|
Foto : Eén van de
oudste fotos van de Leestse Chiro, genomen tijdens een bivak in Velm.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Rechts onderaan medestichter Jan De Decker.
1948 September : Stichting Jongenschiro te Leest
In samenwerking met Jan De Decker
en de Hombeekse leiders J. Daelemans en
Troch stichtte onderpastoor De
Schutter de Leestse jongenschiro.
De Chiro
Chiro : van de Griekse letter x
(chi) en r (ro), beginletters van Christos, ontstond
in feite veel vroeger dan het jaar
1934 waarop de beweging uitgesproken als
Chiro naar buiten trad.
Chiro ontstond uit de katholieke
patronaten waarvan de vroegste sporen terug te
vinden zijn in de arbeiderswereld
van Gent in 1850. Zowat in alle steden in
Vlaanderen rezen de patronaten
vanaf dat jaar, meestal onafhankelijk van
mekaar, in de verschillende
parochies als paddestoelen uit de grond.
Ze werden geleid door sociaal
bewogen parochiegeestelijken en hadden de
godsdienstige, geestelijke en
huishoudelijke vorming op het oog van jongeren
-meisjes zowel als jongens- uit de
volksklasse.
Aanvankelijk heette de beweging
trouwens Chiro van het Verbond der
Patronaten van Vlaanderen.
Vanaf 1934 ging Chiro zich meer en
meer zelfstandig profileren.
Geheel in de geest van
tijdsvernieuwing, nieuwe orde en romantiek, kenmerkend
voor de jaren dertig, ontstond ook
een totaal nieuw vocabularium. Het heette niet
langer meer in verouderde termen
van patronaatsjongen, patronaatsactiviteiten,
patronaatsbestuurder maar :
Chiro-kerels, Chiro-actie, Chiro-leider.
Trouw en ridderschap weerspiegelden
zich in nieuwe slogans zoals : Aan
Christus-Koning, Trouw !
De vader van deze vernieuwde
beweging in de schoot van de Vlaamse Patronaten
was de Antwerpse priester Jos
Cleymans, die toen algemeen secretaris was van
het Jeugdverbond voor Katholieke
Actie (JVKA).
Hij wou een moderne invulling geven aan de
oubollige patronaatsbeweging.
Cleymans introduceerde nieuwe
elementen zoals spelen in de openlucht, de
Christus Koninggedachte, de banier
met de Griekse letters Chi en Ro, het
Chiro-uniform en de kentekens.
Chiro kwam resoluut op voor
godsdienstige en pedagogische vernieuwing.
WO II versnelde het proces van
afbraak van de patronaten maar vertraagde de
groei van de Chiro.
Van 1940 tot 1944 werd gewerkt in
de illegaliteit, want de Duitse bezetter had
alle werking van de meeste
jeugdorganisaties verboden.
Door vele mensen scheef bekeken
wegens de wat militairistische aanpak zou
het tot 1950 duren voor de beweging
echt groot werd.
In de naoorlogse periode kende
Chiro een ware explosie. Van jaar tot jaar nam het
ledenaantal toe. Een absoluut
hoogtepunt werd bereikt in 1975 toen de beweging
was uitgegroeid tot 120.000 leden.
Maar van dan af begonnen de
schokgolven van revolutionaire vernieuwing en
maatschappijkritische ingesteldheid
van het einde van de woelige jaren zestig
pas voor goed massaal naar de basis
door te dringen en ging het steil bergaf.
Dat had ook te maken met een
spectaculaire daling van het geboortecijfer in
Vlaanderen.
Bij de aanvang van de jaren 80 was
Chiro compleet verwaterd tot vrijblijvende
afzonderlijke spel- en
bezigheidsclubjes, die, vrij ongedisciplineerd, elk hun
eigen weg gingen, inspelend op
plaatselijke toestanden en situaties.
Van een samenhangend, zinvol en inhoudelijk
geheel was nauwelijks nog sprake.
Ontkerstening en secularisatie
trokken ook hier diepe sporen.
De accenten lagen vooral op het
maatschappelijk gebeuren, op een kritische
ingesteldheid, op vrede,
gastarbeiders, sexualiteit, emancipatie, democratisering,
relatiebeweging, Derde Wereld.
Aan godsdienstvorming en
verdieping werd nauwelijks nog tijd besteed.
Nadat Chiro jarenlang in de Vlaamse
jeugdorganisaties vooraan had gestaan als
een voorhoede van de Kerk was dit
geleidelijk afgezwakt tot kerkelijk niet,
katholiek wel, later tot
katholiek niet, christelijk wel en uiteindelijk tot
christelijk niet, evangelisch
wel.
De maatschappij evolueerde in al
haar geledingen pluralistisch.
De jongeren kregen het moeilijker,
vroeger leek alles immers vanzelfsprekend,
toen stelden de gelovigen zich weinig vragen.
Een groeiende aandacht ging nu naar
de parochiegemeenschap.
Chiro speelde ook in op de
parochiale jeugdzorg. Het teloorgaan in veel groepen
van de priester, eerst bestuurder,
dan proost, werd nu opgevangen door het
inzetten van de zogeheten V.B. of
veebee, de volwassen begeleiders, veelal
jonggehuwden, oud-chiros, die zich
voor één of twee jaar engageerden om de
groep niet te leiden maar te
begeleiden.
Ook politiek werd niet uit de weg
gegaan.
In 1987 verklaarde nationaal leider
Jan Maertens aan Gazet van Antwerpen :
Als
jongerenbeweging durven wij standpunten in te nemen zo bv. inzake
bewapening, vrede, apartheid.
In
essentie is ons doel nog steeds hetzelfde gebleven : de jongeren helpen
opgroeien tot volwaardig menszijn, er gemeenschapsmensen van maken en
geen
egoïsten...
In 2003 was Chiro nog steeds de grootste Vlaamse
jeugdbeweging met zon
100.000 leden.
Bekende Oud-Chiro-leden waren
o.a.Willy Kuypers (Oud-parlementair en
burgemeester van Herent), Paul
Akkermans (Oud-Minister in de Vlaamse
Regering), Nelly Maes (Volksvertegenwoordigster),
Paul Van Grembergen
(Oud-Minister) en Lode Bertels
(Oud-senator en burgemeester van Brasschaat).
|
