1363 15 augustus O.L.V.Hemelvaart : de Infirmerie binnen het
Begijnhof geeft aan xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Jan van Perreke 2
stukken land onder Leest, samen 1 dagwand, naast het bos van
Wouter Bau, tegen 20
solidi jaarlijkse cijns. (MS)
1364 In Februario was soo grooten vorst dat de boomen vervrosen, ende
in de selve
maendt soo grooten
overvloedt van wateren, datter veel dycken doorbraecken,
welck water quam van
boven uyt de geberghte door menighvuldige regens.
(KCM-Meyer)
1366 Item dat Jan Zangher en Margriet Korgers verteghen op hare
lijftocht die si
hadde op 1 stuck lant
te Leest omtrent 1 buenre bi den wech tusschen Lisbeth Van
Endout en den heeren
lant van Pitsenborch dat men hout van den heer van
Mechelen. (CAW)
Dit land werd later
Zenghersgoet (1406) en ook Tsanghersbloc (1443)
genoemd.
1366 Item J. Bogaert ende sine ghesellen van den palen ute te doene
die int water
stoeden voir de
brugghe te Leest ende te Heffen ende die te voerne in de halle...
(SR)
- Feest van
St.-Laurentius martelaar: Johannes de Steynemolen en Willus Massijs
H.-Geestmeesters geven
in naam van de H. Geesttafel van Leest aan Gerard de
Haren een rente op
grond aan de sbredestrate.
(Schepenakte van Mechelen, Parochie-archief
Leest)
1370 In Leest
in loco dicto HOLSE
(LGM)
Andere vermeldingen
van Holse vonden we in 1380 (GM), 1382 (LGM) en 1389
(GM). In 1387 is er
sprake van een Berbele van den Holse op huys ende hof ten
Holse. (Inv.VI blz.271
Cens de Leliëndael)
In een verkoopakte van
1399 wordt ene Jan van den Holse genoemd.
Andere vermeldingen : 1403 in Leest ten Holse (GM), 1406 in Leest
ten Holse
Prope pontem dictum
Hoghevondel (GM), 1439 in Leest ten Holse (GM), 1458 te
Leest op een stuck
lant geheeten te Holze (HGO), 1626 thoff ter Holsen anders
Genaempt de HOEVE VAN
HEYST (GM), 1724 het hof van Holsen te Leest
(GM), 1860 hof ter Holsen, tegen de baen naer
Capellen (GM) en 1879 in de
Tinneschuurstraat opde
hoeve Hof ter Holsen (MB).
Van oudsher behoorden
het Hof ten Holse en Rendelbeek toe aan dezelfde
eigenaar. De twee
boerderijen waren en zijn trouwens nog met elkaar verbonden
door een lijnrechte
dreef.
In het toponiem holse kan misschien holt gezocht worden,
dit is steengrond
met bomen.
Volgens het landboek
van Van Acoleyn, caertbladt 6 en 7, was het Hoff ter
Holsen in 1723
bewoond en uitgebaat door Jacques Peeters. Hij was hertrouwd
met Anna Goins die hem
6 kinderen schonk : Anna (1701), Petrus
(1703), Lieven
(1705), Jeanne (1707),
Willen en Ferdinand (1713). Jacques had nog twee
kinderen van zijn
eerste vrouw Anna De Man (die overleden was op 28 januari
1697) Antoon en
Mattheus.
Onder hetzelfde dak
woonde ook hun meid : Anna Kools.
De familie Peeters
bewerkte 30 bunder en 45 roeden land (ongeveer 37 ha), zoals
de boerderij
grotendeels behorend aan baron van Macque.
In 1723 was het pachthof Ter Holsen nog
steeds omwald.
In 1921 kocht het
echtpaar Karel Van den Brande- Jozefien Van Camp de hoeve
van de gravin de
Bethune Hesdigneul. Voordien (vanaf 1879) had zijn moeder ze
ze in pacht gehad.
In 1989 kocht het
echtpaar Patrick Vergauwen Rita Cardoen
de hoeve aan van
de kinderen Van den
Brande. Ze waren afkomstig van Hombeek.
Patrick is
veehandelaar en landbouwer.
1373 ...ad bona heriditaria dicta vulgariter tgoet van DEN MOETERE in parochia de
Leest situata. (GM)
HET HOF TER
MOORTERE
Deze oude hoeve, gelegen op de hoek van de Molenstraat en de Vinkstraat
waar thans het Apollonia kapelletje staat , roept onmiddellijk een associatie op met pastoor De
Heuck. Onder de Franse overheersing zat deze er immers verscholen in de
onderaardse spelonk. Een nota uit het kerkregister van 24 september 1799 laat
dat veronderstellen. In bedoelde nota tekent De Heuck het overlijden aan van
zijn zuster : oblit in diversorio pastorali praedio domicillae Pauli ter
Moortele.
Daar werden ook doopsels toegediend en huwelijken ingezegend. Deze
Jonkvrouw Pauli Ter Moortele ligt begraven in de Leestse kerk aan de tweede
biechtstoel rechts.
Kronologisch gerangschikt vonden we volgende verwijzigingen naar dit hof
:
1284 Gheraert Van der Mortere. (AAB)
1342 Jan Van der Moerter. (CAW)
1343 dominus Johannes de Moertere, miles cont. Domino Waltero de
Bergheem, militi et domine Yde ejus
uxori ad vitam ipsorum (een cijns) ad mansionem sitam in Leest et Molendinum
aquosum prope dictam mansionem et molendinum ventosum prope pontem in
binnendijx et schaidbroec et in Robbrouc. (Gijs-Theys, reg nr.10 f°30)
1363 Goessen Van der Moertere. (CAW)
1400 Reynier Van den Moeter. (Moetter)
1415 ad patiam et terre et pascue dictam de Moertere continentem tria
bonaria Eggherici de Steynemolen sitam in Leest in de Biest inter liberorum qd
Willelmi Poirtere et Arnoldi Van den Driessche en parte una et alian terram
dicit Egherici ex altera. (GM)
1418 heridit terramEggherici de Steynemolen partim pascualem partim
nemosam continentem circiter III bonaria dictam in vulgare den Moirtere sitam
in Leest in de Biest juxta mansionem dictam thof ten Eynde inter Reyneri de
Steynemolen et Willelmi Poirtere. (GM)
1453 ad mansum cum universis pertinentus suis dictum tgoed ten Moirtere
qd Henrici de Rogbroeck in Leest situatem. (GM)
1515 Hippoliet van Voesdonck geeft aan Marg. Van Voesdonck zijn zuster
14 zakken rogge bij pacht op zijn molenberg en windmolen onder Heffen, op een
watermolen met toebeh. en op een stuk land onder Leest. (Inv.COO Vol.I nr.4722,
Schep.Mechelen)
1557 Jacob Schooff verkoopt aan Remi de Halut en Heilwich van Campvoort
een watermolen en windmolen en een lap grond twee kleine beemden en een
boomgaard onder Heffen en Leest. (Inv.Coo Vol.I nr.4759 Schep.Mechelen)
1568 Executeurs testament van Vrouwe Heylwyck Van Campvoort huysvr. Van
wylen Remi de Halut, Boschgrave van Wynoxberge...verkoopen heeren Willem van
Bovekercke, ridder, heer van Locxem, van den Broeke etc en zijn huysvr. Margr.
Schooff... eenen watermolen metten huysken ende eenen wintmolen metten berge
ende lande daer den selve wintmolen op staet groot omtrent drij
dachwant...gelegen neffens malcanderen met noch een cleyn beemdeken boven
denselven watermolen met eenen bogaerde gelegen eensdeels onder heffene ende
eensdeels onder leest, als wijlen Jonckeer Jacob Schooff heer Van den Broeke
dat te besitten plach. (Chron.Aenw.rg 57 f°83)
1594 Heer Willem van Boevekercke van een huys metten hoven groot
omtrent dertich buenderen onder lant ende bempt geheeten den Mortere comende
metter eender syde aent goet van den Heylighen Geest van Liest, ter ander aent
goet van der Sieckenlieden ter derdere aen derve van Adolph Van de Venne metter
vierdere syde aent t Hoochacker. (HCM)
1606 Het Hoff ter Moirtere gheleghen tot Leest.
1621 Karel van Bouvekerke geeft aan Anna Schoof 25 Carolusgulden
erfelijke rente op een hoeve met 30 bunder het Hof te Moirtere onder Leest.
(Inv.Coo Vol.I nr.1177 Sch.Mech.)
In 1632 werd Jonker Jan Jeronimo De Clercq, heer van Bouvekercke vermeld
en op
20 januari 1647 was J. Bouvekercke hooftman van de
handboogschuttersgilde
Sint-Sebastiaan in Leest. (website www.laurentii.be)
In 1723 hoorde de hoeve toe aan mevrouw De Boevekercke en werd ze
uitgebaat door Guilliam Buelens en diens echtgenote Carola Keulemans. Ze hadden
twee meiden Maria Jansens en Katrien Diddens en twee kinderen Jan (1713) en
Quirinus (1720).
Buiten de 1642 roeden verbonden aan het Hof ter Moortere pacht Guilliam
Buelens ook nog 5 bunder , 3 dagwand en
80 roden land en weidegrond van mevrouw de Boevekercke en 212 roeden land en
weidegrond van graaf Van der nat, zelf bezit hij nog 37 roeden elsbos tegen
den Molenbemt. (JvA)
In het koor van de Leestse kerk ligt een grafsteen : D.O.M. Hier rust
Jouffre Maria Ambrosia Mostinck Gebortigh van Brussel, gestorven op haar hoeve
genaemt ter Moertere den 8 julii 1757 Sijnde gefondeert in deze kerck een
gesonge jaergetijde op haere sterfdagh. R.I.P.
1374 In Februario was soo grooten vorst dat de boomen vervrosen, ende
in de selve
maendt soo grooten
overvloedt van wateren, datter veel dycken doorbraecken,
welck water quam van
boven uyt de geberghte door menighvuldige regens.
(KcM-Meyer)
1375 Op 9 augustus overleed te Mechelen Francois de Mirabello, gezegd
van Halen,
ridder, Heer van
Lillo, raadsheer van de graaf van Vlaanderen, gouverneur en
comandant der Mechelse
verdedigingswerken. Franco van Halen was eigenaar
van het Hof ter Halen
in de Elleboogstraat.
1377 5 axml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />pril - Oorkonde van de commissarissen namens de
graaf van Vlaanderen als
heer van Mechelen in
het geschil tussen Leliëndael en Jan Zalaert, deurwaarder
van de graaf.
In dit geschil om een
cijns van 34 schellingen leuvens op een stuk land groot 4
bunder bij het hof van
wijlen Klaas vander Straeten te Leest, nu gehouden door
Jan Zalaert,
verschuldigd aan Leliëndael en achterstallig tot 24 gulden beslissen
de commissarissen Jan
Wonder, priester, baccalareus in het kerkelijk recht en
klerk van de stad,
Willem Kerman, schout en Rombaut Bau, deken van het
Wollewerk , dat
Leliëndael gelijk heeft. Dat Jan Zellaert de cijns schuldig is,
maar dat hij slechts
de helft van de achterstalligen zal moeten betalen.(IFL,blz.85)
1377 18 december vrijdag na H.-Nicasius : Henri Mussche verkoopt aan
Jan
Schoonjans 1-1/2 g. 1
cap. erfelijk op een.stuk land van Jan Muishont onder Leest
en 10 s. op een woonstede van Peter De Smet op
de Alboeme onder Leest. (MS)
1379 ...pethiam terre sit te Leest in de Dwaesheyt inter terram
dictam trot et Gerardum
Van der Varent. (GM)
1380 20 september : Wouter van Duffel bekent verkocht te hebben aan
Jan Luctenman
een half bunder land onder Leest.
(MS, nr.685)
1382 Den 4. Mey was groote aerdtbevinge. (KCM)
1383 27 maart Vrijdag in de paasweek (in Paschalibus) : Elisabeth
Van der Capellen
geeft aan de Kiste 2
vierdelen rogge erfelijke pacht op 3 dagwand land van Jan
Muysken op de
Rennecouter onder Leest. (Schepenbrief van Mechelen)
1384 Eerste bekende vermelding van Aerlantstraat (Alemstraat ?). ...X
bonaria terre sit
in Leest inter
Aerlantstrate et... tendenten usque ad Vekenstrate. (GM)
1385 18 maart zaterdag na Letare Schepenbrief van Mechelen :
Daniel Van der
Most verkoopt aan
Eleida van Lispt 1 gulden erfelijk op een huis met hof en 3
dagwand land onder
Leest en op 2-1/2 dagwand land op het Hertsveld aldaar.
1388 24 januari vrijdag na H.-Agnes Schepenbrief van Mechelen :
Catharina
Thuisheeren,
echtgenote van Arnold De Vettere, verkoopt aan Margaretha,
weduwe van Henri van
Wechelen, een stuk land onder Battel, nog een op de
Heide aldaar, een
derde stuk langs de baan naar leest, de beemd de Delft aan
de Dijle, een tweede, de Boeghe in Diepbroek
onder Battel.
- 29 april : Gillis Casse verrijkt tvv Leliëndael
een erf te Leest op Ten Winkele, van
Gillis vander Beke,
tussen het land van de abdij van Rosendaal en dat van Gillis
vander Achter, wegens
achterstallige cijns. (IFL,blz.86)
1388 4 november woensdag na HH.Simon en Judas : de H.-Geesttafel van
Sint
Rombouts legt beslag
op een half bunder land de Eiken Hof van Egidius Van
der Beke, onder Leest,
en op een half dagwand land het Roedeken van dezelfde
wegens vertoef.
(MS,nr.728)
-14 december : Jan Ennekens transporteerd
aan Willem Bonaert en zijn vrouw
Heijlwig zijn erf en
hof te Leest bij de Werfelstraat tussen Peter Wevere en Jan
Deckere op een
erfcijns van 1 veertel rogge s jaars en op een voorcijns van 3
pen. Oude gr.torn.
Franse koningsmunt en 1 kap. s jaars. (IFL,blz.86)
1390 28 juni : Catharina Bevers, weduwe van Ado, geeft al haar bezit
aan de Infirmerie
alsook 15 deniers in
de Hanswijkstraat, 40 solidi in de Nauwstraat en 16 onder
Leest. (Notaris André
De Cock)
1391 18 augustus vrijdag na
O.L.Vr.Hemelvaart : O.L.V.Gasthuis legt beslag op een
half bunder land van
Niklaas Van den Sacke onder Leest. (MS,nr.2824)
- 9 december Schepenbrief
Mechelen : Vrouwe Kathelijne van Tricht (alias de
Traiecto), meesteres
van de pitantie en Hendrik van Ghempe, ontvanger en
beheerder van de
cijnzen van Leliëndael, transporteren namens het klooster aan
Hendrik vanden Eynde
sr. en zijn zoon Hendrik vanden Eynde junior, een huizing
te Leest in de
Hamstraat, groot ongeveer één dagwand en gelegen tussen Gillis
vander Achter en een
erf van de abdij van Rosendaal, op 17 pen.oude gr.torn.
Franse koningsmunt en een kap. s Jaars
erfelijke cijns. Hierdoor zet Herndrik
vanden Eynde zijn erf
te Leliëndael voor het klooster, naast Gillis van Ranst,
borg. (IFL,blz.87)
- 16 december : Mathilde
en Elisabeth De Beer geven aan de Infirmerie alle recht
op 40 solidi op het
huis de H.Geest in de Nauwstraat van Gerard In den Wan ;
op 15 deniers op een
huis van Jan Van den Broeke in de Hanswijkstraat en op
5 solidi op 14 roeden
land onder Leest. (Notaris Arnold Liedeken)
1392 Dat jaar werd gestart met het maken van de graftombe voor Frank
van Halen door
meester Jan Mansdale
alias Keldermans. Het grafmonument was voltooid in 1416.
Het was de enige tombe
die in de Metropolitane Kerk van St.Rombouts aan de
beeldstormerij
ontsnapte. Het praalgraf werd vernietigd in 1810.
1393 Ten zelven jaeren werden de grachten van de Borcht tot Antwerpen
gegraeven,
uitgeschoten en
greuymt en de steden de welke daer aen de onkosten mede
hielpen draegen,
waeren ontslagen van het Tolregt, genaemd den Riddertol,
volgens de rekeninge
van de stad van 1392-1393 hebben die van Mechelen en de
dorpen Hombeeck, Leest, Heffen, Hever, Muysen en Battel
hun aendeel daer in
gegeven.(MK)
1393 13 augustus - woensdag
voor O.L.Vr. Hemelvaart : O.L.Vr.Gasthuis geeft aan
Renier van Steynemolen
en Arnold van Steynemolen, echtgenoot van Catharina
van floreys, een half bunder land onder
Leest, op de Biest , in het Beekveld, tegen
1 vierdeel rogge
jaarlijkse pacht.
1395 18 september : Johannes de Deuren, prior van de Carmel van
Mechelen geeft aan
Jacobs Stampart een
bos gelegen ter Thisselt, voor de H.-Geesttafel van Leest.
(Parochie-archief
Leest)
1395 11 oktober : De H.-Geesttafel van Sint Rombouts geeft aan Jan van
Zebbroek
senior, een half
bunder land in de Werfelstraat onder Leest, bij de Scoorcapruin
tegen 3 vierdelen
rogge jaarlijkse pacht. (MS,nr.773)
1396 19 april : Klaas vanden Lare verkoopt aan Gillis Casse t.v.v. van
Leliëndael
ongeveer ½ bunder land
achter het klooster te Leest tussen Gillis van Ranst en de
gronden van hetzelfde
klooster op een voorcijns van 1 penning payments.
(IFL,blz.88)
1397 Ten jaere 1397 den eersten september trokken de Mechelaars met
mynre Vrouwe
van Brabant in den
lande van Gulke, te weten : Hendrik van dEyken, Hoofdman
van den voetboog met
24 schutters, item Franco van Halen,
bastaerd van Vrank
van Halen, Heere van
Lillo, Hoofdman van den Handbooghe met 24 gezellen...
(KCM)
1397 5 juni : De H.-Geesttafel van Sint Rombouts legt beslag op drie
dagwand land van
Jan Meyers onder Leest
het Cleynaerland, op een dagwand land van dezelfde
de Cleynen Winkel en
op een stuk land op het Nieuw Stuk, beide in dezelfde
gemeente. (MS,nr.786)
1397 6 juni : O.L.Vr.Gasthuis legt beslag op een stuk land, eertijds
van Niklaas Van der
Zacke, onder Leest.
(MS,nr.2858)
O.L.Vr.Gasthuis legt
beslag op een stuk land van Niklaas van der Poirten onder
Leest. (MS,nr.2859)
1397 30 juni : Jan van der Molen verkoopt aan zijn broers Wouter en
Egidius zijn 1/3
van een huis met hof
onder Leest. (MS)
1398 ...ad
circ. Bonaria dictos der Galghenlandt cum fundo et attui suis sit juxta locum
dictum Hoghe Warande
inter Leest et Heffene. (LGM)
1398 6 februari : Jan Langhe verkoopt aan Gillis Casse t.v.v.
Leliëndael een stuk land
van ongeveer ½ dagwand
te Leest op de Kouter tussen Gillis Kerman en Jan
Langhe, zoon van wijlen Willem en nog een
ander stuk land aldaar tussen Lijsbet
van Ranst en dezelfde
Jan Langhe. (IFL,blz.89)
1399 10e dag in de Sprokkelmaand
: Jan vanden Holse heeft verkocht aan Reynen van
Steynemolen en Willem
Massijs, H. Geestmeesters te Leest een jaarl.erfelijke
cijns ten profijte van
de H.-Geesttafel op 3 bunder land geheten de merghelputten
|