Mijn generatie kan al meer dan een halve eeuw terugblikken. De meeste onder ons doen dat met een waar genoegen en een beetje heimwee.
De straten waren veiliger, er was minder verkeer en dus ook minder luchtvervuiling. De muziek was minder luid en nodigde uit tot dansen of meezingen. Aids was, hoewel niet onbestaande, iets waar we niet wakker van lagen, en ons bord aten we nog leeg zonder aan kanker te denken bij elke hap. Maar vooral konden we nog dromen over een toekomst.
Wie gewoon huisvrouw en moeder wilde worden, kon dat, wie een carrière wilde uitbouwen, had ook die mogelijkheid. Dat is nu wel anders.

Wanneer ik mijn kleindochter zorgeloos zie zitten spelen, dan vraag ik mij vaak af wat haar toekomst zal zijn.
Moest zij dromen om een simpele huisvrouw aan de haard te worden, gewoon moeder van veel kindjes zijn, dan vrees ik dat haar bittere armoede staat te wachten. Leven met één loon is ondenkbaar in deze tijd, en dat zal in de toekomst niet meer veranderen. En als ze een carrière wil dan zal ze moeten opboksen tegen vele concurrenten.

Wanneer ik in de krant lees dat de huidige job eisen het privé-leven van zes op tien werknemers danig hinderen, hoe zal het dan binnen ongeveer twintig jaar zijn? Wat zal haar marktwaarde zijn als ze dertig is? Gaat ze dan oud en afgeschreven zijn voor de arbeidsmarkt?

Wanneer ik terugblik op vroeger besef ik ten volle dat het toen ook niet allemaal rozengeur en maneschijn was.
Maar ik kijk nu toch bevreesder naar de toekomst, dan toen.
Al die doembeelden en donderpreken waarmee je nu om je oren wordt geslagen beloven niet veel goeds. Er gaat van niets nog veel zijn, of het zou van de tekorten moeten zijn. Tekort aan drinkwater, tekort aan energie, tekort aan pensioengeld, zorggeld.....enz.

 De gemiddelde leeftijd van de vrouw is vierentachtig, en dan zal mijn kleindochter vijfendertig zijn. Dan zou ik toch al een goede kijk moeten kunnen hebben op haar toekomst.
Maar Dokter Lecompte heeft zich ook flink misrekend, niet!

Het gaat niet goed met ons Fieke!
Fieke is ons hondje, een mini Malthezertje en een echt schatje. Ik weet niet precies hoe oud ze is, maar wanneer ik het zo nareken dan moet ze minstens twaalf a dertien jaar oud zijn.Volgens de dierenarts kan ze zelfs nog wat ouder zijn.
Voor wie hier pas komt lezen, nog even haar verhaal in het kort

Ik maakte voor het eerst kennis met haar in het café van een vriendin. Fieke was het hondje van een klant van haar. Een graatmager en vuil onooglijk beestje, zo zag ze er toen uit. Toen die klant op een keer zijn rekening niet kon betalen, werd Fieke aangeboden als betaalmiddel, en vriendin hapte toe. Maar vriendin was nogal wispelturig en zodoende logeerde Fieke heel vaak bij mij thuis. Op een gegeven moment was vriendin Fieke helemaal beu, en zodoende adopteerde ik haar. Ondertussen leeft zij voltijds acht jaar bij ons.

Omdat ik niet meer zo vaak met haar kan gaan wandelen, maar vooral omdat zij heel erg aan haar baasje verknocht is, neemt knuffel haar door de week mee naar NL. Wandelen en ravotten in de bossen is Fieke’s grootste plezier en daar heeft ze bij knuffel geen gebrek aan.
Althans, was haar grootste plezier moet ik schrijven, want de laatste tijd doet iedere beweging haar pijn. Het gesukkel begon een jaar of drie terug met een baarmoederontsteking. Enige maanden later werd vastgesteld dat zij ook een hartprobleem had. Dan kreeg ze een Hernia, iets waarvan ik niet wist dat honden dat ook konden krijgen. Spelen lukte haar niet meer, elke keer hapt ze krampachtig naar adem. Met regelmatig medicatie toedienen en veel rusten zijn we aangekomen aan vandaag.

Dit weekend was elke stap haar één teveel. Ook haar favoriete eten ging maar met mondjesmaat naar binnen, en zelf haar koekjes en bot waar ze anders zo verzot op is, bleven onaangeroerd liggen. Ze loopt heel traag en ineengedoken met je mee als ze haar plasje moet doen. En ze laat haar kopje hangen. Echt zielig om te zien.
Knuffel gaat met haar nóg maar eens naar de dierenarts toe, maar we vrezen dat er nog weinig aan te verhelpen is. En dan sta je voor de verscheurende keuze! Wat moeten we doen? Weer zwaardere medicatie? Zal het haar helpen om haar nog een waardig leven te laten lijden? Zal ze dan zonder pijn zijn? En voor hoelang?

Kon ze maar praten denk ik vaak, dan zou zij kunnen zeggen wat ze wilt. Is ze tevreden met haar leventje zoals het nu is?
Nu ligt ze een ganse dag te slapen, volgens ons bang om de pijn die ze bij elke beweging voelt. Een dosis pijnstillers per dag en te suf om te weten waar ze leeft. Weer zwaarder medicatie is weer een zwaardere belasting op haar hart, liet de dierenarts ons vorige keer weten.
Emotioneel gedreven wil ik haar nog niet kwijt, maar ik mag niet aan mezelf denken, moet aan Fieke denken. Ergens hoop ik dat ze vanzelf rustig inslaapt.
Hevige tweestrijd. Hartverscheurende keuze.

Straks verbreek ik de laatste schakel met mijn verleden als kind. De zachtste schakel van de ganse keten maar die met de sterkste structuur! Als ik ook maar enig dochter-vader gevoel heb mogen ervaren, dan kwam dat door hem, mijn pleegvader. "Bang voor de duivel en bang voor zijn wijf" zingt Rob Denijs, en die twee zinnen typeren "mijn pa". Want mijn pleegmoeder was de duivel in ons gezin. En hij was banger van haar dan ik.

En toch was hij het die met me ging wandelen op de 'Bosuil' me leerde fietsen in 'Het Rivierenhof'. Me meenam naar de kermis, de Sinksefoor, de cinema.
Het was hij die me terug mee naar binnen nam toen ik als vijfjarig kind 's nachts door haar op straat werd gesmeten. Het was hij die me verloste toen zij me voor de zoveelste maal in een donker hok had opgesloten, zonder eten of drinken, uren lang.
Later toen ik zelf moeder was en uit werken ging haalde hij m'n kinderen van school
Hij gaf ze snoepjes tot ze er bijna ziek van werden, maar hij deed het uit liefde.
Hij hielp me met verhuizen, ook al wist hij dat hem bij het thuiskomen een scheldtirade wachtte.
Maar uit angst voor haar keek hij ook vaak de andere kant op wanneer ik nog maar eens geslagen werd. Ik noemde hem daarom een zwakkeling, een lafaard.

Nu zovele jaren later vraag ik mij af of dat terecht was?
Of deze kleine tengere man die helemaal geen partij was voor die furie van een vrouw, niet moediger was dan vele stoere binken.

Ik kom de kamer in en vanonder het witte laken komt een wit gezicht.
Een gezicht dat enkele weken geleden nog heerlijk bloosde. Zo bloosde dat ik hem plagend vroeg hoe hij toch al die jaren dat babyvelletje had kunnen behouden. Hij vierde die dag zijn 94 ste verjaardag.
Het zal zijn laatste zijn, want hij is stervende.

Zijn gezicht is bijna onherkenbaar, het is een doodsmasker geworden. Het is enkel nog een kwestie van dagen, uren misschien, men kan het niet zeggen.
Zijn hart is sterk ondanks dat zijn levensfuncties het een voor een laten afweten. Twee derden van zijn longblaasjes zijn reeds vernietigd. Zijn nieren blokkeren en hij is bezig zichzelf te vergiftigen. Er is geen enkele hoop meer voor em en wordt daarom in een kunstmatige slaap gehouden met Morfine. Daardoor voelt hij geen pijn.
Men zal hem niet reanimeren, dat zou te onmenselijk zijn.

Tegen beter weten in hoop ik dat hij nog eenmaal zijn ogen zal openen zodat ik hem een laatste glimlach kan schenken als afscheid.
Tegen beter weten in geloof ik dat hij me nog kan horen wanneer ik zeg dat ik hem alles al lang vergeven heb en dat ik van hem houd. Dat hij altijd 'Pa' is geweest voor mij en 'Bompa' voor mijn kinderen, met hoofdletter.

We waken dag en nacht om beurten bij hem, mijn pleegbroer en ik, zijn familie en mijn familie.
Buiten het zachte gezoem van het zuurstofapparaat en het geklik van de morfinepomp is het stil in de kamer.
Hij sterft zoals hij geleefd heeft, zacht en rustig.

In de map van het verleden
bergen we alle nare dingen op.
Niets was vergeefs op nutteloos
Of het dal was of top
  Kende we ziekte, pijn of tranen.
We gaan met kracht en nieuwe moed
  Een beetje grijzer en wijzer
Het nieuwe jaar tegemoet.