een aantal boeken die ik bezit wil laten meedelen aan anderen op het net
14-11-2008
1812 Napoleons fatale veldtocht naar Moskou
een mooi boek Adam Zamoyski Uitgeverij Balans isbn 90 5018 653 x Dit boek beschrijft fenomenaal de intocht van Napoleon in Rusland, eerst de karakters en de historische omstandigheden van de beide opponenten, Napoleon en Alexander. Deze laatste was zojuist zijdelings betrokken bij de moord op zijn vader Paul. Zijn zuster Catharina geeft hem veel steun en commentaar en zij wordt naarmate de veldtocht i n het nadeel van de Russen verloopt genoemd als mogelijke opvolger van haar broer, na een eventuele moord op hem. Na een veldslag te Tilsitt, in Litouwen, wordt tussen keizer en Tsaar een overeenkomst gesloten om het Continentale Stelsel van Napoleon te eerbiedigen, maar de Russen houden er zich niet aan en voeren Engelse waren in, en Russische uit met Britse schepen. In de lente bijna zomer van 1812 besluit Napoleon tot oorlog tegen de Russen en verzamelt zijn Grande Armee, dat bestaat uit troepen uit Frankrijk, maar ook uit zijn bezette gebieden, meer dan 500.000 man, met logistiek. Kunt u zich voorstellen wat een dergelijk leger dat te Vilnius verzamelt, voorstelt. De Russen die reeds maanden aan de grens met het Hertogdom Polen, onder Franse invloed zijn gelegerd, willen niet vechten. Wat ik niet wist is dat de commandotaal in Rusland Frans was evenals de omgangstaal van de adelijke Russen. In Smolensk en Borodino, onder de Russische muren wordt hevig slag geleverd. Men vergelijkt het aantal doden met de eerste dag van de Sommeslag, in 1916, zo verschrikkelijk was het, met als bijkomend nadeel dat er in de omgeving geen of weinig voedsel te vinden was voor mens en dier. Verder van de intocht van Napoleon in Moskou ben ik nog niet, hij komt er tot het besluit dat de Russen niet vechten volgens Europese regels, -ze steken de stad en de mondvoorraad in brand, en Napoleon kan niet veel doen, doordat Alexander niet wil onderhandelen en de Russische verantwoordelijken van de stad Moskou hebben verlaten. De terugtocht is te lang uitgesteld omdat Napoleon niet geloofde in de verhalen van zijn ambassadeur dat de winter plots zeer hevig kan toeslaan. Ook had de ganse legergroep zich niet voorbereid op de terugtocht door zich te voorzien van warme kleding, speciale hoefijzers en zo voort terwijl ze in Moskou waren. De hofhouding had zich wel voorbereid, maar sommige legereenheden lagen buiten Moskou en konden geen beroep doen op de voorzieningen van de stad. De terugtocht verliep zeer moeizaam door de koude, het niet georganiseerd zijn van de meeste troepen. Ook waren velen overladen met buit uit de stad, boeken, fijne kleding voor de dames, goud en zilver, enz... Daarenboven waren de Russische troepen aangevuld, weliswaart neit met geoefende soldaten maar toch met duizenden militialeden en gewapende boeren; Ze zaten de Fransen op de hielen en leverden nu en dan strijd, of verplichten de Fransen tot uitwijkmanoeuvers omdat ze de weg versperden. Nergens kon Napoleon een winterkwartier inrichten. Toch waren er geregeld voorraden te vinden uit Europa, die de Fransen verse kleding en voedsel gaven, ook waren er geregeld nieuwe paarden. Dit was nodig daar veel paarden stierven, of geslacht werden, om toch een beetje voedsel te hebben. De overtoch over de Berezina was nog gelukt voor het grootste deel van het leger, door een noodbrug die Hollanders bouwden, in het ijskoude water waar velen in stierven. De ganse terugweg was bezaaid met lijken van mannen en vrouwen die niet bestand waren tegen de harde ontberingen van de Russische winter.
Het is een boek dat een 300 blz bevat en goed geschreven is, het is wel van 1987 en verwijst dan ook regelmatig naar een hereniging die er niet zal komen, we weten ondertussen wat er gebeurd is met de val van de Muur, Gorbatsjov, Kohl en de huidige kanselier Merkel die uit de voormalig DDR is.
De Nederlandse vertaling uit 2007 verwijst ook niet naar de huidige situatie wat toch zou mogen.
Het boek probeert vooral inzicht te geven in het gedachtegoed van Bismarck die toch de eenmaking van het Reich gemaakt heeft. In de conferenties van Berlijn van 18878 en 1885 was hij de mediator en probeerde geenszins tegen de Engelsen in te gaan, toen toch DE wereldmacht.
Zijn opvolger en vooral de nieuwe keizer gaven toelating een Kriegsmarine te bouwen, wat Engeland als een regelrechte bedreiging zag. Het boek gaat ook in op het bevel aan Molkte om de aanval tegen WEST Europa af te gelasten, hetgeen hij weigerde gewoon omdat er geen alternatief voorzien was op de generale staf.
We kennen de gevolgen van WO I, niet alleen voor de miljoenen gesneuvelde soldaten maar ook voor de opkomst van twee misdadige ideologieën die samen verantwoordelijk tekenden voor de ellende in de jaren dertig en veertig en zelfs tot in de jaren zestig in de Vietnamoorlog
Omwille van werkomstandigheden kwam Laetitia in Wenen terecht waar ze Geschiedenis ging studeren bij Prof Lutz. Ze orienteerde zich in Middeneuropese geschiedenis en studeerdeerde in 1984 af met "Auszeichnung", waarna ze een promotieonderzoek begon. Dit onderzoek stagneerde door arbeidsomstandigheden in de familie. Toen de kinderen het huis uit waren heeft ze het onderzoek terug aangevat en met succes voltooid.
Om de persoon van Maria van Hongarije te begrijpen heeft de auteur eerst de huwelijksstrategie van de Habsburgers en de intrede van de familie in de toenmalige rijkste gebieden van Noord-Europa beschreven. Toen de jonge Maria van Bourgondie haar man verloor heeft de Franse koning gepoogd deze rijke gebieden in te lijven, en door een huwelijjk met Maximiliaan van Oostenrijk en vele soldaten heeft men hem hier buiten gehouden, enkel de apanage Bourgondie in Frankrijk ging verloren. De keizer zelf onderging een transformatie door contact met de rijke cultuur in de Nederlanden.
Vervolgens worden de contacten met de Spaanse vorsten beproken in het kader van huwelijken en hun zoon Filips de Schone trouwde met een spaanse prinses, die slechts toevallig troonpretendente wordt door het overlijden van de eerdere kandidaten. Uit hun huwelijk wordt Maria en Karel geboren naast andere kinderen die elk hun rol hebben te spelen in het grote Habsburgse Rijk en de uitbreidingsplannen van de invloedsfeer naar Hongarije.
De situatie van Hongarije wordt beproken, met het gevaar vande Turken en de verdeeldheid tussende magnaten en het zwakke koningschap. Maria huwt met de nog ongeboren koning en de vele wederwaardigheden worden verteld alvorens ze intrek kan nemen als vorstin. Dit heeft haar karakter gevormd, ze heeft aan het Oostenrijkse Hof ook Duits geleerd na haar Franse opvoeding aan het Bourgondische Hof bij haar tante Margaretha van Oostenrijk in Mechelen.
Ik had het boek al een tijd zien liggen i n de handel, maar nog nooit gekocht. Toegegeven, het is zéér vlot geschreven en na enkele dagen zat ik al halfweg. Eeerst geeft het boek het relaas van ee n scheepskapitein die zelf slaven boten heeft gecommandeerd en naar de gewoonte van half de jaren 1700 zeer gewelddadig was. Later is de man anglikaans dominee geworden en nog veel later aanhanger van de bestrijders van het slavenvervoer. Het boek geeft ook aan dat de toenmalige behoefte aan manschappen voor de Navy en de koopvaardijvloot, zeker in tijden van oorlog (de 7 jarige oorlog, de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog, de Napoleontische oorlogen) zeer hard waren voor de blanke bemanning, tot zeer ver in het Engelse binnenland voerde men strooptochten uit om aan de nodige mannen te raken. Zeer langzaam groeit het idee met enorm veel werk, oa van de Quakers, maar ook gewone Engelsen, om het slavenvervoer te verbieden. Een verblijf in het Frankrijk van de Revolutie geeft geen hulp, niettegenstaande de ideeen van de Rechten van de Mens. Ook een onafhankelijke kolonie in Sierra Leone, Freetown, van vrije Zwarten, oa uit het onafhankelijke Amerika, (van vrijgemaakte negers, van eigenaars die trouw bleven aan de Kroon) geeft zeer veel moeilijkheden, ook al omdat de kolonie naast een inschepingshaven van de slavenhandel lag. Het boek tracht ook een antwoord waarom juist in Engeland, dat toch maar één van de slavenhandelaars was, een beweging op gang is gekomen voor de vrijmaking. Ook Frankrijk, Portugal, Nederland en anderen deden mee aan de lukratieve driehoekshandel., Die handel bestond erin dat men goederen uit het moederland naar de slavenhandelaars in Afrika bracht, daar slaven aan boord bracht, die ketende in het ruim, en hen in zware omstandigheden naar vooral de Cariben bracht om in de suikernijverhied te werken. Later ook naar de andere landen in de streek, met Amerika als gekendste, maar zeker niet de enige, denk maar aan Brazilie. Genoeg voor vandaag, en ik moet nog verder lezen hoe de geschiedenis afloopt. Gegroet lezers. Eindelijk is het boek uit. De strijd op Haiti, een toenmalige Franse kolonie met veel slaven, gebeurde eerst tegen de Fransen, onder de Revolutie en later toen hij gewonnen was tegen de Engelsen die de kolonie overnamen. Maar ook de Engelsen beten hier hun tanden op stuk en lieten Napoleon de streek heroveren. Beter zijn schoonbroer, echtgenoot van zijn levenslustige zus Pauline, probeerde het. Uiteindelijk was Haiti onafhankelijk, maar bleef een van de armste gebieden ter wereld met een blijvende strijd tussen zwarten en mulatten. Ondertussen gingen slavenopstanden in de Engelse West indies voort, en uitiendelijk in 1807, in het kader van de oorlogen tegen Napoleon werd het slavenvervoer verboden. De Engelse Marine (Navy) controleerde het verbod, ook van andere landen. Nog eens een goeie 30 jaar later werden de slaven in het Britse Rijk vrijgemaakt. Het slavendom werd echter vervangen door contract arbeid, van veelal goedkope Indische krachten, die overal in het Rijk werden tewerkgesteld, in West Indie, maar ook Zuid Afrika en de streken rond de Indische oceaan. Zo dit jaar is het 200 jaar geleden dat het slaververvoer werd afgeschaft en de mensonterende methodes op zee. Groetjes
Deze roman is gebaseerd op historische figuren of personen die nauw aanverwant zijn aan historische figuren. Het belang van de bibliotheek van Alexandrie, in Egypte, is hierin beschreven. Aan de hand van een discussie tussen de Arabische veroveraar die de islam komt brengen en een heidense jonge vrouw, een oude christelijke geleerde uit de bibloitheek en een Joodse arts die ook aan de biblioheek verbonden is krijgt men het verhaal van deze beroemde instelling. Deze bevatte bijna alle kennis uit de oudheid, maar bevatte ook veel rommel alleen al door de manier van verzamelen en de grootste te willen zijn. Toch hebben hier figuren als Euclides gewerkt, heeft Archimedes er correspondentie mee gevoerd. Ptolemaeus heeft hier zijn geocentrische theorie vastgelegd en alle hemelverschijnselen verklaard aan de hand van deze theorie. Voor eeuwen is deze theorie aanvaard geweest als de enig juiste tot Galileo en Copernicus hier verandering in brachten. Zo is ook de geschiedenis van de bibliotheek van Pergamon beschreven, tot zij als eerste is overgenomen door de Romeinse veroveraars, die wel interesse hadden voor de wiskunde om hun bruggen beter te bouwen, hun gebieden in te delen om belastingsredenen enz. De ware reden van de teloorgang is niet wetenschapelijk te achterhalen, nu wordt de brand toegeschreven aan Caesar tijdens zijn verhouding met de mooie Cleopatra, dan aan Christenen, dan aan Islamitische veroveraars. Bijna zeker is dat toch voorname delen zijn kunnen gered worden en zo tot ons zijn gekomen. Ook waren er van vele werken kopieën die in anderen instellingen bewaard zijn gebleven en verder gokopieerd zijn geworden. Feit is dat de bibliotheek eeuwen een bron van kennis was en een voorloper van de huidige universiteiten. Vriendelijke groeten
Erwin ROMMEL Veldmaarschalk of Nazi? M P Remy Fontaine uitgevers ISBN 90 5956 036 1 Dit boek van 391 bladzijden leest zeer vlot en is matig maar fijnzinnig geÏllustreerd. Het begint met het wegnemen in Goslar van het aandenken aan aan de beroemde soldaat. Ook de familiale afkomst en zijn huwelijk worden vlot besproken met inzicht in de toenmalige tijdsgeest voor officieren. Uiteraard leren we het karakter van Rommel kennen in WO 1 en vooral aan het Italiaanse front. Hij behoort tot de 100.000 die de Reichswehr mag bezitten na de nederlaag en is lesgeven aan diverse scholen. Na een mislukte poging om de Hitlerjugend in te lijven bij de Wehrmacht, het Duitse leger na de machtsovername door Hitler vinden we hem terug in de lijfwacht van Hitler in Tjechoslowakije en Polen. Uiteraard vinden we uitgebreid verslag van het Afrikakorps, zijn aandeel in de ontwapening van het Italiaanse leger en zijn periode eind 43 begin 44 toen hij de Antlantikwall inspecteerde en organiseerde. Zijn twijfels over de mogelijkheden om de oorlog aan het westelijk front te winnen waar hij tot de top behoorde, worden uitgebreid beschreven, maar op een zodanige wijze dat het boeiend leest. Daar hij op de hoogte was van de aanslag op Hitler wordt hij voor de keuze gesteld zelfmoord met respect voor zijn familie en staatsbegrafenis of vermoord te worden. Deze vindingrijke militair die enorm respect had voor de Führer maar toch niet blijkt te hebben deelgenomen aan de beestigheden van het regime is door het regime opgehemeld maar ook door de Engelsen, die zo hun eigen glorie konden vergroten. Voor mij een nuchtere en objectieve beschrijving.
Nieuw Amsterdam een eiland in het hart van de wereld 2004 Forum Amsterdam ISBN 90 225 3813 3
Dit is een zeer gemakkelijk leesbaar boek. Het gaat bovendien over een onderwerp waar zeer weiig Nederlandse werken over bestaan, dar de geschiedenis van Amerika uit Engels oogpunt is geschreven. Ve vertaler had bovendien toeegang tot Nederlandse bronteksten hem toegeleverd de de oorspronkelijke auteur, waarvoor deze hem zeer dankbaar is. In de zeventiende eeuw, vanaf 1608-1610 begon de emigratie van uit Europa naar Amerika. De eerse stop voor veel Europeanen was Manhattan, een eiland met de functie van een pier in een oceaan. Alleen op het uiterste puntje leefden mensen, een bonte verzameling; Noren Duitsers, Italianen, Afrikanen, Bohemen, mohikanen en leden van andere indiaanse volken, maar ook een grote groep afkomstig uit de Lage landen. Al deze mensen vonden een manier om samen te leven op de grens van chaos en orde, tussen vrijheid en onderdrukking. Het waren piraten, boeren, handelaren, smokkelaars en hoeren. Hoofstuk 1 beschrijft het tijdsgewricht waarin Hudson leefde; er waren companiën in Engeland die geïnteresseerd waren in een Noord-oostelijke dan wel een Noord-westelijke doorgang naar China. Bij het zoeken naar de Noordoostelijke doorgang vonden ze Rusland en zijn handelsmogelijkheden met huiden, en later de walvissen rond Spitsbergen. Deze gaven vele jaren goede handelsmogelijkheden. Echter Hudson was een koppig man en hij wou perse een Noordwestijke doorgang vinden. Hij kreeg ontslag van de Engelse companie en verzeilde zo in Nederland, toen dé opkomende macht, maar nog in oorlog met Spanje om zijn onafhankelijkheid.
Deze maal heb ik geen ISBN nummer, geen achterflap maar gewoon een herinnering. Toen ik 16 was las ik voor het eerst dit boek ik denk van A Dumas, over de na Napoleontische periode. Het boeide mij enorm, dat ik het boek zelfs las als jongherhieuwer op kamp. Later zag ik een film, en langzamerhand herinnerde ik mij het boek, fenomenaal!!! Groetjes aan al mijn lezers en lezeresjes
New England, Capitool reisgidsen ISBN 90-410-1872-7 2001 Van Reemst, HOUTEN
pag 111
Eén van de beroemdste universiteiten is het MIT in Cambridge, Massachusetts, nabij Boston. Het kreeg in1861 het recht studenten 'exact en grondig de fundamentele principes van de positieve wetenschap met toepassing op het industriele vlak' te leren. Ze is nu één van de belangrijkste universiteiten op wereldvlak op het gebied van techniek en wetenschap; De 55 ha grote campus van MIT aan de Charles River is bezaaid met architectonische meesterwerken. De Hart Nautical Gallery in het Rogers Building richt zich op maritieme bouwkunde, van scheepsmodellen tot de laatste ontwikkelingen in het onderwateronderzoek.
Dit is uiteraard slechts één aspect, ik heb het als jonge student bezocht in 1970 en het was overweldigend, ook al begreep ik er toen (19 jaar, 1 jaar kandidatuur achter de rug) nog niet veel van, maar de naam is me altijd bijgebleven.
Ik behandel één paragraaf : 2. Veto van de bisschoppen pag 166 in deel 1.
We weten allen dat tussen de twee oorlogen in de vorige eeuw een belangrijk vraagstuk de vernederlandsing van de universiteiten was.Wat in andere beschaafde de normaalste zaak ter wereld was was het hier schier onmogelijk in de eigen taal hoger onderwijs te bekomen.Zo kwam er een plaats vrij als hoogleraar geschiedenis aan de universiteit van Leuven.Dr Elias die twee doctoraten had (geschiedenis en rechten) was een kandidaat naast Dr Lousse , een andere kandidaat was ompolitieke redenen (tè Belgicistisch) reeds afgewezen.Men koos uitiendelijk voorde Waal Lousse aan de Nederlandse Leergangen, die wel behoorlijk Nederlands kende.Er waren opstootjes in zijn eerste les. Dr Elias was uiteindelijk afgewezen wegens zijn flamingante overtuigingen.Het episcopaatwildegeen persoon met nationalistische overtuigingen voor een zo delicaat vak als Moderne Geschiedenis.Dit speelde zich af eind de jaren twintig van de vorige eeuw.Het geeft wel aan hoe moeilijk de Kerk het had, en vooral de top, met het Vlaamse karakter van het Noorden van België.
Toch zijn er duizenden gevallen bekend van onderpastoors, leraars die opkwamen voor de Vlaamse zaak.Tot in de jaren zeventig zag ik in een nonnenklooster, die zich ontfermde over verwaarloosde kinderen, enkel Waalse en Frans-Brusselse kranten in de wachtzaal.Dit was in Melle een door en door Vlaamse gemeente.
Wat de wedervaren van Dr Elias zijn na deze periode, daar heb ik geen commentaar over, daar ik niet in de maatschappelijke positie zit daar iets over te zeggen, een klemtoon hier en daar kan wel.
524BLZ het is een zeer leesbaar boek met ietwat overdreven aandacht voor d e militaire operaties en minder aandacht voor de bevolking in en achter de linies, en voor de barbaarsheden die tot de oorlog leidden.
Het geeft duidelijk aan dat de haat op en zeker ogenblik te groot was om de politieke strijd op te lossen zoals in een democratisch land. Men koos voor bruut geweld en zoals het gezegde aanduidt: wie wind zaait zal storm oogsten. En dat is dan ook gebeurd, zoals Duitsland ook heeft ondervonden na zijn bombardement van Coventry, Engeland heeft zijn steden genadeloos platgebrand.
vervolg savagnin druif: het is deze druif die uitermate geschikt is voor de 'vin jaune', vertalen zou verraden zijn. Gevoed in de specifieke gesteenten van de Jura geeft hij zijn sterk aroma af aan de wijn; Hij is familie van de Traminer uit de Elzas. De naam is afgeleid van Sauvage of Wild; Het zijn de vrouwelijke kanunniken van Chateau-Chalon die hem hebben veredeld. De drijfjes zijn zeer klein en wordt meestal laatst geoogst, eind october. De druifjes smaken zoet en delicaat
Het moet niet alltijd over geschiedenis gaan, wijn is ook een mooi onder werp. Jura is mijn favoriete streek ofschook ik er nog maar 2 maal ben geweest; het is echter de geboorteplaats (eigenlijk jeugdomgeving, want hij is geboren in Dôle, een 30 km van Arbois) van Pasteur, dé man op gebied van chemie, wijn, geneeskunde in de jaren 1900. In Frankrijk noemen veel instituten dan ook 'Institut Pasteur'; hij was ook degene die het pasteuriseren uitvond en daar ik mijn brood heb verdiend met eieren te pasteuriseren, van daar mijn boontje voor de Jura.
Jura, les vins authentiques, Jean-Paul Friol, Michel-Bertaud
editions Bertaud-Friol Nantes ISBN 2-9513577-02 286 blz
Ik moet wel waarschuwen dat de Jura wijn geen toegankelijke wijn is voor niet kenners van wijn. De cépages zijn gedeeltelijk gekend gedeeltelijk niet. De Savagnin is de eerste, en voor 15 % van de cultuur in de Jura. dit betekent 300 ha op een totaal van 2000 ha, dus relatief kleine oppervlakten.
Chirstian Bec Facta-Voltaire 's Hertogenbosch ISBN 90 5848 174 3
Deze uitgeverij schrijft nog zulke kleine boekjes, klein formaat, 128 blz, over andere minder gekende onderwerpen als daar zijn Slovenie, Cyprus, Albanie, Roemenie enzomeer. Het boekje da t ik toevallig ergens op een markt gezien heb is vlot geschreven en geeft een inzicht in een materie die ik in genendele kende citaat:
Waarschijnlijk in de Romeinse tijd ontstaan, kreeg Venetië vorm en levenskrachtr tijdens de invallen van de Barbaren in de zesde en zevende eeuw. Als Byzantijse vazalstaat hield het na de van van hetr exarchaat in Ravenna stand tegen de druk van de Franken tot het autonnomie verwierf aan de Rialto.
In het midden van de negende eeuw kreeg de stad de rellieken van Sint Marcus, die de schutspatroon werd van de toekomstige civitas Veneciarum, met aan het hoofd een doge (dux= leider, hertog). Dankzij de zeehandel maakte Venetië een sterke economische groei door.
Intern werden geleidelijk instellingen ingevoerd waardoor de doge zijn macht moest delen met die van een elite (de Senaat) en van het hele volk (de Grote Raad). Onder druk van de Turken in het Oosten moest de Senerissima zich geleidelijk op het vasteland richten en een rijk in Italië opbouwen: van Friuli in het noorden tot aan de grenzen van Ferrara in het zuiden, en tot op enekle mijlen van Milaan;
Aan het begin van de zestiende eeuw werd aan de expansie van de Republiek een halt toe geroepen, omdat met de ontdekking van Amerika de zeehandel zich langzaam van de Middellandse zee naar de Atlantische Oceaan verplaatste. Venetië bleef echter schitteren op alle culturele gebieden: arcitectuur, schilderkunst, literatuur. Na zeventig jaar onderworpen te zijn geweest aan Frankrijk en Oostenrijk werd Venetië in 1866 een deel van Italië.
Hedentendage wordt de stad bedreigd door de verdrinkkingsdood , milieuvervuiking en een sterk daling van het inwoneraantal. Waar ligt de toekomst? Uitsluitend in de moeilijke conservering van haar ligging en kunstschatten of in de dwingende noodzaak zich aan te passen aan de noden van de modern-e tijd.
Pruisen Sebastian Haffner Deugden en ondeugden van een miskende staat Knack: ISBN 90 5466 644 7
voor deze bespreking laat ik me nog meer leiden door citaten in het begin van het boek en uit de periode na 1870 toen Pruisen nog wel bestond maar geen geschiedenis meer schreef omdat het opgegaan was in het Keizerrijk
citaat: De meeste landen kunnen bogen op een duizend jaar oude geschiedenis, maar Pruisen niet, Pruisen is laat aan het firmament van Europeze staten verschenen zoals een meteoor en is ook zo tenondergegaan; * p 197 Maar tegelijkertijd had Bismarck juist, zonder helemaal te weten, wat hij deed, 'in het rijk der verbeelding een omwenteling voortgebracht'
Pruisen was aan het verdampen in het Duitse Rijk, waarvan de Rijksdag nog volgens een algemeen stemrecht was verkozen; Bismarck heeft zowel de Centrum partij als de Socialisten bestreden en lofwaardige wetten uitgevaardigd, oa het Burtgerlijk huwelijk en de eerste sociale wetten in Europa. Toch was hij niet tevreden met de rol van het Rijk, hij zag liever Pruisen dat ten dode was opgeschreven, eens bij het einde van WO I, een tweede maal bij de opkomst van het Derde Rijk, een volgende maal bij einde WO II en tenslotte bij het formeel opheffen door de geallieerden, ik denk in 1947.
Over New England lees ik graag en heb ik een tijdschrift en enkele reisboeken. Ik zou het wel eens willen bezoeken met iemand. The Rough Guide to New England, Arabella Bowen e a, ISBN 1-84 353-065-1
Groton ligt op 7 mijl ten westen van Mystic Seaport in Connecticut langs de rivier Thames. Het is de US Naval Submarine Base. Het is het hoofdkwartier van de USS Nautilus, , America's eerste nucleair aangedreven onderzeeër. Men kan in de onderzeeër rondwandelen, maar toch niet aanbevolen voor personen die gevoelig zijn voor claustrofobie. Daarnaast ligt een onderzeeër museum met zelfs delen vaan de American Turtle, de eerste poging tot bouwen van een onderzeeër in de Amerikaanse burgeroorlog.
Nieuw Engeland is voor mij een boeiende streek, enkel op papier sinds ik een boek las over Nieuw Amterdam, van Russel Shorto, 2004 Forum Amsterdam, 2004, ISBN,90 225 3813 3 Dit buurt vertelt de wedervaren van een Nederlands jurist in de periode 1609-1666, de Nederlands periode van New-York. Ik heb het op een lange busreis gelezen en het was boeiend; Eén detail heb ik goed onthouden, toen de bestuursambtenaren in de negentiende eeuw in de noorden van de Staat New York kwamen spraken de daar levende indianen Nederlands, dat ze geleerd hadden van de bijbelverkondigers. Uiteraard bewijzen tientallen namen nu nog de Nederlandse (ook zuidnederlandse) aanwezigheid, Flushing, Hoboken, Yonkers, Coneyne Island, Harlem, Rhode Island, en vele andere.
Citaat:In de zeventiende eeuw van de Republiek der verenigde Nederlanden de meest progressieve samenleving in Europa. Zoals Bertrand Russell ooit schreef: "Het is onmogelijk het belang van Holland in de 17de eeuw te onderschatten, als het enige land waar vrijheid van menig was." De republiek was de vergaarbak van Europa. Door de politiek van tolerantie was hert een vrijhaven voor Descartes en Locke. Maar niet alleen voor mensen van naam en faam, ook boeren en vaklui zochten hun heil in de LAGE landen. TOEN VAN UIT DEZE SAMENLEVING EEN KOLONIE werd gesticht op MANHATTAN kreeg deze dezelfde trekken van tolerantie, openheid, overleg en vrije handel die bestond in het moederland. Deze eigenschappen droegen bij aan het unieke karakter van New York en door de eeuwen heen hebben zijn de Verenigde Staten in hun geheel beïnvloed
