1976 – Zondag 11 april : Huldeconcert Rik De Bruynxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

“De Kon. Fanf. St.-Cecilia organiseerde haar jaarlijks muziekconcert. Het zou tevens een huldeconcert worden ter ere van RIK DE BRUYN, 40 jaar dirigent en hulpdirigent.

Reeds om 19u15 was in de zaal geen enkele zitplaats meer vrij. Van overal bleven de muziekliefhebbers toestromen, zodanig zelfs dat ruim 100 mensen onverrichter zake moesten terugkeren omdat ze doodgewoon niet meer in de zaal binnen konden.

Om 19u30 werd het concert ingezet. Eerst kwam de fanfare aan bod met uiterst geslaagde uitvoeringen. Daarna begeleide het korps het zangkoor in de ‘Postkoets’. Vlak voor de pauze bracht de jeugdfanfare, die nog geen jaar oud is, nog een paar geslaagde werken.

Na de pauze speelde de fanfare o.m. ‘Suite’ van J. Segers en begeleidde het zangkoor in de ‘Lustige Weduwe’ van F. Lehar. Het jeugdkorps kwam dan nogmaals aan de beurt.

Toen het concert op zijn einde liep, werden volgende verdienstelijke mensen in de bloemetjes gezet : Marleen Lauwers voor de presentatie, Rik Lauwens, de leider van het zangkoor en Eduard De Maeyer, de dirigent van de jeugdfanfare.

Karel De Muyer uit Battel ontving een tinnen schotel omdat hij sedert de 2^de wereldoorlog geen enkel muziekconcert te Leest miste. Hij dankte daarop de vereniging, sprak lovende woorden over de dirigent en zei nog het volgende : ‘Leest wordt binnenkort bij Mechelen gevoegd. Misschien bent u  voor of tegen. Een ding staat echter vast : Mechelen krijgt er in ieder geval een goede fanfare erbij !’

Daarna werd RIK DE BRUYN, de dirigent van de fanfare, gehuldigd door de vereniging zelf om o.m. zijn 40  jaren leiding, het opleiden van jonge muzikanten (ongeveer 300 leerlingen) en de goede geest die hij er steeds wist in te brengen. Het zangkoor en de beide muziekverenigingen uit Tisselt bleven ook niet ten achter. Van de aanwezige toehoorders kreeg hij een daverend applaus en van de muzikanten een daverende ovatie.

Met de pittige mars ‘Engeland-Vaarders’ van W. Schild werd het concert besloten. Iedereen was tevreden en kon blij en opgewekt naar huis terug.

Na een periode van moeilijkheden gaat het terug opperbest met de Kon.Fanf. St.-Cecilia. Dit biedt dan weer gunstige perspectieven voor de toekomst. Iedereen kan er gerust over zijn : de Leestse fanfare zal nog lange tijd blijven bestaan !” (DB, mei 1976)

Het jaarlijks concert

“Het eerste muziekconcert van de fanfare vond plaats in 1945. Tot in ’57 gaf St.-Cecilia haar jaarlijks muziekconcert in de maand februari. Vanaf 1958 kreeg het een vaste plaats op de kalender en werd het georganiseerd op Palmzondag. In februari was het te dikwijls slecht weer, in buurgemeenten werd door bevriende verenigingen op dezelfde dag een concert gegeven en er waren heel wat jonge muzikanten die zich moesten voorbereiden op de examens op school. Door het concert te verplaatsen naar de zondag voor Pasen werden een aantal van deze minder gunstige factoren vermeden. Het Palmzondagconcert wordt beschouwd als de plaatselijke muzikale hoogdag voor de fanfare.

Vroeger werd deze concertuitvoering voorbereid tijdens de wintermaanden, dit wil zeggen vanaf het ledenfeest in november. Gewoonlijk waren er toen in de wintermaanden niet zoveel festiviteiten en dan kon er rustig maar doelgericht gewerkt worden aan een nieuw programma. In de huidige tijd wordt er niet meer zoveel energie in dat concert geïnvesteerd omdat de uitvoeringen meer gespreid zijn over het hele jaar.

Het Palmzondagconcert heeft wortels in de vooroorlogse periode. Toen was het een namiddag-, avond- en nachtvullend programma. Het concert begon in die tijd omstreeks 16 u. en er werd afwisselend toneel en muziek gespeeld. Er was een grote pauze omstreeks 19 u. die moest toelaten aan de landbouwers-muzikanten om hun koeien te gaan melken. Een goed uur later werd het programma voortgezet en toen iedereen zijn nummer had ten beste gegeven, volgde als slot een volksbal met een orkest dat werd samengesteld uit muzikanten die het concert hadden gespeeld.

Na de tweede wereldoorlog werd het programma ingekort. Het volksbal werd naar een andere dag verplaatst. Toneel spelen was er niet meer bij. En toch oordeelden de mensen dat muziek alleen niet genoeg was. Daarom werd op de jaarlijkse muziekconcerten in die tijd een conferencier ingehuurd. Het was een humorist die tussen de muziekstukken door wat grappen vertelde en die het volk probeerde te amuseren. Het blijkt nu dat de fanfare destijds ook al eens een verkeerde keuze maakte en dat sommige humoristen  na hun optreden werden betiteld als ‘flauwe plezanten’.Toch hebben min of meer bekende namen hun medewerking verleend aan het Palmzondagconcert. Ze noemden zich radio-vedetten omdat ze in een of andere bonte avond op een gewestelijke zender ooit een mopje hadden mogen tappen. Vooraan in de jaren zestig waren het zelfs tv-vedetten… Zo traden Jos Kiebooms, Jan en Jean, Kees Brug en Theo Van den Bosch op. Zij hadden succes en daarom zijn ze nog niet vergeten. Ferdos, alias muzikant Ferdinand Meysmans (de ‘Ferre’), was zo iemand. Ferdos kon zijn grappen en moppen beter aanpassen aan de plaatselijke situatie en durfde ook al eens op een prettige manier bestuursleden een veeg uit de pan geven. Maar het bleef beschaafd en het was niet kwetsend zodat de geviseerden er zelf mee konden lachen. In die tijd werd het concert altijd afgesloten met het Vaderlands Lied.

Later werden geen conferenciers meer ingehuurd. Tot ongeveer 1975 zorgde de fanfare in samenwerking met het zangkoor dikwijls zelf voor een plezante noot door een of ander komisch optreden op het programma te plaatsen.

Vanaf 1975 was het helemaal gedaan met de komische optredens op het Palmzondagconcert en was het uitsluitend muziek die de boventoon voerde.

De programma’s ondergingen door de jaren heen grondige wijzigingen. In de jaren vijftig tot zeventig stonden er op het programma doorgaans vier marsen. Elk deel werd met een mars begonnen en geëindigd. Daartussen stonden dan de grote stukken waaraan de muzikanten tijdens de wintermaanden hadden gezwoegd. Het waren echte kleppers : ‘Epaminondas’ van G. De Roeck, ‘De Slag van Waterloo’ van Kessels, ‘1812’, ‘de Slavische Mars’  of ‘Italiaans Capriccio’ van Tsjaikofski, ‘Dichter en Boer’ of ‘Lichte Ruiterij’ van Frans von Suppé, ‘Richard III’ of de ‘Terugkeer naar het Vaderland’ van P. Gilson, ‘Symfonisch Gedicht’ van M. Poot, ‘Moskwa’ van Pieter Leemans. ‘De stelende Ekster’ of de ‘Barbier van Sevilla’ van Rossini…Zelfs de meest onmuzikale mensen konden van deze uitvoeringen genieten indien er vooraf een waarschijnlijk verzonnen verhaal aan verbonden werd.

Concoursstukken maakten het programma toen extra zwaar. Dit trok vrij veel toehoorders uit andere verenigingen. Zij wilden nagaan of de Leestse Cecilianen dat wel aankonden en misschien ‘vielen ze er wel door’.

Het gevolg was dat muziekverenigingen tegen elkaar op werkten. ‘Wat die kunnen, dat kunnen wij ook’, was het motto. De muzikanten deden voorstellen aan de dirigent om moeilijke stukken aan te pakken.

Op een slimme manier werd het programma samengesteld. In het eerste gedeelte werd de zware en ernstige muziek gestopt. Er werd verondersteld dat de muzikanten tijdens het eerste gedeelte nog goed fris zaten en over al hun krachten beschikten om het labeur naar behoren aan te kunnen. Tijdens de pauze kregen ze al commentaar van hun collega-muzikanten uit andere verenigingen, de ene keer al positiever dan de andere keer. Het tweede gedeelte zat vol met korte en ontspannende stukjes of met solo-optredens. Zo bleven de toehoorders langer luisteren en het vergde van hen geen enorme inspanningen net als van de muzikanten. De meeste luisteraars gingen toen met een of ander deuntje neuriënd naar huis. Als dat het resultaat was van de muziekavond, dan was die gelukt…

De laatste vijfentwintig jaar werd er een meer gevarieerd programma samengesteld. Alle genres komen nu aan de orde. Er wordt een overwicht aan brassbandmuziek gespeeld en toch blijven de Vlaamse componisten niet in de kou staan.

Omstreeks 1955 was het op muzikaal gebied gedaan met de schlagers, de meezingers en –stampers. De rock ’n roll deed zijn intrede. Later werd er soulmuziek losgelaten op de jeugd. De bestuurders zagen de toekomst van hun fanfares en harmonieën bedreigd want ze hadden schrik dat de jongeren voor gitaarmuziek zouden kiezen.

In 1962 doet fanfaresecretaris August Lauwers op het Palmzondagconcert  een emotionele oproep om deze ‘muziekverloedering’ te lijf te gaan. Hij zei het volgende : ‘Ik wil hier vandaag een dringende oproep doen op allen om eendrachtig samen te werken, met onze eigen parochiale verenigingen enerzijds, met de besturen van naburige en verder afgelegen muziekverenigingen anderzijds, hand in hand, om tegenbezoeken af te leggen ten einde de volksmuziek en andere culturele organisaties de wellicht verloren standing te doen herwinnen. Vergeet niet dat de muziek, ’t zij fanfare of harmonie of koorzang, de zeden verzacht, daar waar in onze moderne samenleving muziek wordt uitgevoerd en beluisterd omwille van de zo prikkelende en verwilderde inhoud. Ik dring er op aan, opdat de ouders die hier vandaag aanwezig zijn hun kinderen zouden laten muziek leren. Ik kan u verzekeren dat zij door het bijwonen van de herhalingen en de uitvoeringen een zeer degelijke opvoeding zullen genieten. Daar waar velen onzer jongens een andere richting uitgaan, zelfs totaal verloren lopen, kunnen wij door samenwerking en door het beoefenen van echte en goede muziek veel redden.’

Ofwel hebben de woorden van de toenmalige secretaris succes gehad en heeft de fanfaremuziek niet ingeboet ten opzichte van vroeger ofwel is er zodanig eendrachtig en hard gewerkt dat de volkscultuur haar toen verloren standing heeft weten te herwinnen. Misschien heeft de rock ’n roll niet die verwachte negatieve gevolgen gehad. Maar het kan ook dat de Leestse ouders toen hebben ingezien dat ze er goed aan deden en doen niet alleen hun jongens naar de fanfare te sturen, maar later ook zelfs hun meisjes…”

(Stan Gobien, ‘Leest in Feest’)

Dat jaar verscheen er ook een interview met Rik De Bruyn (zie ook 1938 en 1963) in De Band, ditmaal met de focus op zijn artistieke kwaliteiten als houtsnijder : “De Band interviewt Rik van ’t Kot”

Louis XVI stoeltjes, kasten, tafeltjes, Sofas of staande klokken zouden er niet zo degelijk mooi uitzien zonder hun komische gedraaide pootjes. Beelden, schoteltjes, pijperekjes, steeds is de houtsnijder erbij betrokken als een gewaardeerd vakman en zonder hem zou het er niet zo waardevol uitzien.

Leest heeft zo’n houtsnijder : Rik De Bruyn. Z’n vader was chef van ’t Leests stationneke. In 1909 werd Rik geboren in ‘Ruthuisje (’t Kot), vandaar : Rik van ’t Kot.

Rik heeft zijn atelier in de Dorpstraat. Hij weet hoe hij de beitel moet houden om ’t hout te snijden en hij heeft het in z’n vingers om een welving of een inkeping een vloeiende lijn te geven. Ge moet zeker eens naar de stukken gaan kijken bij m’n dochter, zegt hij, daar staat alles wat ik gemaakt heb. Dat zijn mijn schoonste werken, neemt daar maar eens een fotootje van.

-Hoe ben je aan dit vak begonnen ?

-Al op 14-jarige leeftijd ging ik naar d’academie. Samen met meester Meyers volgde ik de avondlessen. Ik had het voor ’t beeldhouwen. Zoals elke jongen in mijn tijd begon ik als leerling-houtsnijder bij ‘Stevens’ in de Consciencestraat. Na 14 jaar joegen de vliegende bommen me uit dit atelier. Ik kwam dan bij Van Linthoudt in dienst, daar ben ik 22 jaar meestergast gebleven. Daarna werkte ik nog ongeveer 10 jaar bij Jacobs in de Scheerstraat voor ik op m’n eigen begon.

-Wat beeldhouw je zoal ?

Alles wat mooi is, bedden, zuilen, tafels, noem maar op. Gelijk wat en alles met evenveel plezier, want ik moet geen hele reeksen van hetzelfde maken. Kijk dit is ’De Wijsheid’ ruw gebeiteld, het beeld moet nu afgewerkt worden. Laatst was ik op een begrafenis en in de kerk boven het hoofdaltaar prijkte een grote adelaar. Verdomme dacht ik, da’s schoon, dieje moet ik onthouden. Thuisgekomen tekende ik hem onmiddellijk na. Nu pronkt hij boven mijn staande klok, één van m’n laatste kunstwerken.

-En de klanten zijn die er ?

Er zijn er te veel. Ze vergeten dat ik voor m’n plezier werk en als tijdverdrijf. Ik heb tijd want ik ben op pensioen. Als iemand aan mijn huis komt en zegt : da vind ik mooi, maak dat ook eens voor mij, dan zeg ik : ge moet kunnen wachten ! Ik maak er geen handel van. De schoonste stukken staan in het huis van mijn dochter.

-Kan alle hout voor houtsnijden gebruikt worden ?

Zeker, maar ik gebruik meestal oude eik. Ik weet hoe ik eraan kan geraken. De mensen kennen mij. Eik is wel moeilijk te bewerken. Linde is zachter en beter geschikt voor heel fijn werk. Op zekere dag kwam P. Verbeeck hier aan met een eiken balk en zei : ‘met dat stuk eik daar kun je wel iets mee maken. Da stuk stutte de wip aan ’t wiphuis en ’t zat wel 100 jaar in de grond. Ik kon er alleen een grote zuil van maken met druivenrankenmotief. Dien zuil is pikzwart uitgeslagen, schoon om te zien.

-Hoe ga je eigenlijk te werk ?

Ik doe het al zolang, dat ik er niet meer bij stilsta. Kijk, de oude eik krijg ik meestal in rechthoekige stukken. Op ’t balkje teken ik de figuur uit. Dan laat ik dat ruim uitzagen, en dan begint het brutte werk van vormen en plooien , het ruwe kap- en beitelwerk. Daarna kan ik de definitieve vorm uitsteken, met verschillende ronde en platte beitels in alle maten. Daarna alleen nog maar even met schuurpapier erover, en het is klaar.

De kleine motieven moeten ruw en wild blijven, dat is juist het mooie van handwerk.

-Welke stijl heeft jouw voorkeur ?

Ik heb geen voorkeur voor stijlen. Ik werk wel veel met Louis XIV. M’n beelden zijn voor Renaissance.

-Wat doet dat muziekinstrument in uw atelier, Rik ?

Ik ben lid van de Koninklijke Fanfare ‘St.-Cecilia’. Ik ben al 57 jaar muziekmaker. Dit jaar ben ik 25 jaar muziekmeester. In september geef ik de pijp aan Maarten. Jammer, maar ik ben te oud en ik wil mijn plaats afstaan aan de jonge muzikanten.

Muziek maken, houtsnijden en er tussendoor op uittrekken met de fiets dat zal ik blijven doen, daar kan ik niet zonder.”  

Twee maal Rik De Bruyn, tekeningen van Georges Herregods.