s plechtige inhaling gevierd’.

Boven de ingangspoort der kerk : ‘Christenen van Leest, juicht nu allen bij de intrede van uwen herder !’

En nu enkele dichtjes : Bij vader Cnops, de oude pelgrim : ‘Hier woont die oude pelgrim. Die overal met veel onzin, Gaat tot genezing van de kwalen. Zoowel bij Vlaming, als bij Walen; Doch heden heeft hij geen tijd, En wenscht Verbist verblijd, Hier jaren lang vreedzaam bestuur En zaligheid in eeuwigen duur !’

Ter herberg ‘Den Vuurmolen’ : ‘Als ik nu doe hetgeen ik kan, Blijk ik dan ook geen braven man ? Mijn wil is goed, wat doe’k er aan, Al steek ik dan op ’t dak geen vaan !’

En nog : ‘Witte, sprak Net, kom uit uw bed! Vandaat is ’t feest voor Verbist te Leest !’

In het Duifken, bij De Smedt : ‘Hier oont Gielen met zijn schep Die liever zakking heeft dan hesp, Zoo kan hij zijn vleeschken kappen, Maar ook met het doorrijden van den stoet, Mijnheer pastoor toesturen zijn groet.’

Bij den Molenaar : ‘k’Heb geenen tijd om graan te malen Als men de pastoor gaat inhalen; Ter heere alleen van d’heer Verbist Is het dan men mij hier gemist !’

Op den huisgevel der wed. De Buysscher : ‘Zoo een feest als ’t dorp nu heeft Heb ik zeker nooit beleefd ! Al kom’t in mijne oude dagen Daarom kan ik toch niet klagen, En ik vier dus vlijtig mee Onzes pastoor blijde intree.’

Bij Teughels : ‘Herder, leef nog lange jaren, Blij de blijde Leestenaren ! Leef gelukkig en in vree ! Wij beloven het nu heden; Leest kent geen onenigheden, Ieder viert met liefde mee !’

Bij de weduwe Hellemans : ‘Welkom Joseph, heil en vrede Brengt het vreedzaam Leest u mede ! Vat nu maar den herderstaf, En de schapen voortgedreven Naar de wei van ’t eeuwig leven Daar wacht God ons allen af !’ ‘Het spant er hier, ‘t’Is al in zwier. En schier in vreugd verslonden ! Nu is heel Leest Volop in feest ’t Heeft eenen herder naar zijn hart gevonden !’
(GvM, 2/7/1932, 13/8/1934)

Mijn grootvader Jan Mees vertelde me in 1977 : “Mijn eerste pastoor, de voorganger van de Beuckelaer, zijne naam ben ik vergeten, (noot : Jozef Verbist) zal ik nooit vergeten. In die tijd hadden wij vier koeien en die waren op vijf dagen allemaal dood. Toen werd die oude pastoor er bij gehaald om onze koeienstal te overlezen. Die koeienstal krioelde van de ratten. En voor die pastoor zich alleen terugtrok in die stal zegde hij tot mijn vader : “Sooi, het kan misschien mijn dood worden, maar ik doe het toch…” Toen hij uit de stal kwam hing er aan elk haartje van zijn kop een druppel zweet en die zelfde avond zagen mijn vader en moeder tientallen ratten onze stal verlaten en de volgende morgen was er geen enkele meer. En een tijdje later was die pastoor dood hé, maar hoelang daarna dat weet ik niet meer…”

Jozef Verbist overleed na een langdurige ziekte te Leest op 12 januari 1911. Hij werd er ook begraven.
Bij de inhuldiging van zijn opvolger Joseph Beuckelaers herinnerde pastoor-deken Goidts van O.L.V. o/d Dijle nog aan zijn inzet : “ ’t Is geweten, tijdens eene besmettelijke ziekte, wat hij gedaan heeft in dien akeligen toestand, voor hen, die aan de zorgen waren toevertrouwd van dien voorbeeldigen priester.”

Uit zijn gedachtenisprentje : Gelukkig hij, die in de zoo moeilijke kunst van zielen te besturen, het geheim gevonden heeft achting te winnen en herten te veroveren. Hij was de vader der armen, de trooster der verdrukten, de vriend van allen. Iedereen beweent zijne dood en zijne nagedachtenis blijft in zegening. Een leven zo werkzaam en zoo aangenaam aan God, moest volmaakt worden door lijden; en dat lijden ontving hij zonder klagen. De goedheid zijns inborst maakte hem vele vrienden en de edele gevoelens zijner ziel, gepaard met eene zoete lieftalligheid verwierven hem ieders achting. Geliefde Parochianen : Gij weet hoe ik mij gedurende veertig jaren bij u heb gedragen : niets van hetgeen nuttig was nalatende u te verkondigen in het openbaar en in het bijzonder, daarom doet volgens hetgene gij van mij geleerd hebt, en de God van vrede zal met u zijn..

Hij was de laatste die, zoals ook nog zijn directe voorganger, een eigen grafsteen kreeg in de zandstenen koormuur van de kerk, uiterst links op het kerkhof. Deze arduinen zerk was gekapt door het huis Praille uit Londerzeel en daarop staat in vergulde letters onder een ovaal omkranste en halfverheven witmarmeren hostiedragende kelk : “D.O.M. / TOT ZALIGE GEDACHTENIS / VAN DEN EERW. HEER/ JOZEF VERBIEST/ PASTOOR VAN LEEST/ AAN DE LIEFDE/ ZIJNER PAROCHIANEN ONTRUKT/ IN DEN OUDERDOM VAN 67 JAREN/ HIJ WAS DE VREUGDE ZIJNER VRIENDEN/ DE VADER DER BEHOEFTIGEN/ EN DE PRIESTER/ NAAR DEN GEEST GODS /++ZIJN AANDENKEN/ BLIJVE IN ZEGEN/ R.I.P.”

Foto’s :
-Facteur Emiel Van der Elst.
-Het gezin Van der Elst-Quintidi.
-Burggraaf Eugène de Kerckhove.
-Links pastoor Verbist naast zijn onderpastoor Pingnet rond 1895. Zij staan voor de achterkant van de pastorij.
-Pastoor Verbist in het gezelschap van drie kerkmeesters in 1910, enkele maanden voor zijn dood.
-Zijn doodsprentje.

02-08-2017 om 18:12 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen-Aanvullingen Kronieken van Leest.

Vervolg burgemeester Jaak Bernaerts.

Op 1 februari 1924 overleed Jaak Bernaerts.

“Sinds enkele dagen deed in onze gemeente de droeve mare de ronde dat onze geachte burgemeester Jaak Bernaerts ernstig ziek was. En alhoewel we best wisten dat de onpasselijkheid van zeer ernstigen aard was, was nochtans vrijdag voormiddag iedereen ten zeerste getroffen, toen alsdan de laatste HH. Sacramenten aan hem gebracht werden. Des avonds ten 9.30 ure heeft hij het tijdelijke met het eeuwige verwisseld. Dit afsterven was zeker niet voorzien. Op 14 januari ll. toen de teraardebestelling van onzen gemeente-ontvanger plaats had, heeft heer burgemeester Bernaerts nog de lijkrede uitgesproken. De heer Bernaerts was sinds 1888 burgemeester onzer gemeente en in 1913 is dan ook zijn 25-jarig burgemeesterschap met luister door gansch de gemeente gevierd en gefeest. Ook was hij sinds jaren provinciaal raadslid, voorzitter van de landbouwcommuce van Willebroek, voorzitter de Katholieke Vereeniging der beide kantons, Noord- en Zuid-Mechelen, enz. Gansch ten dienste staande zijner medeburgers, heeft hij vooral aan de Leestenaars, doch ook wel aan al de dorpelingen der omliggende gemeenten, zeer belangrijke diensten bewezen. Ook bij de hoogere overheden, zoo van het Provinciaal Bestuur, als andere, stond hij zeer in aanzien, en was er bekend als een bezadigd en verstandig man; ook werd er steeds zijn raad en ondervinding met veel liefde aangenomen en ingewonnen. De plechtige lijkdienst en de begrafenis zullen woensdag in onze parochiale kerk plaats hebben.” (GvA, 4/2)

Begrafenis

“De dag van woensdag was voor onze gemeente een ware, algemeene rouwdag. Van in de vroegte zag men alom de rouwvlaggen half top hangen en bleef de dorpskom stil en verlaten. Alle werk was blijkbaar stilgelegd, en deuren en vensters bleven gesloten. Rond 10.30 ure, kwam er beweging, doordat onze bevolking en tal van vreemdelingen en bewoners der naburige dorpen, langs steen- en veldwegen, aanstapten op weg naar het sterfhuis van heer Bernaerts, die 38 jaar het hoofd onzer gemeente is geweest. Weldra is daar eene dichte, stilzwijgende menigte samengeschaard, die nog immer talrijker wordt. Af en toe brengen auto’s nog steeds overheidspersonen aan. Enkele minuten voor elf ure, verschijnt er ook de geestelijkheid om het stoffelijk overblijfsel van onzen burgemeester af te halen en ter kerke te vergezellen. Bij het buitenbrengen der lijkkist, blazen de klaroenen der oud-soldaten, de veldmarsch en zet zich een zeer talrijke rouwstoet in beweging. Vooraan stappen de schoolkinderen, dan volgen De Landbouwgilde, de Oud-Soldaten, de fanfaren ‘Ste Cecilia’ en ‘Arbeid Adelt’, welke beurtelings rouwmarschen spelen. Het lijk wordt gedragen door de veldwachter van het district. De hoeken des baarskleeds worden gehouden door de heeren schepen Van Baelen, namens het Landbouwcomissie van Willebroeck; Ludovic Lefebvre, burgemeester van Blaesveldt; A. Nobels en A. de Cock de Rameyon, leden der Bestendige Deputatie. Zeer veel volk stapt achter de familie, aan wier hoofd wij ontwaren den Z.E.Heer Bernaerts, rustend pastoor, en broeder van den overledene. Tusschen de menigte, de heeren Karel Lefebvre, senator ; Van Isacker en De Keersmaeker, volksvertegenwoordigers ; Dessain, burgemeester van Mechelen, verschillende provinciale raadsleden, leden van het hooger landbouwbestuur, enz. Bij de aankomst aan de parochiekerk, rond 11.30 ure, liep deze op enkele minuten zoo kroppens vol, dat men er zich niet kon draaien noch keeren. Hebben in het sterfhuis en bij de laatste rustplaats der overledenen dezen lof en goedheid in treffende lijkredenen uitgesproken : de heer Anatole de Cock de Rameyon , namens de Bestendige Deputatie en den Provincialen Raad van Antwerpen ; heer Van Baelen van Blaasveldt, namens het Landbouwcommice van Willebroek, verder namens het gemeentebestuur, de fanfare ‘Arbeid Adelt’ enz. De heer Bernaerts, geboren te Leest den 5 oktober 1849 was aldaar overleden den 1 februari ll. na een leven vol arbeid en toewijding aan het algemeen welzijn zijner dorpsgenoten en medeburgers, steeds was hij bereid diensten te bewijzen hetzij als burgemeester, hetzij als provinciaal raadslid, hetzij als voorzitter van het Landbouwcommice van Willebroek. De betreurde overledene was Ridder der Leopoldorde, vereerd met de Burgerlijke medalie van 1e klas en drager der herinneringsmedalie van Leopold II en des verdienste der landbouwvereniging.” (GvA, 7/2)

In de gemeenteraadszitting van 23 februari bracht Eerste Schepen Theophiel Verschueren hulde aan de nagedachtenis van de overledene en “deed mededeeling dat de familie van wijlen Mr Bernaerts, ingevolge zijnen uitgedrukte wil, aan het gemeentebestuur overhandigde, ten voordele der gemeente, eenen Rentetitel der Belgische schuld van 1.000 franks nominale waarde, 3% 2e Reeks, nr.426026, met den coupon vervallende 1 mei 1924, zonder last voor de gemeente. Hij stelde voor des Raads dankbetuiging aan de familie te betuigen.”

In zijn testament liet Jaak Bernaerts ook 2.000 fr na voor de kerk van Leest “

Foto’s en afbeeldingen:
-Jaak Bernaerts in de herfst van zijn leven.
-Zijn doodsprentje.
-De laatste rustplaats van Jaak en Virginie en van haar eerste man Frans Voet ?

14-07-2017 om 10:39 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

Vervolg burgemeester Jaak Bernaerts.

Frontpagina Gazet van Mechelen van 19 augustus 1896 : “Uit Thisselt

Aangenaam uitstapje – walgelijk nieuws – broodrooverij - .

De Katholieke fanfaren “Willen is kunnen” heeft zaterdag namiddag een uitstapje naar Leest gedaan. De leden dezer maatschappij hadden besloten van stoetsgewijs hunne hulde te gaan aanbieden aan den heer burgemeester, ter gelegenheid zijner verkiezing als provinciaal raadslid.
In volledig getal trok men naar Leest. Of deze reis vroolijk was behoef ik niet te zeggen : gezang en trompetgeschal wisselden de luimige streken der wandelaars af. Dat muzikanten en levenslustige kerels gedurig dorst hebben is bewezen, door het menigvuldig bezoek van Bachus tempels !
Wij naderen het doel onzer reis. De rangen worden heringericht, en nu vooruit !
Dat de blijde klanken eener opwekkende muziek door de lucht weergalmen, als de nadering der Thisselaars.
Het klein gespan is talrijk. Huppelend en kwetterend loopt het voorop. Hier juicht en zingt het ! Daar stoot en vecht het ; ginds tuimelt een groepje de gracht in ; en, voorop stapt fier en deftig eenen tamboer-majoor met holleblokken en korte broek.
In hunnen kinderlijke eenvoudigheid beseffen zij niet, dat zij woestaards, heethoofden, rustverstoorders, gevaarlijke lieden, enz.. (stijl nummer 3) vergezellen.
Wij zijn de woning van M. Bernaerts genaderd. De fanfaren zet zich in orde en voert de schoonste harer stukjes uit. De feesteling verschijnt en wordt door M. Van Keer geluk gewenscht. Zichtbaar getroffen, door de blijken van hoogachting welke hem worden toegezwaaid , bedankt de achtbare heer burgemeester in vleiende bewoordingen de daar aanwezig zijnde lieden.
Iedereen is voldaan, iedereen juicht. Zulke broederlijke feesten zijn balsemend voor een katholiek gemoed. Bij zulke gelegenheden kan men zijne katholieke gevoelens eens lucht geven, dan beheerscht het rondborstig kristen karakter al de ongedwongene handelingen van den Vlaamschen landbouwer. Katholiek is hij en zal het blijven !
Hij zal steeds een gedurige tegenstrever zijn der vuige handelingen van eene zoogenaamde, liberale partij. Van eene partij, welke voor prediker eenen Heymans heeft ; die, opentlijk lessen van ontucht geeft in Salvator...”

Toespraak

Jaak Bernaerts was ook een goed spreker.
Op 21 mei 1905 werd er in Leest, ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van België, een groot festival voor muziekmaatschappijen georganiseerd door de fanfare “Arbeid Adelt” waarbij ook de nieuwe standaard van deze fanfare werd ingehuldigd.
Dit alles met medewerking van het gemeentebestuur.
Toen de afgevaardigden van de maatschappij op het gemeentehuis werden ontvangen werden ze door burgemeester Bernaerts verwelkomd met volgende gelegenheidstoespraak :

“Mijnheeren, vergadert in de gemeente Leest, een dorpje waar land- en werkman leeft, met hart en ziel verkleefd aan den godsdienst en zeden zijner vaderen, verenigd, om samen door vreugdetonen en volksfeest, bij de inhuldiging van onzen Nieuwen Standaard te vieren het 75-jarig bestaan van België’s onafhankelijkheid, zo weze mijne eerste vreugdekreet : Leve de Koning !
Andere dorpen zijn ons voorgegaan, andere nog zullen volgen met hunne blijdschap lucht te geven, bij het herdenken van het jaar 1830. ’t Jaar 1830, toen wij een juk afschudden dat ons te zwaar op de schouders woog,’t jaar 1830 toen voor ons de eerste maal de zon van vrijheid scheen op onzen geliefden vadergrond.
Dank aan die mannen van hou en trouw en vrome wilskracht, aan die mannen die aan God en hun land verknocht, immer voor ’t oog hadden dat : rust roest, en dat arbeid adelt ; aan die mannen die met onverschrokken moed, door eendracht sterk hebben getoond dat hij de vrijheid wou en won, de fiere Vlaamsche leeuw. Dank aan de dapperen, die goed en bloed voor die vrijheid pand stelden. Aan hen hulde van vurige dankbaarheid en liefde ! Tot in den jongsten dag wezen hunnen namen met erkentelijkheid en eerbied herdacht. Mijnheeren, wat schoons, groots en nuttig er sedert toen door onze Vorsten is tot stand gebracht, is u allen bekend.
Kunst, wetenschap, handel en nijverheid zijn zo zeer ontwikkeld, gevorderd, en hebben ene zo reusachtige uitbreiding genomen, dat vreemde Natiën, niet alleen met verbazing, maar zelfs met scheelziende blikken, onzen vooruitgang bewonderen.
Overal mogen wij met fierheid spreken over onze landelijke instellingen.
Hij leeft gelukkig de Belg, gesteund en gesterkt door godsdienst en plichtsbesef; hij begrijpt wat eerbied is en wat trouw en verkleefdheid vermag aan Vorst en vaderland.
De Standaard, Mijnheeren, onzer muziekmaatschappij die zich bij deze plechtiging voor de eerste maal ontplooid heeft voor leuze : “Arbeid Adelt”. De Koning, onzen beminden vorst, laat geene gelegenheid voorbijgaan, zonder door raad en daad, die schone zinspreuk van onzen standaard te bevestigen.
In alle omstandigheden toont Hij, dat Hij den landelijken arbeid hoog schat, en hem op eene bijzondere wijze genegen is.
Wij zien Hem, op alle grote tentoonstellingen ons vee en onze voortbrengselen bewonderen den vooruitgang van onzen veestapel gemoedelijk bestatigen, en iedereen aanzetten, tot verbetering van dien nationalen rijkdom, die ene, om zo te zeggen de enigste levensbron is, van ons volksbestaan.
Mijnheeren, ik acht mij gelukkig U allen mijnen hartelijken dank toe te sturen, voor uw welwillend antwoord aan onze uitnodiging. Uwe tegenwoordigheid bij deze nationale vreugdefeest, toont uwe vaderlandsliefde en verkleefdheid aan het Vorstenhuis, uwe aanwezigheid is een bewijs hoe zeer ge waardeert dat op onze dagen de gevoelens van vaderlandsliefde niet genoeg kunnen aangemoedigd worden.
Mijnheeren, ik drink op de vriendschap, op de eendracht in ’t bijzijn en bijzonder van elke maatschappij in ’t algemeen onder al de maatschappijen hier aanwezig.
Ik bid U, Mijnheeren, de gevoelens mijner dankbaarheid te deelen, en ze te brengen tot hulde van eerbied en liefde aan onze dappere strijders van ’t jaar dertig, aan de nagedachtenis van den 1e koning der Belgen en aan den vorst die ons heden bestiert.
Moge God hem nog vele jaren voor België’s heil besparen... Leve de Koning ! Leve het Vaderland !”

25 jaar burgemeester

Het 25-jarig burgemeesterschap van Jaak Bernaerts liet Leest niet onopgemerkt voorbijgaan.
De Gemeenteraad stemde een speciaal krediet van 300 frank als toelage aan het “Feestcomiteit” en op zondag 20 april 1913 werd er een feestzitting georganiseerd waarvan we volgend verslag terugvonden in “De Band” van maart 1958, uittreksel uit de verslagen van de gemeenteraadszittingen in 1913 :

“Ten acht ure en half voormiddag vergaderen de gemeenteraadsleden ten gemeentehuize namelijk MM Diddens Victor, Lodewijk Wauters, schepenen. Theofiel Verschueren, Frans Beullens, Karel Lodewijk Van Aken, Jan Baptist Verbergt, Karel Laurent Van den Branden, Joseph Selleslagh, raadsleden en August Van den Bossche, secretaris. Zij begeven zich ten huize van den achtbaren Jubilaris, en vergezellen hem ter Kerk, alwaar om 9 uren, eene plechtige H.Mis van dankzegging gezongen wordt, waarna hij stoetsgewijs huiswaarts gebracht wordt. Rond twee uren voormiddag wordt den Jubilaris aan de Capellebaan ontvangen door den Gemeenteraad, secretaris, ontvanger weldadigheidsbureel en E.H. Pastoor en Onderpastoor, en het Kerkfabriek, en welkom gezegd door den Schepen Diddens, en vervolgens voorafgegaan van den praalstoet naar het gemeentehuis geleid. Aldaar wordt de feestrede uitgesproken door schepen Diddens, hem een prachtig Kruisbeeld aangeboden als gift van al de inwoners, en den Eerewijn den Jubilaris, zijne familieleden en vrienden aangeboden. Den achtbaren Jubilaris dankt de inwoners voor hunne gift en genegenheid, alsook de Feestkommissie. Er worden vervolgens bloemtuilen aangeboden door : I. Mr Dumont, hoofdonderwijzer, namens de leerlingen en het schoolpersoneel. II. De fanfaren maatschappij “Arbeid Adelt”, door Mr Antoon Moyson,voorzitter. III. Mr Jn F. Cnops, namens de oud soldaten maatschappij. IV. Mr Jn Fr. Busschot, namens de St. Sebastiaensgilde. Bij ieder van welke aanbiedingen, den achtbaren Jubilaris eene dankende aanspraak doet. Tenslotte doet Heer Van den Bossche, secretaris, eenen gelukwensch aan den Jubilaris, waarin hij den onvermoeibaren iever van den Jubilaris bij zijn Burgemeesterschap der gemeente voordraagt en de diensten door dezen tot welvaart der gemeente bewezen, waarop den heer Burgemeester ook eene dankrede uitsprak. Daarna wordt den Jubilaris stoetsgewijs ter kerk vergezeld, alwaar hij aan den ingang verwelkomt wordt door den E. H. Pastoor Beuckelaers. Na het Te Deum van dankzegging wordt de Jubilaris huiswaarts geleid alwaar een eetmaal de familie, gemeenteraad, armenbestuur, H.H.Geestelijken, kerkfabriek, onderwijzers en feestkommissie aangeboden wordt. Het feest werd gesloten met eene algemeene verlichting.”

Gazet van Mechelen wijdde er op 21 april ook een artikel aan :

Uit Leest – Zilveren jubelfeest.

“Zie, laat het ons rechtuit bekennen, de Leestenaren zijn met den helm geboren!.. Sinds weken was er aldaar sprake van het zilveren jubelfeest van burgemeester Bernaerts, maar het weder was toch zo wisselvallig en...men besloot van de feestelijkheden te verdagen tot betere dagen.”
...
Er werd geopteerd voor zondag 20 april en dat bleek een uitgelezen dag. “Van in de verte ontwaarden wij reeds de fladderende en wapperende vreugdevanen welke ons een hartelijk welkom schenen toe te roepen. Al de wegen, leidende naar de kom van ’t dorp brachten tal van bezoekers aan;
...
De plechtige Mis van Dankzegging des voormiddags in de parochiale kerk opgedragen was door eene samengepakte, ingetogene menigte bijgewoond.
De feeststoet om 1 uur in de Capellebaan gevormd en bevattende niet minder dan 53 afwisselende nummers, was flink en puik eene treffende getuigenis gevende van de innige verknochtheid welke de Leestenaren hunnen burgemeester toedragen.
Alleman, elke groep, iedere maatschappij of vereniging der gemeente was daar vertegenwoordigd. Kort na vier ure, kwam de stoet op de Dorpplaats en stapte de achtbare Jubilaris gevolgd door gemeente- en andere besturen de rijtuigen uit, om zich tot de plechtige ontvangst op het gemeentehuis te begeven.
Hier kwamen beurtelings aan het woord de heeren Diddens, eerste schepen, welke namens de gemeente de heer Bernaerts huldigde en hem een rijk geschenk, door de bijdragen van elkeen bekostigd, aanbood.
Daarna de Voorzitter van de katholieken Kiezersbond, dan de hoofdman der Sint Sebastiaensgilde, vervolgens den heer hoofdonderwijzer Dumont, daarna de voorzitter der fanfaren “Sint Cecilia”, de aanvoerder der Oud-Soldaten en tenslotte de gemeentesecretaris.
Allen loofden en huldigden de eerste magistraat voor zijne bijzondere gaven en voortgebrachte werken en brachten hem prachtige bloemengaven. Zichtbaar bewogen wist de heer Jubilaris nochtans voor allen een zeer gepast antwoord te vinden en te geven.
Eens de feestzitting op het gemeentehuis geëindigd, begaf zich de feesteling en zijn gevolg naar de kerk, alwaar een dankend “Te Deum” den Allerhoogsten ter eere werd aangeheven.
De reeds op zich zelf genomen prachtige dorpskerk was netjes versierd.
...
Zegden wij hierboven dat Leest waarlijk krioelde van ’t toegestroomde volk ; wij moeten er ook bijvoegen dat de hoofden der omliggende gemeentens daar waren om hunnen goeden ambtgenoot en vriend te huldigen, zoo ontmoetteden wij er de heeren burgemeesters L. Lefebvre van Blaesvelt, Graaf de Buisseret de Blarenghein van Breendonck, Fr. Verschueren van Heffen, L. Peeters van Hombeeck; zooook de heer H. Claes, lid der Bestendige Deputatie van Mechelen, enz., enz.”

In de editie van 19 april van Gazet van Mechelen vonden we de samenstelling van de stoet :

“...1. Postillons, 2. Hoornblazers te paard, 3 Vaderlandsche kleuren, 4. Ruiters te paard, 5. Gemeentemaagd, juffer te paard, 6.De doelschutters, 7.St. Cecilia, maagd te paard, 8.Fanfare Sint Cecilia, 9. De drie Goddelijke deugden, 3 vrouwen te paard, 10.Koekbakkers, wagen, 11. De Edele Graanoogsters, twee vrouwen te paard, 12. De Bolgilde, 13. De Jachtgodin, vrouw te paard met gevolg, 14. Ambachtswagen, 15. Veloclub, 16. Duivenmelkers, wagen, 17. Katholieke Bond, 18. Fanfare Willen is Kunnen,groep, 19.De Vier Gebroeders, 20. Melkhandel, 21. De Congregatie van Sint Joannes Berchmans, 22. De Kupidos te paard, 23. St Sebastiaensgilde, 24. De liedjeszangers, wagen, 25. De negen Provinciën, 26. Opsinjoorken met lijfwacht en gazetdragers, 27. De Aalmoes, vier vrouwen te paard, 28. De Zottigheid,groep te voet, 29. Herderinneke te paard, 30. Landbouwwagen (Bist), 31. Koningin Elisabeth van Hongarië, maagd der Rozen, 32. De Dorpsherberg, wagen, 33.De Fortuin, maagd te paard, 34. Koningin Elisabeth, met gek vooraan, 35. Jonkheid der gemeente, 36. De Vriendschap, twee vrouwen te paard, 37. Maatschappij “Hoop en Troost”, 38. Beenhouwerswagen, 39. De Schoolkinderen, 40. Bestuurbare ballon, 41. Heilige Barbara, vrouw te paard, 42. Fanfare “Arbeid Adelt”, 43. Maagdekenswagen, 44. St. Nokolaas en St. Pieter, met gevolg, 45. Hoveniersbond, 46. H.H.Koning Albert en Elisabeth, 47. De Heer Burgemeester, omringd van Eerewacht, 48. De Gemeenteraad, 49. De Geestelijke Overheid, 50. De Kerkfabriek, 51. Armbestuur, 52. Het rad van avontuur, 53.Maatsschappij Oud-Soldaten. De ontvangst van den stoet vond plaats Capellebaan, nabij den Steinen Molen, stipt om 13 uu en men ging langs de Bist, Kleine Heide, Boulevard, Thisseltbaan naar ’t Dorp. ’s Avonds algemeente verlichting en prachtig vuurwerk, bal in al de zalen.”

Vervolgt.

Foto’s-Afbeeldingen :
-De tekst van een “kluchtlied” ter ere van burgemeester Bernaerts.
-Foto van Jaak Bernaerts uit “Le Petit Belge”, supplement illustré van 23/8/1896: “souvenir des élections de Malines”.
-De Dorpsstraat rond 1910. Links het huis van burgemeester Jaak Bernaerts, later bewoond door René Voet. Rechts achter de Sint-Jozefkapel staat het hoevetje van Jozef Selleslagh, de latere woonst van de familie Denijn. Op het akkerland centraal in beeld bevindt zich thans de apotheek Annaert. Langs die kant van de baan stond geen enkel huis, voor de Franse revolutie behoorde dit akkerland toe aan de Jezuïeten.
-Zittend Jaak Bernaerts en zijn echtgenote Marie Virginie Wouters voor hun woonst met achter zich de drie jongste kinderen uit het eerste huwelijk van Marie Virginie met Frans Voet : Florentine Voet (links), ze huwde later met de brouwer Jaak Plasqui, haar broer Constant Voet (de vader van de latere bewoner René), die achteraf trouwde met Adèle Cools en Marie Voet uiterst rechts. Zij trouwde met Van Bosterhout uit Lier. De drie oudste kinderen ontbreken op de foto : de oudste dochter was overleden en beide anderen, Louisa en Lida, waren getrouwd. (LG)
-Jaak Bernaerts is 25 jaar burgemeester en dat werd voor het nageslacht vastgelegd. De foto dateert van 2 mei 1913. Het feestvarken staat midden vooraan op de eerste rij.

10-07-2017 om 12:07 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1885 – Donderdag 26 februari : Babylijkje in de Zenne opgevischt
“In de nabijheid der brug van Leest onder Heffen, is verleden donderdag 26 februari het lijkje opgevischt van een welgemaakt pasgeboren kind. Het lijkje scheen een 8-tal dagen in het water gelegen te hebben. Het parket van Mechelen is ter plaatse geweest.” (Mechelschen Courant van 8 maart 1885)

1885 – 8 maart : Mechelsche Courant : Sint-Pieters-Penning
“We hebben deze week het verslag over het werk van Sint-Pieters-Penning ontvangen.
Ziehier, voor 1882 en 1883, de opbrengst in de verschillende parochieen der dekenij van Mechelen.

                      1882      1883

Leest              251,63     265,90

Al deze giften zijn vrijwillig door de geloovigen bijgebracht geweest : dit is het beste antwoord dat er te geven is aan de geuzen die den S.Pieters Penning beknibbelen. Wie niet wil moet niet geven !”

1888 – Jaak Bernaerts werd de opvolger van burgemeester Livinus De Laet.
Dit tot 1924.
Jaak Bernaerts was te Leest geboren op 5/10/1849 als zoon van Pieter Bernaerts (1814-1890) en van Petronella Selleslagh (1809-1879) en hij zou er ook overlijden op 1/2/1924.
Hij was gehuwd met Maria Virginie Wouters (°Leest 18/8/1831, +Leest 29/10/1910), een dochter van burgemeester Carolus Wouters en de weduwe van Frans Voet.
Tot in 1894 woonden ze op het Hof ter Haelen, daarna bouwde hij zich een huis aan de Sint Jozefkapel.

Jaak Bernaerts was een belangrijk man, niet alleen te Leest.
In 1882 werd hij daar gemeenteraadslid, in 1896 werd hij lid van de Provinciale Raad en in 1890 werd hij ondervoorzitter van het “landbouw commice Willebroeck”, een commissie waarvan hij in 1894 voorzitter werd.
En dat was nog niet alles : “Ondervoorzitter van ’t Provinciaal Landbouwcommice, gekozen in 1918.”
“Bestuurslid van ’t Provinciaal Landbouwfonds sedert 1893.” “Voorzitter van ’t Provinciaal verbond der veekweek Syndicaten sedert 1908.”
Bovendien bekwam hij een hele sliert “medalie’s” : “...is op 2 februari 1905 benoemd tot Ridder der Leopoldorde”.
“Heeft bekomen de Burgerlijke Medalie van 1e klas.”
“De Herinneringsmedalie van Leopold II.”
“Het Burgerlijk kruis van 1e klas in 1919 en de bijzondere landbouwdecoratie van 1e klas in 1905”.
(GA-10/1/1920)

Bij zijn benoeming als burgemeester op 5 maart 1888, werd door onderpastoor Verbist (die drie jaar later te Leest pastoor zou worden) de volgende heildronk uitgesproken : 

Heildronk voor mijnen Vriend Jaak Bernaerts

’t Was volop feest in ’t dorp van Leest.
De Gilde van Sint Sebastiaan zat aan de aberdaan.
O neen, ‘k ben verre mis, ze zat aan de stokvisch.
Op eens komt per expres van Hombeek een depêche.
Getekend Victor, Gust en Neel. De eene bezag den andren scheel.
Wat ding mag dat toch zijn ? Vroeg Lo aan Katelijn.
Zie hier wat men vertelt wat de depêch al meldt :
J. Bernaerts burgemeester van Leest. En ziet de Stokvischfeest
Wordt rad van kant geschoven en om vriend Jaak te loven
Sprong ieder in akkoord. Men heeft het nooit gehoord
Hoe dan met mond en hert Gejuicht gejubeld werd.
Een weinig naderhand, wordt ’t poër losgebrand,
En ’t bulderend kanon gaf vuur zoo veel het kon.
Het scheen of dat de grond, op dat zoo plechtig stond,
Gansch in beweging kwam; ’t was alles vuur en vlam,
En feest en vreugde zangen. Men zag op ieders wangen
Den blos van lust en vreugd, het deedt eenieder deugd.
En nooit zal men beschrijven, hoe dat de gildewijven
Dien dag zich amuseerden en stokvisch prefereerden.
Al wordt men honderd jaren, eenieder zal bewaren
Hoe men die avond Jaak in vreugd en in vermaak
Met opgeruimd gemoed en zangen heeft begroet.
Reeds vroeg den volgenden dag,
Gaf wederom het kanon maar vuur zo veel het kon.
Niet alleen te Battel of Sempst maar zelfs kon men te Tempst
De zware slagen hooren. Wordt er een prins geboren
Van vorst of konings bloed dan ook wordt hij begroet
Door lof en vreugde zangen, maar niet in alle rangen.
Zo er dan ware feest, éénparig was te Leest,
De vreugd toen men vernam dat de benoeming kwam
Van Jaak als burgervader de vriend van altegader.
Gegroet, gegroet o schoone dag ! Waar ’t volk van Leest op zoemen mag !
Nu moet ik u bestellen, hoe zijn inhaling is geschied.
‘k Zou jaren lang vertellen, Neen, zulks beschrijft men niet !
Leest maar eens het program, Ge zult dan zien hoe ’t kwam.
Al is het slechten tijd, dat men van breid en wijd
Van tien uur in ’t rond, te Leest te gapen stond.
Naar arken van triomph met kunst en pracht omgeven.
Naar jaarschrift dicht in rijm naar vader Cats geschreven.
Naar maagden met blazoen op moedig ros gezeten.
Naar wagens rijk versierd ; Ik mag hier niet vergeten
En wat eenieder treft dat is ne groote kreft
De Dominé tot kreft verkozen zat met zijn billekens schier bevrozen.
Neen nooit is het geschied ; en nooit vergeet men niet,
Dien dag, wanneer de stoet door arm en rijk begroet,
Den Burgemeester geleide Langs Bist en Dorp en Heide.
Ja ieder zegt om ’t meest, dat is bij zoo een feest
Geen twintig uur in ’t rond ooit zulken stoet bestond.
En onze Lieve Heer droeg zorg ook voor het weer.
Pas was eenieder ’t huis of, zonder veel gedruis,
Kwam snel met witte vlekken, de sneeuw den grond bedekken.
Het vuurwerk stak men af een weinig na acht uren,
En ’t ging zo bliksems straf dat alle de geburen
’t Vergaan meenden te zien Van ’s werelds klootmachien.
’t Was alles wel vergaan naar lust in pays of vree
En ieder nam van ’t feest de zoetste herinnering mee. 
Vriend Jaak ! moge God u lange jaren Voor ’t heil van Leest besparen
! Gelukkig gezond in vree ten allen tij met Virginie uw vrouw en kinderen aan uw zij.
Kom dan goede vriendschaar De roomers opgeheven !
En wenscht Jacobus honderd jaar In vreugd te mogen leven !!!
     J. Verbist, onderpastoor.”

FEESTLIED

Gezongen ter gelegenheid der inhuldiging van J. Bernaerts, als

B U R G E M E E S T E R    V A N    

L E E S T

Oh schoone dag ! Gij doet gansch Leest herleven
Elk is te been er heerscht vreugd overal :
Men kan er waarlijk geen gedacht van geven
Wat een geluk ons treft in dit dal.
Een ware vader is heden ons geschonken
’t Is een beschermer van groot maar meer van klein. 

Vijtig gezwierd eens lustig gedronken Adieu verdriet !
Wij moeten vrolijk zijn. (bis)

Welkom Bernaerts ! Zij welkom Burgemeester,
Ja welkom hier bij uwe vriendenschaar
Geen wijk, geen huis, geen hutje of men feest er
Oh waarde vreiend ! wij groeten u te gaar.
Kom bij ons kom, ’t is u die wij verwachten,
Gij zijt ons steun, ons troost en liefde in Leest
Reeds jaren lang deden wij niets dan wachten
Naar dees zoo lang betrachte feest.
Juicht vrienden ! juicht en laat uw stemmen klinken Bernaerts is daar uw lijden is gedaan.
Het is een man, ne krassen, ja ne flinken
Heft ras voor hem een vrolijk liedjen aan.
Zijn wakend oog die staart over Leest henen
Hij is bereid ons allen bij te staan.
En twist en tweedracht zal haast zijn verdwenen
En alles in broederliefde te gaan.
Weleen vreugd voor alle Leestenaren
Elk kent zijn naam, zijn goedheid en zijn vlijt.
Hij zal ons steeds van dwinglandij bewaren
Altijd vooruit den eerste in den strijd.
Tegen den list ’t geweld der liberalen
Een katholiek is immers nooit niet bang ;
Laat ons dus opnieuw met drift herhalen
Leef Burgemeester, leve lang.
Gij arme lieden staakt ook maar uw kermen
En klaagt uw nood aan Bernaerts uwen vriend,
Hij zal u wel zijn leven lang beschermen
Want ’t is den armen die hij oprecht bemindt.
Zijn milde hand reikt hij reeds tot u lieden,
Zijn zoete stem stort troost en moed in ’t hert ;
Hij zal u zijn milde giften bieden,
Eens zal u helpen in nood, in druk en smert.
Op vrienden ! op dus allen klein en grooten
Gij arm en rijken voegt uwe stem te gaar
Laat ons den Burgemeester duchtig groeten Bravo ! Bravo ! hij leve honderd jaar.
Dit is de wensch der brave Leestenaren
Hoera ! Hoera ! hij leve lang Bernaerts
Welkom ! Welkom ! blijf hier nog honder jaren
En trekt dan gelukkig hemelenwaarts.

Gedicht door : Den raadseloplosser BOERKES WITTEKOP. (Mechelen – Drukkerij J.C. De Roy, Huidevetterstraat 18)

Vervolgt…

Foto’s :

-Burgemeester Jaak Bernaerts.
-Jaak Bernaerts en Maria Virginie Wouters.
-De handtekening van burgemeester Bernaerts.
-Feest bij de familie Bernaerts-Wouters-Voet.
-Hun woning rond het jaar 1900.

05-07-2017 om 14:35 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen-aanvullingen

1881 – Livinus De Laet uit Hever, volgde burgemeester Bogaert op.

Burgemeester tot 1888 waarna hij opgevolgd werd door Jaak Bernaerts.
Hij was te Hever geboren op 24 april 1819 als zoon van Joannes Franciscus De Laet en van Maria Theresia Verlinden.
Henricus Livinus De Laet huwde te Hever op 23 april 1845 met Maria Theresia Geets (°Hever 5/7/1815, +Leest 3/1/1892).
Ze kregen vijf kinderen :
-Virginie, geboren in 1845.
-Jan Antoon, geboren in 1849, overleed op 20/11/1877 bij een ongeval waarbij hij een paar ruggewervels had gebroken.
-Justine, geboren 1852. Ze was getrouwd met Mon Van Baelen uit Blaasveld en werd sindsdien te Leest “Madammeke Van Baelen” genoemd. Ze woonden eerst op Scheurcappruyn en achteraf in het huis van de kerk tussen het klooster en de zaal St.-Cecilia.
-Jacobus, geboren 1855, overleed op achtjarige leeftijd.
-Pauline, geboren 1858. Ze trouwde met Henri Evarist Van Bouckout uit Zemst die reeds tweemaal weduwnaar was van de gezusters Anna en Marie Katrien Ceulemans. “Madame Van Bouckout” woonde te Brussel waar ze een pelswinkel openhield.
Livinus De Laet overleed te Leest op 19 april 1894.
Hij was de bouwer van het gemeentehuis (1882). (Foto onderaan)

1881 – 31 januari : Begrafenis te Leest van dokter Fr. Neefs.

Deze Mechelaar was gemeenteraadslid en bestuurder van de Katholieke vereniging ‘De Vlaamsche Bond’ van de kerk van O.L.Vrouw over de Dijle waar de lijkdienst plaats vond.
Hij werd dezelfde dag op 31 januari 1881 op het kerkhof van Leest begraven. (GvM, 30/1/1932)

1883 – 11 maart : Pastoorsmeid verdronken in de vijver

“Ten jare duizend acht honderd drij en tachtig, den twaalfden Maart ten vier ure namiddag, verscheen voor ons Henricus Livinus De Laet, burgemeester, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente Leest, Arrondissement Mechelen, provincie Antwerpen, ten gemeentehuize alhier Arnoldus Leopoldus Teughels, schrijnwerker, oud dertig jaar en Franciscus Eduardus Van Hoof, landbouwer oud acht en twintig jaar, beiden te Leest gehuisvest, beiden buurmans der overledene, dewelke ons hebben verklaard dat gister elfden dezer maand omtrent vijf ure namiddag, alhier nabij de Mechelbaan uit eenen vijver getrokken is het lijk van Melania Vindevogel, dienstmeid, gehuisvest te Leest, geboren te Auweghem Provincie Oost-Vlaanderen den zeventienden mei achttien honderd eenentwintig, wettige ongehuwde dochter van Benedictus Vindevogel en van Amelia Ruysschaert, beiden overleden. Wij hebben ons van voormeld overlijden verzekerd. Waarvan akte door ons ten Gemeentehuize in dubbel opgemaakt, en na voorlezing geteekend door onsen de Comparanten.
(Getekend : F.E. Van Hoof, A.L. Teughels en H.L. De Laet) (Met dank aan Eddy Apers)

1884 – Zondag 20 april – Mechelsche Courant

“De jury’s voor de kiesaxamens der maand april zijn vastgesteld als volgt in de Cantons Mechelen, Duffel, Heyst-op-den-Berg en Puurs. Mechelen (2e Canton) …bijg. Lid M. Hellemans J.P., hoofdonderwijzer te Leest.”

1884 – Maandag 18 augustus : J. LEMMENS ontving medaille 2de klas voor daad van moed en zelfopoffering.

Mechelschen Courant van zondag 24 augustus 1884 : Stadsnieuws. “Verleden maandag heeft te Brussel in het paleis der akademie, de plechtige prijsuitdeeling plaats gehad der belooningen voor daden van moed en zelfopoffering. HH. MM.. de koning en de koningin waren van Oostende gekomen om die plechtigheid bij te wonen. Aan het bureau hadden plaats genomen M. Victor Jacobs, minister van binnenlandse zaken en verscheidene hooge ambtenaars. Ziehier de namen onzer medeburgers die eene belooning verkregen hebben : J. LEMMENS , landbouwer te LEEST heeft zich den 4 juli 1883 tijdens eenen brand onderscheiden ! Medalie van 2e klas. … M. Jacobs, minister van binnenlandse zaken heeft deze brave lieden van harte geluk gewenscht, en dat nog wel in het vlaamsch, hunne moedertaal. Onder het liberaal ministerie gebeurde zulks altijd in het fransch welke taal vele Vlamingen niet begrijpen.”

Die periode publiceerde de Mechelsche Courant elke week een ander raadsel zoals onderstaand in de editie van 21 december :
“Mijn eerste draait, mijn tweede loopt. Mijn heel ligt stil. Hoe ‘k ben gedoopt. Dat wilde ik juist u vragen. ‘k Zeg nog, dat ‘k een gemeente ben in Belgenland gelegen, bij… ‘k Laat nu uw brein zich plagen.”
Het antwoord was molenbeek en dat werd o.a. gevonden door ‘Boerke Selleslaghs Wittekop Leest.”
Deze laatste hoorde haast elke week bij de winnaars.

1884 -24 oktober : Caroline NEES werd schooolhoofd in de meisjesschool

Caroline Nees volgde Petrus Jozef Hellemans op als schoolhoofd van de parochiale school die op dat ogenblik meisjesschool werd. Meester Hellemans ging daarbij over naar de gemeenteschool van meester Dumont, als hulponderwijzer.
Caroline Nees woonde in de school, de latere parochiezaal in de Kouter, in het lokaal links bij het binnenkomen. Dat bestond toen uit twee plaatsen. ’s Morgens na de mis kwam ze haar boterhammetjes met spek opeten bij de familie Hellemans en ook ’s avonds kwam ze daar eten vooraleer haar dagelijks wandelingetje te doen.
Ze bleef in dienst tot na de eerste wereldoorlog en nam officieel ontslag op 1 mei 1920.
Mathilde Hellemans volgde haar op als schoolhoofd. (LG)
(Foto onderaan)

1885 – Louis HELLEMANS volgde zijn vader op als koster te
Leest.

Ludovicus ‘Louis’ Josephus Maria Cornelius Hellemans was te Kraainem geboren op 30 december 1871 en met zijn ouders gedurende de schoolstrijd als kind met zijn ouders te Leest ingeweken.
Hij was nog geen vijftien toen hij zijn vader opvolgde als koster-orgelist in 1885. Uiteraard nog zonder papieren.
In november 1890 zou de kerkfabriek zijn definitieve benoeming regelen. Dit "wijl Ludovicus reeds gedurende vijf jaren tot voldoening van geestelijke en wereldlijke overheden die plaatsen bekleed en uitgeoefend heeft, hij is nu reeds negentien jaren geworden en is te allen tijde van een deugdzaam en voorbeeldig gedrag geweest en dient tot onderstand van zijne moeder met minderjarige kinderen."
Zijn eerste benoeming kreeg hij op 15 november 1890; ze werd in 1904 hernieuwd.
Op 20 juni 1897 huwde hij met de tien jaar oudere Leestse Joanna Catharina Victoria Teughels (°24/2/1861).
Victoria was de zuster van de gemeente-ontvanger en schrijnwerker Noldus en de dochter van Petrus Teughels en Monica Van Hoof.
Louis en Victoria bewoonden haar ouderlijk huis op het Dorp, het rechterdeel van ‘De Rozelaar’, waar Georges Gobien later zijn winkeltje had. Haar vader, die als schrijnwerker nog meegewerkt had aan de vergroting van de kerk, had deze stalling en schuur van ‘De Roozelaar’ omgebouwd tot woning en herberg.
Zij kocht zelf het goed (in 1898). Het café ‘Estaminet’ werd echter gesloten op last van de pastoor.
Het koppel kreeg er vier kinderen en verkocht er wat kleingoed. Ook was hij nog landbouwer en verzekeringsagent.
Louis werd langdurig ziek en wellicht ook vervangen.
Maar door wie ? Officieel werd hij in 1916 opgevolgd door Jozef Rheinhard.
Louis Hellemans overleed te Leest op 25 februari 1916 waar hij ook begraven werd.
Na zijn dood verkocht Victoria het huis aan de kerk en het werd officieel het kostershuis. Dat huis werd veel later afgebroken en vervangen door de Raffeisenkas.
Zijn vrouw overleefde hem, op enkele dagen na, drie jaar (+27/2/1919).
Nazaten van Louis en Victoria :

-Louise, geboren op 12 mei 1898, stierf toen ze 3 jaar was, op 30 mei 1901.
-Stephanie, geboren op 26 juli 1899. Ze werk kloosterzuster te Gent en overleed te Antwerpen op 16 februari 1936.
-Alfons, geboren op 28 juli 1901, trouwde in 1928 met Alida Scheers uit Leest. Zij bewoonden het ouderlijk huis vader Louis Hellemans.
-Constant, geboren op 2 oktober 1903. Bij de aftocht van de Duitsers, op 11 november1918, deed hij een val van de hooizolder. Hij was op de tas gekropen om stro naar beneden te gooien voor een koe die door de aftrekkende Duitsers was opgeeist. In het halfduister viel hij zelf naar beneden en een Duitse legerdokter stelde een schedelbreuk vast waaraan hij overleed.
Moeder Victoria kwam deze slag nooit te boven : ze overleed het jaar nadien. (‘De Sint-Niklaasparochie in Leest’, W. Hellemans, LG en DB van november 1985)

“De goedheid van zijn hert maakte hem vele vrienden en de eedele gevoelens zijner ziel evenals zijn minzamen omgang verwierven hem de algemeene achting. O Heer, de iever voor uw huis verteerde mij : ik kende noch rust, noch moeite. In zijne langdurige ziekte was hij gelaten en aan Gods wil onderworpen : hij verborg zooveel mogelijk de pijnen die hij uitstond…” (Uit zijn gedachtenisprentje)

Foto’s :
-Het gemeentehuis van Leest dat burgemeester Livinus De Laet in 1882 had laten bouwen.
-Zijn handtekening.
-Van links naar rechts : Mathilde Hellemans, Caroline Nees, Henriette Troch en Marie Meulemans in 1913. Leerkrachten van de meisjesschool.
-Het gezin koster-organist Louis Hellemans-Victoria Teughels met drie van hun vier kinderen in 1905. Van links naar rechts : Alfons (de latere meester Hellemans), vader Louis, Stefanie, moeder Victoria en zoontje Constant.

18-06-2017 om 06:52 geschreven door Marcel Van Hoof

Wijzigingen – aanvullingen Kronieken van Leest.

1873 – Jan Baptist Bauwens werd benoemd tot veldwachter.

Jan Baptist Bauwens was te Appels geboren op 13 januari 1835 als zoon van Hubertus en van Joanna Maria Van Guchte. Hij huwde te Antwerpen op 4/3/1864 met Maria Catharina Bauweraerts (°Turnhout 7/7/1837, + …?...) Hij bleef veldwachter tot 1900 waarna hij werd opgevolgd door Isidoor Constant Van Hoof.
(“Veldwachters te Leest”, Eddy Apers)

“Bij beraming van den12 april 1900, heeft de gemeenteraad van Leest aanvraag gedaan tot het bekomen der Medalie van 1e Klas voor den heer Jan Baptist Bauwens, alsdan veldwachter te Leest, voor dezes goede diensten van meer dan 35 jaar veldwachter, en tot heden is er geen gevolg aan gegeven. Aangezien d’heer Bauwens, alsnu op pensioen gesteld is, zoo nemen wij de vrijheid door deze, onze vroeger gedane vraag te herinneren...”
(Brief van het gemeentebestuur tot de arrondissementskommissaris van Mechelen, gedateerd 21 november 1901)

1873 – Inhuldiging en wijding beeld van Sint Joannes Berchmans.

“Van 10 tot 19 augustus 1873, was het naburige Leest in volle feestvreugde en zulks ter gelegenheid der inhuldiging en wijding van het beeld en altaar, ter eere van den H. Joannes Berchmans, aldaar opgericht. Beide prachtige voortbrengsels waren het werk van kunstbeeldhouwer J. Geefs van Antwerpen. De wijding werd door Kan. De Decker gedaan.” (GvA, 10/8/1932)

Volgens Wilfried Hellemans bestaat de mogelijkheid dat de Diestenaar Jan Berchmans (°1599,+1621), novice bij de Mechelse jezuïeten van 1616 tot 1618, toen ook in de Leestse kerk catechismusonderricht gaf op zon- en feestdagen.
Pastoor Vandercruyssen bevorderde de devotie tot deze heilige en richtte er ook een genootschap voor op : “Het genootschap van de gelukzalige/heilige Joannes Berchmans”.
Het altaar bevond zich vroeger achteraan in de kerk, de huidige rouwkapel, is er uit weggenomen maar bestaat nog.
Het beeld van de heilige staat nu hoog op een sokkel, rechts buiten de ingang.

1879 - Jan Theodoor Bogaert volgde Leopold de Meester op als burgemeester te Leest.

Dit tot 1881 waarhij werd opgevolgd door Livinus De Laet.
Jan Theodoor Bogaert was van Niel waar hij alwaar hij werd geboren op 8 oktober (een andere bron zegt december) 1841 als zoon van Christian Bogaert en van Pauline (Cecilia) De Pauw.
In 1866 was hij hulponderwijzer in de gemeenteschool te Leest en dat jaar trouwde hij aldaar op 8 november met Maria Louisa Wouters, de weduwe van burgemeester Mattheus Buelens.
Na haar dood in 1875, hertrouwde hij te Leest op 16/8/1876 met Maria Ludovica Frans (een andere bron vermeldt Marie Louise Lorans ipv Frans) uit Rijmenam.
Jan Theodoor Bogaert overleed amper vijf jaar later te Leest op 3 juli 1881.

1879 – Petrus Josephus HELLEMANS werd koster-orgelist te Leest

Jozef Hellemans werd op 27 maart 1838 te Zandhoven geboren als zoon van Jan Philippe en van Anne Marie Verbruggen.
In 1879 verhuisde hij, als gediplomeerd onderwijzer, met zijn gezin en meid uit Kraainem, naar Leest.
In Kraainem was hij hoofdonderwijzer aan de gemeenteschool én koster-orgelist.
Omwille van de schoolstrijd gaf hij daar zijn ontslag, wie dat niet deed werd toen door de kerk geëxcommuniceerd.
In Leest begon hij met een parochiale school. Het schoolgebouw in de Kouter (later parochiehuis) werd er speciaal voor gebouwd met de bijdragen van de parochianen.
De school was gemengd. Hij werd er schoolhoofd waarna pastoor J.F. Vandercruysen hem tegelijk benoemde tot koster-orgelist.
Voor deze functies ontving hij in totaal 2.400 frank per jaar.
Later, na de schoolstrijd, transformeerde de school in een meisjesschool en ging meester Hellemans over als hulponderwijzer naar de gemeentelijke jongensschool van meester Dumont.
In Leest kocht hij, in 1879, de toen recente woning en herberg ‘Het Keizershof’ op het dorpsplein (later Dorp-Leest nr. 12).
Hij sloot de herberg en het paar kreeg er nog een achtste kind, hun zesde dat in leven bleef.
Na de schoolstrijd bleef hij koster-orgelist : zijn benoeming werd nog hernieuwd (op 10 mei 1882). Maar van hoofdonderwijzer aan de parochieschool was hij sindsdien hulponderwijzer aan de gemeenteschool.
Jozef Hellemans overleed op 19 november 1885 als bijna 48-jarige te Leest en werd er begraven in een niet meer bestaand familiegraf.
Zijn vrouw Stefanie Mannekens uit Schoten die daar op 2 augustus 1840 geboren was en met wie hij in 1864 getrouwd was, werd dan winkelierster in stoffen en overleefde hem 32 jaar.
Omwille van de Eerste Wereldoorlog vluchtte ze naar Asten (Nd.-Brabant, Nederland) waar ze op 26 februari 1918 overleed en begraven werd.
Vijf van hun zes kinderen werden in Kraainem geboren :
-Angelina, geboren te Kraainem op 2 augustus 1865, overleed te Leest op 6 november 1915.
-Leontine, geboren Kraainem, overleed te Grimbergen omstreeks 1930.
-Jozef, geboren te Kraainem op 15 december 1869, behaalde het diploma van onderwijzer. Hij stierf echter op 24 november 1889 ‘na een schrik die hij had opgedaan in de Battelse bergen.’
-Louis, geboren te Kraainem op 30 december 1871, huwde met Victoria Teughels uit Leest en werd de volgende koster van Leest.
-Mathilde, geboren te Kraainem, werd schoolhoofd van de meisjesschool te Leest en overleed in 1938 te Merksem. Ze werd te Leest begraven.
-Alfons, geboren te Leest in 1882, overleed te Merksem.
(‘De Sint-Niklaasparochie in Leest’, W. Hellemans, LG en DB, november 1985)

Foto’s :
-Handtekening van veldwachter Bauwens.
-Het vroegere Sint-Jan Berchmansaltaar.
-Het beeld van de Heilige Joannes Berchmans (foto van Paul Van Roy).
-Handtekening van Jan Theodoor Bogaert.
-Zijn gedachtenisprentje. -Onderwijzer-Koster Petrus Jozef Hellemans en Echtgenote Stefanie Mannekens in 1880.

15-06-2017 om 11:54 geschreven door Marcel Van Hoof