Vervolg - Terugblik op mijn kindertijd in Leest

Een jaarlijkse traditie was ‘Sinte-Mette’.
Met een mijter van behangpapier op ons hoofd, uitgedost met een namaakmantel en wat schmink op ons gezicht gesmeerd, trokken we er in groepjes van twee tot vier op uit.
Elk huis van het Dorp werd aangedaan en dan brachten we onze eigen en ingekorte versie van het Sinte-Mettelied :

“Sinte Mette van de ruggeruggerugge,
Ha me zane grazen baad
Juffrake wilde me kabaske es vulle,
En let ons ni lang ne mie staan,
Want a hoest, a hei een valling.
Geft em een pastilleke en ’t zal overgaan”.

In de meeste huizen hadden de mensen een grote voorraad klein geld, snoepgoed en fruit klaarliggen en dat was nodig want haast alle kinderen zongen ‘Sinte-Mette’.
Wanneer we voor een gesloten deur bleven staan en we wisten dat er iemand in huis was zongen we :
“Oeg huis, liëg huis, da zit een gierige pin in huis”.

In januari deden we dat met Driekoningen nog eens over.
Met een gewijzigde outfit, geïnspireerd op Caspar, Melchior of Balthasar en sommigen met een draaiende ster, zongen we uit volle borst :

“Driekoningen, Driekoningen, geef mij ne nieuwen hoed.
Mijne ouwe is versleten,
ons moeder mag het niet weten.
Ons vader heeft het geld,
op de rooster geteld”.

Soms waren de Driekoningen slechts met twee, soms met vier. ‘Goud, Wierook noch Mirre’ is ons ooit te beurt gevallen en terug thuis werden al onze opgehaalde schatten netjes verdeeld.

Kattenkwaad is van alle tijden en dat liep zelden uit de hand aangezien de sociale controle zeer groot was. Ook de buren hadden het recht een kind op zijn gedrag te wijzen en pa en ma lachten niet wanneer er iemand terechte of onterechte klachten over hun spruiten uitte want : ‘wat zouden de andere mensen daar niet van zeggen?’ Als we op school straf kregen, kregen we er thuis nog een extra straf bij…
De appelbomen in de pastorijtuin moesten er dikwijls aan geloven en vaak werden we op heterdaad betrapt door de pastoor of zijn meid en dan moest je over snelle benen beschikken…
Op 1 april was het ‘verzenderkensdag’ en dan moest je op je hoede zijn. Bijna iedereen is op die dag ooit in de maling genomen.

Sommigen onder ons vergezelden de ‘Compagnie van Scherpenheuvel’ op de jaarlijkse bedevaart. Van mijn ervaringen in ’60 en ’61 herinner ik me nog dat we heel vroeg moesten opstaan. De tocht in 1960 werd voorafgegaan door een mis om 3 u ’s morgens waarna de start, na een kort woordje van de onderpastoor, werd gegeven aan de St-Annakapel. Reeds bij de eerste stappen werd de Rozenkrans gebeden. Ontbijt werd genoten in Keerbergen en dan via Tremelo, Baal, Betekom -haast constant biddend- werd Aarschot bereikt voor het middagmaal. Rond 13 uur ging het verder over Rillaar om rond half vier Scherpenheuvel te bereiken. Om vier uur lof, gecelebreerd door de onderpastoor gevolgd door ‘enkele stille stonden rondgang’ rond het altaar van O.L.Vrouw, de gezamelijke Rozenkrans, de Heilige Kruisweg en dan pas waren we vrij.
Na een korte nacht, om 4 uur opnieuw naar de Mis en de communie werd niet vergeten, vatten we de terugtocht aan.
Vooraan het kruis met vrolijk wapperende vlaggetjes.
Ontbijt te Aarschot en daar ontmoetten we de eerste Leestenaars die ons tegemoet waren gekomen met de fiets.
Middagmaal te Keerbergen waar de Compagnie trakteerde op een bord soep of een glas bier. Dan al biddend naar de eindstreep over Bonheiden, Mechelen en Battel, met de pater-onderpastoor op kop, tot de St-Annakapel. Daar werden we opgewacht en hartelijk onthaald door familie en vrienden.
Er volgde nog een ontroerend woordje van de onderpastoor die bedankt werd omdat hij ons had vergezeld en hierna de gewone gebeden, de zegen en het proficiat van de pastoor.
Dan naar de kerk voor de zegen met het H. Sacrament. Uiteindelijk mochten we vermoeid maar gelukkig naar huis…

Ons dorp kende drie kermissen en daar werd maanden op voorhand naartoe geleefd. Het was de plaats bij uitstek om anderen te ontmoeten, om oude bekenden, schoolkameraden of familie (terug) te zien.
Nog steeds keren uitgeweken Leestenaars graag terug naar de gemeente waar ze opgroeiden (‘Posse Leest’).
Ze houden hun traditie omtrent kermis in ere.
Zo hadden en hebben veel families een typisch kermisgerecht, een stamcafé waar wordt afgesproken na het kermisbezoek of een vaste datum waarop de kermis met de familie gevierd wordt.

Voor de ‘thrillseekers’ van tegenwoordig die gewend zijn aan duizelingwekkende achtbanen en andere spannende attracties die een ijzersterke maag vereisen, zou het bezoek aan een kermis uit onze jonge jaren uitdraaien op een grote teleurstelling.
De spectaculairste attracties van toen waren : een zwiermolen met kettingen en schommels in de vorm van varkens of bootjes, de “moddermolen” of het “apekot” voor de groteren, dat was een soort schommel met een goed afgesloten bak. Als je hard genoeg ging, draaide je helemaal rond de as.
Verder de klassieke paardenmolen, het ballenkraam, de schiettent en de ‘Rups’, een soort carrousel die al hobbelend z’n rondjes draaide. Aan het eind van de rit klonk er een sirene en werden alle wagentjes bedekt met een groot dekzeil. Tijdens die minuut van duisternis reed je samen met je vriendinnetje in het pikkendonker en dan was het toch wel de bedoeling dat er enige actie ontplooid werd.
Gelukkig klonk er ook nog een tweede sirene, die aankondigde dat het daglicht weer aankwam, zodat je je weer, braaf naast elkaar gezeten, kon vertonen aan het toekijkend publiek.
Vele jonge Leestenaars leerden er voor het eerst zoenen…

Zeer gegeerd waren ook de smoutebollen van de Tisseltse kermisfamilie Cooreman. Die verkochten ook bommetjes en ‘fusées’ waar de jongens dol op waren. Die bommetjes, met de omvang van een grote erwt, werden voor de voeten van nietsvermoedende meisjes gegooid waarna die gillend opsprongen tot groot jolijt van de daders. Maar die laatsten keken wel groen als de zoveelste ‘fusée’ in hun handen ontploft was. Dat was een staafje van ongeveer 5 cm waaraan een lont bevestigd was van 2 cm. Die lont werd aangestoken met een lucifer en vaak was de wind spelbreker en ontplofte het speeltje tussen hun vingers met alle bloedige gevolgen van dien…

Ik herinner me nog dat er op een Leestse kermis ooit een grote houten ton werd geïnstalleerd waarin iemand alle wetten van de zwaartekracht scheen te tarten met zijn motor. Later, bij de natuurkundeles op school, werd mij pas duidelijk dat de middelpuntvliedende kracht de grote bondgenoot van deze waaghals was.
Een ‘Kop van Jut’ heb ik er ook weten staan : met een flinke mokerslag was het de bedoeling om een gewicht naar boven te schieten en aldus een bel te laten rinkelen.
Bij de cakewalk kon iedereen op straat meegenieten als een slachtoffer op de lopende band onderuit ging, alvorens in het inwendige van de tent de dansende bruggetjes en de rollende tonnen te moeten trotseren.

Later kreeg de kermis van Leest een moderner tintje door ‘Swa’ Van Aken, die na zijn huwelijk met een dochter van de Cooreman-clan, een autoscooter aankocht. Een kaskraker.
Nog later kwam ‘Swa’ met zijn ‘grijpkraam’ aanzetten. In die hijskraantjes kon je, na inworp van een muntstuk, o.a. een horloge naar boven takelen, iets wat meestal mislukte.

Mijn vader moest de kramen en attracties een plekje geven en kreeg daarom altijd handen vol vrijkaartjes. Zo vierde ik goedkoop kermis en waren er jongens bij de vleet die met Leest kermis om me heen zwermden.

Vervolgt…

Foto’s :
-Er wordt nog steeds “Driekoningen” gezongen. Hier een groepje zangertjes van de Vrije Basis-en Kleuterschool in 1983 die toen 20.000 fr. ophaalden voor een goed doel.
-Jaren ’50 : de “Compagnie van Scherpenheuvel” passeert het “fabriekske” in Battel, waar thans Happyland gevestigd is.
-1951 : met mijn ouders, grootmoeder Florentien De Schoenmaeker en nicht Josée Tourné voor de basiliek van Scherpenheuvel.
-Sfeerbeelden van“Posse Leest” lang geleden.
-Tegenwoordig heb je Facebook, “Vind je lief” en ontelbare dating sites om een lief te vinden. Wij hadden de rups…